۶٬۵۷۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = ابن اثیر | |||
| تصویر = عالمان اهل سنت.jpg | |||
| نام = علی بن محمد جزری شیبانی | |||
| نام‌های دیگر = عزالدین بن اثیر | |||
| سال تولد = ۵۵۵ ق | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| سال درگذشت = ۶۳۰ ق | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| استادان = | |||
| شاگردان = | |||
| دین = [[اسلام]] | |||
| مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] | |||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر |الوشی المرقوم فی حلّ المنظوم}} | |||
| فعالیت‌ها = [[محدّث|محدث]] و مورخ ادیب | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
'''علی بن محمد جزری شیبانی''' معروف به '''ابن اثیر'''، ملقب به '''عزالدین'''، [[محدّث|محدث]] و مورخ ادیب [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] بود. وی صاحب دو کتاب مهم تاریخی به نام اسدالغابه فی معرفة الصحابه و الکامل فی التاریخ است. | |||
== معرفی اجمالی == | |||
= | |||
مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانی جزری معروف به مجدالدین ابن اثیر (544-606 ق) یکی از سه فرزند محمد شیبانی جزری و نویسنده کتاب «النهایه فی غریب الحدیث» است که اینان در علوم اسلامی به ویژه در ادبیات عرب، تاریخ اسلام و صحابه شناسی و حدیث شناسی نقش و تاثیر به سزایی داشتند. | مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانی جزری معروف به مجدالدین ابن اثیر (544-606 ق) یکی از سه فرزند محمد شیبانی جزری و نویسنده کتاب «النهایه فی غریب الحدیث» است که اینان در علوم اسلامی به ویژه در ادبیات عرب، تاریخ اسلام و صحابه شناسی و حدیث شناسی نقش و تاثیر به سزایی داشتند. | ||
وی برادر عزالدین ابن اثیر صاحب کتاب «اُسد الغابه و الکامل فی التاریخ» است. او در جزیره ابن عمر (ما بین [[دجله]] و [[فرات]]) تولد و رشد یافت و پس از بیست سالگی به شهر [[موصل]] رفته و در آن دیار جایگاه رفیعی یافت و کتاب‌های خود را در همانجا تالیف نمود و از این طریق شهرت پیدا کرد. او در موصل به خدمت امیر مجاهد‌الدین درآمد و پس از او در خدمت عزالدین محمود و نورالدین ارسلانی بود. او قبل از اقامت در موصل به قصد تحصیل دانش حدیثی به [[بغداد]] | وی برادر عزالدین ابن اثیر صاحب کتاب «اُسد الغابه و الکامل فی التاریخ» است. او در جزیره ابن عمر (ما بین [[دجله]] و [[فرات]]) تولد و رشد یافت و پس از بیست سالگی به شهر [[موصل]] رفته و در آن دیار جایگاه رفیعی یافت و کتاب‌های خود را در همانجا تالیف نمود و از این طریق شهرت پیدا کرد. او در موصل به خدمت امیر مجاهد‌الدین درآمد و پس از او در خدمت عزالدین محمود و نورالدین ارسلانی بود. او قبل از اقامت در موصل به قصد تحصیل دانش حدیثی به [[بغداد]]نیز مسافرت کرده و در موصل درگذشت. | ||
== جایگاه علمی == | |||
مجدالدین در [[فقه]] و [[حدیث]] متخصص بود و به ادبیات عرب و [[علوم قرآنی|علوم قرآن]] تسلط کافی داشت مذهب او [[شافعیه|شافعی]] بود و علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] او را از محاسن روزگار دانسته و او را در دینداری به عنوان ضرب المثل ذکر کرده و گفتهاند که بر طریق مستقیم ملازمت داشت. و این سخن به معنای این است که در مذهبش پیرو عقاید اهل‌سنت بود و از عقاید [[مذهب شیعه|شیعه]] پیروی نکرده است. او به گفته برادرش عزالدین ابن اثیر در اصولَیْن (یعنی [[اصول فقه]] و [[کلام|علم کلام]]) متبحر بود. | |||
== اساتید == | |||
اساتید مهم وی عبارت بودند از: | |||
# یحیی بن سعدون قرطبی (م 567 ق)؛ | |||
# سعید بن دهّان؛ | |||
# عبدالله بن احمد بن محمد طوسی؛ | |||
# خطیب شهر موصل؛ | |||
# ابوالفرج عبدالمنعم حّرانی (م 596 ق)؛ | |||
# عبدالوهاب بن سکینه صوفی شافعی (م 607 ق). | |||
= | == شاگردان == | ||
مهم‌ترین شاگردان او نیز عبارت بودند از: | |||
* فرزند خودش ابوالفتح محمد شهاب‌الدین (م 596 ق)؛ | |||
* فخرالدین بن بخاری (م 646 ق)؛ | |||
* تاج‌الدین عبدالمحسن بن محمد حامض. | |||
لقب ابن اثیر در مورد سه تن از علمای اهل سنت مشترکاً بکار می‌رود. | == افراد همنام مجدالدین ابن اثیر == | ||
لقب ابن اثیر در مورد سه تن از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] مشترکاً بکار می‌رود. | |||
این سه تن عبارتند از: | این سه تن عبارتند از: | ||
#مجدالدین مبارک (فرزند ارشد) نویسنده کتاب النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، | # [[مجدالدین مبارک]] (فرزند ارشد) نویسنده کتاب النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، | ||
#عزالدین علی (فرزند وسط) که کتاب‌های الکامل فی التاریخ و اسدالغابه را نوشته است، | # [[عزالدین علی]] (فرزند وسط) که کتاب‌های الکامل فی التاریخ و اسدالغابه را نوشته است، | ||
#ضیاءالدین نصرالله (برادر کوچکتر) که کتاب المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر را نوشته است. | # [[ضیاءالدین نصرالله]] (برادر کوچکتر) که کتاب المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر را نوشته است. | ||
این سه برادر به نام فرزندان اثیر (ابناء الاثیر) معروف هستند و نباید میان آنها و کتاب‌هایشان اشتباه شود. دو برادر نخست یعنی مجدالدین و عزالدین به عنوان محدث و مورخ معروف شده‌اند و ضیاءالدین نیز به عنوان ادیب، کاتب و شاعر شهرت یافته است. | این سه برادر به نام فرزندان اثیر (ابناء الاثیر) معروف هستند و نباید میان آنها و کتاب‌هایشان اشتباه شود. دو برادر نخست یعنی مجدالدین و عزالدین به عنوان محدث و مورخ معروف شده‌اند و ضیاءالدین نیز به عنوان ادیب، کاتب و شاعر شهرت یافته است. | ||
اما مجدالدین مبارک - صاحب این شرح حال - در سایر علوم اسلامی مثل | اما مجدالدین مبارک - صاحب این شرح حال - در سایر [[علوم اسلامی]] مثل [[فقه]] و [[اصول فقه]]، [[کلام]]، [[تفسیر]] و لغت (ادبیات) نیز تبحر و تسلط کافی داشت. | ||
== آثار == | |||
او تقریبا در همه زمینه‌های [[علوم اسلامی]] کتاب‌های مهم و حائز اهمیت تدوین و تالیف کرده که برخی از آنها امروزه در دست بوده و برخی دیگر مفقود گشته است. از مهم‌ترین کتاب‌های او می‌توان به این موارد اشاره کرد: | |||
# النهایه فی غریب الحدیث و الاثر. | |||
# الانصاف فی الجمع بین الکشف و الکشاف، که کتابی در مقام محاکمه و قضاوت درباره مطالب دو کتاب تفسیری مهم اهل سنت، یعنی تفسیر الکشف و البیان معروف به [[تفسیر ثعلبی (کتاب)|تفسیر ثعلبی]]، و تفسیر«[[الکشاف عن حقائق التنزیل|الکشاف]]» معروف به تفسیر [[زمخشری]] معتزلی می‌باشد. | |||
# جامع الاصول السته فی احادیث الرسول. این کتاب در واقع بازنویسی و تدوین جدیدی از کتاب‌های شش گانه مهم اهل سنت در زمینه [[حدیث]] است که او همه احادیث [[کتاب‌های شش‌گانه اهل‌سنت|صحاح سته]] را غیر از [[کتاب سنن ابن ماجه]] در آن گردآوری کرده است. او این کتاب را بر اساس کتاب رزین بن معاویه اندلسی تدوین کرده و زیاداتی را نیز بر آن افزوده است. | |||
# المختار فی مناقب الاخیار | |||
# تجرید اسماءالصحابه | |||
# مثال الطالب فی شرح طوال الغرائب. او این کتاب را پس از تالیف کتابش النهایه فی غریب الحدیث تالیف کرده و در آن به شرح احادیث طولانی و متوسط پرداخته است که در آنها الفاظ و تعابیر غریب زیادی به کار رفته است. | |||
# کتاب تفسیرقرآن که در چهار مجلد بوده است<ref>معرفی مجد الدین ابن اثیر - مکارم شیرازی https://makarem.ir ›...</ref>. | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
جمال‌الدین ابوالمحاسن ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و قاهره، مصر، وزارة الثقافة و الارشاد القومی، بی تا، ج 6، ص 198. | == منابع == | ||
# عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر و داربیروت، 1385 ق، ج 1، مقدمه ناشرین و ج 12، صص 113 و 288. | |||
# عزالدین ابن اثیر، اسدالغابة، بیروت، دارالفکر 1409 ق، ج1، مقدمه محقق. | |||
# ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، 1407 ق، ج 13، ص 54. | |||
# شمس‌الدین ذهبی، تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، چ 2، 1413 قم، ج 43، ص 226. | |||
# ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق الأرناووط، بیروت دار ابن کثیر، 1406 ق، ج 7، ص 42 به بعد. | |||
# خیر‌الدین زرکلی، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چ 8، 1989 م، ج 5، ص 272 به بعد. | |||
# یاقوت حموی، معجم الأدباء، تحقیق احسان عباس، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1414 قم، ج 6، ص 238. | |||
# جمال‌الدین ابوالمحاسن ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و قاهره، مصر، وزارة الثقافة و الارشاد القومی، بی تا، ج 6، ص 198. | |||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده: عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده: عالمان اهل سنت]] | [[رده:عالمان اهل سنت]] | ||
[[رده:محدثان اهل سنت]] | |||