طریقت دسوقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
 
| عنوان = طریقت‌های صوفیه در مصر
<div class="wikiInfo">[[پرونده:دسوقیه در مصر.jpg|جایگزین=تصوف در مصر|بندانگشتی|تصوف در مصر]]</div>
| تصویر = طریقه دسوقیه.jpg
 
| توضیح تصویر = پرچم طریقۀ دسوقیه
'''«طریقت دسوقیه»''' از جمله طریقت‌های قرن هفتم است که [[ابراهیم دسوقی]] در [[مصر]] آن را تأسیس کرد. این طریقه به سبب شهری که موسس آن در آنجا به دنیا آمده و مدفون است به دسوقیه شهرت یافت. موسس این طریقه تاثیر  زیادی در عصر خود داشته و در حال حاضر نیز از اقطاب مهم [[مصر]] به شمار می‌آید. اکنون این طریقه در بسیاری از کشورهای جهان داری زاویه‌های است که مراسم و آداب طریقت در آنجا انجام می‌شود. مرکز فعالیت این طریقت در [[اروپا]] در [[آلمان]] قرار دارد. انتشار '''«طریقت دسوقیه»''' در کشورهای دیگر بیشتر از طریق شاخۀ [[برهانیه]] می‌باشد.
| نام = طریقت دسوقیه
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری =
| قرن شکل گیری =قرن 7 م
| مبدأ شکل گیری =
| موسس =  [[ابراهیم دسوقی]]  
| عقیده = 
}}
'''دسوقیه''' از جمله طریقت‌های قرن هفتم است که [[ابراهیم دسوقی]] در [[مصر]] آن را تأسیس کرد. این طریقه به سبب شهری که موسس آن در آنجا به دنیا آمده و مدفون است به دسوقیه شهرت یافت. موسس این طریقه تاثیر  زیادی در عصر خود داشته و در حال حاضر نیز از اقطاب مهم [[مصر]] به شمار می‌آید. اکنون این طریقه در بسیاری از کشورهای جهان دارای [[زاویه‌]]<nowiki/>های است که مراسم و آداب طریقت در آنجا انجام می‌شود. مرکز فعالیت این طریقت در [[اروپا]] و در کشور [[آلمان]] قرار دارد. انتشار '''طریقت دسوقیه''' در کشورهای دیگر بیشتر از طریق شاخۀ [[برهانیه]] می‌باشد.


== مؤسس طریقه ==
== مؤسس طریقه ==
خط ۱۳: خط ۲۱:
== انشعابات ==
== انشعابات ==
این طریقه همانند طریقت‌های دیگر در طول تاریخ انشعاب‌هایی داشته که به‌طور کلی می‌توان به انشعابات ذیل اشاره کرد.
این طریقه همانند طریقت‌های دیگر در طول تاریخ انشعاب‌هایی داشته که به‌طور کلی می‌توان به انشعابات ذیل اشاره کرد.
# برهامیه؛
# [[برهامیه]]؛
# شهاویه؛
# [[طریقت شهاویه|شهاویه]]؛
# شرنوبیه؛
# [[طریقت شرنوبیه|شرنوبیه]]؛
# سعیدیه شرنوبیه؛
# [[سعیدیه شرنوبیه]]؛
# مجاهدیه؛
# [[مجاهدیه]]؛
# برهانیه دسوقیه شاذلیه؛
# [[برهانیه دسوقیه شاذلیه]]؛
# دسوقیه محمدیه.
# [[دسوقیه محمدیه]].


در حال حاضر شهاویه، برهانیه و شرنوبیه از شاخه‌های مهم دسوقیه هستند.
در حال حاضر شهاویه، برهانیه و شرنوبیه از شاخه‌های مهم دسوقیه هستند.
=== شاخۀ شهاویه ===
=== شاخۀ شهاویه ===
شاخۀ شهاویه به '''''سید محمد شهاوی حسینی''''' منتسب است. این شاخه در ابتدای دهۀ هشتاد قرن بیستم زمانی که ''محمد ابوالعلا حسینی'' شیخ شهاویه شد، توانست از برهامیه مستقل شود.
شاخۀ شهاویه به '''''سید محمد شهاوی حسینی''''' منتسب است. این شاخه در ابتدای دهۀ هشتاد قرن بیستم زمانی که ''محمد ابوالعلا حسینی'' شیخ شهاویه شد، توانست از برهامیه مستقل شود.
خط ۳۲: خط ۴۱:


== کرسی‌نامۀ طریقت ==
== کرسی‌نامۀ طریقت ==
[[ابراهیم دسوقی]] خرقه را از شیخ نجم‌الدین محمود اصفهانی و او از شیخ نورالدین عبدالصمد نظری و او از نجیب‌الدین علی شیرازی و او از شیخ شهاب‌‌الدین سهروردی و او از شیخ ابی‌النجیب ضاءالدین عبدالقادر سهروردی و او از شیخ وجیه‌الدین و او از شیخ فرج زنجانی و او از ابی‌العباس نهاوندی و او از شیخ محمد بن حفیف شیرازی و او از شیخ قاضی رویم لبی محمد بغدادی و او از [[جنید بغدادی]] و او از سری سقطی و او از [[معروف کرخی]] و او از شیخ داود طائی و او از شیخ حبیب عجمی و او از شیخ [[حسن بصری]] و او از [[علی بن ابی طالب|امام علی (علیه السلام)]] و آن حضرت از [[پیامبر اکرم (ص)|پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله وسلم)]] اخذ خرقه کرده‌اند<ref>ابوالعینین، سعید؛ ''رحلة اولیاء الله فی مصر المحروسة''.</ref>.
[[ابراهیم دسوقی]] خرقه را از شیخ نجم‌الدین محمود اصفهانی و او از شیخ نورالدین عبدالصمد نظری و او از نجیب‌الدین علی شیرازی و او از شیخ شهاب‌‌الدین سهروردی و او از شیخ ابی‌النجیب ضاءالدین عبدالقادر سهروردی و او از شیخ وجیه‌الدین و او از شیخ فرج زنجانی و او از ابی‌العباس نهاوندی و او از شیخ محمد بن حفیف شیرازی و او از شیخ قاضی رویم لبی محمد بغدادی و او از [[جنید بغدادی]] و او از سری سقطی و او از [[معروف کرخی]] و او از شیخ داود طائی و او از شیخ حبیب عجمی و او از شیخ [[حسن بصری]] و او از [[علی بن ابی طالب|امام علی (علیه‌السلام)]] و آن حضرت از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] اخذ خرقه کرده‌اند<ref>ابوالعینین، سعید؛ ''رحلة اولیاء الله فی مصر المحروسة''.</ref>.


== آداب و رسوم ==
==آداب و رسوم==
در طریقت‌های صوفیانه آدابی برای شیخ و مریدان معین شده است.
در طریقت‌های صوفیانه آدابی برای شیخ و مریدان معین شده است.


=== شیخ و مرید ===
===شیخ و مرید===
[[تصوف]] در هر منطقه و بلکه در هر شهر تابع خصوصیات اخلاقی و فکری و معنوی شیخ بزرگی بود که در آن شهر زندگی می‌کرد. نفوذ مشایخ به حدی بود که جدا بودن مشایخ شهرها از یکدیگر و اختلاف نظر ایشان دربارۀ بعضی مسائل کلامی و اعتقادی و همچنین روش‌های تربیتی و آدابی که هریک به مریدان خود می‌آموختند موجب می‌شد که مکتب باطنی یا تصوف یک شهر با شهر دیگر تفاوت‌هایی پیدا کند. از نظر دسوقی وظیفۀ شیخ، سوق دادن به سوی توبه و اطاعت است و وظیفۀ مریدان، ادب و حسن طلب و تسلیم در برابر شیخ است.
[[تصوف]] در هر منطقه و بلکه در هر شهر تابع خصوصیات اخلاقی و فکری و معنوی شیخ بزرگی بود که در آن شهر زندگی می‌کرد. نفوذ مشایخ به حدی بود که جدا بودن مشایخ شهرها از یکدیگر و اختلاف نظر ایشان دربارۀ بعضی مسائل کلامی و اعتقادی و همچنین روش‌های تربیتی و آدابی که هریک به مریدان خود می‌آموختند موجب می‌شد که مکتب باطنی یا تصوف یک شهر با شهر دیگر تفاوت‌هایی پیدا کند. از نظر دسوقی وظیفۀ شیخ، سوق دادن به سوی توبه و اطاعت است و وظیفۀ مریدان، ادب و حسن طلب و تسلیم در برابر شیخ است.


=== خرقه ===
===خرقه===
خرقه، لباسِ جلو بستۀ پیراهن مانندی است که سالکان به نشانۀ ورود به طریقت از دست پیر می‌پوشیده‌اند.
خرقه، لباسِ جلو بستۀ پیراهن مانندی است که سالکان به نشانۀ ورود به طریقت از دست پیر می‌پوشیده‌اند.


=== ذکر و ورد ===
===ذکر و ورد===
برای [[ذکر]] آداب خاصی است که در شروع و پایان مراسم [[ذکر]] انجام می‌شود.
برای [[ذکر]] آداب خاصی است که در شروع و پایان مراسم [[ذکر]] انجام می‌شود.


=== پرچم ===
===پرچم===
[[پرونده:الطریقه.jpg|چپ|جایگزین=پرچم دسوقیه|بندانگشتی|پرچم دسوقیه]]
در حال حاضر علم این طریقت به رنگ سبز است و برای شاخۀ برهانیه که مرکز آن در [[سودان]] است علامتی مرکب از زرد، سبز و سفید است.
در حال حاضر علم این طریقت به رنگ سبز است و برای شاخۀ برهانیه که مرکز آن در [[سودان]] است علامتی مرکب از زرد، سبز و سفید است.


=== وجد، رقص و سماع ===
===وجد، رقص و سماع===
جمع شدن [[صوفیان]] در یک محل ([[دویره]]، [[خانقاه]]) و گوش فرادادن (سماع)<ref>''باجنید بغدادی'' و ''ابوبکر شبلی'' از نخستین مشایخی هستند که مجالس سماع تشکیل می‌دادند.</ref> به آواز قوال که گاهی با ساز همراه می‌شد، از سنت‌های دیرپای [[تصوف]] است. متشرعان و [[فقها]] همواره به مجالس سماع اعتراض و از آنها انتقاد می‌کردند در جمع این منتقدان برخی از صوفیان نیز به چشم می‌خورد. [[ابراهیم دسوقی]] نیز از مخالفین سماع بود.
جمع شدن [[صوفیان]] در یک محل ([[دویره]]، [[خانقاه]]) و گوش فرادادن (سماع)<ref>''باجنید بغدادی'' و ''ابوبکر شبلی'' از نخستین مشایخی هستند که مجالس سماع تشکیل می‌دادند.</ref> به آواز قوال که گاهی با ساز همراه می‌شد، از سنت‌های دیرپای [[تصوف]] است. متشرعان و [[فقها]] همواره به مجالس سماع اعتراض و از آنها انتقاد می‌کردند در جمع این منتقدان برخی از صوفیان نیز به چشم می‌خورد. [[ابراهیم دسوقی]] نیز از مخالفین سماع بود.


=== موالید ===
===موالید===
جمع‌شدن مریدان برای اجرای آیین‌ها همچون میلاد [[پیامبر (ص)|پیامبر(صل الله علیه وآله وسلم)]] و مولد شیوخ صوفیه را «حضرة» می‌گویند که معمولا بعد از ظهر یا شب در حیاط یک خانه شخصی، میدان عمومی در مجاورت حجره یا در فضای باز در نزدیکی مرقد زاهد صورت می‌گیرد<ref>این مراسم در کشورهای عربی نام‌های مختلفی دارد مثلا در [[مصر]] «مولد» و در [[سودان]] «حولیه» گفته می‌شود.</ref>.
جمع‌شدن مریدان برای اجرای آیین‌ها همچون میلاد [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)
|(صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] و مولد شیوخ صوفیه را «حضرة» می‌گویند که معمولا بعد از ظهر یا شب در حیاط یک خانه شخصی، میدان عمومی در مجاورت حجره یا در فضای باز در نزدیکی مرقد زاهد صورت می‌گیرد<ref>این مراسم در کشورهای عربی نام‌های مختلفی دارد مثلا در [[مصر]] «مولد» و در [[سودان]] «حولیه» گفته می‌شود.</ref>.
 
==جستارهای وابسته==
*[[طریقت‌های صوفیه در مصر‏]]
*[[ابراهیم دسوقی]]
 
==منابع==
*ر. ک: ''جریان‌های معاصر تصوف در مصر طریقت دسوقیه''؛ نوشتۀ مریم سعادتی.


== جستارهای وابسته ==
* [[طریقت های صوفیه در مصر‏]]
* [[ابراهیم دسوقی]]


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


== منابع ==
{{فرق و مذاهب}}
*ر. ک: ''جریان‌های معاصر تصوف در مصر طریقت دسوقیه''؛ نوشتۀ مریم سعادتی.
 
<div class="wikiInfo">[[پرونده:کتاب طریقت.jpg|جایگزین=جریا‌ن‌های معاصر تصوف در مصر(دسوقیه)|بندانگشتی|جریا‌ن‌های معاصر تصوف در مصر (دسوقیه)]]</div>
[[رده:فرق و مذاهب]]
[[رده:تصوف]]
[[رده:مصر]]