۸۷٬۸۹۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
در این آیه، «مباهله» به معنی نفرین کردن دو نفر نسبت به همدیگر است. به این صورت که وقتی استدلالات منطقی سودی نداشت، افرادی که با هم دربارهٔ یک مسأله مهم دینی گفتگو دارند، در یک جا جمع می‌شوند و به درگاه خدا تضرع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند<ref>ناصرمکارم شیرازی؛ پیام قرآن؛ ج ۹، ص ۲۴۲.</ref>. در حدیثی از رسول خدا روایت شده که حضرت فرمود: «خداوند عزوجل به من خبر داده که پس از مباهله عذاب بر گروه باطل نازل می‌شود و حق را از باطل مشخص می‌سازد»<ref>حمد بن محمد بن نعمان؛ الارشاد؛ ج ۱، ص ۱۶۷.</ref>. | در این آیه، «مباهله» به معنی نفرین کردن دو نفر نسبت به همدیگر است. به این صورت که وقتی استدلالات منطقی سودی نداشت، افرادی که با هم دربارهٔ یک مسأله مهم دینی گفتگو دارند، در یک جا جمع می‌شوند و به درگاه خدا تضرع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند<ref>ناصرمکارم شیرازی؛ پیام قرآن؛ ج ۹، ص ۲۴۲.</ref>. در حدیثی از رسول خدا روایت شده که حضرت فرمود: «خداوند عزوجل به من خبر داده که پس از مباهله عذاب بر گروه باطل نازل می‌شود و حق را از باطل مشخص می‌سازد»<ref>حمد بن محمد بن نعمان؛ الارشاد؛ ج ۱، ص ۱۶۷.</ref>. | ||
از روایاتی که در منابع اسلامی نقل شده است، استفاده می‌شود که مباهله اختصاص به زمان پیامبر ندارد و در تمامی زمان‌ها قابل اجرا است. در حدیثی از [[جعفر بن محمد ( | از روایاتی که در منابع اسلامی نقل شده است، استفاده می‌شود که مباهله اختصاص به زمان پیامبر ندارد و در تمامی زمان‌ها قابل اجرا است. در حدیثی از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه‌السلام)]] نقل شده که ایشان فرمود: اگر سخنان حق شما را مخالفان نپذیرفتند، آنها را به مباهله دعوت کنید<ref>ناصرمکارم شیرازی؛ تفسیر نمونه؛ ج ۲، ص ۵۸۹.</ref>. | ||
== رویداد مباهله == | == رویداد مباهله == | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
گروه نجران وارد مدینه شده و با پیامبر دیدار کردند. آنها گفتند: ای محمد، آیا تو صاحب و سرور ما را می‌شناسی؟ | گروه نجران وارد مدینه شده و با پیامبر دیدار کردند. آنها گفتند: ای محمد، آیا تو صاحب و سرور ما را می‌شناسی؟ | ||
پیامبرفرمودند: «سرور شما کیست»؟ | پیامبرفرمودند: «سرور شما کیست»؟ | ||
گفتند: [[عیسی بن مریم]]. پیامبر فرمودند:«او عبد و رسول خداست. گفتند: به ما نشان بده کسی را که خدا مانند او آفریده باشد در آنچه دیده و شنیده‌ای... [[جبرئیل]] بر پیامبر این آیه را نازل فرمود:{{متن قرآن|إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ|سوره = آل‌عمران|آیه = 59}}؛ «مثل [[حضرت عیسی|عیسی (علیه‌السلام)]] در نزد خدا، همچون [[حضرت آدم|آدم (علیه‌السلام)]] است که او را از خاک آفرید، و سپس به او فرمود: موجود باش. او هم فوراً موجود شد. | گفتند: [[حضرت عیسی|عیسی بن مریم]]. پیامبر فرمودند:«او عبد و رسول خداست. گفتند: به ما نشان بده کسی را که خدا مانند او آفریده باشد در آنچه دیده و شنیده‌ای... [[جبرئیل]] بر پیامبر این آیه را نازل فرمود:{{متن قرآن|إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ|سوره = آل‌عمران|آیه = 59}}؛ «مثل [[حضرت عیسی|عیسی (علیه‌السلام)]] در نزد خدا، همچون [[حضرت آدم|آدم (علیه‌السلام)]] است که او را از خاک آفرید، و سپس به او فرمود: موجود باش. او هم فوراً موجود شد. | ||
بنابراین، ولادت مسیح بدون پدر، هرگز دلیل بر الوهیّت او نیست. آنان از پذیرفتن حقیقت سر باز زدند و لجاجت ورزیدند»<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل؛ ج ۱، ص ۱۵۶ - ۱۵۵.</ref>. | بنابراین، ولادت مسیح بدون پدر، هرگز دلیل بر الوهیّت او نیست. آنان از پذیرفتن حقیقت سر باز زدند و لجاجت ورزیدند»<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل؛ ج ۱، ص ۱۵۶ - ۱۵۵.</ref>. | ||
== مناظرهٔ پیامبر با مسیحیان و نزول آیه مباهله == | == مناظرهٔ پیامبر با مسیحیان و نزول آیه مباهله == | ||
[[پرونده:مباهله.jpg|جایگزین=جریان مباهله|بندانگشتی|]] | [[پرونده:مباهله.jpg|جایگزین=جریان مباهله|بندانگشتی|]] | ||
[[مسیحیان]] در حقانیت دین خود با [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] به مجادله نشستند<ref>ابن خلدون، عبدالرحمان، تاریخ ابن خلدون؛ ص ۴۶۱.</ref>. مسیحیان نجران می‌گفتند: [[حضرت عیسی|عیسی (علیه‌السلام)]] خداست و گروهی او را پسر خدا می‌دانستند و دسته سوم، قائل به [[تثلیث]] «یعنی به سه خدا قائل بودند؛ پدر، پسر، [[روح‌القدس]]» ابن هشام می‌نویسد: «مسیحیان به پیامبر گفتند: اگر عیسی (علیه‌السلام) پسر خدا نیست پس پدرش کیست؟. .. آیات قرآنی نازل شد و خلقت او را همانند خلقت آدم ابوالبشر معرفی کرد»<ref>حمیری، ابن هشام، سیرة رسول الله، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی؛ ج ۱، ص ۳۸۲ و۳۸۳.</ref>. | [[مسیحیت|مسیحیان]] در حقانیت دین خود با [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] به مجادله نشستند<ref>ابن خلدون، عبدالرحمان، تاریخ ابن خلدون؛ ص ۴۶۱.</ref>. مسیحیان نجران می‌گفتند: [[حضرت عیسی|عیسی (علیه‌السلام)]] خداست و گروهی او را پسر خدا می‌دانستند و دسته سوم، قائل به [[تثلیث]] «یعنی به سه خدا قائل بودند؛ پدر، پسر، [[روح‌القدس]]» ابن هشام می‌نویسد: «مسیحیان به پیامبر گفتند: اگر عیسی (علیه‌السلام) پسر خدا نیست پس پدرش کیست؟. .. آیات قرآنی نازل شد و خلقت او را همانند خلقت آدم ابوالبشر معرفی کرد»<ref>حمیری، ابن هشام، سیرة رسول الله، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی؛ ج ۱، ص ۳۸۲ و۳۸۳.</ref>. | ||
مجادله و بحث بین مسیحیان نجران و پیامبر ادامه یافت. پیامبر اکرم با ادله‌ای روشن و براهینی قاطع گفتارهای باطل آنان را رد می‌کرد و به سؤالات آنها پاسخ می‌گفت. اما مسیحیان همچنان حق را انکار می‌کردند و بر عقاید باطل خویش اصرار می‌ورزیدند. در این هنگام این آیه نازل شد. | مجادله و بحث بین مسیحیان نجران و پیامبر ادامه یافت. پیامبر اکرم با ادله‌ای روشن و براهینی قاطع گفتارهای باطل آنان را رد می‌کرد و به سؤالات آنها پاسخ می‌گفت. اما مسیحیان همچنان حق را انکار می‌کردند و بر عقاید باطل خویش اصرار می‌ورزیدند. در این هنگام این آیه نازل شد. | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
=== مهلت خواستن مسیحیان نجران === | === مهلت خواستن مسیحیان نجران === | ||
هنگامی که نمایندگان مسیحیان نجران، پیشنهاد مباهله را از رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم) شنیدند، به یکدیگر نگاه کرده و متحیّر ماندند. آنان مهلت خواستند تا در‌این‌باره فکر و اندیشه و مشورت کنند. | هنگامی که نمایندگان مسیحیان نجران، پیشنهاد مباهله را از رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم) شنیدند، به یکدیگر نگاه کرده و متحیّر ماندند. آنان مهلت خواستند تا در‌این‌باره فکر و اندیشه و مشورت کنند. | ||
مسیحیان وقتی به بزرگان خود مراجعه کردند و از آنها مشورت خواستند، اسقف آنان گفت: فردا بنگرید اگر محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) با اهل و فرزند خود آمد، از مباهله بپرهیزید و اگر با اصحاب خویش آمد، پس مباهله کنید که کاری از او ساخته نیست<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ ج ۲، ص ۷۶۲.</ref>. طبق آیهٔ مباهله، پیامبر باید فرزندان و زنان خود و کسانی را که مانند نفس خویش باشند به همراه خود می‌آورد و اینان کسانی نبودند جز [[حسن بن علی (مجتبی)|حسن بن علی (علیه‌السلام)]] و [[حسین بن علی (سید الشهدا)|حسین بن علی (علیه‌السلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه (سلام‌الله‌علیها)]] و [[علی بن | مسیحیان وقتی به بزرگان خود مراجعه کردند و از آنها مشورت خواستند، اسقف آنان گفت: فردا بنگرید اگر محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) با اهل و فرزند خود آمد، از مباهله بپرهیزید و اگر با اصحاب خویش آمد، پس مباهله کنید که کاری از او ساخته نیست<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ ج ۲، ص ۷۶۲.</ref>. طبق آیهٔ مباهله، پیامبر باید فرزندان و زنان خود و کسانی را که مانند نفس خویش باشند به همراه خود می‌آورد و اینان کسانی نبودند جز [[حسن بن علی (مجتبی)|حسن بن علی (علیه‌السلام)]] و [[حسین بن علی (سید الشهدا)|حسین بن علی (علیه‌السلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه (سلام‌الله‌علیها)]] و [[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)]]<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل؛ ج ۱، ص ۱۵۷.</ref>. | ||
== روز مباهله == | == روز مباهله == | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== مباهله فضیلتی برای اهل‌بیت == | == مباهله فضیلتی برای اهل‌بیت == | ||
در آیهٔ شریفه از [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیه‌السلام)]] تعبیر به «انفس» و «نساء» و «ابناء» شده است؛ یعنی از میان همه مردان و زنان و فرزندان فقط این بزرگواران به این تعابیر خوانده شده‌اند و این از مناقب ارزشمند برای آنان است؛ به خاطر همین [[علی بن | در آیهٔ شریفه از [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیه‌السلام)]] تعبیر به «انفس» و «نساء» و «ابناء» شده است؛ یعنی از میان همه مردان و زنان و فرزندان فقط این بزرگواران به این تعابیر خوانده شده‌اند و این از مناقب ارزشمند برای آنان است؛ به خاطر همین [[علی بن ابی‌طالب|حضرت علی (علیه‌السلام)]] در روز تعیین جانشین برای [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] با این منقبت بر اهل شوری استدلال کرد که: «شما را سوگند می‌دهم به خدا که هیچ کدام از شما به رسول در نسب نزدیک‌تر از من هست و غیر از من کسی دیگر در میان شما هست که اولاد او، اولاد رسول الله و نساء او، نساء رسول اللَه باشد»؟ گفتند: نه هیچ کدام از ما این منزلت ندارد<ref>میر حامد حسین، عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار؛ ج ۱۷، ص ۷۴۶.</ref>. | ||
== آیۀ مباهله از دیدگاه روایات فریقین == | == آیۀ مباهله از دیدگاه روایات فریقین == | ||
اگر به منابع حدیثی و تفسیری [[مذهب شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نگاه کنیم، خواهیم دید که دربارۀ آیۀ شریفۀ مباهله، روایات بسیاری از پیامبر اسلام و [[اهل بیت]] و [[صحابه|اصحاب]] و [[تابعین]] نقل شده است. | اگر به منابع حدیثی و تفسیری [[مذهب شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نگاه کنیم، خواهیم دید که دربارۀ آیۀ شریفۀ مباهله، روایات بسیاری از پیامبر اسلام و [[اهل بیت]] و [[صحابه|اصحاب]] و [[تابعین]] نقل شده است. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
* ر. ک: کتاب '''«مجمع البیان فی تفسیر القرآن»''' نوشتۀ فضل‌بن‌حسن طبرسی. | * ر. ک: کتاب '''«مجمع البیان فی تفسیر القرآن»''' نوشتۀ فضل‌بن‌حسن طبرسی. | ||
* ر. ک: کتاب '''«التنزیل لقواعد التفضیل»''' نوشتۀ حاکم حسکانی. | * ر. ک: کتاب '''«التنزیل لقواعد التفضیل»''' نوشتۀ حاکم حسکانی. | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||
[[رده:تاریخ]] | [[رده:تاریخ]] | ||