confirmed، مدیران
۳۳٬۴۲۹
ویرایش
←پانویس
(←پانویس) |
|||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
نام وی [[فیض کاشانی|محمدبن المرتضی]] و ملقّب به محسن ولی مشهور به [[فیض کاشانی|فیض]] است. وی بیشتر به فقه و حدیث و اخلاق و عرفان معروف شده است. پدر او یکی از علمای [[کاشان]] بود. فیض در بیست سالگی به [[اصفهان]] (پایتخت آن زمان ایران) و سپس شیراز رفت و علوم آن زمان را فراگرفت و سپس به شهر قم آمد که ملاصدرا در آنجا حوزه درس گسترده‌ای داشت، و با آشنایی با ملاصدرا حدود ده سال (تا زمان بازگشت ملاصدرا به شیراز) نزد وی درس خواند و به دامادی او مفتخر شد و حتی همراه او به شیراز رفت و دو سال دیگر هم در آنجا ماند ولی چون در آن زمان (نزدیک به چهل سالگی خود) دانشمندی توانا و جامع علوم شده بود به شهر خود کاشان بازگشت و در آنجا حوزه درس برپا کرد. | نام وی [[فیض کاشانی|محمدبن المرتضی]] و ملقّب به محسن ولی مشهور به [[فیض کاشانی|فیض]] است. وی بیشتر به فقه و حدیث و اخلاق و عرفان معروف شده است. پدر او یکی از علمای [[کاشان]] بود. فیض در بیست سالگی به [[اصفهان]] (پایتخت آن زمان ایران) و سپس شیراز رفت و علوم آن زمان را فراگرفت و سپس به شهر قم آمد که ملاصدرا در آنجا حوزه درس گسترده‌ای داشت، و با آشنایی با ملاصدرا حدود ده سال (تا زمان بازگشت ملاصدرا به شیراز) نزد وی درس خواند و به دامادی او مفتخر شد و حتی همراه او به شیراز رفت و دو سال دیگر هم در آنجا ماند ولی چون در آن زمان (نزدیک به چهل سالگی خود) دانشمندی توانا و جامع علوم شده بود به شهر خود کاشان بازگشت و در آنجا حوزه درس برپا کرد. | ||
وی در طول زندگی علاوه بر پرورش شاگردان بسیار، کتاب‌هایی را در فقه و حدیث و اخلاق و عرفان تألیف نموده است. روش او در علم اخلاق بگونه‌ای بود که او را غزالی ثانی | وی در طول زندگی علاوه بر پرورش شاگردان بسیار، کتاب‌هایی را در فقه و حدیث و اخلاق و عرفان تألیف نموده است. روش او در علم اخلاق بگونه‌ای بود که او را غزالی ثانی می‌گفتند؛ اگرچه وی در ذوق عرفانی و عمق علمی خود بمراتب از ابوحامد غزالی طوسی برتر است. | ||
وی شاعر بوده و دیوان شعری بفارسی از او باقی مانده که دارای اشعار ـ و بیشتر غزلیات ـ عرفانی و اخلاقی لطیفی است و نام او را در فهرست شعرا قرار داده است. | وی شاعر بوده و دیوان شعری بفارسی از او باقی مانده که دارای اشعار ـ و بیشتر غزلیات ـ عرفانی و اخلاقی لطیفی است و نام او را در فهرست شعرا قرار داده است. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
=== فیّاض لاهیجی === | === فیّاض لاهیجی === | ||
نام وی عبدالرزاق فرزند علی لاهیجی ملقب به | نام وی [[عبدالرزاق فرزند علی لاهیجی]] ملقب به [[فیاض]] است. فیاض بیشتر به فلسفه و کلام مشهور است و یکی از شاعران توانای زمان خود بوده است. | ||
وی بخشی از زندگی خود را در شهر [[مشهد]] (مرکز استان خراسان) بتحصیل گذراند و سپس در حدود سال 1030 (یا کمی بعد از آن) به قم آمد و در آنجا با درس ملاصدرا آشنا و یکی از شاگردان وفادار او شده و پیش از بازگشت ملاصدرا به شیراز، به دامادی او مفتخر گردید (احتمالا حدود سال 1035). | وی بخشی از زندگی خود را در شهر [[مشهد]] (مرکز استان خراسان) بتحصیل گذراند و سپس در حدود سال 1030 (یا کمی بعد از آن) به قم آمد و در آنجا با درس ملاصدرا آشنا و یکی از شاگردان وفادار او شده و پیش از بازگشت ملاصدرا به شیراز، به دامادی او مفتخر گردید (احتمالا حدود سال 1035). | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
یکی دیگر از شاگردان مشهور ملاصدرا ملاحسین تنکابنی یا گیلانی است. تنکابن یکی از شهرهای استان [[مازندران]] در شمال ایران و در ساحل دریاست<ref>در غرب به دریای مازندران Caspian (یا دریای قزوین) می‌گویند</ref>، از این شهر فلاسفه و دانشمندان مشهوری برخاسته است. | یکی دیگر از شاگردان مشهور ملاصدرا ملاحسین تنکابنی یا گیلانی است. تنکابن یکی از شهرهای استان [[مازندران]] در شمال ایران و در ساحل دریاست<ref>در غرب به دریای مازندران Caspian (یا دریای قزوین) می‌گویند</ref>، از این شهر فلاسفه و دانشمندان مشهوری برخاسته است. | ||
در زندگی او ابهام فراوان وجود دارد ولی آنچه که مسلم است مهارت او در مکتب ملاصدرا بوده و بتدریس فلسفه و عرفان اشتغال داشته است. مرگ یا شهادت او بصورت غم انگیزی واقع شده است. او در سفر [[حج]] و زیارت [[کعبه]] (در شهر [[مکه]] در [[حجاز]] [[عربستان سعودی|عربستان]])، در حالتی عرفانی، خانه [[کعبه]] را بطور عاشقانه‌ای در آغوش گرفته و رخ بر آن می‌سائیده ولی مردم عوام گمان می‌کنند که به حریم کعبه توهین می‌کند، از | در زندگی او ابهام فراوان وجود دارد ولی آنچه که مسلم است مهارت او در مکتب ملاصدرا بوده و بتدریس فلسفه و عرفان اشتغال داشته است. مرگ یا شهادت او بصورت غم انگیزی واقع شده است. او در سفر [[حج]] و زیارت [[کعبه]] (در شهر [[مکه]] در [[حجاز]] [[عربستان سعودی|عربستان]])، در حالتی عرفانی، خانه [[کعبه]] را بطور عاشقانه‌ای در آغوش گرفته و رخ بر آن می‌سائیده ولی مردم عوام گمان می‌کنند که به حریم کعبه توهین می‌کند، از اینرو او را بشدت می‌زنند. وی بر اثر ناراحتی آن حادثه در شهر مکه از دنیا می‌رود. | ||
از وی چند کتاب در فلسفه باقی مانده است. و مرگ او در سال 1105 هـ (1695م) واقع شده است. | از وی چند کتاب در فلسفه باقی مانده است. و [[مرگ]] او در سال 1105 هـ (1695م) واقع شده است. | ||
=== حکیم آقاجانی === | === حکیم آقاجانی === | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
== تألیفات ملاصدرا == | == تألیفات ملاصدرا == | ||
# اسفار اربعه؛ | |||
# اسفار | # التصور و التصدیق؛ | ||
# التصور و | # الشواهد الربوبیه؛ | ||
# الشواهد | # العرشیه؛ | ||
# | # اللمعات المشرقیه؛ | ||
# اللمعات | # المبدا و المعاد؛ | ||
# المبدا و | # تفسیر القرآن الکریم؛ | ||
# تفسیر القرآن | # سه رساله؛ | ||
# سه | # المشاعر؛ | ||
# | |||
# شرح اصول کافی | # شرح اصول کافی | ||
# اسفار | # اسفار اربعه؛ | ||
به تعبیر [[حسن حسن زاده آملی|علامه حسن زاده]] آملی کتاب اسفار اربعه امّ الکتاب مؤلفات ملاصدراست که در اواخر دوره اقامتش در کهک شروع به تألیف آن نموده و از نظر دامنه و گسترش مطالب بی‌گمان بر شفای بوعلی سینا و فتوحات مکیّه ابن‌عربی مقدم است. این کتاب به یک معنا نقطه اتصال و حلقه جامع دایره المعارف مشائی ابن سینا و اقیانوس اسرار باطنی ابن‌عربی است و به تعبیر دیگر، هم اوج هزار سال تفکر و تأمل دانشمندان و حکمای اسلامی است و هم شالوده بنای عقلانی تازه و اصیلی است که از متن معارف اسلامی سرچشمه گرفته است<ref>تاریخ فلسفه در اسلام، انتشارات سمت، ج۱، ص۴۹۶</ref>». | به تعبیر [[حسن حسن زاده آملی|علامه حسن زاده]] آملی کتاب اسفار اربعه امّ الکتاب مؤلفات ملاصدراست که در اواخر دوره اقامتش در کهک شروع به تألیف آن نموده و از نظر دامنه و گسترش مطالب بی‌گمان بر شفای بوعلی سینا و فتوحات مکیّه [[محیی‌الدین محمد بن علی بن عربی حاتمی|ابن‌عربی]] مقدم است. این کتاب به یک معنا نقطه اتصال و حلقه جامع دایره المعارف مشائی [[ابوعلی سینا|ابن سینا]] و اقیانوس اسرار باطنی ابن‌عربی است و به تعبیر دیگر، هم اوج هزار سال تفکر و تأمل دانشمندان و حکمای اسلامی است و هم شالوده بنای عقلانی تازه و اصیلی است که از متن معارف اسلامی سرچشمه گرفته است<ref>تاریخ فلسفه در اسلام، انتشارات سمت، ج۱، ص۴۹۶</ref>». | ||
صدرالمتألهین در این کتاب بزرگ با صراحت تمام رابطه حکمت و دین و عقل و [[وحی]] را بیان می‌دارد که: حاشا الشریعه الحقه الالهیه البیضاء ان تکون احکامها مصادمه للمعارف الیقینیه الضروریه و تباً لفلسفه تکون قوانینها غیر مطابقه للکتاب و السنه<ref>اسفار، ج۸، ص۳۰۳</ref>؛ حاشا که احکام و مقررات بر حق و تابناک شرعی با معارف بدیهی و یقینی عقلانی ناهماهنگ باشد و نابود باد فلسفه و حکمتی که قواعد و یافته‌هایش مطابق با کتاب الهی و [[سنت پیامبر|سنت نبوی]] نباشد». | صدرالمتألهین در این کتاب بزرگ با صراحت تمام رابطه حکمت و دین و عقل و [[وحی]] را بیان می‌دارد که: حاشا الشریعه الحقه الالهیه البیضاء ان تکون احکامها مصادمه للمعارف الیقینیه الضروریه و تباً لفلسفه تکون قوانینها غیر مطابقه للکتاب و السنه<ref>اسفار، ج۸، ص۳۰۳</ref>؛ حاشا که احکام و مقررات بر حق و تابناک شرعی با معارف بدیهی و یقینی عقلانی ناهماهنگ باشد و نابود باد فلسفه و حکمتی که قواعد و یافته‌هایش مطابق با کتاب الهی و [[سنت پیامبر|سنت نبوی]] نباشد». | ||
=== تفسیر قرآن === | === تفسیر قرآن === | ||
صدرالمتألهین در درک ظاهر و فهم اسرار قرآن و حدیث تبحّری ویژه داشت و گرچه در اکثر کتب فلسفی خود به قرآن و حدیث تمسک نموده و گاهی نیز به شرح آیات و احادیث پرداخته اما کتاب‌هایی نیز به تفسیر آیات و احادیث اختصاص داده و [[سوره سجده]]، [[سوره یس]]، [[سوره واقعه]]، [[سوره حدید]]، [[سوره جمعه]]، [[سوره طارق]]، [[سوره اعلی]]، [[سوره زلزال]] و [[سوره بقره]] تا آیه ۶۵ و آیة‌الکرسی و آیه نور و. . . را تفسیر نموده که از تفاسیر ارزشمند فلسفی به شمار می‌آیند. این تفسیر با عنوان "تفسیر القرآن الکریم" تاکنون چندین بار چاپ شده است. | صدرالمتألهین در درک ظاهر و فهم اسرار قرآن و حدیث تبحّری ویژه داشت و گرچه در اکثر کتب فلسفی خود به قرآن و حدیث تمسک نموده و گاهی نیز به شرح آیات و احادیث پرداخته اما کتاب‌هایی نیز به تفسیر آیات و احادیث اختصاص داده و [[سوره سجده|سوره سجده]]، [[سوره یس]]، [[سوره واقعه]]، [[سوره حدید]]، [[سوره جمعه]]، [[سوره طارق]]، [[سوره اعلی]]، [[سوره زلزال]] و [[سوره بقره]] تا آیه ۶۵ و [[آیت الکرسی|آیة‌الکرسی]] و آیه نور و. . . را تفسیر نموده که از تفاسیر ارزشمند فلسفی به شمار می‌آیند. این تفسیر با عنوان "تفسیر القرآن الکریم" تاکنون چندین بار چاپ شده است. | ||
=== شرح اصول کافی === | === شرح اصول کافی === | ||
شرح اصول کافی ملاصدرا اولین شرحی است که بر کتاب بی‌نظیر اصول کافی پس از حدود شش قرن نوشته شده و سنت شرح نویسی بر روایات عمیق اعتقادی را باب نموده و بدون شک یکی از | شرح اصول کافی ملاصدرا اولین شرحی است که بر کتاب بی‌نظیر [[اصول کافی (کتاب)|اصول کافی]] پس از حدود شش قرن نوشته شده و سنت شرح نویسی بر روایات عمیق اعتقادی را باب نموده و بدون شک یکی از مهمترین متون اعتقادی شیعی دوره صفوی است که در هماهنگی بین حکمت و عرفان یکی از بهترین و بلکه اولین کلید است. مؤلف کتاب روضات الجنات در مورد این کتاب می‌گوید: و عندی انّه ارفع شرح کتب علی احادیث اهل البیت علیهم السّلام و ارجحها فائده و اجلّها قدراً<ref>روضات الجنات، ج۴، ص۱۲۰</ref>. | ||
== وفات ملاصدرا در سفر حج == | == وفات ملاصدرا در سفر حج == | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۱: | ||
وفات ملاصدرا در [[بصره]] بود ولی او را به شهر [[نجف]] که آرامگاه [[علی بن ابی طالب|امام علی (علیه السلام)]] در آن قرار دارد بردند و بنابر گفته نوه او ـ علامه علم الهدی ـ او را در طرف چپ صحن حرم امام علی (علیه السلام) دفن کردند<ref>ملاصدرا که بود و چه بر او گذشت؟ - خبرگزاری برنا | وفات ملاصدرا در [[بصره]] بود ولی او را به شهر [[نجف]] که آرامگاه [[علی بن ابی طالب|امام علی (علیه السلام)]] در آن قرار دارد بردند و بنابر گفته نوه او ـ علامه علم الهدی ـ او را در طرف چپ صحن حرم امام علی (علیه السلام) دفن کردند<ref>ملاصدرا که بود و چه بر او گذشت؟ - خبرگزاری برنا | ||
https://www.borna.news › استان‌ها</ref>. | https://www.borna.news › استان‌ها</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[شیخ بهایی]] | |||
* [[فیض کاشانی]] | |||
* [[میرداماد|سید محمدباقر میرداماد]] | |||
* [[تبعید]] | |||
* [[صفویه]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] | ||