ابن حجر هیتمی: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان = ابن حجر هیتمی

| تصویر = عالمان اهل سنت.jpg

| نام = شهاب‌‌الدین‌ ابوالعباس‌ احمد بن‌ بدرالدین‌ محمد بن‌ شمس‌الدین‌ محمد بن‌ نورالدین‌ علی‌ بن‌ حجر هیتمی‌ سعدی انصاری

| نام‌های دیگر = ابن حجر هیتمی

| سال تولد = ۹۰۹ ق

| تاریخ تولد =

| محل تولد = [[جمهوری عربی مصر|مصر]]

| سال درگذشت =

| تاریخ درگذشت = 974 ق

| محل درگذشت = [[عربستان سعودی]]، [[مکه]]

| استادان = {{فهرست جعبه عمودی |شمس‌الدین بن ابی‌الحمایل |شیخ‌الاسلام زکریا |عبدالحق سنباطی }}

| شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی |برهان‌الدین بن الاحدب |محمد بن عمر خفاجی }}

| دین = [[اسلام]]

| مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]

| آثار = {{فهرست جعبه افقی |إلاعلام بقواطع‌الاسلام |تحفه‌المحتاج فی شرح‌المنهاج |اسعاف‌الابرار فی شرح مشکات‌الانوار |الصواعق‌المحرقة علی اهل‌الرفض و الزندقة }}

| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |[[فقیه]] |مفتی [[شافعی]] }}

| وبگاه =

}}

'''شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن بدرالدین هیتمی سعدی انصاری''' معروف به '''ابن‌حَجَر هَیتَمی'''، [[فقیه]] و [[مفتی]] [[شافعی]] مصری. تحصیلاتش را در [[الازهر]] [[قاهره]] به پایان برد.  

وی در منطقه غربی [[جمهوری عربی مصر|مصر]] محله ابوال‌هیتم متولد شد و در [[مکه]] وفات کرد. او [[شافعی]] مذهب بود و نسبت به [[ابوحنیفه]] نیز گرایش و ارادت داشت و در مناقب او کتاب نگاشته است.  

از مهم‌ترین اساتید او می‌توان به:

# [[شیخ الاسلام قاضی زکریا]]؛

# شیخ عبدالحق سنباطی؛

# شمس‌الدین سمهودی ؛

# امین‌الدین غمری؛

# شهاب‌الدین رملی ؛

# شهاب‌الدین ابن‌صائغ؛

# [[شهاب‌الدین ابن‌نجار]] حنبلی اشاره کرد.

 

ابن‌حجر که یکی از فقهای برجسته [[شافعی]] و [[حنفی]] به شمار می‌رود، در عناد و کینه‌ورزی نسبت به تاریخ و عقاید [[مذهب شیعه|شیعه]] سنگ تمام گذاشته و با تالیف [[کتاب الصواعق المحرقه]]، اعتبار علمی خود را نیز زیر سوال برده است؛ زیرا در آن، معتبرترین احادیث درباره فضائل و حقانیت ولایت [[اهل بیت|اهل‌بیت]] پیامبر را که حتی علمای بزرگ [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] آنها را معتبر و صحیح دانسته‌اند رد کرده است! گویا برهان قاطع حقانیت [[ائمه|ائمه شیعه]] بر دل زنگار گرفته او کار ساز نبوده و بیماری جهالت او را درمان نکرده است.  

به هر حال کتاب الصواعق المحرقه سایر آثار علمی وی را تحت الشعاع قرار داده و از این رو نزد علمای شیعه به دشمنی با [[اهل بیت|اهل‌بیت]] پیامبر اسلام (یعنی ناصبی‌گری) و دشمنی با [[مذهب شیعه|شیعیان]] شناخته شده است. او نباید با [[ابن حجر عسقلانی|ابن‌حجر عسقلانی]] اشتباه شود؛ زیرا هیتمی یک قرن متاخر است و از سویی به رتبه علمی و انصاف عسقلانی نمی‌رسد. چرا که عسقلانی گرچه گاهی اوقات انتقادات و عبارات تندی نسبت به شیعه داشته اما در بسیاری از موارد با انصاف رفتار کرده است.

# الصواعق المحرقه علی اهل الرفض و الضلال و الزندقه، که در واقع رد عقاید شیعه (که وی آنان را [[رافضه|رافضی]] یعنی خارج از دین می‌داند) و توهین به مناقب و فضایل [[اهل بیت|اهل‌بیت]] پیامبر(صلوات الله علیهم اجمعین) است. علمای شیعه نقد و ابطال‌های فراوانی بر این کتاب نوشته‌اند؛

# شرح مشکاه المصابیح که کتابی حدیثی است. اصل کتاب مشکاه المصابیح تکمله‌ای برای کتاب مصابیح‌السنه بغوی می‌باشد که توسط ابوعبدالله محمد تبریزی محدث نگاشته شده است؛

ابن‌حجر هیثمی در کتاب «الصواعق المحرقة» آن‌جا که از [[اهل بیت|اهل‌بیت(علیه‌السلام)]] نام می‌برد، بعد از شرح حال [[حسن بن علی (عسکری)|امام حسن عسکری(علیه‌السلام)]] می‌گوید:

«وَ لم یخلف غیر وَلَده أبی الْقَاسِم مُحَمَّد الْحجَّة و عمره عِنْد وَفَاة أَبِیه خمس سِنِین لَکِن آتَاهُ الله فِیهَا الْحِکْمَة وَ یسمی الْقَائِم المنتظر. قیل لِأَنَّهُ ستر بِالْمَدِینَةِ وَ غَابَ فَلم یعرف أَین ذهب<ref>هیثمی، أحمد بن محمد بن علی بن حجر، الصواعق المحرقة علی أهل الرفض و الضلال و الزندقة، ج 2، ص 601، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، 1417ق</ref>»؛ باقی نگذاشت مگر پسرش ابوالقاسم محمّد حجّت و سنّ او هنگام وفات پدرش پنج سال بود ولی [[خدا|خداوند]] به او [[حکمت]] داد و قائم منتظر نامیده می‌شود. گفته شد که وی در [[مدینه]] پنهان شد و از نظرها غایب گردید و معلوم نشد به کجا رفت.

'''ثانیاً''': ایشان به ولادت حضرت حجت و اصل وجود فرزندی برای [[حسن بن علی (عسکری)|امام عسکری]] اعتقاد داشته است و در همین راستا برخی از نویسندگان و [[متکلمان]] اسلامی نیز این کلام ابن‌حجر را در بحث «اعتقاد [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] به ولادت فرزندی برای [[حسن بن علی (عسکری)|امام حسن عسکری(علیه‌السلام)]]» آورده‌اند<ref>ر. ک: ابن عطیه، جمیل حمود، أبهی المراد فی شرح مؤتمر علماء بغداد، ج ‏2، ص 574 – 575، «اعتقاد جمّ غفیر من أکابر علماء العامة بولادة الإمام المهدی عجّل الله فرجه الشریف»، بیروت، مؤسسة الأعلمی‏، چاپ اول‏، 1423ق؛ مرعشی‏، قاضی نور الله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج ‏13، ص 91 – 92، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، چاپ اول‏، 1409ق؛ شبّر، سید عبدالله، حق الیقین فی معرفة أصول الدین، ص 283، قم، أنوار الهدی‏، چاپ دوم‏، 1424ق</ref>.

اما گویا ابن‌حجر در مورد مهدی بودن فرزند امام عسکری(علیه‌السلام) تردید دارد. چنان‌که گفته او در جای دیگری از این کتاب بر همین تردید دلالت دارد<ref>او در جایی از الصواعق المحرقه می‌نویسد: «و زعمه أَیضا أَن الْأمة أَجمعت علی أَنه من أَوْلَاد الْحُسَین و أنی لَهُ بتوهیم الروَاة بالتشهی وَ نقل الْإِجْمَاع بِمُجَرَّد التخمین و الحدس و القائلون من الرافضة بِأَن الْحجَّة هَذَا هُوَ الْمهْدی یقُولُونَ لم یخلف أَبوهُ غَیره وَ مَات و عمره خمس سِنِین آتَاهُ الله فِیهَا الْحِکْمَة کَمَا آتاها یحیی عَلَیهِ الصَّلَاة وَ السَّلَام صَبیا وَ جعله إِمَامًا فِی حَال الطفولیة»؛ الصواعق المحرقة علی أهل الرفض و الضلال و الزندقة، ج 2، ص 481</ref>.

به هر حال باید گفت: اعتقاد به [[حجت بن حسن (مهدی)]] از عقاید مسلّم نزد همه [[مسلمانان]] است. همه مسلمانان بر آن‌اند که شخصی که «مهدی» لقب دارد و با [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه)]] همنام است، روزی ظهور خواهد کرد، و [[دین اسلام]] را رواج داده، و جهان را پُر از عدل و داد خواهد کرد؛ زیرا [[احادیث]] متواتری در این‌باره از پیامبر اسلام(صلی الله علیه) و [[ائمه|ائمه اطهار(علیه‌السلام)]] روایت شده است. و اعتبار حدیث متواتر مورد قبول همه علمای اسلام و حجیت و اعتبار حدیث متواتر خدشه‌ناپذیر است و هیچ‌گونه شک و تردید را بر نمی‌تابد.

 

{{پانویس}}