confirmed، مدیران
۳۳٬۴۲۹
ویرایش
←اقتصاد حوزه
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:حوزه علمیه قم.jpg|بی‌قاب|چپ]] | |||
'''حوزه علمیه قم''' یکی از بزرگ‌ترین [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] [[مذهب شیعه|شیعیان]] است که در شهر [[قم]] قرار دارد. مکتب و | '''حوزه علمیه قم'''، یکی از بزرگ‌ترین [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] [[مذهب شیعه|شیعیان]] است که در شهر [[قم]] قرار دارد. مکتب و حوزه حدیثی قم (در کنار [[کوفه]] و [[بغداد]]) یکی از سه حوزه حدیثی کهن در تاریخ علمی جهان تشیع بود و در قرن اخیر توسط آیت‌الله العظمی [[عبدالکریم حائری یزدی]] در سال ۱۳۰۱ خورشیدی تجدید حیات شد به گونه‌ای وی را مؤسس حوزه علمیه قم نامیده‌اند. | ||
این حوزه در دوران رضاشاه بر اثر تعطیلی حوزه علمیه تهران و انتقال علمای شیعه به شهر قم تأسیس شد. | این حوزه در دوران [[رضاخان|رضاشاه]] بر اثر تعطیلی حوزه علمیه تهران و انتقال علمای شیعه به شهر قم تأسیس شد. | ||
حوزه علمیه قم، با تلاش‌های افرادی هم‌چون میرزا [[محمد فیض قمی]]، [[محمد تقی بافقی |محمد تقی بافقی یزدی]]، مهدی پایین شهری قمی، [[میرزا محمد ارباب قمی]]، [[محمدرضا شریعتمدار ساوجی]] و چند تن دیگر و در نهایت با استقرار عبدالکریم حائری یزدی (معروف به مجدد حوزه قم) در این شهر، جانی دوباره گرفت. | |||
حوزه علمیه [[تهران]] و [[قم]] در طول تاریخ شان ارتباطات زیادی با یکدیگر داشته‌اند. | حوزه علمیه [[تهران]] و [[قم]] در طول تاریخ شان ارتباطات زیادی با یکدیگر داشته‌اند. | ||
حوزه علمیه قم، مجموعۀ دست‌اندرکاران، مدارس دینی و مراجع مذهبی در شهر قم که آموزش، تربیت و پرورش طلاب علوم دینی شیعه و برخی وظایف دیگر مانند نظارت بر تبلیغات و امور دینی در [[جمهوری اسلامی ایران]] را بر عهده دارند. از هنگام پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۷ شمسی در ایران، بسیاری از روحانیون آموزش‌دیده در حوزه علمیه قم، مسئولیت‌های اجرایی و قضایی بر عهده گرفته‌اند. | حوزه علمیه قم، مجموعۀ دست‌اندرکاران، مدارس دینی و مراجع مذهبی در شهر قم که آموزش، تربیت و پرورش طلاب علوم دینی شیعه و برخی وظایف دیگر مانند نظارت بر تبلیغات و امور دینی در [[جمهوری اسلامی ایران]] را بر عهده دارند. از هنگام پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۷ شمسی در ایران، بسیاری از روحانیون آموزش‌دیده در حوزه علمیه قم، مسئولیت‌های اجرایی و قضایی بر عهده گرفته‌اند. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
در مجموع سه سطح اول ده پایه دارد و با اهداف زیر برگزار می‌گردد: | در مجموع سه سطح اول ده پایه دارد و با اهداف زیر برگزار می‌گردد: | ||
# آشنایی با علوم اسلامی پایه و بخشی از معارف دینی در سطوح | # آشنایی با علوم اسلامی پایه و بخشی از معارف دینی در سطوح مقدماتی؛ | ||
# تأمین مبلغ و معلم دینی در سطوح مقدماتی | # تأمین مبلغ و معلم دینی در سطوح مقدماتی حوزه؛ | ||
# تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای تدریس دوره مقدماتی | # تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای تدریس دوره مقدماتی حوزه؛ | ||
# ایجاد زمینه لازم برای کسب آموزش‌های سطوح | # ایجاد زمینه لازم برای کسب آموزش‌های سطوح بالاتر؛ | ||
# نظام آموزشی این دوره به صورت سالی پایه‌ای است. دوره سطح یک به شش پایه درسی تقسیم می‌شود. | # نظام آموزشی این دوره به صورت سالی پایه‌ای است. دوره سطح یک به شش پایه درسی تقسیم می‌شود. | ||
# مدت تحصیل در دوره سطح یک حد متوسط ۶ سال و حداقل ۳ سال و حداکثر ۸ سال است. | # مدت تحصیل در دوره سطح یک حد متوسط ۶ سال و حداقل ۳ سال و حداکثر ۸ سال است. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== مراحل ومقاطع تحصیل == | == مراحل ومقاطع تحصیل == | ||
* مقدمات (دیپلم) = پایه ۱و ۲و | * مقدمات (دیپلم) = پایه ۱و ۲و ۳؛ | ||
* سطح ۱ (کاردانی) = پایه ۴ و ۵ و | * سطح ۱ (کاردانی) = پایه ۴ و ۵ و ۶؛ | ||
* سطح ۲ (کارشناسی) = پایه ۷ و | * سطح ۲ (کارشناسی) = پایه ۷ و ۸؛ | ||
* سطح ۳ (کارشناسی ارشد) = پایه ۹ و | * سطح ۳ (کارشناسی ارشد) = پایه ۹ و ۱۰؛ | ||
* سطح ۴ درس خارج (دکترا) = دروس خارج<ref> "جزئیات دوره‌های آموزش دروس حوزوی"</ref>. | * سطح ۴ درس خارج (دکترا) = دروس خارج<ref> "جزئیات دوره‌های آموزش دروس حوزوی"</ref>. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
== شهریه == | == شهریه == | ||
نظام مالی حوزه به مردم متکی است و از طریق بخشی از خمس و اوقاف تأمین می‌شود. این مقدار بنا به رتبه علمی و مجرد و متأهل بودن به طلاب علوم دینی برای حداقل امرار معاش داده می‌شود که به آن شهریه گفته می‌شود. البته امروزه طلاب تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. | نظام مالی حوزه به مردم متکی است و از طریق بخشی از [[خمس]] و اوقاف تأمین می‌شود. این مقدار بنا به رتبه علمی و مجرد و متأهل بودن به طلاب علوم دینی برای حداقل امرار معاش داده می‌شود که به آن شهریه گفته می‌شود. البته امروزه طلاب تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. | ||
اما در دهه چهل رسم بر این بود که هر یک از مراجع که از رؤسای حوزه علمیه بودند یک دفتر شهریه یا مُقسِّم داشتند، در دفتر شهریه اسامی طلابی که باید به آنان شهریه داده شود، غالباً به تفکیک شهر زادگاه یا شهرت‌شان ثبت شده بود. مُقسِّم در هر ماه در روزی که باید شهریه پرداخت می‌شد به مدارس محل اقامت طلاب می‌رفت و در همان مدرسه از روی دفتر شهریه، مقرری ماهیانه را به آنان می‌پرداخت. پرداخت شهریه معمولاً چند روز طول می‌کشید و به هر مدرسه روز خاصی تعلق گرفته بود. به مقسّم شهریه معمولاً چند تن کمک می‌کردند و این افراد روحانی و از افراد مورد اعتماد مراجع بودند. در زمان عبدالکریم حائری یزدی، علی محمد قمی و محمد صدوقی جزو مُقسمان شهریه بودند<ref>علیرضا ریحان یزدی، ج۱، ص۵۳، پانویس ۱، آینه دانشوران، با مقدمه و تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم ۱۳۷۲ ش</ref>. | اما در دهه چهل رسم بر این بود که هر یک از مراجع که از رؤسای حوزه علمیه بودند یک دفتر شهریه یا مُقسِّم داشتند، در دفتر شهریه اسامی طلابی که باید به آنان شهریه داده شود، غالباً به تفکیک شهر زادگاه یا شهرت‌شان ثبت شده بود. مُقسِّم در هر ماه در روزی که باید شهریه پرداخت می‌شد به مدارس محل اقامت طلاب می‌رفت و در همان مدرسه از روی دفتر شهریه، مقرری ماهیانه را به آنان می‌پرداخت. پرداخت شهریه معمولاً چند روز طول می‌کشید و به هر مدرسه روز خاصی تعلق گرفته بود. به مقسّم شهریه معمولاً چند تن کمک می‌کردند و این افراد روحانی و از افراد مورد اعتماد مراجع بودند. در زمان عبدالکریم حائری یزدی، علی محمد قمی و محمد صدوقی جزو مُقسمان شهریه بودند<ref>علیرضا ریحان یزدی، ج۱، ص۵۳، پانویس ۱، آینه دانشوران، با مقدمه و تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم ۱۳۷۲ ش</ref>. | ||
| خط ۱۷۷: | خط ۱۷۷: | ||
حسین بن شاذویه(قرن چهارم)، از محدّثان قم و از استادان ابوالقاسم جعفربن محمدبن قولویه، صحّاف بود. | حسین بن شاذویه(قرن چهارم)، از محدّثان قم و از استادان ابوالقاسم جعفربن محمدبن قولویه، صحّاف بود. | ||
در تاریخ قم آمده که اشعری‌های قم، خانه‌ها و آبادی‌ها و زمین‌های کشاورزی فراوانی را وقف امامان معصوم(علیه السلام) می‌کردند و همچنین خمس اموال خود را از طریق وکلای ائمه که بسیاری از آنها نیز قمی بوده‌اند، نزد امامان می‌فرستادند. می‌توان احتمال داد که یکی از مصارف این اوقاف، تأمین هزینه طلاب و مراکز علمی بوده است.<ref>تاریخ قم</ref> | در تاریخ قم آمده که اشعری‌های قم، خانه‌ها و آبادی‌ها و زمین‌های کشاورزی فراوانی را وقف امامان معصوم(علیه السلام) می‌کردند و همچنین خمس اموال خود را از طریق وکلای ائمه که بسیاری از آنها نیز قمی بوده‌اند، نزد امامان می‌فرستادند. می‌توان احتمال داد که یکی از مصارف این اوقاف، تأمین هزینه طلاب و مراکز علمی بوده است.<ref>تاریخ قم</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[عبدالکریم حائری یزدی]] | |||
* [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] | |||
* [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|سیدشهاب‌الدین مرعشی‌نجفی]] | |||
* [[خمس]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||