پیش‌نویس:سید محمد حسینی بهشتی: تفاوت میان نسخه‌ها

متن
بدون خلاصۀ ویرایش
(متن)
خط ۲۷: خط ۲۷:
در سال ۱۳۱۹ (١٢ سالگی)، تحصیل را در دبیرستان سعدی (حوالی میدان امام خمینی(ره)) اصفهان آغاز کرد و در این مدت به یادگیری زبان فرانسه نیزپرداخت. از شهریورماه سال ۱۳۲۰که مصادف با برکناری رضاخان و تبعید او به جزیره موریس بود و تا روی کار‌آمدن محمدرضا پهلوی، فشار رژیم تا حدودی از روی روحانیون کاسته شد و درنتیجه عدۀ زیادی ‌از جوانان، مجذوب یادگیری دروس حوزه شدند؛ سید محمد نیز پس از پایان سال‌دوم تحصیلی، ازطریق دوست همکلاسی‌اش که فردی تیز‌هوش و از خانواده روحانی بود و در این زمینه مطالعاتی داشت، و ضمن آشنایی‌هایی که از قبل با دروس حوزه داشت، تصمیم گرفت تا تحصیلاتش را در زمینۀ فراگیری علوم اسلامی ادامه دهد.
در سال ۱۳۱۹ (١٢ سالگی)، تحصیل را در دبیرستان سعدی (حوالی میدان امام خمینی(ره)) اصفهان آغاز کرد و در این مدت به یادگیری زبان فرانسه نیزپرداخت. از شهریورماه سال ۱۳۲۰که مصادف با برکناری رضاخان و تبعید او به جزیره موریس بود و تا روی کار‌آمدن محمدرضا پهلوی، فشار رژیم تا حدودی از روی روحانیون کاسته شد و درنتیجه عدۀ زیادی ‌از جوانان، مجذوب یادگیری دروس حوزه شدند؛ سید محمد نیز پس از پایان سال‌دوم تحصیلی، ازطریق دوست همکلاسی‌اش که فردی تیز‌هوش و از خانواده روحانی بود و در این زمینه مطالعاتی داشت، و ضمن آشنایی‌هایی که از قبل با دروس حوزه داشت، تصمیم گرفت تا تحصیلاتش را در زمینۀ فراگیری علوم اسلامی ادامه دهد.
=== ورود به حوزۀ علمیه ===
=== ورود به حوزۀ علمیه ===
در سال۱۳۲۱ (١۴ سالگی)، به حوزۀ علمیه صدر اصفهان قدم نهاد و در مدت چهار سال به تحصیل در ادبیات عرب، منطق کلام، سطوح فقه و اصول و دروس ابتدایی فلسفه نزد اساتید بزرگواری که اکثراً از شاگردان جدش بودند پرداخت. استادان متبحر حوزه، تیزهوشی، دقت و پیشرفت او در این دروس را دلیل بر آن می‌دانستند که وی به حق می‌تواند جانشین‌ جدش، آیت‌الله العظمی میر محمد صادق خاتون‌آبادی شود. سید محمد ١۶ ساله بود که نقش رهبری گروهی ظلم‌ستیز را برعهده گرفت و با بسیج کردن مردم، کدخداى یک روستا را عوض کرد.<br>
در سال۱۳۲۱ (١۴ سالگی)، به حوزۀ علمیه صدر اصفهان قدم نهاد و در مدت چهار سال به تحصیل در ادبیات عرب، منطق کلام، سطوح فقه و اصول و دروس ابتدایی فلسفه نزد اساتید بزرگواری که اکثراً از شاگردان جدش بودند پرداخت. استادان متبحر حوزه، تیزهوشی، دقت و پیشرفت او در این دروس را دلیل بر آن می‌دانستند که وی به حق می‌تواند جانشین‌ جدش، آیت‌الله العظمی میر محمد صادق خاتون‌آبادی شود. سید محمد ١۶ ساله بود که نقش رهبری گروهی ظلم‌ستیز را برعهده گرفت و با بسیج کردن مردم، کدخداى یک روستا را عوض کرد.<br>در سال ۱۳۲۴ (١٧ سالگی) که مشغول گذراندن اواخر دروه سطح بود، تصمیم گرفت تا براى ادامه تحصیل به قم برود و در همین زمان به یادگیری یک دوره کامل زبان انگلیسی«ریدر» نیز پرداخت.<br>
در سال ۱۳۲۴ (١٧ سالگی)، در مدتی که مشغول به تحصیل در حوزۀ علمیه صدر بود، بامشکلاتی از قبیل نداشتن اتاق در منزل که بتواند به کارهاى شخصی‌اش رسیدگی کند و مسافت طولانی منزل تا حوزه که مدت زمان زیادی از وقت او را اتلاف می‌کرد، او را برآن داشت تا با اجازه پدر و مادرش به عنوان طلاب شبانه‌روزی در حجره‌اى از مدرسه صدر سکنی گزیند. در پایان این سال که مشغول گذراندن اواخر دروه سطح بود، تصمیم گرفت تا براى ادامه تحصیل به قم برود و در همین زمان به یادگیری یک دوره کامل زبان انگلیسی«ریدر» نیز پرداخت.<br>
در شهریور سال ۱۳۲۵(۱۸ سالگی)، به حوزۀ علمیه قم رفت و در حجره‌اى از مدرسه حجتیه سکونت گزید و مابقی دروس سطح را نزد آیت‌الله محقق یزدی، آیت‌الله اردکانی و دیگر مجتهدین و فقهاى عالی مقام ادامه داد. مقداری از کفایه را نزد آیت‌الله حاج [[شیخ‌ مرتضی حائری یزدی‌]] و مقداری دیگر از کفایه‌ و مکاسب را نزد [[آیت‌الله داماد]] گذراند. آقایان [[مرتضی مطهری]]، [[علی مشکینی|میرزا علی آقا مشکینی]] و [[سید موسی صدر|موسی صدر]] از هم‌دوره‌ای‌هاى سید محمد در این زمان بودند.<br>
در شهریور سال ۱۳۲۵(۱۸ سالگی)، به حوزۀ علمیه قم رفت و در حجره‌اى از مدرسه حجتیه سکونت گزید و مابقی دروس سطح را نزد آیت‌الله محقق یزدی، آیت‌الله اردکانی و دیگر مجتهدین و فقهاى عالی مقام ادامه داد. مقداری از کفایه را نزد آیت‌الله حاج [[شیخ‌ مرتضی حائری]] یزدی‌ و مقداری دیگر از کفایه‌ و مکاسب را نزد [[آیت‌الله داماد]] گذراند. آقایان [[مرتضی مطهری]]، [[علی مشکینی|میرزا علی آقا مشکینی]] و [[سید موسی صدر|موسی صدر]] از هم‌دوره‌ای‌هاى سید محمد در این زمان بودند.<br>
از عواملی که سید محمد را از دیگر شاگردان ممتاز می‌کرد، طرح سؤالات و اشکالاتی بود که با مطالعه، بحث و دقت همراه بود؛ همچنین او از جمله طلابی بود که در حین تحصیل در حوزه‌هاى علمیه صدر و قم، به تدریس نیز می‌پرداخت.<br>از فروردین سال ۱۳۲۶ به همراه آقایان مطهری و [[حسینعلی منتظری|منتظری]] – که در آن زمان از زمره شاگردان خوش‌فهم امام بودند- در درس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] (ره)، آیت‌الله [[محقق داماد]] و پس از آن در درس آیت‌الله [[سید محمد تقی خوانساری]]، آیت‌الله [[حجت‌ کوه‌کمره‌اى]] وآیت‌الله حائری یزدی حاضر شد. او اعتقاد داشت که دقت نظر و گستردگی معلومات را از [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] فراگرفته است.
از عواملی که سید محمد را از دیگر شاگردان ممتاز می‌کرد، طرح سؤالات و اشکالاتی بود که با مطالعه، بحث و دقت همراه بود؛ همچنین او از جمله طلابی بود که در حین تحصیل در حوزه‌هاى علمیه صدر و قم، به تدریس نیز می‌پرداخت.<br>
 
از فروردین سال ۱۳۲۶ به همراه آقایان مطهری و [[حسینعلی منتظری|منتظری]] – که در آن زمان از زمره شاگردان خوش‌فهم امام بودند- در درس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] (ره)، آیت‌الله محقق داماد و پس از آن در درس آیت‌الله سید محمد تقی خوانساری، آیت‌الله حجت‌کوه‌کمره‌اى وآیت‌الله حائری یزدی حاضر شد. او اعتقاد داشت که دقت نظر و گستردگی معلومات را از آیت‌الله بروجردی فراگرفته است. از دیگر اقدامات سید محمد در این مدت، دائر کردن درس خارج آیت‌الله داماد با یاری و مساعدت عده‌اى از فضلاى حوزۀ علمیه قم بود. در ماه رمضان همین سال(١٣٢۶) به توصیه آیت‌الله العظمی بروجردی و به همراه آقایان مطهری، حسینعلی منتظری و حدود هفده نفر از طلاب تصمیم گرفتند تا به منظور تبلیغ به روستاهاى دورافتاده سفر کنند و علاوه بر بدست‌آوردن اطلاعات و تجارب شخصی، نسبت به شناسایی معضلات مردم و حل آنها اقدام نمایند؛ از دیگر اهداف او در این سفرها، استقلال مالی روحانیون در تحصیل و تبلیغ بود که به صورت جمعی تجربه می‌‌شد.
از دیگر اقدامات سید محمد در این مدت، دائر کردن درس خارج آیت‌الله داماد با یاری و مساعدت عده‌اى از فضلاى حوزۀ علمیه قم بود. در ماه رمضان همین سال(١٣٢۶) به توصیه آیت‌الله العظمی بروجردی و به همراه آقایان مطهری، حسینعلی منتظری و حدود هفده نفر از طلاب تصمیم گرفتند تا به منظور تبلیغ به روستاهاى دورافتاده سفر کنند و علاوه بر بدست‌آوردن اطلاعات و تجارب شخصی، نسبت به شناسایی معضلات مردم و حل آنها اقدام نمایند؛ از دیگر اهداف او در این سفرها، استقلال مالی روحانیون در تحصیل و تبلیغ بود که به صورت جمعی تجربه می‌‌شد.
درسال ۱۳۲۷ (٢٠ سالگی)، با آقایان محمد مفتح، موسی شبیری زنجانی، موسی صدر، ناصر مکارم شیرازی، احمد آذری قمی، سید مهدی روحانی، علی مشکینی اردبیلی و عبدالرحیم ربانی شیرازی، آشنا شد و با آنها به مباحثه ‌پرداخت.
 
درسال ۱۳۲۷ (٢٠ سالگی)، با آقایان محمد مفتح، موسی شبیری زنجانی، موسی صدر، [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[احمد آذری قمی]]، [[سید مهدی روحانی]]، [[علی مشکینی|علی مشکینی اردبیلی]] و عبدالرحیم ربانی شیرازی، آشنا شد و با آنها به مباحثه ‌پرداخت.
عطش دانش سید محمد به حدی بود که او در همین سال(١٣٢٧) تحصیل کلاسیک خود را مجدداً آغاز کرد و پس از اخذ دیپلم ادبی، در دانشکده معقول و منقول (الهیات و معارف اسلامی) دانشگاه تهران در رشته فلسفه به تحصیل خود ادامه داد. در سال ۱۳۲۸، جلسه‌هایی را تحت عنوان «گفتار ماه» با حضور آقایان آیت‌الله مطهری، آیت‌الله طالقانی و عده‌اى دیگر و به منظور رساندن پیام اسلام به نسل جستجوگر با شیوه‌هاى جدید در تهران تشکیل داد و مسائل مطرح شده در این جلسات را به صورت مقاله‌هایی در کتابهاى «گفتار ماه» و «گفتار عاشورا» منتشر کرد.
عطش دانش سید محمد به حدی بود که او در همین سال(١٣٢٧) تحصیل کلاسیک خود را مجدداً آغاز کرد و پس از اخذ دیپلم ادبی، در دانشکده معقول و منقول (الهیات و معارف اسلامی) دانشگاه تهران در رشته فلسفه به تحصیل خود ادامه داد. در سال ۱۳۲۸، جلسه‌هایی را تحت عنوان «گفتار ماه» با حضور آقایان آیت‌الله مطهری، آیت‌الله طالقانی و عده‌اى دیگر و به منظور رساندن پیام اسلام به نسل جستجوگر با شیوه‌هاى جدید در تهران تشکیل داد و مسائل مطرح شده در این جلسات را به صورت مقاله‌هایی در کتابهاى «گفتار ماه» و «گفتار عاشورا» منتشر کرد.
در سال ۱۳۲۹، با اعتقاد بر این مسئله که روحانیون باید استقلال مالی داشته باشند و ارتزاق از راه دین ‌را درست نمی‌شمرد، براى تهیه هزینه‌هاى تحصیل ‌و زندگی خانواد‌گی‌اش به تدریس زبان انگلیسی در دبیرستانهاى تهران مشغول شد. در این سال که مقارن با اوج مبارزات سیاسی اجتماعی نهضت ملی نفت به رهبری آیت‌الله کاشانی و مصدق بود، به عنوان یک جوان معمم در تظاهرات، اجتماعات و جلسات حضوری فعال داشت.
در سال ۱۳۲۹، با اعتقاد بر این مسئله که روحانیون باید استقلال مالی داشته باشند و ارتزاق از راه دین ‌را درست نمی‌شمرد، براى تهیه هزینه‌هاى تحصیل ‌و زندگی خانواد‌گی‌اش به تدریس زبان انگلیسی در دبیرستانهاى تهران مشغول شد. در این سال که مقارن با اوج مبارزات سیاسی اجتماعی نهضت ملی نفت به رهبری آیت‌الله کاشانی و مصدق بود، به عنوان یک جوان معمم در تظاهرات، اجتماعات و جلسات حضوری فعال داشت.
خط ۴۰: خط ۴۱:
در سال ۱۳۳۳، دبیرستان «دین و دانش» را به سبک جدید در قم تأسیس کرد و تا سال ۱۳۴۲، مسئولیت اداره آن را برعهده داشت؛ همچنین کلاسهایی را به منظور یادگیری زبان براى طلاب دایر کرد.
در سال ۱۳۳۳، دبیرستان «دین و دانش» را به سبک جدید در قم تأسیس کرد و تا سال ۱۳۴۲، مسئولیت اداره آن را برعهده داشت؛ همچنین کلاسهایی را به منظور یادگیری زبان براى طلاب دایر کرد.
در سال ۱۳۳۴، موفق شد تا مدرک کارشناسی رشته معقول (فلسفه و حکمت اسلامی) را با پایان‌نامه‌اى تحت عنوان «بساطت یا ترکب جسم» زیر نظر دکتر محمود شهابی و تصویب هیأت داوران، با درجه عالی از دانشگاه تهران اخذ کند.
در سال ۱۳۳۴، موفق شد تا مدرک کارشناسی رشته معقول (فلسفه و حکمت اسلامی) را با پایان‌نامه‌اى تحت عنوان «بساطت یا ترکب جسم» زیر نظر دکتر محمود شهابی و تصویب هیأت داوران، با درجه عالی از دانشگاه تهران اخذ کند.