محمد باقر مجلسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۷۱۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ آوریل ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۸: خط ۵۸:
=تحصیلات و اساتید=
=تحصیلات و اساتید=
<br>
<br>
تحصیلات علامه مجلسی از همان کودکی، یعنی خیلی زودتر از همسالانش شاید در سنین سه و چهار سالگی در نزد پدرش مولی [[محمدتقی مجلسی]] شروع گردید که خود در شرح فقیه در باب نماز میت فرموده است: الحمدلله رب العالمین که بنده در چهار سالگی همه این ها را می دانستم، یعنی خدا و نماز و بهشت و دوزخ و نماز شب می کردم و در مسجد صفا و نماز صبح را به جماعت می کردم و اطفال را نصیحت می کردم و به آیت و حدیث به تعلیم پدرم رحمه الله.
تحصیلات علامه مجلسی از همان کودکی، یعنی خیلی زودتر از همسالانش شاید در سنین سه و چهار سالگی در نزد پدرش مولی [[محمدتقی مجلسی]] شروع گردید که خود در شرح فقیه در باب نماز میت فرموده است: الحمدلله رب العالمین که بنده در چهار سالگی همه این ها را می دانستم، یعنی خدا و نماز و بهشت و دوزخ و نماز شب می کردم و در مسجد صفا و نماز صبح را به جماعت می کردم و اطفال را نصیحت می کردم و به آیت و حدیث به تعلیم پدرم رحمه الله.<ref>[[زندگینامه علامه مجلسی مهدوی، مصلح الدین.]]</ref>
<br>
<br>
وی تحت تربیت و تعلیم پدر دانشمند و در سایه توجه خاص آن بزرگوار، پرورش پیدا نمود و با هوش سرشار و استعداد خدادادى و پشتکار مخصوص به تحصیل علوم متداوله عصر در حوزه علمى اصفهان پرداخت. و با توجه به توانایى ذاتى در مدت کوتاهى مراحل مختلف علمى و تحصیلى را طى کرده و سپس به گرد آورى حدیث و آثار اهل بیت عصمت و طهارت دل بست و تحقیق و پژوهش عمیقانه در آن فن شریف مبذول داشت و تلاش خود را در این مورد متمرکز نموده تمام اوقاتش را صرف آن کرد تا اینکه منشأ تحولى بزرگ در روزگار خود گردید.
وی تحت تربیت و تعلیم پدر دانشمند و در سایه توجه خاص آن بزرگوار، پرورش پیدا نمود و با هوش سرشار و استعداد خدادادى و پشتکار مخصوص به تحصیل علوم متداوله عصر در حوزه علمى اصفهان پرداخت. و با توجه به توانایى ذاتى در مدت کوتاهى مراحل مختلف علمى و تحصیلى را طى کرده و سپس به گرد آورى حدیث و آثار اهل بیت عصمت و طهارت دل بست و تحقیق و پژوهش عمیقانه در آن فن شریف مبذول داشت و تلاش خود را در این مورد متمرکز نموده تمام اوقاتش را صرف آن کرد تا اینکه منشأ تحولى بزرگ در روزگار خود گردید.<ref>http://www.majlesi.net/</ref>
<br>
<br>
در ادامه نام برخی از اساتید و مشایخ ایشان ذکر می شود:
در ادامه نام برخی از اساتید و مشایخ ایشان ذکر می شود:
خط ۹۴: خط ۹۴:
<br>
<br>
بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار: این کتاب که باید آن را دائرة المعارف شیعه نامید، مشتمل است بر مجموعه اخبار و احادیث و قصص و تواریخ که از پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام به وسیله بزرگان محدثان نقل شده و علمای گذشته در کتب خود آن ها را نقل کرده اند، به غیر از کتب اربعه که از غایت شهرت، احتیاج به نقل مجدد نداشته است. صاحب بحار تمام اخبار شیعه را از کتب نایاب خطی که در معرض نابودی بودند، جمع آوری کرده و معروف است که او دویست اصل از اصول چهارصدگانه روات را پیدا کرده و اخبار معتبر آن‌ها را وارد نموده است و بیانات و توضیحات ارزشمندی نیز در بسیاری از موارد افزوده است و بعلاوه در اکثر مواضع اخبار عامه را نیز وارد کرده و تفسیر نموده است. مذاهب حکما را در هر باب به مقتضای مقام نقل و در همه جا جرح و تعدیل نموده، این است که می‌توان گفت: نسبت به اخبار و آثار اهل بیت علیهم السلام کتابی بدین احاطه و جامعیت تألیف نیافته و کسی از سلف و خلف موفق به همچو خدمتی نشده است.[۳]
بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار: این کتاب که باید آن را دائرة المعارف شیعه نامید، مشتمل است بر مجموعه اخبار و احادیث و قصص و تواریخ که از پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام به وسیله بزرگان محدثان نقل شده و علمای گذشته در کتب خود آن ها را نقل کرده اند، به غیر از کتب اربعه که از غایت شهرت، احتیاج به نقل مجدد نداشته است. صاحب بحار تمام اخبار شیعه را از کتب نایاب خطی که در معرض نابودی بودند، جمع آوری کرده و معروف است که او دویست اصل از اصول چهارصدگانه روات را پیدا کرده و اخبار معتبر آن‌ها را وارد نموده است و بیانات و توضیحات ارزشمندی نیز در بسیاری از موارد افزوده است و بعلاوه در اکثر مواضع اخبار عامه را نیز وارد کرده و تفسیر نموده است. مذاهب حکما را در هر باب به مقتضای مقام نقل و در همه جا جرح و تعدیل نموده، این است که می‌توان گفت: نسبت به اخبار و آثار اهل بیت علیهم السلام کتابی بدین احاطه و جامعیت تألیف نیافته و کسی از سلف و خلف موفق به همچو خدمتی نشده است.[۳]
آداب تجهیز الاموات، فارسی، شامل پنج فصل: آداب احتضار، غسل، کفن، نماز، دفن.
آداب تجهیز الاموات، فارسی، شامل پنج فصل: آداب احتضار، غسل، کفن، نماز، دفن.<ref>[[درس هایی از مکتب اسلام، شماره ۳۹۵، بهمن ۱۳۷۲.]]</ref>
<br>
<br>
آداب الحج، رساله فارسی.
آداب الحج، رساله فارسی.
خط ۱۳۱: خط ۱۳۱:
مشکات الانوار، مختصر عین الحیوة.
مشکات الانوار، مختصر عین الحیوة.
<br>
<br>
ملاذ الاخیار: در شرح تهذیب الاحکام به عربی در سه مجلد در پنجاه هزار بیت و از بهترین و مهمترین شروح کتاب تهذیب است که تا آخر کتاب نکاح شرح گردیده است.
ملاذ الاخیار: در شرح تهذیب الاحکام به عربی در سه مجلد در پنجاه هزار بیت و از بهترین و مهمترین شروح کتاب تهذیب است که تا آخر کتاب نکاح شرح گردیده است.<ref>[[زندگینامه علامه مجلسی مهدوی، مصلح الدین.]]</ref>
<br>
<br>
حیوة القلوب: کتابی در قصص و احوالات پیغمبران عظام و اوصیاء ایشان می باشد و جز کتب اخبار محسوب می گردد.
حیوة القلوب: کتابی در قصص و احوالات پیغمبران عظام و اوصیاء ایشان می باشد و جز کتب اخبار محسوب می گردد.
خط ۱۳۸: خط ۱۳۸:
<br>
<br>
الأربعون حدیثا علامه مجلسی: که موضوعات اصول دین، فروع دین، خطب و مواعظ با شرح و بیانی کافی به عربی آن را به نگارش در آورده است. وی همچنین اربعین دیگری در امامت به فارسی دارد که هر دوکتاب، بارها به چاپ رسیده است.
الأربعون حدیثا علامه مجلسی: که موضوعات اصول دین، فروع دین، خطب و مواعظ با شرح و بیانی کافی به عربی آن را به نگارش در آورده است. وی همچنین اربعین دیگری در امامت به فارسی دارد که هر دوکتاب، بارها به چاپ رسیده است.
 
<br>
=شخصیت علمی و معنوى=
<br>
مقام علمى علامه مجلسى آن چنان شهرتى در علوم مختلف اسلامى دارد که محتاج هیچ بیان و توضیحى نیست. نام علامه مجلسى چون آفتابى بر آسمان فقاهت و اجتهاد مى درخشد. علامه مجلسى از جمله بزرگانى است که از جامعیت خاصى برخوردار بود. او در علوم اسلامى مانند تفسیر، حدیث، فقه، اصول، تاریخ، رجال و درایه سرآمد عصر بود. نگاهى اجمالى به مجموعه عظیم بحارالأنوار این نکته را بخوبى آشکار مى سازد. این علوم در کنار علوم عقلى همچون فلسفه، منطق، ریاضیات، ادبیات، لغت، جغرافیا، طب، نجوم و علوم غریبه از او شخصیتى ممتاز و بى نظیر ساخته است.
<br>
برخى علامه مجلسى را در طول تاریخ اسلامى از حیث جامعیت در علوم و فنون گوناگون بى نظیر دانسته اند. علامه ریزبینى و نکته سنجى هاى بسیار زیبایى پیرامون روایات مشکل دارد. بیان هاى علامه در ذیل روایات و آیات قرآن بسیار دقیق و زیبا است و کمتر مى توان در آن ها خطا و اشتباهى یافت. علامه مجلسى، علاوه بر علومى چون روایات اهل بیت علیهم السلام در فقه نیز تبحرى بالا داشته، گرچه اکثر مجلدات فقهى بحار مجال پاکنویس شدن نیافته است.
<br>
محمدباقر مجلسى لقب پرافتخار «علامه» را از بزرگانى همچون وحید بهبهانى، علامه بحرالعلوم و شیخ اعظم انصارى اخذ کرده است. این بزرگان که هر یک دریایى متلاطم از علوم و معارف اسلامى هستند با دیدن مقام و منزلت علامه مجلسى این لقب را در مورد او بکار بردند و به حق، او علامه عصر خویش بود.
<br>
علامه مجلسى همزمان با طى مدارج علمى، سریعتر از آن مدارج معنوى و کمالات روحى را پیمود تا آن جا که مصداق واقعى «عالم ربانى» گشت. این ادعا با مرورى بر سجایاى اخلاقى ایشان کاملا روشن مى شود. از جمله خصائص بارز اخلاقى علامه مى توان به این موارد اشاره نمود:
<br>
۱- یاد خداوند:
<br>
شاگرد گرانقدر او «سید نعمت الله جزائرى» در مورد استاد خود گفته است: علامه هیچ گاه از یاد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام مى داد.
<br>
۲- زیارت:
<br>
علامه به «زیارت» ائمه هدى علیهم السلام اهمیت فراوان مى داد و با وجود مشکلات آن زمان و امکانات بسیار ابتدایى براى مسافرت، چندین بار به زیارت ائمه عراق، بقیع و مشهد مقدس نائل شد و هر بار مدتى طولانى در جوار آن بزرگواران سکنى گزید. او چند بار نیز به حج خانه خدا مشرف شد.
<br>
۳- توسل:
<br>
توجه خاص به توسل به معصومین علیهم السلام باعث گردید علامه مجلسى پیرامون ادعیه و زیارات مطالب فراوانى در بحارالانوار بیاورد و به جز آن، چند کتاب مستقل نیز در موضوع ادعیه و زیارت تألیف نماید از جمله: «زاد المعاد» که مرجعى مهم در کتب ادعیه متأخر است و «تحفة الزائر» و ترجمه هایى از زیارت جامعه کبیره و دعاى سمات و...
<br>
۴- زهد و پارسایى:
<br>
یک ویژگى بسیار مهم در زندگى این بزرگمرد، زهد و پارسایى و ساده زیستى اوست. علامه در عهد صفوى مى زیست و شیخ الاسلام حکومت صفوى بود و در یک کلام، تمام امکانات دولت در اختیار او بود، اما با همه این ها زندگى شخصى علامه در نهایت زهد و سادگى سپرى مى شد.
<br>
۵- تواضع:
<br>
تواضع علامه مجلسى از دیگر خصائص اوست. علامه هیچ گاه به مقام اجتماعى و بالا و پایین بودن موقعیت یا سن افراد نگاه نمى کرد. او از سید علیخان مدنى، شارح گرانقدر صحیفه سجادیه مطالب فراوانى در بحار آورده است و مى دانیم که سید على خان ۱۵ سال کوچکتر از علامه بوده و از حیث مقام و منزلت اجتماعى هم به او نمى رسید.
<br>
خلاصه این که جمع شدن همه این خصائص روحى و کمالات معنوى با علم و دانش گسترده علامه، از او شخصیتى ممتاز ساخته بود که در تاریخ مثل و مانندى براى او دشوار پیدا مى شود.
=پانویس=
=پانویس=
<br>
<br>
۱٬۵۶۹

ویرایش