صالح عاروری

صالح العاروری
نام کامل	صالح العاروری
اطلاعات شخصی
روز تولد	1345 ش
روز درگذشت	1402 ش
دین	اسلام
فعالیت‌ها	رهبر سیاسی، نظامی فلسطینی و معاون دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی «حماس»

صالح العاروری

معرفی اجمالی

صالح محمد سلیمان العاروری در سال ۱۹۶۶ میلادی در روستای عاروره در رام الله دیدهمتولّد شد و تحصیلات دوران ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان خود را در فلسطین سپری کرد و سپس در رشته شریعت اسلامی وارد دانشگاه الخلیل شد. همزمان با شروع فعالیت های تحصیلی وی به جنبش اخوان المسلمین گرایش پیدا کرد. دو سال بعد از پیوستن به صفوف اخوان المسلمین یعنی در سال ۱۹۸۷، شعله های انتفاضه اول مردم فلسطین جنبش مقاومت اسلامی حماس توسط اخوان المسلمین مصر تشکیل شد و العاروری جزء اولین نفراتی بود که به این جنبش نو پا پیوست و در جریان انتفاضه اول فعالیتهای سیاسی چشم گیری در دعوت مردم فلسطین به شرکت در انتفاضه داشت امری که اشغالگران اسرائیلی را به بازداشت وی در در بین سال ۱۹۹۰ مجبور کرد.العاروری حدود دو سال را در زندان اشغالگران قدس را بدون محاکمه سپری کرد. بعد از آزادی از زندان با کمک برخی از دوستانش شاخه نظامی حماس در کرانه باختری رود اردن را پایه گذاری کرد و توانست عملیات های نظامی در این منطقه را فعال کند. چیزی از فعالیت های نظامی العاروری نگذشت که وی مجددا بازداشت شد اما این بار محاکمه و به دلیل تشکیل گردانهای قسام در کرانه باختری به ۱۵ سال حبس محکوم شد. وی در سال ۲۰۰۷ بعد از سپری کردن ۱۵ سال حبس خود از زندان های اسرائیلی آزاد شد اما سه ماه بعد مجددا بازداشت و به سه سال حبس محکوم شد. در سال ۲۰۱۰ بعد از آزادی از زندان وی توسط دادگاه نظامی اسرائیل به تبعید از خاک فلسطین محکوم و راهی دمشق پایتخت سوریه شد. در همان سال وی به عضویت دفتر سیاسی حماس در آمد و مسئولیت پرونده اسرا و همچنین مسئولیت تیم مذاکره کننده در مورد تبادل اسرا بین حماس و اسرائیل را بر عهده گرفت. یک سال بعد و با مذاکرات فشرده غیر مستقیم دو طرف به رهبری العاروری ۱۰۲۷ اسیر فلسطینی در مقابل گلعاد شالیط سرباز اسرائیلی اسیر آزاد شدندمعمولا اسم رهبران سیاسی و نظامی مختلفی در رسانه های اسرائیلی از رهبران حزب الله لبنان گرفته تا مقاومت فلسطین به چشم می خورد اما می توان العاروری را یک استثناء در میان بقیه رهبران مقاومت قلمداد کرد.

رسانه های اسرائیلی بعد از آزادی العاروری در سال ۲۰۱۰ و عضویت وی در دفتر سیاسی حماس بارها نام وی را به عنوان خطرناک ترین مرد برای امنیت این رژیم معرفی کردند.اسرائیل صالح العاروری را رهبر تیم های عملیاتی در کرانه باختری می داند و معتقد است که وی مسئولیت دارد فعالیت های مسلحانه ضد ارتش اشغالگر را سازماندهی کند.

در سال ۲۰۱۴ و در اوج درگیری های مردم کرانه باختری با اشغالگران اسرائیلی ، ۳ تن از سربازان اسرائیلی ناپدید و سپس به قتل رسیدند . این ماجرا که حمله سراسری اسرائیل به نوار غزه موسوم به نبرد ۵۱ روزه را در پی داشت نام صالح العاروری را برای اولین بار به صورت رسمی و علنی به میان آورد . وزیر جنگ رژیم اسرائیل در آن زمان وی را مسئول این عملیات معرفی کرد. در سپتامبر(شهریور) گذشته هیئتی بلند پایه از حماس برای مذاکره با مقامات روسی وارد موسکو پایتخت روسیه شدند که صالح العاروری برای اولین بار در این سفر شورای رهبری حماس را همراهی می کرد.اسرائیلی ها در بیانیه ای شدید اللحن از پذیرش صالح العاروری توسط دولت روسیه به شدت انتقاد کردند.

ترس اسرائیلی ها از العاروری به همین جا ختم نمی شود ، چند ماه قبل از این ماجرا وزیر جنگ رژیم اسرائیل در دیدار با سفیر آمریکا در سازمان ملل صراحتا نام صالح العاروری را به زبان آورد و وی را به تلاش برای سازماندهی عملیات های مسلحانه ضد اسرائیل از خاک لبنان متهم کرد.

بعد از بحران سوریه و نقل مکان رهبری سیاسی حماس از دمشق به ترکیه ، اسرائیل یکی از شروط عادی سازی روابط با ترکیه را اخراج العاروری عنوان کرد که با موافقت طرف ترکی مواجه شد. صالح العاروری در سال ۲۰۱۵ بعد از اخراج از ترکیه در قطر ساکن شد که خرداد ماه امسال بعد از بالا گرفتن بحران قطر با کشورهای حاشیه خلیج فارس وی به لبنان نقل مکان کرده و هم اکنون در ضاحیه جنوبی بیروت ساکن شده است.

ماجرا به همین جا هم ختم نشد ، چند روز پیش و بعد از عضویت فلسطین در سازمان پلیس بین الملل(اینتر پل) سازمان دولتی شورات هادین طی یادداشتی رسمی از اینترپل خواست که صالح العاروری را تحویل نیروهای اطلاعاتی اسرائیل دهند. یکی از مسائلی که در سال های اخیر خصوصا بعد از آغاز بحران سوریه برای مقاومت در غزه مشکل ساز شده بود،تصمیم عجولانه دفتر سیاسی حماس به دور شدن از محور مقاومت و نزدیک شدن به محور ترکی – قطری بود اختلافات در سطوح رهبری سیاسی و نظامی حماس منجر شد. دفتر سیاسی حماس به دلیل وجود چهره های اغلب سیاسی و بدون پیشینه جهادی – نظامی تصمیماتی را بر اساس مصلحت اندیشی های سیاسی اتخاذ می کردند که بیشتر به مذاق شاخه نظامی حماس خوش نمی آمد.

مثلا در ماجرای روابط حماس با ایران – سوریه – حزب الله ، دفتر سیاسی حماس با قدرت گرفتن محور اخوان المسلمین یعنی قطر- ترکیه – مصر خود را بی نیاز از محور مقاومت دانست . اما رهبران نظامی و بعضی از رهبران سیاسی پر نفوذ مانند محمود الزهار با تکیه بر تجربه موفق تقریبا ۳۰ ساله در همکاری با محور مقاومت ، پشت پا زدن به ایران و سوریه را به صلاح مقاومت نمی دیدند.

در زمان ریاست خالد مشعل بر دفتر سیاسی حماس اختلافات اصلی در داخل بدنه حماس بر سر مسئله همکاری با محور مقاومت محصور ماند ، هرچند گاهی سطح اختلافات به بالاترین حد خود می رسید اما هیچ گاه دو شاخه سیاسی و نظامی اجازه درگیری درون سازمانی را به خود ندادند.

با انتخاب اسماعیل هنیه به ریاست دفتر سیاسی حماس که شخصی به مراتب معتدل تر از خالد مشعل بود ، تلاش ها برای ترمیم اختلافات درون سازمانی از سر گرفته شد . این تلاش ها با انتخاب یحیی السنوار ، از رهبران قدیمی و اطلاعاتی – نظامی این جنبش که ۲۳ سال در اسارت را در کارنامه خود دارد به عنوان رئیس این جنبش در نوار غزه رنگ و بوی جدی به خود گرفت و این پیام را برای طرف های منطقه ای و بین المللی صادر کرد که حماس نه تنها روح جهادی خود را حفظ کرده بلکه در صدد افزایش بعد جهادی خود در آینده است.

انتخاب صالح العاروری به عنوان فرد شمار دو جنبش حماس را می توان تیر خلاصی بر اختلافات چند ساله میان شاخه نظامی و دفتر سیاسی حماس عنوان کرد ، با وجود العاروری و یحیی السنوار در بدنه سیاسی حماس ، نفوذ شاخه نظامی در تصمیم گیری های سیاسی این جنبش بیش از پیش شده و می توان امیدوار بود که دیگر شاهد تصمیم گیری های اختلاف برانگیز سابق نخواهیم بود. برخی از کارشناسان سیاسی معتقد اند که جنبش حماس( هر دو طیف سیاسی و نظامی) مسئولیت ترمیم روابط با محور مقاومت را به صالح العاروری سپرده اند چرا که وی با سران مقاومت در لبنان و جمهوری اسلامی ایران از روابط بسیار نزدیکی برخوردار است.

تحصیلات

صالح تحصیلات دوران ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان خود را در فلسطین پشت سر گذاشت و سپس در رشته شریعت اسلامی وارد دانشگاه الخلیل شد.

فعالیت‌ها

عضویت در جنبش اخوان المسلمین

فعالیت در انتفاضه اول

تأسیس شاخه نظامی حماس در کرانه باختری رود اردن

عضویت در دفتر سیاسی حماس

مسئول پرونده اسراء و تیم مذاکره کننده تبادل اسراء بین حماس و اسرائیل

درگذشت

در جریان حمله پهپادی رژیم صهیونیستی به جنوب بیروت در دوم ژانویه 1402، صالح العاروری، نائب رئیس دفتر سیاسی حماس و دو نفر از فرماندهان القسام شهید شدند