شوال: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:شوال.jpg |جایگزین=شوال|شوال]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

|حرمت روزه گرفتن در عید فطر•پرداخت زکات فطره

|از ماه‌های

|مناسبت‌ها و وقایع

|عید فطر، شهادت امام صادق(ع)•تخریب بقیع به دست وهابی‌ها

</div>

'''ماه شوال''' دهمین ماه از ماه‌های قمری در تقویم اسلامی است. شوال ماهی بسیار مبارک است که نخستین روز آن مصادف با [[عید سعید فطر]] است و این عید نیز در حقیقت بزرگ‌ترین عید [[مسلمانان]] به شمار می‌رود. مسلمانان در سراسر جهان در این روز [[نماز عید فطر]] را به صورت جماعت به جای می‌آورند که این موضوع خود نمادی محکم از اتحاد و انسجام آن‌ها در نقاط مختلف دنیا است. ماه شوال اعمال مربوط به خود را دارد که یکی از آن‌ها خواندن سوره‌های مبارکی همچون [[سوره‌ انعام]]،[[سوره‌ یس]] و [[سوره‌ کهف|سوره‌ کهف]] است. باید توجه داشته باشیم که خواندن سوره‌های مبارک [[قرآن]] به تنهایی کافی نیست و افراد ضمن تلاوت این آیه‌های مبارک باید به معانی و مفاهیم نهفته در این آیات نیز توجه داشته باشند. [[دعا]] و [[استغفار]] کردن در ماه شوال نیز از جایگاه قابل تاملی در میان دینداران برخوردار است به گونه‌ای که اگر آن‌ها تلاش کنند حالت معنویت ماه رمضان را پس از پایان این ماه با خود حفظ کنند، به درجه‌ای از اخلاص در ایمان دست پیدا خواهند کرد و کمتر گناهانی را مرتکب خواهند شد.  

=معنای شوال=

<big>شوّال</big> در لغت برگرفته از مصدر «شول» است؛ یعنی «شتر ماده دُمش را بالا برد»، <ref>ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 11، ص 282، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، 1421ق؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ج 7، ص 381، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، 1414ق</ref> و به معنای «بلند و مرتفع شدن» است. <ref>فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ‏6، ص 285، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق؛ جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، ج 5، ص 1741 – 1742، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ اول، 1410ق</ref> از آن‌جا که هنگام نام‌گذاری ماه‌های عربی، این ماه در فصل سیر و شکار رفتن عرب‌ها قرار داشت، «شوال» نامیده شد. <ref> لغت‌نامه دهخدا، واژه «شوال»</ref>

البته روایتی از [[پیامبر اکرم(ص)]] ناظر به آن است که نامیده شدن این ماه به «شوال» به جهت از بین رفتن گناهان [[مؤمنان]] در این ماه است. <ref>ابن طاووس، على بن موسى، إقبال الأعمال، ج ‏1، ص 305، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش</ref>

شوّال، دهمین ماه از ماه‌های قمری در گاه‌شمار اسلامی بوده و اولین روزش عید فطر می‌باشد.

=سید بن طاووس این ماه را از ماه‌های حرام می‌داند=

[[سید ابن طاووس]] درباره این ماه می‌گوید: «ورود در ماه شوال مانند ورود در [[رجب]] است و... زیرا "این ماه، [[حرام]] می‌باشد" و باید آن‌را با گفتار و کردار بزرگ بشماری مثل کسی که وارد شهر [[مکه]] تا [[مسجد اعظم]] آن می‌شود [و آن‌را بزرگ می‌دارد]...». <ref>ابن طاووس، على بن موسى، إقبال الأعمال، ج ‏1، ص 305، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش</ref>

از متن بالا برداشت می‌شود که به عقیده سید ابن طاووس، شوال از ماه‌های حرام است، اما این عقیده‌ای خلاف مشهور است و در منابعی که جستجو کردیم، فرد دیگری چنین اعتقادی را مطرح نساخته است. البته شاید مستند ایشان در حرام دانستن ماه شوال روایتی باشد که این ماه را از ماه‌های حرام دانسته، اما [[محرّم]] را ماهی حرام نمی‌داند. <ref>«حرم الله الأشهر الحرم فی کتابه "یَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ" ثلاثة أشهر متوالیة و شهر مفرد للعمرة  قال أبو عبد الله (ع): شوال و ذو القعدة و ذو الحجة و رجب‏»؛ «خداوند، همان روزى که آسمانها و زمین را آفرید، چهار ماه را به خاطر زیارت این خانه حرام و غرق کرد. سه ماه را پى در پى ویژه حج ساخت که ماه شوّال و ذى قعده و ذى حجّه باشد و یک ماه تک را براى عمره مقرّر کرد که ماه رجب باشد»؛ عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، ج ‏2، ص 88، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ‏4، ص 240، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>

 

 

=احکام شوال=

 

 

==باب حج==

 

شوال از ماه های حج است؛ بدین معنا که [[عمره تمتع]] برای کسی که می‌خواهد [[حج]] تمتع بگزارد باید در آن ماه ها انجام بدهد <ref> نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۸، ص۱۲</ref> ( ماههای حج).

 

روز اول شوال، عید فطر و دارای احکام ویژه‌ای همچون [[نماز عید]]، حرمت روزه و استحباب [[غسل]] در شب آن است.

وجوب [[زکات فطره]] بر شخص، منوط به دارا بودن شرایط آن هنگام رؤیت هلال ماه شوال است؛ چنان که بنابر قول مشهور میان متأخران، زمان واجب شدن زکات فطره نیز ادراک هلال شوال می‌باشد. <ref> نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۴۸۵. </ref> به قول برخی، روزه گرفتن بعد از عید فطر به مدت شش روز مستحب است. <ref> حلی، حسن بن یوسف، قواعد الأحکام، ج۱، ص۳۸۴</ref> برخی، استحباب آن را از روز چهارم شوال به مدت شش روز دانسته‌اند. <ref>طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۳، ص۶۶۰</ref> بعضی نیز اصل استحباب آن را ثابت ندانسته‌اند. <ref> کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء، ج۴، ص۵۱</ref>

 

 

 

 

[[رسول خدا (ص)]] فرمودند : سُمِّی شَوَّالاً لأِنَّ فِیهِ شَالَت ذُنُوبُ المُؤمِنِینَ أی اِرتَفَعَت ؛ شوّال را از این جهت شوّال نامیدند که در آن ماه، گناهان مؤمنان مرتفع و برداشته می شود. <ref>المراقبات . ص 362</ref> بدان که وقت [[ظهور]] آثار اعمال [[ماه رمضان]] و اعطای پاداش آن، روز عید فطر است. <ref>المراقبات . ص 334</ref> [[امام سجّاد(ع)]] به اولاد خود می فرمود : لَیلَهُ القَدرِ لَیسَ دَونَ لَیلَهَ القَدر ؛ شب (عید) فطر کمتر از [[شب قدر]] نیست. <ref>المراقبات . ص 334</ref>

 

 

 

 

 

 

 

 

در عقب نماز مغرب و عشاء و [[نماز صبح]] و عقب نماز عید اینگونه [[تکبیر]] بخواند : اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ* وَ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لِلَّهُ الْحَمْدُ الْحَمْدُ لِلَّهِ* عَلَى مَا هَدَانَا وَ لَهُ الشُّکْرُ عَلَى مَا أَوْلَانَا.

==دعا==

چون نماز مغرب و [[نافله]] ی آن را خواند، دست ها را به سوى آسمان بلند کند و بگوید : یَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ یَا ذَا الْجُودِ یَا مُصْطَفِیَ مُحَمَّدٍ وَ نَاصِرَهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی کُلَّ ذَنْبٍ أَحْصَیْتَهُ وَ هُوَ عِنْدَکَ فِی کِتابٍ مُبِینٍ؛ پس به [[سجده]] برود و صد مرتبه در سجده بگوید: أَتُوبُ إِلَى اللَّهِ ، پس هر حاجت که دارد از حق تعالى بخواهد که إن شاء الله تعالى بر آورده خواهد شد . در روایت است که : بعد از نماز مغرب به سجده رود و بگوید : یَا ذَا الْحَوْلِ یَا ذَا الطَّوْلِ یَا مُصْطَفِیاً مُحَمَّداً وَ نَاصِرَهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَ نَسِیتُهُ أَنَا وَ هُوَ عِنْدَکَ فِی کِتابٍ مُبِینٍ ؛ پس صد مرتبه بگو : أَتُوبُ إِلَى اللَّهِ.

==زیارت==

[[امام حسین (ع)]] را زیارت کند. که فضیلت بسیار دارد و زیارت مخصوصه ی این شب در باب زیارات آمده است.

==ذکر==

ده مرتبه این ذکر را بگوید : (( یا دآئِمَ الفَضلِ عَلَی البَرِیهِ یا بَاسِطَ الیدَینِ بِالعَطِیهِ یا صَاحِبَ المَوَاهِبِ السَّنِیهِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیرِ الوَرَی سَجِیهً وَاغفِلَنَا یا ذَاالعُلَی فِی هَذِهِ العَشِیهِ )).

==نماز==

چهارده رکعت نماز گزارد و بخواند در هر رکعتى [[حمد]] و [[آیه الکرسی]] و سه مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ تا براى او به هر رکعتى ثواب [[عبادت]] چهل سال و عبادت هر که روزه گرفته و نماز خوانده در آن ماه ، باشد.

==غسل==

{{پانویس رنگی}}

[[رده:اصطلاحات اسلامی]]

[[رده:ماه های قمری]]