فصلنامه اندیشه تقریب شماره 19

فصلنامه اندیشه تقریب شماره نوزدهم
نام	اندیشه تقریب
موضوع	تقریب
کد Issn	[۱]

فصلنامه اندیشه تقریب (شماره نوزدهم) با هدف استحكام بخشيدن به وحدت ميان مسلمانان و نيز طرح مباحث انديشه‌اى در زمينه مشكلات و چالش‌هاى فراروى جهان اسلام، در حوزه‌هاى مختلف فقهى، حقوقى، كلامى، فلسفى، تاريخى و ... منتشر شده است. این شماره در پنجمین سال و در فصل تابستان سال 1388 با اهتمام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است.

سرمقاله

• یوم النکبه

«یوم النکبه» نامی است که یادآور جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی و آوارگی مردم مظلوم فلسطین، و اشغال و از بین رفتن حدود 80٪ از اراضی این کشور و تحت سیطره قرار گرفتن آن توسط رژیم اشغال‌گر بوده و در حقیقت نقطه عطفی در تحولات منطقه‌ای و حتی جهانی به شمار می‌رود.
«یوم النکبه» روز شوم و بدبختی، روز تجاوز و غارت، روز بی‌خانمان شدن ساکنان سرزمین فلسطین، و به تعبیری، روز پایکوبی اسرائیلی‌ها بر قبر فلسطینیان است.
شاید تاریخ به یاد نداشته باشد روزی را که عده‌ای در آن اعلام استقلال حکومت خود را جشن بگیرند و در کنارشان مردمی آن روز را عزای عمومی اعلام کرده باشند.
در فصل جاری، شصت و یکمین سالگرد اشغال فلسطین و اعلام استقلال اسرائیل را پشت سر گذاشتیم و این در حالی است که طی شش دهه اخیر تحولات مهم و مؤثری، رخ داد که نه تنها خاورمیانه بلکه نظام بین‌المللی را نیز متأثر ساخت. در این تحولات، به ویژه در دهه اخیر، شاهد شکست‌های جبران‌ناپذیر رژیم غاصب صهیونیسم بودیم. عقب‌نشینی این رژیم از جنوب لبنان (سال 2000)، تخلیه نوار غزه (سال 2005)، شکست از حزب‌الله لبنان در جنگ 33 روزه (سال 2006)، پیروزی حماس در انتخابات شورای قانون‌گذاری فلسطین (سال 2006) و شکست رژیم صهیونیستی در حمله به غزه و عدم دست‌یابی به اهداف از پیش تعیین شده و مقاومت صبورانه و سرافرازانه مردم غزه در سال 2008 مورد توجه جهانیان بوده است.
این تحولات، شعار «حق بازگشت هیچ جای‌گزینی ندارد» را تثبیت کرد، به گونه‌ای که هر فلسطینی آواره، با امید به بازگشت، فعالیت چشم‌گیری را در احیای سرزمین خود و رسوایی متجاوزان ارائه می‌دهد.
از یک سو فلسطینی‌های اراضی اشغالی سال 1967، کرانه باختری، نابلس، نوار غره، استان غزه (و شهر غزه)، استان خان یونس، استان رفح و اردوگاه‌های مختلف، و از سوی دیگر سفارتخانه‌های فلسطین و اقلیت‌های فلسطینی مقیم کشور‌های دیگر، از جمله امارات متحده عربی، سوریه، جاکارتای اندونزی، کانادا، شیکاگوی آمریکا، سوئد، ایتالیا، بخارست پایتخت رومانی، کپنهاک پایتخت دانمارک، هلند، اسپانیا، استرالیا، قبرس و ... اقدامات جالب و متنوعی انجام داده‌اند تا بتوانند گوشه‌هایی از جنایات رژیم صهیونیستی را افشا کنند و بر مقاومت و بازگشت فلسطینیان به سرزمینشان اصرار ورزند و به همگان بفهمانند که راهی جز این در پیش نخواهند داشت.
از کارهای ستودنی فلسطینیان در این دهه، تأکید بر واژه «یوم النکبه» است؛ واژه‌ای که محافل صهیونیسم را پریشان کرده است. شاید به همین خاطر باشد که واژه «نکبت» شعار واحد در پرچم همه ‌جریان‌های اسلامی و آزادی‌خواه شده است و سردمداران رژیم اشغال‌گر تلاش‌های گسترده‌ای انجام دادند تا این واژه را از ادبیات و فرهنگ مسلمانان و به ویژه فلسطینیان، حذف کنند.
آخرین کسی که با امید زدودن این نام از خاطره تاریخی اعراب گام برداشت، شیمون پرز بود که کتاب «خاورمیانه بزرگ» را به امید گنجاندن اسرائیل در خانواده خاورمیانه در سطح جهانی منتشر کرد. زهی خیال باطل و خوابی آشفته، چه این که اگر زمانی اکثر حاکمان عرب که نزدیک به دو دهه را در اتاق‌های مذاکره با طرف‌های صهیونیستی گذرانده‌اند ابا داشتند «اسرائیل» را نحس و ناسازگار بخوانند اما اکنون حتی از رام الله و امّان، نغمه اعتراض به گوش می‌رسد. قطار سازشی که قرار بود پس از آناپولیس با در نوردیدن ایستگاه قاهره و امّان، به ریاض برسد، اکنون در همان پایانه رام الله و اقامتگاه دوستان اصلی اولمرت از حرکت باز ایستاده است. (روزنامه ایران، شماره 3928، تاریخ 24/2/87). اما باید هوشیار بود، ‌ زیرا محافل صهیونیستی با ترفند‌های جدید در پشت میز مذاکره می‌نشینند و اینک در صددند که از طریق عادی‌سازی روابط کشورهای اسلامی و همسایگان فلسطین اشغالی با دولت تل‌آویو، ذهن‌ها را از «یوم النبکه» ‌ پاک کنند. وزارت آموزش و پرورش رژیم صهیونیستی مقرر کرده است که در مدارس عربی در سرزمین اشغالی، کلمه «یوم النکبه» را از کتاب‌های درسی حذف کنند. (ر. ک: http://www.kalimatt.com).
بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هم در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرد: برای ما روزی به نام نکبت وجود خارجی ندارد. وی در مدت وزارت خود تلاش‌های بسیاری برای حذف روز نکبت از تقویم فسلطینیان انجام داد و حتی آن را به صورت یک قانون به پارلمان صهیونیستی ارائه داد. وی در اظهاراتش گفت: روزی به نام یوم النکبه وجود خارجی ندارد و هر کسی که در سالگرد این روز مراسمی بر پا کند دست‌کم تا سه سال زندانی خواهد داشت. (آرشیو 3/5/1388 www.yic.ir)
خبرگزاری‌ها در تاریخ 3و4 خرداد 1388 گزارش دادند: کمیته وزارتی رژیم صهیونیستی پیش‌نویس قانون ممنوعیت برگزاری مراسم یوم‌النکبه در داخل و خارج سرزمین‌های اشغالی و صدور حکم زندان برای برگزار‌کنندگان آن را امضا کرد.
به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا) به نوشته روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارنوت، کمیته حقوقی وزارت رژیم صهیونیستی (روز یکشنبه 3/3/1388) پیش‌نویس قانونی را امضا کرد که بر اساس آن فلسطینی‌ها و اعرابی که اقدام به برگزاری مراسم یوم النکبه (سالروز اشغال فلسطین که رژیم صهیونیستی از آن به عنوان روز استقلال یاد می‌کند) می‌نمایند بازداشت و به دست‌کم سه سال زندان محکوم خواهند شد. بر اساس این پیش‌نویس، برگزاری هرگونه مراسم در این زمینه غیرقانونی اعلام شده است. قرار است این پیش‌نویس برای تصویب به کنیست (پارلمان) رژیم صهیونیستی ارجاع داده شود. اعضای عرب در کنیست رژیم صهیونیستی به شدت با این پیش‌نویس مخالفت کردند. (www.qodsna.com/newspage-kind_2.aspx)
ارائه این قانون از سوی آویگدور لیبرمن وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در حالی صورت می‌گیرد که هر ساله در چهاردهم و پانزدهم ماه می‌فلسطینی‌ها، اعراب و سایر طرفداران فلسطینی خارج از کشور به برگزاری مراسم یوم‌النبکه می‌پردازند. صدها هزار فلسطینی امسال مراسم شصت و یکمین سالروز اشغال فلسطین را در شهرهای مختلف فلسطینی برگزار کردند.
تلاش‌های مذبوحانه رژیم صهیونیستی در مجازات و سخت‌گیری علیه کاربران واژه «یوم النکبه» بی‌ثمر خواهد بود. «یوم النکبه» اصطلاحی ماندنی در ذهن‌ها و تاریخ فلسطین است. نسل سوم و نسل‌های بعدی هم‌چنان از این «واژه» برای نشان دادن مظلومیت مردمان این سرزمین، و اشغال و ددمنشی‌‌های رژیم صهیونیستی استفاده خواهند کرد. کتاب‌های درسی، دائره‌المعارف‌ها و اصطلاح‌نامه‌های ملی و بین‌المللی این واژه را حفظ خواهند کرد.

مقالات اندیشه‌ای

1. چالش‌های فراروی تقریب (مقاله) / آیت‌الله محمدعلی تسخیری
2. مبانی فقهی مقاومت مسلحانه (مقاله) / آیت‌الله محمدمهدی آصفی
3. برنامه ای برای پیاده کردن حقوق بشر (مقاله) / توفیق‌علی وهبه
4. حزب‌ الله لبنان و هم‌ گرایی اسلامی (دیدگاه‌ها، اهداف و تأثیرات) (مقاله)/ امان‌الله شفایی
5. چگونگی شکل‌گیری و پیدایش صهیونیزم (مقاله) / ع. م

پیشگامان تقریب

1. آیت‌الله طالقانی مجاهدی نستوه و تجسّمی از وحدت و هم‌دلی (مقاله) / عزالدین رضانژاد

سرزمین‌هاى جهان اسلام

• مراکش (1) (نظام سلطنتی ـ دینی) (مقاله) / ع. ر امیردهی

اخبار فرهنگی

• بیانیه کنفرانس بین‌المللی علمی ـ کاربردی با موضوع «مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع برای تفاهم ملی و دینی» مسکو 17 ژوئن 2009 برابر با 88/3/27
  

به گزارش مجمع جهانی تقریب مذاهب، 17 ژوئن 2009 رهبران دینی مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع، کنفرانس بین‌المللی علمی ـ کاربردی را با موضوع «مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع برای تفاهم ملی و دینی» در مسکو برگزار کردند. کنفرانس با ابتکار شورای مفتیان قفقاز و رسالت بین‌المللی اسلامی و مساعدت بنیاد حمایت از فرهنگ و علوم و آموزش اسلامی برگزار شد. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این اولین دیدار رهبران مسلمان کشورهای مشترک‌المنافع در این سطح بوده و از آن به عنوان نشست رهبران دینی مسلمانان کشورهای هم‌سود نام‌برده شد. در این کنفرانس چهل نفر از علمای دینی از هشت کشور عضو کشورهای مشترک‌المنافع، هم‌چنین رهبران ادیان سنتی روسیه و رهبران سازمان‌های دینی و اجتماعی و نیز مؤسسات آموزشی، نمایندگان دولت، نمایندگان جامعه علمی و هنری و سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی در روسیه حضور داشتند. مشاور رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، [[محمد علی تسخیری |آیت‌الله محمد علی تسخیری]]، و رئیس کمیته مسلمانان آسیا و معاون رئیس امور دینی و اوقاف دولت کویت، عادل الفلاح، نیز از جمله مهمانان خارجی این کنفرانس بودند.
در این کنفرانس، ابتدا پیام رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، جناب آقای دمیتری مدودف، و رئیس‌جمهوری آذربایجان قرائت شد، سپس رئیس اداره مسلمانان قفقاز و عضو هیئت رئیسه شورای بین ادیان کشورهای مشترک‌المنافع شیخ الاسلام الله شکور پاشازاده، مقاله خود را قرائت کرد. شرکت‌کنندگان کنفرانس با ارائه مقالات خود در فضای برادرانه، همکاری مسلمانان در راستای ایجاد وحدت مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع با هدف نزدیکی بیشتر و حل مسایل و اهداف امت اسلامی در فضای کشورهای مشترک‌المنافع در قرن 21 را بررسی نمودند.
در مقالات ارائه شده، وضعیت فعلی جامعه مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع و نیز مسایل مهم مربوط به اسلام و تعامل ادیان تحلیل و بررسی گردید و روش‌های مقابله با افراط‌گرایی دینی در تمام ابعاد آن مشخص گردید. شرکت‌کنندگان کنفرانس به ویژه متذکر شدند که مسلمانان کشورهای هم‌سود که دارای ریشه‌های مشترک فرهنگی هستند، پاسدار روحیه برادرانه و همکاری به عنوان بنیاد محکم صلح و تفاهم دینی و ملی در فضای کشورهای مشترک‌المنافع می‌باشند.
در مقالات ارائه شده، بر ماهیت انسان‌دوستانه و صلح‌خواهانه اسلام و نیز خطر جدی مبلغان دروغین تأکید شده است. شرکت‌کنندگان در کنفرانس ابراز امیدواری کردند که با تلاش‌های مشترک می‌توانند از ورود افکار دینی‌مآبانه به فضای کشورهای مشترک‌المنافع جلوگیری نمایند.
هم‌چنین، با ابراز رضایت از هم‌بستگی مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع در مسایل کلیدی، تأکید شد که مرزهای دولتی نباید بین قلب‌های مسلمانان مرز ایجاد نماید. شرکت‌کنندگان در کنفرانس تصریح کردند که حفظ و نگه‌داری از فضای واحد معنوی، سنت تاریخی احترام متقابل، حسن هم‌جواری و تفاهم مردم، نعمت بزرگی است که باید از آن پاسداری نمود.
رهبران مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع، در مورد ایجاد شکل دائم همکاری دینی رهبران مسلمان در چارچوب کشورهای مشترک‌المنافع، اتفاق نظر داشتند.
هم‌چنین شرکت‌کنندگان در کنفرانس از خبر‌ برگزاری جلسه مؤسسین برای ایجاد گروه کاری ویژه جهت گفت‌وگوی بین ادیان وابسته به یونسکو که در آینده در مسکو برگزار خواهد شد ابراز خوشحالی کردند. شرکت‌کنندگان در کنفرانس تأکید کردند که زندگی پویا و با عزت برای مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع بدون اصول استوار اخلاقی اسلامی امکان‌پذیر نیست.
شرکت‌کنندگان در کنفرانس بر این نکته تأکید داشتند که مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع باید نسبت به موارد زیر موضع واحد در پیش بگیرند: مقابله با اسلام‌ستیزی، افراط گرایی و تروریسم؛ مساعدت برای تبلیغ مؤثر ظرفیت خلاق و صلح‌آمیز اسلام؛ متحدسازی تلاش‌ها با دولت در راستای حل مسائل غیر اخلاقی از جمله مقابله با فساد اجتماعی هم‌چون مواد مخدر، الکل، انحطاط اخلاقی و... و تعامل نزدیک با ادیان سنتی در چارچوب شورای بین ادیان کشورهای مشترک‌المنافع برای تقویت صلح ملی و مذهبی؛ فعال‌سازی تلاش‌های مشترک برای ایجاد فضای تساهل و تسامح دینی در کشورهای مشترک‌المنافع؛ تدوین عقیده اصلی رشد امت اسلامی کشورهای مشترک‌المنافع در قرن 21؛ تعمیق و توسعه روابط دینی مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع؛ ایجاد شورای مشورتی مسلمانان کشورهای مشترک‌المنافع با گروه کاری دائم.
رهبران دینی کشورهای مشترک‌المنافع که نمونه‌ای برای صلح هستند تأکید کردند که صلح و تعامل ملی و تفاهم بین ادیان تنها راه برای آینده درخشان امت اسلامی کشورهای مشترک‌المنافع می‌باشد. شرکت‌کنندگان در کنفرانس از اسقف اعظم فقید مسکو و روسیه الکسی دوم که یکی از رهبران دینی کشورهای مشترک‌المنافع بوده و سهم ارزنده‌ای در راستای گفت‌وگوی بین ادیان داشته است، به نیکی یاد کردند و تصمیم گرفته شد تقدیرنامه‌ای برای رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه و رئیس‌جمهوری آذربایجان ارسال گردد. در پایان، شرکت‌کنندگان کنفرانس از دولت فدراسیون روسیه برای تشکیل این کنفرانس قدردانی کردند.
گفتنی است این همایش با حضور اندیشمندان اسلام، مسیحی و یهودی، مفتیان کشورهای هم‌سود منطقه روسیه و کشورهای دیگری هم‌چون جمهوری اسلامی ایران، کویت و عربستان به ریاست مفتی جمهوری آذربایجان، الله شکور پاشازاده در تاریخ 27/3/88 در مسکو برگزار شد.

• بیانیه پایانی نشست دفتر اجرایی و هیئت امنای اتحادیه جهانی علمای مسلمان

به گزارش مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دومین اجلاس دفتر اجرایی و هیئت امنای اتحادیه جهانی علمای مسلمان در تاریخ 14ـ16 تیرماه 1388 در استانبول ترکیه برگزار شد و در پنجمین نشست خود بیانیه زیر به تصویب رسید:
الحمدلله رب العالمین و الصلاه و السلام علی المبعوث رحمه للعالمین نبینا محمد و علی سائر اخوانه من النبیین و المرسلین و علی آله و صحبه و من تبع هداه الی یوم الدین و بعد:
«اتحادیه جهانی علمای مسلمان» و «شورای» آن که هم اینک در «استانبول» (ترکیه) پنجمین نشست خود را برگزار می‌کنند همراه با پایگاه گسترده‌ای که در میان علمای امت دارد، وظیفه خود می‌بیند در این شرایط ستم‌گرانه و پرظلم و تجاوزی که علیه مستضعفان در هر جا و کشتارهای وحشیانه‌ای که در مورد مسلمانان در سرزمین‌های اسلامی و دیگر جاها و به ویژه در فلسطین اعمال می‌شود و جهان به طورکلی و مسلمانان به طور خاص درگیر آن‌اند و در راستای احساس مسئولیت علمای امت در تقدیم پند و اندرز به حاکمان و محکومان امت در حالت‌ گرفتاری‌هایی که مصالح عالیۀ آن فرهنگ و اصول و سلامت و وحدت اراضی و ثبات کشورها را نشانه گرفته و در جهت انجام وظیفه خود در روشن‌گری امت نسبت به خطرات به کمین نشسته و در جهت اعلام ندای حق، موارد زیر را خاطر نشان سازد:
یکم: «اتحادیه» تأکید دارد زخم‌های عمیقی که از بیش از شصت سال بدین سو در «بیت‌المقدس» و سرزمین‌های مقدس پیرامونی آن در «فلسطین»، امت را نشانه گرفته است، حمایت مالی و زبانی و قلمی و... مسلمانان را از برادران خود و بسیج کلیه نیروهای بشردوست جهان برای ایستادگی متحدانه و محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در حق انسان مسلمان فلسطینی و خانه و کاشانه و فرزندان او را واجب می‌گرداند و آنان را بر آن می‌خواند تا مانع از هرگونه «افتی» در سقف خواست ملت فلسطین در بازیابی حقوق پایمال شده و بازگشت به سرزمین‌های خود، شوند.
دوم: «اتحادیه» نسبت به پذیرش به اصطلاح «وجود دو کشور» که برخی قدرت‌های بزرگ و به ویژه «ایالات متحده آمریکا» می‌کوشند آنرا بر فلسطینی‌ها و اعراب و مسلمانان تحمیل کنند، از سوی هریک از کشورهای عربی یا اطراف فلسطینی، هشدار می‌دهد؛ این راه‌حل حق فلسطینیان و اعراب را در فلسطین از طریق تن سپردن به غصب سرزمین فلسطین و تشکیل دولت صهیونیستی بر 78% از سرزمین‌های آن در سال 1948م، پایمال می‌سازد و با پذیرش تعویض‌ها و اقامت فلسطینیانی که از سرزمین و دیار خود اخراج شدند، حق بازگشت ایشان را نادیده می‌انگارد و رو به سوی به رسمیت شناختن یهودی بودن دولت [صهیونیستی] به عنوان پیش‌درآمدی برای مهاجرت اجباری حدود یک و نیم میلیون فلسطینی که از سال 1949م زیر چکمه‌های ‌اشغال‌گران باقی مانده‌اند، دارد و قراردادن اماکن مقدس اسلامی و مسیحی در «قدس» تحت نظارت بین‌المللی و پیوستن هر دو بخش شرقی و غربی قدس به دولت رژیم صهیونیستی را شامل می‌شود.
کشور فلسطینی نیز که قرار است بر سرزمین‌های اشغالی سال 1967م تأسیس گردد، کشوری فاقد حاکمیت، خلع سلاح شده و منهای قدس و تمامی سرزمین‌هایی است که شهرک‌های صهیونیست‌نشین و جاده‌های کمربندی و نیز دیوار حایل و سرزمین‌های فلسطینی پیرامون رود اردن و بحرالمیت، خواهد بود و به صورت «کشورﮎ» بی‌یال و دم و اشکمی درخواهد آمد که حتی سزاوار نام کشور نیست و صدها هزار نفر را در معرض ترک روستاهای خود به دلیل استیلا بر زمین‌هایشان [از سوی صهیونیست‌ها]، قرار خواهد داد.
«شورای اتحادیه جهانی علمای مسلمان» بر آن است که «تشکیل دو کشور» راه حلی است که مسئله فلسطین و حقوق ثابت فلسطینی‌ها و اعراب و مسلمانان در تمامی فلسطین را پایمال می‌کند.
سوم: «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» نسبت به خطر جدی که مسجدالاقصی با آن روبه‌روست و باندهای صهیونیستی افراطی آن را مورد حمله و اشغال خود قرار می‌دهند و نیز حفریاتی که در زیر و اطراف آن صورت می‌گیرد و وجود آن را تهدید می‌کند و زمینه‌ساز توطئه‌های شومی است که در سر می‌پرورانند و منتهی به ویرانی آن و بنای هیکل ادعایی بر ویرانه‌های آن می‌گردد، هشدار می‌دهد. «اتحادیه» فراخوان نهادهای دست‌اندرکار «قدس» را در بیانیه‌ای که در خصوص این موضوع و در ضرورت حمایت از مسجد شریف الاقصی و دفاع از آن صادر کردند، مورد تأیید قرار می‌دهد و حمایت همۀ دولت‌ها و علما و ملت‌ها و جمعیت‌ها و مؤسسات اسلامی و انسانی را وظیفه آنها اعلام می‌کند و بر یکایک مسلمانان واجب می‌داند که جان و مال خود را فدای «مسجدالاقصی» و دفاع از آن نمایند؛ «اتحادیه» از علما و اندیشمندان و بزرگان و روشن‌فکران امت در هرجا، می‌خواهد که به وظایف خود در روشن‌گری امت نسبت به خطر جدی که «قدس» و «مسجدالاقصی» با آن روبه‌روست و نیز کوشش‌های مداوم در تجاوز به حریم آن، عمل نمایند و در صفی واحد و استوار، به رویارویی با این توطئه پلید صهیونیستی بپردازند.
«اتحادیه» به کشورها و هیئت‌های اروپایی و آمریکایی و غیره هشدار می‌دهد که از تجاوز به حقوق و مقدسات مسلمانان در راستای احقاق حق و پاسداری از منافع و روابط خود با جهان اسلام و عمل به حقوق بشری که منادی آن هستند، حمایت به عمل نیاورند.
چهارم: «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» تأکید دارد که مقاومت قهرمان فلسطین یکی از برجسته‌ترین مواضع این امت در گذشته و امروز بوده و کار مشروعی در اعمال حق مقاومت در برابر اشغال‌گرانی است که اسلام و دیگر شرایع دینی آنرا مقرر می‌دارند وهیئت «سازمان ملل متحد» و قطع‌نامه‌های پیاپی آن بر این حق تصریح دارند.
بر هر مسلمانی نیز واجب است که تا آن‌جا که می‌تواند از مقاومت فلسطین پشتیبانی به عمل آورد؛ این مقاومت به دلیل پایداری و ایستادگی در برابر تجاوزات و پافشاری بر حقوق و پای‌بندی به اصول و آگاهی عمیق و توازن در برخورد با دیگران و اجتناب از هرگونه اختلافی که به پراکندگی صف فلسطینی‌های داخل و خارج بینجامد، سزاوار همه‌گونه ستایش و تمجید است؛ «اتحادیه» مقاومت فلسطین و تمامی رهبران خلق فلسطین را به پایمردی بر این مواضع تا تحقق پیروزی و رهایی سرزمین به یاری خداوند فرا‌می‌خواند.
پنجم: «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» هشدار می‌دهد که امروزه خلق فلسطین به ویژه در باریکه غزه در معرض یورش‌های وحشیانه و ستم‌گرانه روزانه برای به گرسنگی کشاندن در پی کشتار و ترور و ویرانی و تباهی قهرمانان و جوانان و مردان و زنان و کودکان و مزارع و کارگاه‌ها و مؤسسات و خانه‌های افراد آن به طور روزانه و در طول دوسال گذشته، قرار دارد؛ وظیفه هر مسلمانی است که با تمامی ابزارهای ممکن در جهت رفع محاصرۀ ستم‌گرانه‌ای که مانع از رسیدن غذا و دارو و مصالح ساختمانی به مردم غزه شده و کودکان و زنان و بیماران را در معرض مرگ تدریجی قرار داده است، متوسل ‌شوند. «اتحادیه» حرمت شرعی بستن گذر‌گاه‌ها و به ویژه گذرگاه «رفح» را خاطرنشان می‌سازد و این فرمودۀ پیامبراکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) را به آن‌دسته مسلمانانی که در این عمل شرکت می‌کنند، یادآور می‌شود: «مسلمان برادر مسلمان است و به او ستم روا نمی‌دارد و رهایش نمی‌سازد و تسلیمش نمی‌کند».
بنابر نظر اجماعی «شورای اتحادیه‌ جهانی علمای مسلمان» این ملت قهرمان و مجاهد و شکیبا را باید از اموال زکات، صدقات و نذورات و... یاری رساند و حتی واجب است که مسلمانان بخشی از اموال شخصی و قوت روزانه خود را در جهت حمایت از برادرانشان در فلسطین اختصاص دهند؛ در این راستا «اتحادیه» این فرمایش پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را خاطرنشان می‌سازد: «از ما نیست اگر کسی سیر به بستر رود و بداند که همسایه‌اش گرسنه است».
«اتحادیه» تمامی کوشش‌ها و تلاش‌هایی که شماری از مخلصان و آزادگان جهان اعم از مؤسسات و افراد و به ویژه کاروان‌های انسانی که کوشیدند محاصرۀ ظالمانه غزه را از دریا و خشکی بشکنند و نیازهای اولیه دارویی و غذایی و مصالح ساختمانی را به عزیزان ما در غزه برسانند، مورد ستایش و تقدیر قرار می‌دهد.
ششم: «شورای اتحادیه جهانی علمای مسلمان» در جریان دیدار هیئت نمایندگی اتحادیه به ریاست محترم «اتحادیه» با شماری از پادشاهان و رؤسای کشورهای عربی و اسلامی و پیامدهای بسیار مثبتی که در میان ملت فلسطین طی جنگ اخیر و نیز در میان همۀ رهبران و علما در فلسطین و خارج از آن به جای گذاشته، قرار گرفت؛ «اتحادیه» چنین دیدارهایی را که با هدف قراردادن مقامات و مسئولین در برابر مسئولیت‌های شرعی خویش صورت می‌گیرد مورد تشویق قرار می‌دهد.
هفتم: «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» نگرانی شدید و انزجار فزایندۀ خود را از حوادث دردناک و اسف‌انگیزی که در پاکستان به عنوان کشور مهم اسلامی و هسته‌ای ـ که دشمنان مسلمانان همواره درصدد ضربه زدن و ایجاد آشوب و بلوا در آن در راستای به هرز دادن امکانات و توانایی‌های آن و تسهیل اجرای نقشه‌های شوم و پنهانی خود نسبت به این کشور هستند ـ اعلام می‌دارد. «اتحادیه» ضمن توجه به این حقایق، تک تک افراد ملت پاکستان و دولت و احزاب سیاسی و مؤسسه نظامی آنرا فرامی‌خواند تا وضعیت خطرناک اوضاع کنونی را درک کنند و هریک به ایفای نقش خود در خاموش ساختن آتش این فتنه و ممانعت از آواره شدن میلیون‌ها تن از غیرنظامیان بی‌گناه، بپردازند.
هشتم: «اتحادیه» تداوم تجاوز ددمنشانه نظامی علیه مردم افغانستان و کشتار و ویرانی خانه و زمین آنان به دست نیروهای آمریکایی و بریتانیایی و گسترش تجاوز این نیروها به ویژه در هفته‌های اخیر را محکوم می‌کند و تمامی کشورهای اسلامی و عربی را به رویارویی با آن و اتخاذ مواضع شایسته در برابر مرتکبان این تجاوز علیه ملت افغانستان، فرامی‌خواند.
نهم: «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» با نگرانی شدید، آن‌چه را در رسانه‌های گروهی در مورد یورش وحشیانه علیه مردم غیرنظامی و بی‌گناه در ترکستان شرقی و جاهای دیگر ـ که به صدها کشته و زخمی و دستگیری هزاران تن انجامید ـ دنبال می‌کند؛ «اتحادیه» ضمن محکوم ساختن این تجاوز ددمنشانه علیه برادران ما در ترکستان و جاهای دیگر، از دولت چین می‌خواهد که فوراً به چنین اقداماتی که به روابط تاریخی و اقتصادی و تجاری کنونی با جهان اسلام آسیب می‌رساند، پایان بخشد و از آن می‌خواهد که همۀ حقوق مشروع مسلمانان «چین» را به ایشان اعطا کند؛ به همین مناسبت «اتحادیه» از همۀ دولت‌های جهان اسلام می‌خواهد تا به وظایف خود در ازای برادران ما در «چین» در جهت فشار بر دولت «چین» برای متوقف ساختن این کشتارها، عمل کنند؛ هم‌چنان که سازمان‌های حقوق بشری در سرتاسر جهان را نیز فرامی‌خواند تا به وظایف خود در برابر مسلمانان رنج کشیده چینی عمل نمایند.
دهم: «اتحادیه» از شروع مجدد جنگ میان دولت مرکزی و مسلمانان جنوب «فیلیپین» که در پی قرارداد اعطای حقوق مشروع و خودمختاری به مسلمانان جنوب صورت گرفت و به آوارگی، اخراج و قربانیانی از میان غیرنظامیان انجامید، شگفت‌زده شد؛ «اتحادیه» ضمن محکوم‌ ساختن این جنگ، از دولت «فیلیپین» می‌خواهد تا در راستای حفظ روابط خود با جهان اسلام و جلوگیری از خون‌ریزی بیشتر توافق‌نامۀ امضا شده با اقلیت‌ مسلمان را به مورد اجرا بگذارد.
یازدهم: «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» موضوع «شیخ محمد علی المؤید» و دوست وی «محمدحسن زاید» را که بیش از شش سال پیش به هدف دستگیری، به آلمان کشانده و سپس به زندان‌های آمریکایی سپرده شدند، پی‌گیری کرد؛ دولت سابق آمریکا هیچ‌گونه مدرک حقوقی علیه آنان هم‌چون شمار نه چندان اندکی از دیگر زندانیان در آمریکا و گوانتانامو، ارایه نداد؛ به همین دلیل «اتحادیه» خواستار آزادی بی‌قید و شرط تمامی این زندانیان است.
دوازدهم: «اتحادیه» با نگرانی شدید پی‌گیر حوادث و مشکلات پیش‌آمده در یمن است و ضمن دعوت از همۀ برادران یمنی به «خردورزی یمنی» مورد توصیف پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و نشستن به گرد هم‌دیگر برای حل خردمندانه همۀ مشکلات، از دولت «یمن» خواستار تضمین شمول عدالت و شورای حقیقی و توسعه برای تمامی مناطق «یمن» است، هم‌چنان که از اپوزیسیون نیز می‌خواهد که مصالح امت و خلق «یمن» را فراتر از هر امری درنظر گیرند و به هر بهایی، پاسدار وحدت کشور باشند تا راه بر هرگونه دخالت بیگانگان، بسته شود.
سیزدهم: «اتحادیه» بر ضرورت تحقق مصالحه میان بخش‌های گوناگون مردم عراق و دوری جستن از هرگونه تنش و سنگربندی مذهبی، فرقه‌ای و قومی، انگشت می‌گذارد و خواهان عقب‌نشینی کامل نیروهای بیگانه از خاک «عراق» است و چشم انتظار آن است که «عراق» نقش سازندۀ خود را در مسایل امت، بازیابد و از کشورهای برادر و دوست می‌خواهد تا درهای خود را به روی آن بگشایند و بی‌هیچ دخالتی در امور داخل آن، به یاری‌اش بشتابند.
چهاردهم: شورای «اتحادیه» در جریان اوضاع کنونی «سودان» قرار گرفت و برای آن روشن شد که مسئله «دارفور» عنصر فشاری را تشکیل می‌دهد که نیروهای بیگانه علیه «سودان» به کار می‌گیرند و در نتیجه «اتحادیه» از طرف‌های گوناگون این درگیری‌ها می‌خواهد تا گفت‌وگوهای مسالمت‌آمیز خود برای حل این مسئله را شتاب بخشند و از فرصت ابتکارهای مطرح برای آتش‌بس، استفاده کنند؛ هم‌چنان که «اتحادیه» بر آن است که قرار دادگاه جنایی بین‌المللی علیه پریزیدنت «عمر البشیر»، قرار ستم‌گرانه و مخالف با اساس‌نامۀ دادگاه و موافقت‌نامۀ تأسیس آن است.
«شورا» کوشش‌های انجام شده برای اجرای انتخابات آزاد و سالم با نظارت بین‌المللی را ارج می‌دهد و اجرای آنرا گام مهمی در راستای جابه‌جایی مسالمت‌آمیز قدرت و حل دیگر مشکلات منطقه و ثبات حکومت و نقل و انتقال قدرت و روی‌آوری به آبادانی و توسعه، تلقی می‌کند.
پانزدهم: «اتحادیه» با نگرانی شدید، جنگ جاری در «سومالی» به ویژه جنگی که در میان گروه‌های اسلامی و دولت «سومالی» در گرفته است را پی‌گیری کرده و می‌کند؛ انتظار می‌رود که همگان با روحیه اسلامی و برادری ایمانی و با تکیه بر اصول و ثوابت اسلامی به گرد میز مذاکره بنشینند و به ویژه پس از تعهد دولت و پارلمان در اجرای شریعت اسلامی، جلوی خون‌ریزی‌ها گرفته شود و مصالحه‌ای همه‌جانبه، تحقق پیدا نماید.
«اتحادیه» ضمن محکوم ساختن این درگیری‌ها ـ که تنها دشمنان اسلام از آن بهره می‌گیرند ـ خواهان توقف فوری آنها و آغاز مصالحه همه‌جانبه و عادلانه است.
شانزدهم: «شورای اتحادیه» با تبریک پای‌بندی «جمهوری اسلامی ایران» به نظام شورایی و جابه‌جایی مسالمت‌آمیز قدرت، همگان را به حل و فصل مسایل از راه‌های مسالمت‌آمیز در چارچوب قانون اساسی ـ به‌گونه‌ای که کشور را از تفرقه و توطئه‌های دشمنان در امان نگاه دارد و زبان گفت‌وگوی ملی و احترام به دیگری را که «جمهوری اسلامی ایران» بدان شناخته شده حفظ کند ـ فرامی‌خواند؛ این اتحادیه هم‌چنین خواهان پای‌بندی به دستاوردهای اسلامی شده و همۀ انواع تهدید به‌ویژه از سوی رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانان آنرا [علیه جمهوری اسلامی] محکوم می‌نماید و در عین حال هرگونه پیشرفت علمی در کشورهای اسلامی را مورد تأیید قرار می‌دهد و حق «جمهوری اسلامی ایران» در برخورداری از انرژی هسته‌ای برای اهداف مسالمت‌آمیز را تأیید می‌کند.
هفدهم: «اتحادیه» با نگرانی شدید شاهد تشدید موج نژادپرستی و هراس از اسلام و مسلمانان در غرب است به‌گونه‌ای که مسئله تنها به جنبه‌های رسانه‌ای و سیاسی بسنده نکرده و به چندین تجاوز نژادپرستانه علیه مسلمانان نیز کشانده شده که آخرین آنها جنایت نژادپرستانه‌ای است که در مورد بانوی مصری «مروة الشربینی» (رحمه‌الله‌علیها) در یک دادگاه آلمانی و از راه ضربات مرگبار چاقو، صورت پذیرفت.
«اتحادیه» ضمن محکومیت این نوع جنایات نژادپرستانه در هرجایی که صورت گیرد، کشورها و ملل اروپایی را به اتخاذ همه‌گونه وسایل در دسترس، برای پیش‌گیری از وقوع چنین جنایاتی و عدم شعله‌ور ساختن روحیۀ دشمنی و اسلام‌هراسی ـ که در مخالفت آشکار با همۀ اصول و ارزش‌های دینی و انسانی است و در عین حال به روابط غرب با اسلام و روند ادغام سازنده اقلیت‌های مسلمان در ملل و کشورهای محل اقامت خود آسیب می‌رساند ـ فرامی‌خواند.
«اتحادیه» هیچ‌گونه توجیهی برای موضع دولت فرانسه در ازای حق برخی زنان مسلمان در پوشیدن برقع نمی‌بیند؛ این موضع، تجاوز آشکار به آزادی‌های دینی و شخصی آنها و متناقض با اصول آزادی، عدالت و برابری است که کشور فرانسه بر اساس آنها شکل گرفته است.
هجدهم: «اتحادیه» از تمامی کوشش‌های به عمل آمده در ارایه دیدگاه‌های اسلامی برای رویارویی با مشکلات اقتصادی و اجتماعی و محیط‌ زیستی که جهان در تمامی مناطق با آنها روبه‌روست، استقبال می‌کند و به مناسبت هم‌زمانی دورۀ کنفرانس شورای «اتحادیه» با برگزاری کنفرانس «اسلام و محیط زیست» و اعلام برنامه اجرایی هفت ساله که مسلمانان برای برخورد با متغیرات آب و هوایی در شهر «استانبول» (ترکیه) ـ که رئیس اتحادیه و شماری از اعضا در آن شرکت کردند ـ «اتحادیه» مجدداً بر این نکته انگشت می‌گذارد که اسلام با منابع و اصول و احکام شریعت خود به اندازۀ کافی و وافی برای این مشکلات و دیگر مشکلاتی که بشریت با آنها روبه‌روست، راه حل دارد؛ «اتحادیه» به همکاری برای اجرای این برنامه ـ که بیان‌گر نقش فعال مسلمانان در برابر چالش‌هایی است که کره خاکی با آن روبه‌روست ـ فرامی‌خواند.
نوزدهم: «اتحادیه» در پرتو حوادث اخیر مربوط به گسترش ویروس معروف به آنفولانزای خوکی (H1N1) در بسیاری از کشورهای جهان و بالابردن درجه هشدار اپیدمی آن به شش (6)، موضوع سفر برای ادای مناسک حج یا عمره در سال جاری را مورد بحث و بررسی قرار داد؛ «شورای اتحادیه» اقدام به تماس با مسئولان «سازمان بهداشت جهانی» (FAO) نمود و آنها خاطرنشان ساختند که درجه هشدار یاد شده مربوط به گسترش جغرافیایی است و ربطی به میزان خطرناکی این ویروس ندارد؛ درجه شش نیز از آن رو اعلام شده که در تمامی قاره‌های جهان چندین مورد از ابتلای به این بیماری مشاهده شده است. مدیریت کل سازمان (FAO) ـ که تنها مرجع رسمی از سوی کشورهای جهان برای اجرا و هماهنگی آیین‌نامه‌های بهداشتی و بین‌المللی است ـ توضیح داد که شدّت این بیماری در حد متوسط است و از میزان شدّت آنفولانزای موسمی معمولی، فراتر نرفته است و بنابه آن‌چه گفته شد «شورای اتحادیه» دلیلی برای متزلزل ساختن عزم کسانی که قصد ادای مناسک حج یا عمره در این سال را دارند، نمی‌بیند. به رغم این و به هرحال ضروری است که تدابیر پیش‌گیرانه‌ای در برابر این بیماری و بیماری‌های واگیردار دیگر اتخاذ شود. «شورای اتحادیه» اعتماد کامل خود را نسبت به فتوای صادره در شورای اروپایی فتوا و پژوهش‌های [فقهی] در نوزدهمین نشست خود به لحاظ پزشکی و فقهی، ابراز می‌دارد.
بیستم: «اتحادیه» هم‌بستگی خود را با خلق مسلمان «کشمیر» اعلام می‌کند و جامعه بین‌المللی را به اجرای قطع‌نامه‌های بین‌المللی صادره از سوی «سازمان ملل متحد» فرامی‌خواند و از دولت‌های جهان اسلام و ملل آنها خواهان پای‌بندی آنان به موضع ثابت و استواری در ازای مسئله «کشمیر» یعنی همان چیزی است که در چندین کنفرانس کشورهای جهان اسلام مورد تأکید قرار گرفته است؛ هم‌چنان که «اتحادیه» از دولت «هند» می‌خواهد تا زندانیان و اسرای کشمیری را آزاد سازد.
بیست و یکم: «اتحادیه» از همۀ سازمان‌های خیریه در سرتاسر جهان و به‌ویژه در جهان اسلام می‌خواهد تا به وظایف خود در برابر آوارگان و رانده‌شدگان جنگ و قربانیان فاجعه‌ها به‌ویژه در «پاکستان»، «سومالی»، «دارفور» و «فیلیپین»، عمل نمایند.
بیست و دوم: «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» با درک ضرورت بیان توانایی و قدرت اسلام در همۀ عرصه‌ها برای حل مشکلات جهان و فراهم آوردن سعادت و رفاه برای تمامی ساکنین آن، و به مناسبت بحران اقتصادی جهانی که جهان به دلیل نظام ستم‌گرانه سرمایه‌داری و بهره‌گیری از ضعفا و فقرا، از آن رنج می‌برد، مقرر داشت تا به برگزاری کنفرانسی اقتصادی جهانی با شرکت اقتصاددانان، جامعه‌شناسان، علمای سیاست و فقهای اسلامی به منظور بررسی راه‌حل‌های بحران مزبور و بررسی و بحث راه‌حل‌های ثمربخش اسلام برای بحران اقتصادی و مالی کنونی و پیشنهاد ابزارهایی برای ممانعت از تکرار آن در آینده، دعوت کند. زمان برگزاری این کنفرانس و فراخوان مربوط به آن طی سه ماه آینده ـ انشاء‌الله ـ تعیین خواهد شد.
بیست وسوم: «شورای اتحادیه» اعتماد علما و انجمن‌ها و جمعیت‌های اسلامی و سایر مسلمانان به «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» به عنوان مرجعیت خود را مورد ستایش و ارج قرار می‌دهد و به همین مناسبت با گشایش شعبه‌هایی‌ از اتحادیه در «جمهوری فدراتیو روسیه»، «ترکیه» و «قطر» موافقت می‌کند. به همین مناسبت «اتحادیه» مراتب سپاس خود را از مسئولین این کشورها و تمامی کسانی که در تحقق این امر یاری‌رسان بودند، اعلام می‌دارد.
«اتحادیه» از «دولت ترکیه» و جمعیت‌های مردمی که با «اتحادیه» و کمیتۀ تدارکاتی آن در جهت تسهیل برگزاری این نشست در «استانبول» همکاری کردند، تشکر می‌کند.
در پایان نیز «اتحادیه» بر موضع خود مبنی بر نفی افراط و خشونت و تروریسم، انگشت می‌گذارد و به حل خردمندانه و با پند و اندرز نیکوی همۀ اختلاف‌ها فرامی‌خواند؛ هم‌چنان که فرزندان این امت را نیز دعوت می‌کند تا به استوارترین دستاویز چنگ زنند و به ریسمان محکم الهی بیاویزند و به حقیقت اسلام بازگردند و بر علل ضعف و زبونی و سستی خود فایق آیند، زیرا فرجام این امت تنها به آن‌چه که سرانجامش راست آمده، راست می‌آید و نیکو می‌گردد. وآخر دعوانا ان الحمدلله رب‌ العالمین. رییس اتحادیه :«استاد دکتر یوسف قرضاوی» / دبیرکل:«استاد دکتر محمدسلیم العوّا»

• نقش رسانه‌ها در تحقق وحدت اسلامی در گفت و گو با «عثمان بن محمد جدد»بررسی شد:

به گزارش گروه گفت‌و‌گوی نشریه خبری ـ اطلاع رسانی سفیران نور جامعه المصطفی العالمیه شماره 55 مورخ سی و یکم اردیبهشت 1388«عثمان بن محمد جدد»، عالم اهل سنت، به دلیل تلاش‌هایش برای ایجاد وحدت بین شیعه و سنی در گامبیا، به انجام فعالیت تقریبی مشهور شده است. گفت‌وگوی زیر در حاشیه بیست و دومین کنفرانس وحدت اسلامی با این شخصیت تقریبی جهان اسلام صورت گرفته است:
ـ ابتدا خودتان را معرفی کنید.
ـ عثمان بن محمد جدد از جمهوری گامبیا، مؤسس مرکز اسلامی تقریب مذاهب و قاضی دادگاه استینافی گامبیا هستم.
ـ به نظر شما، چگونه می‌توان وحدت اسلامی را بین مسلمانان جهان تقویت کرد؟
ـ به نظر من، این‌گونه همایش‌ها عامل تقویت وحدت جهان اسلام و از مهم‌ترین ابزار ایجاد اتحاد میان مسلمانان به شمار می‌رود؛ اگر وارد سالن کنفرانس شوی، افرادی را دارای مذهب‌ها و ملیت‌های گوناگون می‌یابی که تعامل یکسانی با یک‌دیگر دارند؛ به سخنان هم گوش فرا می‌دهند، به آرا و نظرات دیگران ارج می‌نهند و برای آنها احترام قائل‌اند. با این روش، امت اسلامی متحد می‌شود، ولی اگر هر فرقه‌ای، تنها به آرا و نظرات خویش اکتفا کند و بپندارد که تنها خودش بر حق است و در صراط مستقیم گام برمی‌دارد و دیگر فرقه‌ها باطل‌اند و آنان را به کفر متهم کند، در امت اسلامی تفرقه پدیدار می‌گردد.
ـ نقش رسانه‌ها را در وحدت اسلامی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ـ رسانه‌ها نقش بسیار مهمی در این مورد ایفا می‌کنند، به‌ویژه از زمانی که این جهان همانند توپی در دستان ما قرار گرفته و نظریه جهانی‌سازی گسترش یافته است و ماهواره‌ها زیاد گشته‌اند. مردم نیز برای آنها اهمیت قائل‌اند. این امر باعث ارزش یافتن بیش از پیش رسانه‌ها گردیده است. پس امت اسلامی وظیفه دارد افراد و عنصرهای ماهری پرورش دهد و رویکرد درست را به آنان بیاموزد تا بتوانند این‌گونه همایش‌ها را به رسانه‌ها منتقل کنند و ملت‌های گوناگون با آنها آشنا شوند. به این ترتیب، فرهنگ وحدت اسلامی گسترش می‌یابد و دوستی ملت‌ها را به دنبال خواهد داشت.
ـ تعصبات مذهبی و عواطف شخصی در دوری مسلمانان از یک‌دیگر و متحد نشدن آنان چه نقشی دارد؟
ـ اسلام، دین مسامحه و بخشش است. خداوند در مورد پیامبر ما می‌فرماید: «اگر مرد بداخلاقی بودی، مردم از پیرامونت پراکنده می‌شدند. پس آنان را ببخش، برایشان از من طلب آمرزش و با آنها درباره امور مشورت کن و اگر تصمیمی گرفتی، به من توکل نما».
هر کس آزاد است از هر مذهبی که می‌خواهد، یا از هر عالم و مرجعی پیروی نماید، ولی جایز نیست تندرو و متعصب باشد یا احساساتی تصمیم بگیرد، زیرا انسان عاطفی و احساساتی، خیر و خوبی را به دنبال خود نمی‌آورد؛ چنین فردی می‌پندارد تنها خودش دارای کمالات و خوبی‌هاست و دیگران از آن بی بهره اند. اگر امور این‌گونه پیش برود، دشمنان دین از این‌گونه افراد برای تفرقه مسلمانان و شعله‌ور ساختن آتش درگیری و ستیز میان مسلمانان استفاده می‌کنند.
در واقع، دشمنان اسلام با اسلحه یا هواپیما به جنگ ما نمی‌آیند، بلکه از برخی مذاهب برای از بین بردن مذاهب دیگر استفاده می‌کنند. امت اسلامی باید هوشیار باشد و دام‌ها و نقشه‌های دشمن را، که صهیونیست‌ها برای امت اسلامی به کار می‌برند، خنثی نماید.
ـ ارزیابی شما از وحدت اسلامی در قرن جاری چیست؟
ـ به نظر من، وحدت اسلامی رو به گسترش است و دلیل آن نیز وجود افراد معتدل به عنوان سردمداران اتحاد اسلامی و نیز تلاش‌های انجام شده دراین‌باره است.
برای شما مثالی درباره خودم می‌گویم؛ هفت سال قبل، پیش از شرکت در همایش تقریب مذاهب، مانند امروز نبودم؛ نظر و دیدگاهی که اکنون درباره مذهب تشیع دارم، با آن زمان بسیار متفاوت است. از برخی افراد و کتاب‌ها درباره شیعه آموختم که پیروانش کافرند یا آنان درباره مذهبشان بسیار متعصب و تندرو می‌باشند. پس از سفرم به جمهوری اسلامی ایران و دیدار و گفت‌وگو با علما در مورد مسائل مشترک بین مسلمانان، نظر و دیدگاهم بسیار تغییر کرد.
ـ برخی معتقدند همایش‌های وحدت اسلامی، تنها دارای بازده تئوری بوده و نتایج عملی ندارد و دولت‌ها نیز به نتایج آن بها نمی‌دهند؛ نظر شما دراین‌باره چیست؟
ـ خیر، این همایش‌ها نتایج مثبتی دارد. پیش از آمدن به ایران و شرکت در این همایش، حتی تمایل نداشتم با شیعیان نشست و برخاست داشته باشم یا با آنان سخن بگویم. دوست نداشتم کتابی از تشیع در خانه ام باشد. قسم به خدای لاشریک له که پس از گفت‌وگو با علما و آشنایی با این مذهب و برخی از اعتقادات آن، پس از بازگشت به گامبیا، سازمان تقریب مذاهب و هم‌چنین کتابخانه‌ای اسلامی را، که دارای کتاب‌های اهل تسنن و شیعیان است، راه انداختم و به ترویج وحدت اسلامی، که از این همایش آموخته بودم، پرداختم.
بنابراین، این‌گونه همایش‌ها از ابزار و لوازم وحدت اسلامی است. اهل سنت نیز باید چنین همایش‌هایی را در کشور دیگری که حکومت سنی دارد، درباره جهان اسلام، به صورت عام و با چشم‌پوشی از گرایش‌های مذهبی، برپا کنند؛ برای نمونه، بیش‌ترین کمک و یاری برای فلسطینیان غزه در جنگ با اسرائیل از جانب جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت. آیا اهالی غزه شیعه بودند؟ خیر، بلکه مسلمان بودند. پس این ماجرا مربوط به جهان اسلام است. چنین مسائلی می‌تواند میان مسلمانان اتحاد بیافریند. اگر همه مسلمانان برای یاری غزه به پا خیزند، دل‌ها و افکارشان به هم نزدیک می‌شود و این امر وحدت را به دنبال خواهد داشت.
ـ سال گذشته مذهب جعفری را در گامبیا ممنوع کردند؛ این ماجرا به کجا انجامید؟
ـ این مسئله به خاطر من اتفاق افتاد؛ پس از بازگشت از همایشی که در ایران برگزار شد، اعتراضات زیادی پدید آمد. افراد معترض فردی را مسئول کردند که درباره تشیع تحقیق نماید. او نیز کتابی با نام «تاریخ ورود شیعه به گامبیا» نوشت و در آن، اسامی شیعیان سرشناس گامبیا را بیان کرد. مرا نیز در شمار مهم‌ترین این شخصیت‌ها، که مؤسس کتابخانه اسلامی بودم، معرفی کرده و گفته بود قصد دارم فتنه و آشوب به پا کنم. در ادامه هم ادعا نموده بود شیعیان به هر کشوری می‌روند، به قلب حکومت و نظام (حکومت‌داری) می‌اندیشند.
اعتراض‌های رسانه‌ای افزایش یافته بود، مردم مرا فروشنده دین می‌خواندند و دروغ‌هایی مبنی بر این‌که ما دین مردم را از آنان می‌خریم و در ازای پرداخت پول، آنان را شیعه می‌گردانیم! رواج یافته بود. مردم نیز به دفتر من می‌آمدند و تقاضای پول می‌کردند تا به تشیع بگروند! اگر یاری خداوند سبحان و دخالت دولت نبود، جنگ داخلی رخ می‌داد، ولی خدا را شکر، اکنون، همه چیز آرام گرفته است و کسی درباره آن موضوع سخن نمی‌گوید.

• آیت‌الله جوادی آملی:اهل‌سنت بیشترین شرح را بر نهج‌البلاغه نوشته است.

به گزارش شماره 4ـ5 دوهفته نامه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی بعثت مورخ نیمه اول خردادماه 1388، استاد حوزه علمیه قم گفت: بیشترین شرحی که بر نهج‌البلاغه نوشته شده، از علمای اهل سنت است.
آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در دیدار گروهی از دانشجویان افزود: اهل سنت برادران ما هستند و ما با آنها در یک کشور زندگی می‌کنیم، همه ما یک دشمن داریم؛ همان دشمنی که به لبنان حمله می‌کند، به غزه نیز حمله می‌کند. برای دشمنان ما، شیعه و سنی فرقی نمی‌کند.
وی تلاش سید رضی برای جمع‌آوری سخنان امام علی(علیه‌السلام) را اقدامی در راستای حفظ اسلام و وحدت میان مسلمانان دانست و گفت: سید رضی سعی کرده که در تألیف نهج‌البلاغه وحدت بین شیعه و سنی حفظ شود. این مفسر قرآن کریم اظهار داشت: شیعه و سنی در دین، پیامبر و دشمن، مشترک هستند، اما در مسائل کلامی نمی‌شود با آنها کنار آمد. جوادی آملی اظهار داشت: گرچه بعضی از مسائل، عاطفی و احساسی بیان می‌شود، اما مسائل علمی را نمی‌توان کتمان کرد. وی ادامه داد: بیان رویدادها و واقعیات در محافل علمی آسیبی به هیچ گروهی نمی‌رساند.

• مفتی مصر: استفاده از فقه شیعه جایز است

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از فارس، دکتر «علی جمعه» مفتی مصر در فتوایی اعلام کرد: استفاده از فقه مذهب شیعه به نفع منافع امّت اسلامی جایز است و هیچ حرجی در آن نیست.
علی جمعه تأکید کرد: ما باید به پیشرفت‌هایی که شیعه داشته اعتراف کنیم و اکنون همکاری با آنان ممکن است و مانعی در پیروی از مذهب شیعه وجود ندارد چون فرقی بین شیعه و سنی وجود ندارد.
مفتی سرشناس مصر با اشاره به فتوای شیخ «محمود شلتوت» رئیس فقید الازهر درباره تشیع افزود: امت اسلامی تا زمانی که همه به سمت یک قبله و به یک شکل نماز می‌خوانند، پیکره واحدی هستند و فرقی بین شیعه و سنی وجود ندارد. وی افزود: علمای بزرگ شیعه سال گذشته در جلسات و کنفرانس‌ها تأکید کردند که لعن صحابه و خلفا جزء مذهب شیعه نیست و هیچ اثری از آنها در کتاب‌های معتبر شیعه وجود ندارد.
دکتر علی جمعه با اشاره به توطئه‌های مختلف برای ایجاد تفرقه در امت اسلامی تصریح کرد: برخی‌ برای از بین بردن اتحاد مسلمانان و تضعیف آنان در جهت نفوذ و اجرای نقشه‌های دشمنان اسلام به بررسی کتاب‌های قدیمی شیعه و یافتن موارد اختلافی اقدام می‌کنند که این اشتباهی بزرگ است.
مفتی مصر پیشرفت‌های فقه شیعه در این دوران را کاملاً تأیید کرد و افزود: شیعه گروهی پیشرفته است و آنان خود به این امر معترف‌اند، زیرا واقعیت جزئی جدا نشدنی از فقه آنان است و شیعیان همیشه جزئی جدا‌ نشدنی از امت اسلامی هستند.

• دوم و سوم تیرماه کنفرانس جهانی «تقریب بین مذاهب» در مرکز اسلامی انگلیس برگزار شد.

خبرگزاری فارس: کنفرانس بین‌المللی «تقریب بین مذاهب اسلامی‌» با عنوان «ضرورتی برای وحدت مسلمانان» دوم و سوم تیرماه با حضور شخصیت‌های برجسته اسلامی و اندیشمندان جهان در مرکز اسلامی انگلیس برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری فارس، در این کنفرانس که شخصیت‌های برجسته علمی از کشورهای آمریکا، اتریش، دانمارک، سوئد، ایران، انگلیس، عراق، لبنان، کویت و سایر کشورهای اسلامی شرکت داشتند. مسائلی مانند بسترسازی برای تقریب بین مذاهب، راه‌کارهای بین‌المللی وحدت، نقش اندیشمندان در وحدت اسلامی و ... بحث و بررسی شد.
«علی اوسی» دبیر کنفرانس بین‌المللی تقریب با اشاره به ضرورت‌های برگزاری این کنفرانس در شرایط حاضر گفت: حدود یک سوم مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی زندگی می‌کنند و از این رو، همایش با خطاب قرار دادن اندیشمندان آنان، مسئولیت‌های بزرگ آنها را بازشناسی نموده و به آنها یادآوری نمود.
اوسی با تأکید بر نقش مرکز اسلامی انگلیس در این مورد افزود: از جمله وظایف این مرکز شناساندن دین اسلام به مشتاقان اروپاست و این جز با هم‌اندیشی و رایزنی بین صاحب‌نظران و متفکران و ایجاد وحدت بین آنان ممکن نیست.
وی گفت: باید بر اصول مشترک تکیه کرد و با زدودن سوءتفاهم‌ها، دل‌های مسلمانان به هم نزدیک‌تر شود که کنفرانس تقریب اسلامی تلاشی برای رسیدن به این هدف است.
کنفرانس بین‌المللی تقریب مذاهب اسلامی انگلیس با همکاری نزدیک مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ایران و با حضور علمایی از اهل تسنن و تشیع، دوم و سوم تیرماه به زبان‌های عربی و انگلیس برگزار شد.

• فرانسه، جمهوری اسلامی می‏‌شود

تا سال 2025 از هر پنج فرانسوی یک نفر مسلمان خواهد بود و نرخ رشد جمعیت اگر به همین منوال ادامه یابد فرانسه تا چهل سال دیگر به یک کشور اسلامی تبدیل خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری اهل‏‌بیت(علیهم‌السلام) ـ ابنا ـ کارشناسان آمار، با مقایسه رشد دو جمعیت «مسلمان» و «مسیحی» در فرانسه، معتقدند این کشور حداکثر تا چهل سال آینده به کشوری با اکثریت جمعیت مسلمان تبدیل خواهد شد.
تعداد اعضای هر خانواده در فرانسه 1.8نفر است، اما تعداد متوسط اعضای هر خانواده مسلمان در این کشور 8.1 نفر می‏باشد. فرانسه زمانی به کثرت کلیساها شهرت داشت، اما امروزه تعداد مساجد فرانسه بیشتر از تعداد کلیساها است. هم‏‌اکنون 30٪ کودکان و جوانان زیر بیست سال در فرانسه مسلمان هستند و این نرخ در شهرهای بزرگی مانند «پاریس»، «نیس» و «مارسی» 45٪ کودکان و جوانان زیر بیست سال را شامل می‏شود. نتیجه این‌که تا سال 2025 از هر پنج فرانسوی یک نفر مسلمان خواهد بود و نرخ رشد جمعیت اگر به همین منوال ادامه یابد فرانسه به یک کشور اسلامی تبدیل خواهد شد.
این در حالی است که وضعیت بسیاری از کشورهای غربی دیگر نیز شبیه به فرانسه است:
نرخ افزایش جمعیت مسیحی در بریتانیا 1.6٪، در یونان 1.3٪، در آلمان 1.3٪، در ایتالیا 1.2٪ و در اسپانیا 1.1٪ است. میانگین رشد جمعیت مسیحیان در 31 کشور اتحادیه اروپا 1.38٪ است، در حالی که جمعیت‏شناسان و کارشناسان آمار معتقدند اگر رشد جمعیت یک کشور در 25 سال متوالی کمتر از 2.5٪ باشد نجات فرهنگ و تمدن آن کشور امکان‏پذیر نخواهد بود.
به اعتقاد «فرّخ صدیقی» پژوهشگر پاکستانی مقیم اروپا، علت این پدیده را باید در «مهاجرت مسلمانان به این قاره» و «بی‏توجهی به آنها» دانست. برای نمونه:
انگلستان: جمعیت مسلمانان در انگلیس 30 سال قبل، 82،000 نفر بوده که هم اکنون این جمعیت 25،00،000 نفر است. در انگلیس بیش از یک هزار باب مسجد وجود دارد که بیشتر این مساجد در کلیساهای خریداری شده از مسیحیان تأسیس شده است.
هلند: نیمی از کودکانی که هر سال در هلند به دنیا می‌آیند، مسلمان می‌باشند و چنان‌چه این روند ادامه یابد نیمی از جمعیت هلند را در پانزده سال آینده مسلمانان تشکیل خواهند داد.
روسیه: جمعیت مسلمانان روسیه 23 میلیون نفر است و 40٪ نیروهای ارتش این کشور را در چند سال آینده مسلمانان تشکیل خواهند داد.
بلژیک: 25٪ جمعیت بلژیک مسلمانان هستند و نیمی از تعداد کودکانی که هرسال در این کشور به دنیا می‌آیند مسلمان می‌باشند.
آلمان: اخیراً دولت آلمان اعلام کرده است که کنترل کاهش جمعیت این کشور اینک دیگر امکان‌پذیر نیست و ممکن است این کشور تا سال 2050 به یک کشور مسلمان تبدیل شود. دولت آلمان معتقد است جمعیت 5.2 میلیونی مسلمانان اروپا در بیست سال آینده به دو برابر افزایش خواهد یافت.
پیش از این نیز «هنری کیسینجر» در سال 1990 در مقاله‏ای نوشته بود: «در ده سال آینده افزایش چشم‌گیر جمعیت مسلمانان، بزرگ‏ترین خطر برای آمریکا خواهد بود و آمریکا باید برای جلوگیری از این خطر با «همکاری صادقانه و مخلصانه حکومت‏‌های کشورهای اسلامی» (!) اقدامات گسترده‏ای به عمل آورد و در همه کشورهای اسلامی استفاده از ابزارها و داروهای کنترل‏کننده جمعیت رواج پیدا کند».
منظور کیسینجر از «همکاری صادقانه و مخلصانه حکومت‏های کشورهای اسلامی» اجرای برنامه‏های کنترل جمعیت بود؛ از این رو تعداد زیادی از گویندگان، خطبا، رسانه‏ها و نویسندگان نیز در قبال دریافتی‏هایی، به این موج پیوستند و کوشیدند به مسلمانان بقبولانند که در صورت کنترل جمعیت می‏توانند به لحاظ صنعتی و اقتصادی در سطح کشورهای غربی قرار بگیرند. برای تقویت این موج «ان. جی. او. ‌های پرورش‏یافته» نیز به کار گماشته شدند و به دورترین روستاهای کشورهای اسلامی نیز دست‌رسی پیدا کردند و پیام غربی‏ها را در قالب خیرخواهی به مسلمانان ابلاغ کردند و هنوز هم بسیاری از کانال‏های تلویزیونی در لابلای برنامه‏‌های خود به این مهم می‌‏پردازند. ولی این یک واقعیت است که ابزارها و تبلیغات غرب نتوانست از افزایش جمعیت مسلمانان جلوگیری کند.

• بزرگداشت روز حقوق بشر اسلامی در وزارت خارجه
  

معاون حقوقی بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که به مناسبت 15 مرداد روز بزرگداشت حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی، تمبر یادبود این روز در مراسمی رونمایی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، سید محمد علی حسینی با اشاره به نام‌گذاری 15 مرداد به روز بزرگداشت حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی، به تشریح برنامه‌های وزارت امور خارجه برای این روز پرداخت.
وی گفت: با توجه به این‌که جمهوری اسلامی ایران مبتکر نام‌گذاری روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی در سازمان کنفرانس اسلامی بوده است، انتشار جزوات و بروشورهایی که حقوق بشر در اسلام را معرفی نمایند و نیز صدور بیانیه از رسانه‌های گروهی و جلب توجه افکار عمومی به روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی در دستور کار وزارت امور خارجه قرار دارد.
معاون حقوقی بین‌المللی وزیر امور خارجه تأکید کرد: تخصیص یک ساعت آموزشی در مدارس که طی آن، کرامت انسانی و حقوق بشر در اسلام تشریح گردد و انتشار تمبر یاد‌بود به مناسبت این روز در دستور کار بزرگداشت روز حقوق بشر اسلامی قرار دارد. حسینی گفت: با مؤلفین در حوزه حقوق بشر در اسلام هماهنگی شده و انتشار کتاب‌ها و نشریاتی که نقش اسلام در ارتقای حقوق بشر در جامعه بشری و کرامت انسانی را تبیین نماید در دست پی‌گیری است.
وی تجلیل از علما و دانشمندانی که تألیفات برجسته‌ای دربارۀ حقوق بشر در اسلام ارایه کرده‌اند، معرفی افراد و مقامات دولتی و غیر دولتی که در ارتقای حقوق بشر مؤثر بوده‌اند، اختصاص برنامه‌ای از طریق صدا و سیما به معرفی حقوق بشر در اسلام و برگزاری میزگرد در این مورد و نیز انتشار گزارش سالانه نقض حقوق بشر در کشورهای غربی با عطف توجه به وضعیت حقوق بشر اقلیت‌های مسلمان در کشورهای مزبور را از دیگر برنامه‌های وزارت امور خارجه برای بزرگداشت روز حقوق بشر اسلامی برشمرد.
وی اعلام عفو تعدادی از زندانیان و مجرمین واجد شرایط عفو و انتشار گزارش زندانیانی که مورد عفو قرار گرفته‌اند را از دیگر اقدامات برشمرد.
معاون حقوقی بین‌المللی وزارت امور خارجه در تشریح ابعاد چگونگی شکل‌گیری «روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی» در مورد نام‌گذاری این روز گفت: جمهوری اسلامی ایران در خلال اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی درکامپالا (31 – 29 خرداد ماه 1387) قطع‌نامه‌ای را با عنوان «‌تعیین روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی» مطرح نمود.
سیدمحمدعلی حسینی افزود: در پی تلاش و پی‌گیری مستمر وزارت امور خارجه، این قطع‌نامه با اجماع به تصویب اعضای سازمان رسید و بر اساس آن روز 14 مرداد (‌5 آگوست) به عنوان روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی تعیین گردید. حسینی در پاسخ به این سؤال که آیا این ایده پیشینه بین‌المللی دارد، گفت: اواخر دهه 80 میلادی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به ضرورت تدوین و معرفی معیارهای حقوق بشر در اسلام توجه نمودند که در اولین قدم به تصویب اعلامیه حقوق بشر در اسلام منجر گردید. سازمان کنفرانس اسلامی طی سال‌های بعد قطع‌نامه‌هایی به تصویب رساند که طی آن بر لزوم تدوین میثاق‌ها و کنوانسیون‌هایی در مورد ابعاد مختلف حقوق بشر در اسلام تأکید داشت. وی خاطر نشان کرد: به رغم این تحولات و بر خلاف روندی که از سال 1950 در عرصه بین‌المللی شکل گرفت که طی آن روزی به عنوان روز حقوق بشر جهانی نامیده شد، اقلیت‌های مذهبی به ویژه تشکل‌های مسلمان فاقد روز و مناسبتی بودند که درآن به بازبینی میزان موفقیت خود در معرفی ارزش‌های حقوق بشری اسلام و دفاع از هویت و تعالیم والای اسلامی در این مورد بپردازند.
حسینی افزود: این در حالی است که جهانیان از سال 1950، هر ساله روز 10 دسامبر، مصادف با تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، را به عنوان روز جهانی حقوق بشر برگزار می‌نمایند و در خلال آن کشورهای غربی ارزش‌ها و هنجارهای حقوق بشری برگرفته از فلسفه و فرهنگ غربی را به عنوان معیارهای لازم‌الاتباع برای جامعه جهانی تبلیغ می‌نمایند.
وی اضافه کرد: با توجه به احساس نیاز فوق و در پی تحولات اخیر بین‌المللی و شرایط حاکم بر جامعه بین‌المللی و ضرورت تقویت همکاری و هماهنگی فعال میان کشورهای عضو کنفرانس اسلامی به منظور دست‌یابی به ابزار و راه‌های نشر، و ارتقا و حفظ تعالیم و ارزش‌های اسلامی در حوزه حقوق بشر، جمهوری اسلامی ایران روز 14 مرداد (مصادف با 5 آگوست) که مصادف با تصویب اعلامیه جهانی قاهره است را طی قطع‌نامه مشروحی به عنوان روز جهانی حقوق بشر در اسلام و کرامت انسانی پیشنهاد کرد.
معاون حقوقی بین‌المللی گفت: انتخاب 5 آگوست بیشتر به دلیل آن بود که تصویب بیانیه قاهره درباره حقوق بشر در اسلام را تداعی کند؛ بیانیه‌ای که روند مقدماتی و مذاکراتی آن در تهران طی شد و مهم‌ترین سند مصوب سازمان کنفرانس اسلامی در حوزه حقوق بشر در اسلام می‌باشد.
حسینی در مورد هدف جمهوری اسلامی ایران از طرح قطع‌نامه گفت: جمهوری اسلامی ایران در سه حوزه شامل عرصه ملی، سازمان کنفرانس اسلامی و بین‌المللی اهداف مشروحه ذیل را از ارایه قطع‌نامه دنبال می‌نماید.
حسینی، معرفی منابع معرفتی در حوزه حقوق بشر، ظرفیت‌سازی حقوق بشری در کشور را از جمله اهداف ایران در سطح ملی برای طرح این قطع‌نامه عنوان کرد و گفت: ارتقای آگاهی عمومی و افزایش تعامل حقوق بشری میان مردم و حاکمیت و گسترش رضایت هر چه بیشتر مردمی و استحکام انسجام و ارتباط مردم و حاکمیت هدف ایران از طرح این قطع‌نامه بود.
وی، اجماع‌سازی و ایجاد مفاهمه در میان فعالین حقوق بشر به منظور تسهیل تعامل آنها در قالب فعالیت‌ها و مناسبت‌های مختلف به منظور برخورد مؤثر با چالش‌های حقوق بشری را از دیگر اهداف ایران برشمرد.
حسینی، معرفی حقوق بشر اسلامی به جامعه جهانی، تلاش در جهت تضمین احترام به حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین مبتنی بر رویکرد مذهبی، ایجاد بستر مناسب برای تبادل‌نظر و تجربیات میان کشورهای اسلامی به منظور رویارویی با چالش‌های مشترک حقوق بشری، تقویت همکاری و ارتقای هماهنگی فعال در میان کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در حوزه حقوق بشر را از اهداف ایران از طرح این قطع‌نامه در سازمان کنفرانس اسلامی برشمرد.
معاون حقوقی بین‌المللی وزارت امور خارجه خاطر نشان کرد: هدف ایران در سطح بین‌المللی از نام‌گذاری روز حقوق بشر اسلامی افزایش مشارکت فرهنگ و ارزش‌های حقوق بشر اسلامی در گفتمان حقوق بشری در کشورهای مختلف و بسترسازی برای تبادل نظر پیرامون چالش‌های حقوق بشری جهان امروز و مشارکت بیش از پیش فرهنگ و ارزش‌های اسلامی در جامعه جهانی و در نتیجه، شناسایی نقش فزاینده مذهب در جهت غنای معیارهای حقوق بشری در عرصه جهانی بوده است. حسینی، جلب توجه جامعه بین‌المللی به ارتباط میان اسلام و حقوق بشر و تلاش در جهت معرفی رهافت احترام به حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین مبتنی بر رویکرد مذهبی را از دیگر اهداف نام‌گذاری روز حقوق بشر اسلامی برشمرد.
وی با اشاره به مفاد قطع‌نامه تعیین روز حقوق بشر و کرامت انسانی اظهار داشت: این قطع‌نامه تصریح می‌نماید که بر اساس شریعت اسلام، حقوق بشر ناشی از کرامت و ارزش ذاتی انسان است و امت اسلامی که خداوند آنرا بهترین امت قرار داده رسالتی جهانی دارد. در قطع‌نامه هم‌چنین تصریح گردیده که اگر‌چه بشریت به مراحل پیشرفته‌ای در علوم مادی دست یافته است، اما نیاز مبرم به ایمان و معنویت برای حمایت از حقوق و تمدن خویش دارد.
وی افزود: دربخش دیگری از قطع‌نامه آمده است: شرایط حاکم در عرصه بین‌المللی و ضرورت تقویت همکاری و هماهنگی فعال در میان کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به منظور دستیابی به ابزار و راه‌های نشر، ارتقا و حفظ تعالیم و ارزش‌های اسلامی در حوزه حقوق بشر و هم‌چنین به منظور حمایت و دفاع از تصویر واقعی اسلام و نیز مبارزه علیه اهانت به اسلام و تشویق گفت‌وگوی میان مذاهب ایجاب می‌کند که روزی موسوم به «روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی» انتخاب شود تا در آن روز فرصتی برای امت اسلامی فراهم گردد و مسلمانان بتوانند در خلال آن روز حقوق بشر در اسلام را به جامعه جهانی معرفی کرده و در خصوص چالش‌های حقوق بشری جهان امروز به تبادل نظر بپردازند. حسینی خاطر نشان کرد: این قطع‌نامه از کشورهای عضو می‌خواهد که هر ساله مراسم و مناسبت‌هایی را به منظور بزرگداشت این روز برگزار نمایند و آنرا فرصتی مغتنم برای اتخاذ اقدامات جدی و به منظور رهایی حقوق بشر از میراث تلخ گذشته بدانند و گفتمان حقوق بشری را به سطوح بالاتر در عرصه‌های تعامل، همکاری و آموزش ارتقا دهند.
معاون حقوقی بین‌المللی وزیر امور خارجه در مورد اقدامات صورت گرفته از سوی این وزارتخانه برای اجرای این قطع‌نامه اظهار داشت: وزارت امور خارجه از طریق رایزنی مقدماتی با کشورهای مطرح در سازمان کنفرانس اسلامی زمینه‌های طرح قطع‌نامه را فراهم کرد و در خلال اجلاس، طی تعامل و مذاکره مستمر با چند کشور عربی تلاش مستمری نمود تا قطع‌نامه مزبور با اجماع به تصویب برسد.
حسینی تصویب این قطع‌نامه را اقدامی ماندگار در فعالیت‌های سازمان کنفرانس اسلامی در زمینه حقوق بشر عنوان کرد و اظهار داشت: با توجه به اهمیت و حساسیت قطع‌نامه و این که جمهوری اسلامی ایران مبتکر ایده آن است، وزارت امور خارجه تلاش نمود در فاصله‌ای کوتاه میان تصویب قطع‌نامه و سالروز بزرگداشت روز یاد شده توجه نهادهای ذی‌ربط و افکار عمومی را در سطح ملی به بزرگداشت روز یاد شده جلب نماید.
وی با تأکید بر این‌که بندهای اجرایی قطع‌نامه می‌بایست در سطح ملی و با مشارکت نهادهای مختلف عملیاتی شود، گفت: باید اجرای قطع‌نامه در قالب سازوکاری فراسازمانی و با مشارکت نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط و استفاده از توان و تجربه آنان صورت گیرد تا مناسبت مذکور به صورت شایسته‌ای برگزار شود.
حسینی خاطر نشان کرد که شورای فرهنگ عمومی کشور که در آن 28 مدیر سازمان‌های فرهنگی مختلف عضویت دارند، مأموریت یافته است که درخواست‌های مطرح شده در قطع‌نامه را پی‌گیری کند که این شورا در اولین اقدام از شورای انقلاب فرهنگی خواست روز 15 مرداد را به عنوان روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی تعیین نماید که متعاقب آن، شورای انقلاب فرهنگی با حضور رئیس‌جمهور و جمعی از وزرای ذی‌ربط ضمن موافقت با درج مناسبت یاد شده در تقویم ملی، به این درخواست جامه عمل پوشانید.
معاون حقوقی بین‌المللی وزیر امور خارجه تأکید کرد: هم‌چنین شورای فرهنگ عمومی کشور طی مصوبه ای تصمیم گرفت گروه کاری را متشکل از نمایندگان وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و وزارت آموزش و پرورش برای عملیاتی کردن پیشنهاداتی که وزارت امور خارجه به شورای مزبور ارایه کرد، تشکیل دهد. حسینی گفت: با توجه به این‌که فرصت کوتاهی میان تصویب قطع‌نامه و روز 14 مرداد (روز حقوق بشر اسلامی وکرامت انسانی) وجود داشت، اداره حقوق بشر در پرتو این ارزیابی تصمیم گرفت توجیه افکار عمومی را به عنوان اقدامی عاجل در دستور کار قرار دهد. بر اساس این، با رسانه‌های گروهی و خبرگزاری‌ها هماهنگی لازم به عمل آمد و گزارش‌های خبری و توجیهی در اختیار آنان قرار گرفت. مجموعه این اقدامات بازتاب خبری گسترده‌ای داشت و به طور قابل ملاحظه‌ای توجه افکار عمومی را به اهمیت روز مزبور جلب کرد.

• آیت‌الله مکارم شیرازی در پیامی به سومین همایش ملی تقریب در گلستان: جوهره اسلام چیزی جز اتحاد و وحدت صفوف نخواهد بود

به گزارش خبرگزاری رسا، سومین نشست کشوری شکوه تقریب گلستان، با پیام آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی با محوریت نقش و رسالت علما و روحانیون شیعه و سنی در تحکیم مبانی تقریب بین پیروان مذاهب اسلامی، آسیب‌شناسی و ریشهابی عوامل تفرقه در گرگان آغاز شد.
در این پیام آمده است: از آن روز که قرآن مجید ندای «واعتصموا بحبل الله جمیعا...» را سرداد و همه مسلمانان را به چنگ زدن به ریسمان الهی دعوت کرد، و از آن روز که قرآن همه مسلمین را برادر یک‌دیگر خواند و شعار «انما المؤمنون اخوه» را شعار همیشگی مسلمین قرار داد و از آن روز که پیغمبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و علی(علیه‌السلام) به عنوان یدالله مع الجماعه قدرت و عنایت الهی را شامل حال امت متحد معرفی کردند و افراد و گروه‌های تکرو را طعمه گرگان بیابان دانستند و از آن روزی که نماز جماعت و جمعه و آئین زیارت خانه خدا، مسلمین جهان را به اتحاد فرا خواندند، آری از آن روز همه ما آموختیم که عزت و قدرت اسلام و مسلمین در وحدت است و جوهره اسلام چیزی جز اتحاد و وحدت صفوف نخواهد بود.
از این‌جا ارزش این همایش با شکوه روشن می‌گردد و دلیل آشکاری بر درک صحیح شما عزیزان از حقیقت اسلام است.
این‌جانب ضمن تبریک عید سعید مبعث این اجتماع با عظمت را به شما عزیزان و همه دست‌اندرکاران تبریک می‌گویم و از صمیم دل برای موفقیت همه شما دعا می‌کنم و آرزو دارم همه مسلمین همین درک صحیحی را که شما از اسلام دارید، داشته باشند.
اهمیت این اتحاد و انسجام وقتی آشکارتر می‌شود که بدانیم بعد از فروپاشی شوروی سابق و تک قطبی شدن جهان، ناگهان جهان‌خواران متوجه شدند که اسلام و فرهنگ اسلامی مانع زیاده‌خواهی آنهاست لذا کمر به شکست مسلمین بستند و بهترین راه را در تفرقه میان مسلمین دانستند.
شما عزیزان متوجه این نقشه خطرناک شده‌اید و در این‌جا جمع شده‌اید که توطئه آنها را خنثی کنید و درود بر شما و برکات خداوند و دعای پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) شامل حال شما باد.

• ایران صادقانه راه اندیشه هم‌سازگرایی اسلامی را گسترش می‌دهد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری قرآنی: نگاه درست حضرت امام خمینی(رحمةالله) و آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله‌العالی) به مسئله تقریب مذاهب اسلامی، حضور دانشمندان بزرگ در همایش‌های وحدت اسلامی در ایران و اهتمام ویژه به نشر تألیفاتی که بر اندیشه هم‌سازگرایی و رهبران آن، تأکید می‌کند از جمله گام‌های عملی و برجسته‌ای است که جمهوری اسلامی ایران صادقانه در هموار نمودن مسیر وحدت اسلامی برداشته است.
«محمود جابر» مدیر مرکز قرآنی «النور» مصر و مؤلف «دانش‌نامه قاریان مصری» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) با بیان این مطلب، گفت: فعالیت‌های قرآنی جمهوری اسلامی ایران که تحت پوشش سازمان اوقاف و امور خیریه و هم‌چنین از سوی خبرگزاری قرآنی ایران صورت می‌پذیرد، نزد بسیاری از متخصصین و علاقمندان به امور قرآنی متمایز و خوش‌نام است و همواره از سوی قاریان، کارشناسان و پژوهش‌گران قرآنی پی‌گیری می‌شود.
مؤلف دانش‌نامه قاریان مصری با ابراز این‌که هیچ تصویر نادرستی نسبت به خط‌مشی فعالیت‌های قرآنی ایران وجود ندارد، تصریح کرد: ممکن است تبلیغات سیاسی منفی از سوی برخی سازمان‌ها و گروه‌های مشخص و با هدف خوش‌خدمتی به استعمارگران آمریکایی و صهیونیستی برای تخریب ظاهر فعالیت‌های صادقانه جمهوری اسلامی صورت بپذیرد، اما این تبلیغات تاکنون نتوانسته چهره خدمت قرآنی صادقانه را نزد اکثر متخصصان و علاقمندان قرآن مخدوش سازد.
وی در توضیح موفقیت ایران در ایجاد ارتباط عمیق و استوار میان سیاست و مبانی قرآن، به دو دلیل اشاره کرد و گفت: عامل اول این موفقیت را می‌توان تأکید جمهوری اسلامی ایران بر اندیشه هم‌گام بودن دین و سیاست دانست. ایران با برگزاری همایش‌ها و نشست‌های بسیاری هم‌چون نشست‌های ارزشمند مجمع جهانی تقریب مذاهب و هم‌چنین سیادت بسیاری از شخصیت‌های بزرگ سیاسی و فکری که پرورش‌یافته مؤسسات علمی و دینی هستند، توانست اندیشه جدایی دین از سیاست را پس زند و بر همراه بودن آن دو تأکید کند.
جابر، عامل دوم را تلاش جمهوری اسلامی ایران نسبت به نشر پیغام اخلاقی دانست که در آن به انسانیت فرد جدا از هماهنگی دینی و اعتقادی با وی توجه دارد و افزود: این تلاش، اوج تفسیر عملی حدیث علوی است که می‌فرماید: «الناس صنفان؛ إما أخ لک فی الدین و إما نظیر لک فی الخلق؛ مردم بر دو گونه‌اند: یا برادر دینی تو هستند یا همانند تو در آفرینش» و فلسفه حکومتی جمهوری اسلامی ایران و هم‌چنین سازمان‌های فعال قرآنی بر این مقوله اخلاقی والا محوریت یافته و حتی سازمان بین‌الملل، شعار فعالیت‌های خود را از آن اخذ کرده است.

• فلسفه حکومتی ایران و سازمان‌های فعال قرآنی بر اساس برادری و برابری محوریت یافته است

مدیر مرکز «النور» مصر با اشاره به این‌که مدت زمانی است که فعالیت‌های مراکز و سازمان‌های قرآنی را به‌طور جدی پی‌گیری می‌کند، گفت: همایش‌های برگزار شده در جمهوری اسلامی ایران بسیار متفاوت از همایش‌های کشورهای دیگر است؛ این همایش‌ها با این تنوع مذهب، سن و سال و تخصص فرد را در برابر همایش جهانی ـ انسانی قرار می‌دهد که اهرم‌های محرک جمهوری اسلامی ایران آن را ایجاد می‌نماید و عملاً بر آن تأکید می‌کند. این نویسنده مصری در پاسخ به خبرنگار ایکنا در مورد موانع ارتباط و همکاری قرآنی گسترده میان مراکز و مؤسسه‌های قرآنی و برخی کشورهای عربی و نقش سیاست در دامن زدن به آن، اظهار کرد: از سویی مذهب‌گرایی مفرط و تقدم مذهب بر دین و فعالیت‌ علیه مخالف مانع این ارتباط می‌شود. در راستای این فعالیت علیه مخالف، تلاش‌ تکفیری گروه‌های بیگانه و عربی و حتی شخصیت‌های علمی برای زایش اختلاف عقیده از درون این اختلاف مذهبی، باعث شعله‌ور شدن جنگ میان مذاهب و سود بردن بیگانگان از این هرج و مرج درون امت اسلامی، شده است.
وی در ادامه، گفت: از سوی دیگر، افتادن در دام محور سیاسی ـ مذهبی عامل دیگری است که می‌‌توان از جمله موانعی برشمرد که باعث ناکام ماندن تلا‌ش‌های صادقانه این مراکز قرآنی برای رسیدن به اهداف خویش است و ناظران این مؤسسات و مراکز باید در برابر مانع‌تراشی‌های مخالفان که برای توقف فعالیت‌هایشان صورت می‌گیرد، تلاش بیشتری انجام دهند.
این نویسنده مصری در پایان با اشاره به این‌که برخی برای بدنام کردن دیدگاه راستین جمهوری اسلامی و اندیشه مردان بزرگ آن تلاش می‌کنند، در مورد بیداری اسلامی که جمهوری اسلامی باعث آن شده است، خاطرنشان کرد: آرمان این مردان بزرگ دفاع از مظلومان تمام جهان است و امروزه چشم امید تمام ملت‌های مسلمان به جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها پشتیبان مردم مظلوم فلسطین و لبنان در برابر آمریکا و رژیم صهیونیستی است و مردم مظلوم می‌دانند که جمهوری اسلامی ایران تنها نظام سیاسی روی زمین است که می‌تواند بدون هیچ تردید و هراسی و با تمام قدرت در برابر آمریکا و رژیم اشغال‌گر اسرائیل بایستد.

• هفت اسم اسلامی نگرانی اروپا را برانگیخته‌ است

خبرگزاری تقریب - سرویس ادیان: تحقیقات نشان می‌دهد که اروپا دست‌خوش تغییرات اجتماعی بسیاری شده است. این تغییرات در اثر افزایش اقلیت‌های مسلمان مهاجر به این قاره به وجود آمده است.
به گزارش خبرگزاری تقریب، افزایش تعداد مسلمانان در قاره اروپا، این قاره را نسبت به تغییرات ریشه‌ای در جامعه تهدید می‌کند.
آمارهایی که روزنامه «دیلی تلگراف» منتشر کرده است، نشان می‌دهد که تعداد مسلمانان طی سی سال گذشته در اروپا دوبرابر شده است و انتظار می‌رود تا سال 2015 میلادی این تعداد چندبرابر افزایش یابد. به گزارش روزنامه «الخلیج» چاپ امارات، به دنبال افزایش تعداد مسلمانان در اروپا، مشاهده می‌شود هفت اسم اسلامی یعنی: محمد، آدم، ریان، ایوب، مهدی، امین و حمزه شیوع بیشتری در میان جامعه اروپایی پیدا کرده است به طوری که اتحادیه اروپا از شیوع این اسامی و افزایش روزافزون تعداد مسلمانان در این قاره ابراز نگرانی کرده است.

• گزارش پایانی و توصیه‌های صادره از سوی شانزدهمین نشست «کمیته هماهنگی کار مشترک اسلامی در عرصه تبلیغ»

(از زیرمجموعه‌های «سازمان کنفرانس اسلامی») ـ طرابلس، کشور «جماهیری عربی لیبی مردمی سوسیالیستی» (28 تا 30 جمادی الثانی 1430 هجری قمری، برابر با 21 تا 23 ژوئن 2009 میلادی و موافق با 31 خردادماه تا دوم تیرماه 1388 هجری شمسی)
در راستای اجرای مصوبه‌های کنفرانس‌های وزرای خارجه اسلامی و به ویژه مصوبه شماره 1/11 ـ DA (ق. أ) پیرامون فعالیت‌های تبلیغی و فعال‌سازی «کمیتۀ هماهنگی و فعالیت‌های مشترک اسلامی در عرصۀ تبلیغ»؛
و با استناد به مصوبۀ شماره (1/36ـ د) درباره فعالیت‌های تبلیغی و فعال‌سازی عمل مشترک اسلامی صادره از سوی سی و ششمین نشست شورای وزاری خارجه که در فاصلۀ 28 جمادی‌الاول تا اول جمادی‌الثانی 1430 هجری قمری برابر با 23 تا 25 ماه مه 2009 میلادی و مصادف با دوم تا چهارم خردادماه 1388 هجری شمسی در «دمشق» (جمهوری عربی سوریه) برگزار گردید و در آن همۀ سازمان‌ها و هیئت‌های اسلامی و نهادهای جامعۀ مدنی در کشورهای عضو در راستای تحکیم و تقویت هم‌بستگی و وحدت بخشیدن به کوشش‌های دفاع از مسایل اسلامی به همکاری و همیاری با «کمیته هماهنگی فعالیت‌های اسلامی مشترک» فراخوانده شدند؛
و در راستای اجرای بند چهارم از مصوبۀ شماره (1/36 ـ د) که گروه کاری برخاسته از «کمیته هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی در عرصه تبلیغ» را به ادامۀ فعالیت‌های خود در جهت توضیح نقش سازمان‌ها و مؤسسات اسلامی در عرصۀ تبلیغ و کمک‌رسانی در اجرای برنامۀ ده ساله «سازمان کنفرانس اسلامی»، فرا می‌خواند؛
و با درک نیاز مؤسسات و جمعیت‌ها و هیئت‌های اسلامی دست‌اندرکار عرصۀ تبلیغ به هماهنگی فعالیت‌های خود با هدف اجتناب از موازی‌کاری و تداخل کوشش‌ها و هرز دادن نیروها و تلاش‌ها در چارچوب فعالیت‌های هرچه مؤثرتر و مشترک اسلامی؛ و با اشاره به استقبال جمعیت جهانی «الدعوة الاسلامیة» برای میزبانی شانزدهمین نشست «کمیته هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی در عرصۀ تبلیغ»، دبیرخانه «سازمان کنفرانس اسلامی»، فراخوانی برای اعضای کمیتۀ هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی برای برگزاری این نشست طی فاصلۀ زمانی 28 تا 30 جمادی الثانی سال 1430 هجری قمری، برابر با 21 تا 23 ژوئن 2009 میلادی و مصادف با 31 خرداد تا دوم تیرماه 1388 هجری شمسی در «طرابلس» (کشور جماهیری عربی لیبی)، ارسال نمود.
در فعالیت‌های این نشست، اعضا و نمایندگان هیئت‌ها و سازمان‌های اسلامی عضو در «کمیتۀ هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی» (پیوست شماره یک)، شرکت داشتند. در جلسۀ گشایشی این نشست، برخی دیپلمات‌های کشورهای اسلامی حاضر در «طرابلس» و نمایندگان برخی سازمان‌های بین‌المللی و رؤسای دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و گروهی از روشن‌فکران و دست‌اندرکاران فعالیت‌های اسلامی، حضور داشتند.
جلسه گشایشی این نشست با تلاوت آیاتی چند از قرآن مجید آغاز گردید و سپس «دکتر سالم الهونی» نماینده و ناظر ادارۀ امور تبلیغ، پیام پروفسور «اکمل الدین احسان اوغلو» دبیر کل «سازمان کنفرانس اسلامی» را قرائت کرد که در آغاز آن، از نقش سرهنگ «معمر القذافی» در خدمت به مسایل امت اسلامی و حمایت وی از همۀ نمودهای فعالیت‌های مشترک اسلامی و نیز از کوشش‌های جمعیت جهانی «الدعوه الاسلامیه» و میزبانی این نشست شاخص اسلامی از سوی آن، قدردانی شده بود. در ادامۀ این پیام آمده بود:
اینک وقت آن رسیده که وقت کافی برای انجام ارزیابی کلی از فعالیت‌های این کمیته از همۀ جنبه‌ها در نظر گیریم تا توصیه‌های صادره از سوی آن را مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار دهیم و اساس‌نامه آن و نیز مصوبه‌های اسلامی مربوط به آن در سطح سران کشورها و وزرای خارجه اسلامی را مورد بازنگری قرار دهیم.
به همین منظور، دبیرخانه پروندۀ جامعی در خصوص روند حرکت «کمیته هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی در عرصۀ تبلیغ» از بدو تأسیس آن، تهیه کرده تا آن را به عنوان بخشی از اسناد این نشست، ارایه دهد تا یاری‌گر اعضای این کمیته در بررسی و مطالعه این موضوع باشد و آنها بتوانند با دستاوردها و نیز موانع حرکت آن، آشنایی پیدا کنند.
او در سخنان خود توضیح داد که شایسته است پس از مرحلۀ ارزیابی، به عرصه جست‌وجوی ابزارها و وسایل فعال‌سازی این کمیته به منظور همراهی با دیدگاه‌های نوین برخاسته از برنامۀ ده‌ساله در رویارویی با چالش‌هایی که امت اسلامی در قرن بیست و یکم با آن روبه‌رو می‌شود و از سوی سومین نشست فوق‌العاده «کنفرانس سران اسلامی» منعقده در ماه دسامبر 2005 میلادی (آذرماه 1384 هجری شمسی) صادر شده است، بپردازیم. (متن پیام وی، پیوست شده است). شرکت‌کنندگان در این نشست، سخنرانی افتتاحیه جناب دبیر کل «سازمان کنفرانس اسلامی» «پرفسور اکمل الدین احسان اوغلو» را به عنوان یک سند رسمی تلقی کردند.
پس از آن «آیت‌الله شیخ محمدعلی تسخیری» دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، طی سخنانی نقش برادر «سرهنگ معمر القذافی» رهبر حرکت مردمی جهانی اسلام در حمایت از برنامه و فعالیت‌های اسلامی به ویژه در قارۀ آفریقا را مورد ستایش قرار داد و مراتب قدردانی و سپاس خود را از کوشش‌ها و فعالیت‌های اسلامی جمعیت جهانی «الدعوه الاسلامیه» در عرصه‌های گوناگون فرهنگی، آموزشی و انسانی، تقدیم داشت و بر اهمیت و جدی بودن چالش‌هایی که اسلام و مسلمانان با آن روبه‌رو هستند و نیز برخوردهای خصمانه‌ای که با هدف متفرق ساختن مسلمانان و گسترش جدایی و تفرقه میان آنها انجام می‌شود، تأکید نموده و توضیح داد که با کار و تلاش صادقانه، می‌توان امت را به روند حرکت صحیح آن بازگرداند و نیروی آنرا برای آیندۀ اسلامی روشن‌تر و درخشان‌تر، بازیافت.
سپس «دکتر محمد احمد الشریف» دبیر جمعیت جهانی «الدعوه الاسلامیه» به ایراد سخنان خود پرداخت و ابتدا به همه حضار از جمله اساتید و علما، خیر مقدم گفت و تأکید کرد که این نشست، بسیار به موقع و به هنگام و به منظور توجه به مسایل اسلام و حرکت بخشی به امت اسلامی برگزار شده است و توضیح داد که ما امید زیادی به نتایج کار این کمیته داریم و جمعیت جهانی«الدعوة الاسلامیة» همواره با هماهنگی و همکاری با همۀ سازمان‌های اسلامی برای رویارویی با چالش‌هایی که امت اسلامی با آنها روبه‌روست، کار کرده و می‌کند و به توضیح کوشش‌های این جمعیت در هماهنگی میان سازمان‌های اسلامی پرداخت و تأکید کرد که در عرصۀ گسترش زبان عربی و آموزش آن در قارۀ آفریقا و توجه به فرهنگ عربی و اسلامی و نیز معرفی اسلام در راستای خیر و محبت و صلح و صفای میان همۀ مردم، دستاوردهای بزرگی داشته است. وی هم‌چنین تأکید کرد که اهمیت این نشست در موضوع‌ها و مسایلی است که برای خدمت به امت اسلامی در آن مطرح گردیده و بررسی می‌گردد؛ در پایان سخنان خود نیز، به حمایت و پشتیبانی همه‌جانبه برادر «معمر القذافی» نسبت به هر اقدام و کار اسلامی ـ که در راستای تحکیم هویت اسلامی و ریشه‌دار‌سازی وابستگی‌های دینی، فرهنگی و تمدنی اسلامی در دل‌های مردم به ویژه در قارۀ آفریقا باشد ـ اشاره کرد.
اعضای این کمیته، طی دو روز کاری به بحث و بررسی موضوعاتی چون: «پدیدۀ اسلام‌هراسی ـ‌اسلاموفوبیا ـ و پیامد‌های آن»، «چالش‌هایی که فعالیت‌های فرهنگی ـ تبلیغی در آفریقا با آن روبه‌روست»، «تبلیغات و نقش آن در فراخوانی اسلامی»، «رابطۀ اسلام با غرب و تأثیر آن بر فعالیت‌های اسلامی در ابعاد فرهنگی و تمدنی» و ... پرداختند. علاوه بر این، گزارش‌هایی از نشست‌های کمیتۀ کارشناسان برخاسته از این کمیته و به ویژه توصیه‌هایی که در نشست اخیر آنها که در فاصله زمانی 17 و 18 ماه مه 2009 میلادی (برابر با 27 و 28 اردیبهشت ماه 1388 هجری شمسی) در «قاهره» برگزار شد، مطرح گردید.
هم‌چنان که این کمیته، اندیشه‌ها و پیشنهادهایی را پیرامون نیازهای توسعۀ ابزارهای هماهنگی میان سازمان‌های اسلامی دست‌اندرکار عرصه‌های تبلیغی و کمک‌رسانی و آغاز برنامه‌های مشترک برای خدمت به جامعه‌ها و گروه‌های اسلامی مطرح ساخت. تمامی اعضای کمیته با ارایه دیدگاه‌ها و اندیشه‌های خود و از طریق بحث و بررسی و تحلیل پیرامون مسایل مورد مناقشه کمیته، مشارکت فعالی داشتند و بنابر آن‌چه مطرح شد، توصیه‌های زیر تدوین گردید:

1. توجه بیشتر به فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی و انسانی در قارۀ آفریقا و آغاز سامان‌دهی برنامه‌های مشترک زیر چتر «سازمان کنفرانس اسلامی» و فراخوانی شماری از نهادهای اسلامی ـ آفریقایی فعال برای حضور در نشست‌های کمیته هماهنگی به منظور گوش فرا دادن به پیشنهادهای آنها پیرامون فعالیت‌های اسلامی در قاره؛
2. تحکیم زبان عربی در قارۀ آفریقا و فعال‌سازی برنامه‌های آن و بهره‌گیری از ویژگی‌های اجتماعی و مقامات سنتی در معرفی اسلام و فرهنگ آن با تأکید بر استفاده از گروه‌های اسلامی محلی فعال در قاره؛
3. بهره‌برداری از امکانات رسانه‌ای اسلامی موجود و توسعه و اعتلای آنها برای عرضۀ اسلام جهان‌شمول و سادگی و گشودگی آن و هماهنگی در هر آن‌ چیزی که بتواند دست‌اندرکاران رسانه‌ای جوان و مسلمان را مورد حمایت قرار دهد و حکومت‌های اسلامی و نهادهای رسانه‌ای را به خطر جدی عوامل مفسده‌جویی برخی مراکز ماهواره‌ای و ترویج و اشاعۀ فساد و لاابالی‌گری، رهنمون سازد؛
4. کوشش در حمایت از اقلیت‌های مسلمان به منظور توانا ساختن آنان در ایجاد مؤسسه‌های آموزشی و اجتماعی خود و حفظ هویت اسلامی و پرورش نسل‌های آینده بر اساس احترام به حقوق و وظایف شهروندی؛
5. گسترش پذیرش عضویت در کمیته هماهنگی به ویژه از قاره آفریقا و منطقه آسیای جنوب شرقی با در نظر گرفتن اصول و موازین مربوط به این امر؛
6. توجه بیشتر به مسایل زنان و امور خانواده مسلمان و هماهنگی و همکاری در چارچوب «سازمان کنفرانس اسلامی» به منظور تحقق برنامه‌های تربیتی و فرهنگی تقویت‌کنندۀ نقش خانواده در جامعه و مشارکت هرچه فعال‌تر و گسترده‌تر زنان در عرصه‌های اسلامی؛
7. کوشش برای تأسیس یک مرکز اطلاعاتی جامع در مورد اوضاع اقلیت‌های مسلمان در کشورهای غیر اسلامی با پوشش ترکیب جمعیتی، تاریخی و مشارکت تمدنی و اقتصادی آنها در کشورهای خود؛
8. اجرای پروژه‌های مشترک اعضای کمیته هماهنگی در راستای ایجاد پل‌های همکاری میان کشورهای عضو و جوامع اسلامی در کشورهای غیراسلامی با توسعه توانایی‌های این جوامع در عرصه‌های آموزشی، بهداشتی و مبارزه با فقر؛
9. تقویت و تحکیم جنبه‌های میانه‌گرایی، اعتدال و گشودگی گفتمان اسلامی و بازخوانی مفاهیم آن در راستای هم‌سویی با جهان‌گرایی دعوت اسلامی که به خیر و صلح و عدالت و هم‌زیستی با دیگران فرا می‌خواند؛
10. هماهنگی کوشش‌هایی که در راستای مقابله با پدیدۀ اسلام هراسی ـ اسلاموفوبیا ـ می‌باشد و امکانات مادی و انسانی لازم برای برخورد با این پدیده را فراهم می‌آورد. ضمن اعلام مراتب خرسندی از کوشش‌های انجام شده در دبیرخانه، کمیته هماهنگی برای برخورد با این پدیده به تأسیس کرسی‌های علمی در دانشگاه‌های معتبر جهان، فراخوانده می‌شود؛
11. تداوم آموزش مبلغان و آماده‌سازی فرهنگی و حرفه‌ای آنان و تواناسازی ایشان در بهره‌گیری از فناوری ارتباطات و توجه هرچه بیشتر به زبان‌های آفریقایی به عنوان شالودۀ معرفی و گسترش اسلام در سرتاسر این قاره؛
12. در نظر گرفتن پروژه‌های توسعه‌ای برای ایجاد فرصت‌های شغلی و کار و خودسازی برای مسلمانان و فراخوان از سازمان‌ها برای همکاری و همیاری در این عرصه؛
13. بررسی و مطالعه امکان صدور منشور کاری تبلیغی ـ اسلامی که در آن نکات راهبردی تبلیغی و اهداف و ابزارها و اولویت‌های آن، برجسته‌سازی گردد و چارچوب اخلاقی مبتنی بر اصول دینی و شالوده‌های عقیدتی، در نظر گرفته شود؛
14. فراخوان تأسیس سایت یا لینکی برای کمیتۀ هماهنگی در اینترنت با همکاری سازمان‌های اسلامی عضو به منظور مستند‌سازی و پی‌گیری فعالیت‌های کمیته هماهنگی از راه شبکه اطلاع‌رسانی (اینترنت)؛
15. کوشش در جهت تأسیس مراکز رادیویی با موج کوتاه در آفریقا که بیشتر به جنبه‌های تربیتی، بهداشتی، اجتماعی و محیط زیست و تبلیغ در این قاره بپردازند و برنامه‌های خود را به زبان‌های بین‌المللی و آفریقایی پخش کنند؛ ٰ
16. تشویق ابتکارات غربی هم‌سو با مسایل اسلامی و حامی و پشتیبان و به داوری گرفتن اسناد و عرف‌های بین‌المللی و نفی سیاست‌های تجاوزگرانه و ستم‌گرانه و یک بام و دو هوایی در برخورد با برخی مسایل اسلامی. در این راستا، کمیتۀ هماهنگی بیانیه صادر شده از سوی اتحادیۀ اروپا را پیرامون کشتارهای جمعی که ملت‌ بوسنی با آن روبه‌روست مورد ستایش و تمجید قرار می‌دهد؛
17. فراخوان تهیه و تنظیم مطالعه‌ای علمی و مستند در مورد گرایش‌هایی که در پی سوء‌استفاده از اوضاع اقتصادی و انسانی برخی مسلمانان به ویژه در آفریقا برای اثرگذاری بر هویت اسلامی یا وابستگی‌های فرهنگی آنها هستند؛
18. حمایت و تأیید گزارش گروه‌ کاری برخاسته از کمیته، صادر شده در نشست مورخ 17 و 18 ماه مه 2009 میلادی (برابر با 27 و 28 اردیبهشت 1388 هجری شمسی) در «قاهره» و طرح‌های پیشنهادی آن در چارچوب اجرای برنامۀ ده ساله مصوب کنفرانس فوق‌العاده سران اسلامی که در سال 2005 م. (1384 هجری شمسی) در مکه مکرمه برگزار گردید؛ این گزارش، از سوی سازمان‌های عضو و به منظور تدوین آن در برنامه‌های کاری سالانه خود مورد استفاده قرار خواهد گرفت و]همه‌ ساله[گزارش‌هایی از آن به ادارۀ تبلیغ در «سازمان کنفرانس اسلامی» ارایه خواهد شد.
    

• سپاسگزاری‌ها:

1. کمیته، مراتب قدردانی و سپاس خود را از پروفسور «اکمل الدین احسان اوغلو» دبیر کل سازمان کنفرانس اسلامی به خاطر تلاش‌های پیاپی معظم‌له در راستای گسترش فعالیت‌های مشترک اسلامی و سوق‌دادن آن به چشم‌اندازهای امیدبخش آینده، تقدیم می‌دارد و حرکت اصلاحی وی در سازمان‌ را مورد ستایش قرار می‌دهد.
2. شرکت‌کنندگان در این نشست مراتب ستایش خود را از جمعیت جهانی «الدعوة الاسلامیة» و اقدام آن در حمایت مادی از ادارۀ تبلیغ در «سازمان کنفرانس اسلامی» در راستای پیاده‌سازی برنامه‌های پیشگام برای تحکیم و تقویت روند هماهنگی و تحقق اهداف راهبرد فرهنگی صادر شده از سوی «سازمان کنفرانس اسلامی»، تقدیم می‌دارند.
3. کمیته هماهنگی، مراتب سپاس و قدرشناسی خود را از جمعیت جهانی «الدعوة الاسلامیة» به خاطر میزبانی فعالیت‌های این نشست و نیز همکاری‌های سازنده و مشارکت فعال در تحکیم روند فعالیت‌های مشترک اسلامی ـ که تأثیر بسیار سازنده‌ای در موفقیت این نشست داشت ـ ابراز می‌دارد.
4. کمیته هماهنگی، مراتب تشکر خود را از فراخوان مرکز «الدعوة الاسلامیة» در «برزیل» برای میزبانی هفدهمین نشست کمیته هماهنگی در «برزیل» ابراز می‌دارد. هم‌چنان‌که مراتب سپاس خود را از پذیرش میزبانی هجدهمین نشست آن از سوی «مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی» در تهران نیز اعلام می‌دارد.
5. شرکت‌کنندگان در این نشست، مقرر داشتند تا تلگرام تشکر‌آمیزی به برادر سرهنگ‌ «معمر القذافی» رهبر کشور جماهیری عربی سوسیالیستی لیبی، در راستای ستایش از کوشش‌های تبلیغی وی و حمایتی که از «سازمان کنفرانس اسلامی» به عمل می‌آورد، ارسال نمایند.

مأخذ‌شناسی اندیشه تقریب

الف. آثار منتشر شده توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

• نزهه الأبصار و محاسن الآثار

ابی الحسن علی بن مهدی صبری مامطیری، تحقیق: محمدباقر محمودی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول،1388، 320 صفحه، وزیری. مؤلف کتاب، ابوالحسن علی بن مهدی طبری مامطیری، فقیه و محدث و از علمای بزرگ شافعی مذهب است که خطبه‌ها، اخبار، الفاظ فصیح و سخنان حکمت‌آمیز حضرت علی(علیه‌السلام) را جمع‌آوری کرده است. این کتاب نشان‌دهنده توجه اهل‌سنت و شیعه به آن حضرت بوده و دربردارنده مطالبی تاریخی چون: داستان اصحاب فیل، جدایی قریش و هاشم، راهب بحیراء و دلایل حفر چاه زمزم ... و هم‌چنین روایاتی از پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امامان حسن و حسین(علیهم‌السلام) و سایر ائمه(علیهم‌السلام) می‌باشد. کتاب در مجموع دارای 362 حدیث می‌باشد که بدون ترتیب و یا به ترتیب خاصی جمع‌آوری شده است و بعضی از آنها نیز تکرار شده است.
محقق محترم، ضمن بررسی و تحقیق این نسخه، به نکات قابل توجه بسیاری دست یافته است، از جمله این‌که بسیاری از کتاب‌های متأخر از این کتاب، احادیثی را از این کتاب نقل کرده‌اند که در این نسخه نیست و این نشان‌دهنده آن است که مطالب این کتاب بسیار بیش از مقدار کنونی بوده است و وی با تهیه مستدرکی همه آنها را ضمیمه کتاب نموده است. دیگر این که در بسیاری از منابع اهل‌سنت و شیعه از صاحب اثر مدح و ستایش شده است و این امر به اهمیت مؤلف و کتابش افزوده است. هم‌چنین، در کتاب فقط حدیث نقل نشده است بلکه برخی رفتار آن حضرت و بعضی از آثار منسوب به ایشان و احکام دینی و حکومتی نیز ذکر شده و تعدادی از خطبه‌ها و سخنان موجود در نهج‌البلاغه در این کتاب وجود ندارد.
محقق در آغاز مقدمه طولانی خویش نخست نام پنج تن از علمای گذشته را که از این کتاب نام برده و از آن استفاده کرده‌اند ذکر کرده، آن‌گاه به نسخه مورد استفاده خویش که نسخه منحصر به فرد یمنی است و در قرن یازدهم نوشته شده و اکنون در کتابخانه واتیکان موجود می‌باشد اشاره نموده است، سپس به مذهب مؤلف کتاب پرداخته و یادآور شده است که احتمالاً ایشان از زیدیه بوده یا بعدها به این مذهب گرایش یافته است، ولی به طور قطع شیعه اثنی‌عشری و یا اشعری و معتزلی نیست.
در ادامه نیز به منابع و روش نگارش کتاب و علت نام‌گذاری آن به «نزهه الابصار» اشاره می‌نماید. مباحث کتاب بدون هرگونه تبویب و تقسیم‌بندی متن کتاب، با دانش آن حضرت دربارة قضاوت و داوری شروع می‌شود و مباحثی چون: شجاعت آن حضرت، توصیف دیگران از او، حسب و نسب و فرزندانش، نامه آن حضرت به مالک اشتر و... پایان می‌یابد. در آخر کتاب نیز به منظور استفاده بهینه محققان فهرست‌هایی چون: فهرست آیات، فهرست احادیث، فهرست اعلام، فهرست مصادر تحقیق و فهرست موضوعات کتاب، فراهم آمده است.

• رجالات التقریب: کتاب التقریب(3)

محمدمهدی تسخیری، تهران، معاونت فرهنگی مرکز جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1387، 440 صفحه، وزیری.
این کتاب شامل زندگی‌نامه و فعالیت‌های علمی و تقریبی 25 تن از شخصیت‌ها و مردان تقریبی می‌باشد که توسط آقای محمدمهدی تسخیری گردآوری شده است. نام شخصیت‌های مورد مطالعه در این کتاب، به ترتیب عبارت است از:
1ـ حضرت آیت‌الله سید محمدحسین بروجردی؛ 2ـ الامام الشیخ محمود شلتوت، مفتی جامعه الازهر مصر؛ 3ـ علامه سید محمدتقی حکیم؛ 4ـ شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر؛ 5ـ محمد البشیر بن محمد السعدی... الابراهیمی الجزایری؛ 6ـ شهید سید محمدباقر حکیم؛ 7ـ دکتر حسین علی محفوظ العراقی و فهرست 68 دوره کتاب از ایشان؛ 8ـ علامه محمد اقبال لاهوری؛ 9ـ شیخ مفید، پیشگام بحث اجتهاد در مکتب اهل بیت(علیهم‌السلام)؛ 10ـ شیخ محمد عبده؛ 11ـ علامه ابوالعلاء المودودی؛ 12ـ علامه محمدتقی قمی؛ 13ـ شیخ الاسلام محمد الطاهر ابن عاشور، مغرب (مراکش)؛ 14ـ سید محسن امین؛ 15ـ شیخ حسن‌البناء، بنیان‌گذار و رهبر اخوان‌المسلمین مصر؛ 16ـ سید عبدالحسین شرف الدین؛ 17ـ العلامه بدیع الزمان سعید النورسی، ترکیه؛ 18ـ شیخ محمد بن مکی الجزینی (شهید اول)؛ 19ـ شیخ زین الدین الجبعی (شهید ثانی)؛ 20ـ سید قطب؛ 21ـ الامام موسی صدر؛ 22ـ سید جمال‌الدین اسدآبادی افغانی؛ 23ـ علامه محمدحسین کاشف‌الغطاء؛ 24ـ شیخ محمد غزالی؛ 25ـ شیخ حبیب آل ابراهیم لبنانی.

• تقریب المذاهب و توحید المواقف من کلام الامام الخامنئی: کتاب تقریب(4)

محمدمهدی تسخیری(گردآورنده وتهیه‌کننده)، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، سال 1387، 264 صفحه، وزیری.
بی‌شک رهبران دینی و سیاسی نقش بسیار مهمی در وحدت و تقریب بین امت و مذاهب اسلامی دارند. این کتاب دربردارندة گزیده‌ای از سخنان و پیام‌های رهبر انقلاب اسلامی ایران حضرت آیت‌الله خامنه‌ای می‌باشد که به مناسبت‌های مختلف در جهت تقریب مذاهب اسلامی و یکسان‌سازی مواضع امت اسلامی ایراد یا نگاشته شده است. کتاب دارای یک مقدمه و سی موضوع است که به بعضی از آنها اشاره می‌شود:
1ـ موضوع وحدت و عدل، که از پیام ایشان به مناسبت هفته وحدت در سال 1413 هـ .ق استخراج شده است؛ 2ـ وحدت به مصلحت همه دولت‌ها و ملت‌ها است، که از پیام ایشان به حجاج در سال 1375 هـ .ش استخراج شده است؛ 3ـ دوستی پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، که از سخنرانی ایشان به مناسبت سالگرد تولد پیامبر در سال 1418 هـ .ق استخراج شده است؛ 4ـ وضعیت مسلمانان، تحدیدها و راه‌حل‌ها، که از سخنرانی ایشان در کنفرانس سران کشور‌های اسلامی سال 1418 هـ .ق استخراج شده است؛ 5ـ کلمه التوحید و توحید الکمه، که از سخنرانی ایشان به مناسبت سالگرد تولد پیامبر در سال 1419 هـ .ق استخراج شده است.
موضوعات دیگر کتاب عبارت است از: مسئولیت نسل فرهنگی دانشگاهی؛ استمرار انقلاب اسلامی؛ جدایی بین ادعا و عمل در سیاست آمریکا؛ موفقیت نظام سیاسی بر اساس دین؛ گرامیداشت حضرت آیت‌الله بروجردی و شیخ محمد شلتوت مفتی مصر؛ پیروزی مقاومت اسلامی و شکست سازش؛ امام محمدباقر صدر گنج بی‌پایان؛ قرائت متن قرآن و فهم آن؛ شکست هیمنه استکبار؛ ‌مطامع آمریکا در منطقه؛ اسلام‌ سیاسی و سروری اسلام؛ وحدت با پیروان دیگر ادیان در مبارزه با اشغال‌گران؛ تمسک به وحدت؛ بیداری اسلامی و حاکمیت ملت‌ها؛ فلسطین قلب بیداری اسلامی؛ دستان ما به سوی تمام امت اسلامی دراز است؛ حج رمز وحدت اسلامی؛ اسلام پیروز است؛ برائت ندای قلبی و فطری است؛ قدس مظهر اتحاد مسلمین است؛ تحریک کردن پیروان مذاهب اسلامی به اسلام ضرر می‌رساند؛ احیای روح بزرگواری و افتخار به اسلام. هم‌چنین در پایان کتاب، از نظرات ایشان درباره صابئین و صلح که از سلسله دروس خارج فقه ایشان استخراج گردیده، مطالبی بیان شده است.

• پیش‌نویس منشور وحدت اسلامی

مجمع جهانی وحدت اسلامی، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ‌ چاپ اول، 1386، ‌ 16 صفحه، وزیری.
ایمان به خداوند یکتا، قرآن کریم و پیامبر اعظم حضرت محمد بن عبدالله(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، عالی‌ترین منشور وحدت مسلمانان است. از آن جایی که امت مسلمان پیرو علما و رهبران دینی خویش می‌باشند، اگر این علما و رهبران دینی مذاهب مختلف اسلامی بر اساس میثاقی با یک‌دیگر وحدت داشته باشند، تفرقه و تشتت از میان پیروان آنها نیز رخت برمی‌بندد و یک جامعه متحد مسلمان شکل می‌گیرد. به این منظور مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اقدام به تهیه پیش‌نویس منشور وحدت اسلامی نموده است تا در مجامع اسلامی و کنفرانس‌ها و کنگره‌هایی که دانشمندان مسلمان گردهم جمع می‌شوند بر مبنای آن با یک‌دیگر عقد برادری و وحدت ببندند.
این منشور دارای چهار بخش است که در آن پس از بیان ضرورت وحدت، مبانی وحدت که عبارت است از: ایمان به خداوند متعال، ایمان به نبوت و خاتمیت رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، دین اسلام، قرآن و سنت شریف نبوی(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، ایمان به معاد و اصل اجتهاد، تبیین گردیده است و در بخش دوم با عنوان چشم‌انداز‌ها، تلاش برای نزدیک ساختن جامعه اسلامی و الگو قرار دادن رفتار ائمه مذاهب اسلامی و گسترش فرهنگ هم‌بستگی بین مسلمانان وظیفه علما و اندیشمندان مسلمان معرفی شده و در بخش سوم، زمینه‌های تقریب مربوط به همه عرصه‌های زندگی پیروان مذاهب اسلامی دانسته شده و در پایان نیز برنامه‌های عمومی جهت تحقق تقریب مذاهب اسلامی در پانزده بند بیان گردیده است.

• بوادر المدرسة التقریبیة فی اصول الفقه

محمدعلی تسخیری؛ تحسین البدری (گردآورنده)، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1387، 223 صفحه، وزیری. این کتاب درباره پیشتازان مکتب تقریب در اصول فقه می‌باشد. گردآورنده اثر نظرات تقریبی آیت‌الله تسخیری رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را از بین مقالات ایشان که در سال‌های اخیر در موضوعات اصولی نگاشته شده جمع‌آوری نموده است. وی در مقدمه کتاب، دانشمندانی چون: آقایان سید محمدتقی حکیم، مؤلف کتاب«القیاس حقیقته و حجیته»، سید مصطفی جمال‌الدین، مؤلف کتاب «اصول الفقه المقارن فیما لا نص فیه»، آیت‌الله جعفر سبحانی، مؤلف کتاب «دراسات مقارنه فی اصول الفقه»، تحسین البدری، مؤلف کتاب «معجم مفردات اصول الفقه المقارن»(گردآورنده همین کتاب)، دکتر علی دوست، مؤلف کتاب«فقه و قیاس» و گروهی از محققین حوزه علمیه قم که کتاب «موسوعة اصول الفقه المقارن» را نوشته‌اند از پیشتازان و پیش‌قراولان مکتب تقریب در اصول فقه معرفی می‌نماید و آنگاه اصل کتاب را در هشت فصل آغاز می‌نماید. در فصل اول، به نقش اندیشه اصولی در پیشرفت و توسعه فرهنگ اسلامی می‌پردازد و برای آن، دو نمونه از گذشته و حال (امام غزالی و امام شهید محمدباقر صدر) ذکر نموده و به نقش آن دو و اندیشه‌های اصولی آنان در گسترش معارف اسلامی می‌پردازد. در فصل دوم، ضمن بیان هشت نکته، تأثیر اصول فقه در روند تقریب بین مذاهب اسلامی و رویکرد فقهاء درباره تقریب را با ذکر نمونه‌هایی از فقها بیان می‌کند. بررسی مسئله اجتهاد و تقلید و رجوع به اعلم به صورت تاریخی و بیان نظرات دو تن از مراجع معاصر (آیت‌الله حکیم و آیت‌الله خویی) دراین‌باره موضوع فصل سوم می‌باشد. وی در فصل چهارم به بیان فرق بین اصول فقه و علم المقاصد الشرعیه با توجه به دیدگاه شهید صدر می‌پردازد. هم‌چنین، در فصل پنجم، اصل «استحسان» و «اجماع»، در فصل ششم، اصل «سد الذرائع» و در فصل هفتم، «عرف» را بررسی می‌نماید و در فصل پایانی، المصالح المرسله را که از جمله موضوعات مطرح شده در دوره پانزدهم مجمع فقه اسلامی در مسقط عمان است، نقد و بررسی نموده و در ابتدا دلایل موافقین و مخالفین آن را از علمای شیعه و سنی به صورت تاریخی بیان کرده و سپس نظریه نهایی خویش را ذکر می‌کند.

• المساجد و احکامها فی الشریعة الاسلامیة دراسة فقهیة مقارنة (جلد 1)

محمد ساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 496 صفحه، وزیری. در این کتاب ابتدا به بحث درباره معنای لغوی و اصطلاحی مسجد پرداخته شده و سپس جایگاه و رسالت مسجد در جامعه اسلامی بررسی گردیده، آن‌گاه به ضرورت بحث از مسایل فقهی مربوط به مسجد و چگونگی برخورد فقهای عظام با این مقوله اشاره شده است. در ادامه نگارنده به مسائل مهندسی و معماری مساجد و ساختن محراب و اهمیت محراب از نظر تشخیص سمت قبله پرداخته و احکام فقهی مربوط به محراب و مستحبات مربوط به آن را بررسی نموده است. افزون بر آن، به یکی دیگر از نهادهای مربوط به مسجد، یعنی منبر و جایگاه و نقش تبلیغی آن، پرداخته و ضمن ارائه تاریخچه‌ منبر از عصر رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) تا زمان حاضر، در مورد مسائلی که باید بر فراز منبر گفته شود و هم چنین بایسته‌های آن، از جمله دعا کردن، صلوات بر پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و بیان مسائل دینی بر فراز منبر بحث نموده است. یکی دیگر از نمادهای مربوط به مساجد، ساختن مناره است که نویسنده ضمن ارائه تعریفی از مناره و تاریخچه آن، حکم فقهی مربوط به مناره و اذان گفتن بر فراز آن را بیان نموده است. در بخش بعدی کتاب، دربارة حکم ساختن وضوخانه و توالت و محل ساختن آن در مسجد بحث شده و احکام فقهی مربوط به آن تبیین گردیده است. هم‌چنین، مسائل فقهی مربوط به زمین مسجد و خارج کردن سنگ، شن و خاک و مواد زاید از مسجد و نظافت آن بررسی شده است. مباحثی مانند کیفیت سقف مساجد، بزرگ ساختن و بلند ساختن دیوارهای مساجد، لزوم ایجاد امور رفاهی در مساجد مانند سیستم گرمایی و سرمایی، سیستم روشنایی، فرش کردن مساجد و نظافت آنها، معطر کردن مساجد و اموری که باید در مورد امام جماعت، خطابه و اذان مورد دقت قرار گیرد، وسیع بودن مساجد و سایر اموری که شایسته است در مورد مساجد مورد توجه قرار گیرد از مباحث بعدی کتاب محسوب می‌شود. نگارنده به صورت تفصیلی به بحث درباره حریم مسجد، حکم دفن کردن اموات در مسجد، کاشتن درخت در مسجد، ساختن مسجد با شیء نجس، آداب داخل شدن در مسجد، به ویژه داخل شدن کودکان و کفار به مسجد، حرمت داخل شدن و مکث کردن شخص جنب و حائض در مسجد و احکام فقهی مربوط به آنها، احکام نماز خواندن، به ویژه نماز جماعت در مساجد، لزوم تکریم و احترام کردن به مسجد و پرهیز از اموری که انجام آن در مساجد شایسته نیست، حکم فقهی نجس کردن و پاک کردن مساجد از نجاسات و بالاخره، انجام امور غیرعبادی مانند خرید و فروش، شعر خواندن، اقامه حدود و تعزیرات، قضاومت کردن و سایر امور دنیوی در مساجد پرداخته و دیدگاه فقهای بزرگ شیعه را درباره آنها منعکس نموده است.

• المساجد و احکامها فی الشریعة الاسلامیة دراسة فقهیة مقارنة (جلد 2)

محمد ساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 504 صفحه، وزیری
در این کتاب که مجلد دوم از این مجموعه فقهی است ادامه احکام فقهی مربوط به مساجد تجزیه و تحلیل گردیده و دیدگاه‌های فقهای بزرگ در این‌باره منعکس شده است. نگارنده در هر کدام از فروع فقهی مربوط به مساجد دیدگاه فقهای مشهور قدیمی شیعه را همراه با معرفی منبع فقهی مربوط به آنها ذکر کرده و دیدگاه‌های مختلف آنها را با هم مقایسه نموده است. در این مجلد نگارنده ابتدا به احکام مربوط به اعتکاف در مساجد و واجبات، محرمات، مستحبات و مکروهات مربوط به اعتکاف پرداخته و سپس از چگونگی اداره کردن و نظارت بر امور مساجد سخن گفته و در ادامه، حکم وقف مسجد و اختیارات واقف، عدم جواز خرید و فروش و اجاره مساجد، حکم فقهی استفاده کردن از وسایل مسجد در امور غیرمسجد و شرایط مربوط به متولی و ناظر و مدیر مسجد را بررسی نموده است. وی‌ هم‌چنین، در بخش بعدی کتاب، احکام فقهی مربوط به مسجد‌الحرام و ورود و خروج در این مسجد و احکام و فروعات فقهی دیگر مرتبط با آن را تبیین نموده است. در همین راستا وی به برخی از احکام مسجد پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) یا مسجد‌النبی در مدینه نیز اشاره کرده و فضیلت این مسجد را نسبت به سایر مساجد بیان کرده است.
در بخش دیگری از این کتاب، احکام فقهی مربوط به مسجد‌الاقصی، یکی دیگر از مساجد مهم اسلامی، بیان شده و حکم اعتکاف در این مسجد و نذر کردن، نماز خواندن و اقامت در آن و حکم نماز جماعت و سایر فروعات فقهی مربوط به آن تجزیه و تحلیل شده است. بیان فضایل و احکام مربوط به مساجد مهم شهر مدینه مانند: مسجد قباء، مسجد فتح، مسجد فضیح، مسجد بغله و مسجد ضرار و متعلقات فقهی مربوط به مسجد کوفه و بیان فضایل این مسجد و حکم اعتکاف در آن و نیز نذر در مورد آن و احکام مربوط به مسجد ابراهیم، مسجد حنیف و مسجد شجره در مکه، از دیگر مطالب مهم این کتاب محسوب می‌شود که نگارنده از منظری فقهی به فروعات و متعلقات مربوط به آنها پرداخته است.

ب. سایر آثار منشر شده در زمینه اندیشه تقریب؛

• امام خمینی (س)، معمار وحدت: بررسی نقش امام در ایجاد وحدت میان مستضعفین جهان، امت اسلامی و وحدت ملی

سارا فلاحی، تهران، انتشارات محراب قلم، چاپ اول، 1387، 98 صفحه، رقعی.
پیروزی انقلاب اسلامی، جهان اسلام را در شرایطی متفاوت با گذشته قرار داد و مسلمانان که از یک سو در چنگال حکومت‌های اقتدارگرا و غیرمردمی گرفتار بودند و از سوی دیگر در مسیر سیلاب سهمگین تهاجم فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی غرب قرار داشتند، بیدار شدند. آنها، آن زمان یا به واسطه تدبیر دشمن خارجی یا به واسطه جهل خویش به جای تأکید بر اشتراکات دینی و اعتقادی، بر مؤلفه‌های تفرقه‌آفرین مذهبی و فرقه‌ای متمرکز شده بودند، اما اینک به تبعیت از امام خمینی(رحمةالله) در پی رفع این حرمان و دوری خانمان‌سوز، حول محور مؤلفه‌های وحدت‌بخش اسلام برآمده بودند. از طرف دیگر، امام با خلق گفتمانی که در آن مرز میان ما و دیگری، استضعاف و ظلم به انسان بود، در عمل دامنه پیروان خویش را گسترش داد و با ترسیم دنیای ستم‌زده مستضعفین جهان، وسعت ظلم صاحبان قدرت را نشان داد. نوشتار حاضر به نقش وحدت‌آفرینی امام در سه سطح کلان و میانی و خرد پرداخته است. در سطح کلان، امام، رهبری مستضعفین جهان را برعهده داشت. در سطح میانی، امت اسلام حول محور گفتمان دینی امام جمع شد و در سطح خرد، مردم ایران حول محور گفتمان اسلامی ـ ایرانی امام به هم پیوستند و مجال بهره‌برداری از تشتت و تفرقه میان خود را از دشمن خارجی گرفتند. عناوین و موضوعات مطرح شده در این نوشتار عبارت است از: وحدت در قرآن؛ وحدت در سنت نبوی؛ وحدت در نهج‌البلاغه؛ وحدت مستضعفین جهان حول محور گفتمان امام؛ وحدت اسلامی حول گفتمان دینی امام؛ موانع وحدت اسلامی از نگاه امام (هوای نفس؛ سکولاریسم؛ شکاف‌های مذهبی و اختلافات قومی؛ حکومت‌های غیر مردمی، اقتدار‌گرا و وابسته به غرب؛ تهاجم فرهنگی غرب به جهان اسلام)؛ نقش امام در شکل‌گیری انسجام اسلامی؛ امام و وحدت ملی؛ تئوریزه کردن ولایت فقیه به عنوان محور وحدت؛ وحدت شیعه و سنی؛ وحدت مسلمین با اقلیت‌های دینی؛ وحدت حوزه و دانشگاه؛ وحدت روحانیون؛ وحدت دانشجویان؛ وحدت نیروهای مسلح، و وحدت ملت و دولت.

• آرمان‌شهر وحدت

محمدعلی خسروی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج، چاپ اول، 1387، 132 صفحه، رقعی.
مصلحان بزرگ و انسان‌های برجسته در هر دوره‌ای ابتدا با تسلط بر تمایلات نفسانی و افکار متفرق خود به وحدت در ذات خود نایل شده و سپس دیگران را از کشمکش و جدایی به هم‌بستگی و از اضطراب و نگرانی به آرامش و صلح دعوت کرده‌اند. این افراد همواره به دنبال ایجاد آرمان‌شهر وحدت بوده‌اند. آرمان‌شهر وحدت، شهری است که همه چیز در آن رنگ مهر و صفا به خود می‌گیرد. دورنگی، دورویی، نفاق و دوگانگی در آن راه ندارد و بنیانش بر پایه‌های راستی و درستی استوار شده است. در این شهر مروت و مدارا رایج بوده و از غوغای جنگ، نزاع، ناسزا، تهمت و افترا خبری نیست. در چنین شهری است که استعدادها فرصت رشد و بالندگی می‌یابد و نهال‌های آرزو در تمام فصول سال به بار می‌نشیند. نگارنده در کتاب حاضر با استناد به آیات، روایات و برخی وقایع تاریخی و نیز استفاده از اندیشه و گفتار امام‌خمینی(رحمةالله) به تعریف وحدت و نقش آن در زندگی در چهار بخش می‌پردازد که مهم‌ترین عناوین آن عبارت‌ است از: جایگاه وحدت در قرآن و سنت؛ سیره عملی پیشوایان دین؛ خانه‌نشینی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)؛ علی(علیه‌السلام) منادی وحدت؛ ریشه‌ها (محبت؛ وحدت حقیقی نه تاکتیکی؛ جود، ایثار و تعاون؛ سعه صدر)؛ روش‌ها (تعظیم شعائر دینی؛ تحکیم روابط اجتماعی؛ تقویت مناسبات ملی؛ توسعه مشارکت‌های مردمی؛ کعبه نماد وحدت)؛ آفات وحدت؛ آفات درونی(خود‌بینی؛ بد‌بینی و تعصب)؛ شیعه یا سنی، کدامیک؟؛ آفات بیرونی؛ چه باید کرد؟؛ تأسیس دارالتقریب؛ مقاله شیخ عبد المجید سلیم؛ مقاله آیت‌الله کاشف‌الغطا؛ آیت‌الله‌العظمی بروجردی و اندیشه اتحاد مسلمین؛ آیت‌الله‌العظمی امام خمینی(رحمةالله) و مسئله وحدت؛ مستندات قرآنی وحدت در کلام امام خمینی(رحمةالله)؛ وحدت نعمت است؛ وحدت معجزه است؛ وحدت واجب است؛ ایمان و اتحاد دو رمز پیروزی؛ وحدت تا حد برادری؛ تنازع، مساوی با شکست، و فشل چیست؟

• امامان شیعه و وحدت اسلامی

علی آقا نوری، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ اول، 1387، 388 صفحه. رقعی.
امروزه کمتر کسی را می‌توان یافت که در ضرورت تفاهم و تقریب مذاهب اسلامی، تردید نماید، زیرا مطالعات تاریخی و مشاهدات کنونی، این حقیقت را ثابت کرده است که تفرق‌ها و تشتت‌ها خواست دشمنان اسلام است. اما با وجود روشن بودن ضرورت تقریب اسلامی و وحدت مسلمانان، هم‌چنان ابهامات بسیاری در معنا و مبنای تقریب و نیز حدود و ثغور آن وجود دارد. بنابراین، این عرصه، چشم انتظار مطالعات و تحقیقات نظری بسیاری است. مطالعه سیره، سخن و نوع رویکرد اهل‌بیت(علیهم‌السلام) نسبت به مخالفان مذهبی از جمله میان‌برهایی است که می‌تواند ما را به تقریب درست و راهبردی، رهنمون شود. گفتار و رفتار امامان شیعه، در نقش الگو‌های برتر دینی، هم اهمیت و مکانت هم‌گرایی اسلامی و هم آفات و لغزش‌گاه‌هایی را که داعیان تقریب، باید از آنها برحذر باشند نشان می‌دهد. در این نوشتار تلاش شده تا میزان اهتمام پیشوایان شیعه به هم‌دلی و وحدت مبنایی مسلمانان و هم‌چنین راه‌کارهای تحقق این هم‌دلی و موانع و آسیب‌هایی که این آرمان اسلامی را تهدید می‌نماید، نشان داده شود. کتاب حاضر در هفت فصل سامان یافته است: فصل اول: کلیات. در این فصل، مؤلف به تعریف و توضیح کلیات مهم برای ورود به بحث از قبیل مراد از وحدت اسلامی، قرآن و وحدت اسلامی، پیامبر و وحدت اسلامی، موانع و مشکلات امامان در عصر حضور و اقسام مخالفان در عصر حضور اهل‌بیت(علیهم‌السلام) پرداخته است.
فصل دوم: ضرورت و جایگاه وحدت سیاسی اجتماعی در سیره و سخنان ائمه. وحدت اجتماعی مسلمانان و دوری از تفرقه و تنازع سیاسی‌ اجتماعی نزد اهل‌بیت(علیهم‌السلام) به مثابه یک هدف و در اولویت نخست بوده است. در این فصل به گوشه‌هایی از تلاش و توجه ائمه(علیهم‌السلام) در قالب سفارش‌ها و سیره عملی به ویژه سیره وحدت‌طلبانه امام علی(علیه‌السلام) و عنصر وحدت‌طلبی در صلح و قیام حسنین(علیهم‌السلام) اشاره می‌شود.
فصل سوم: مبانی نظری و محورهای وحدت از نگاه امامان. گفتنی است که امر مهم اتحاد مسلمانان با سلیقه‌ها و افکار مختلف، با صرف صدور دستور و بدون ملاحظه مبانی و اصول مشترک و ارائه چارچوب و محورهای مورد قبول همگان به هیچ‌وجه میسر نخواهد شد، بنابراین امامان شیعه، مبانی، شرایط و اصول مشخصی را ارائه کردند که توجه به‌ آنها می‌تواند بهترین پایه وحدت‌طلبی، رسیدن به اتحاد یا کاهش و جهت‌مند کردن اختلافات باشد. مجموعه این موارد به پنج اصل محوری و وحدت‌بخش تقسیم می‌شود که عبارت است از: به رسمیت شناختن اختلاف سلیقه و اندیشه، محوریت قرآن، تمسک به سیره و سخن پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، توجه به اصول مشترک دینی، اطاعت از رهبری دینی و سنت و سیره اهل‌بیت(علیهم‌السلام) به عنوان روشن‌ترین راه بیان تعالیم قرآن و سنت نبوی.
فصل چهارم: راه‌کارهای تحکیم وحدت از دیدگاه امامان شیعه. مجموعه سخنان و اصول عملی اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در مورد راه‌های رسیدن به وحدت اجتماعی و مذهبی را می‌توان در سه محور کلی، تبیین کرد که عبارت است از: الف) گزارش‌هایی که در آن به هم‌بستگی و هم‌گرایی مذهبی و شرکت و حضور اجتماعی در مراسم و شعائر مذهبی و مناسک عبادی دعوت می‌شود؛ ب) گزارش‌هایی که از تلاش اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در ترویج محورها، زمینه‌ها، عوامل و راه‌کارهای عملی رسیدن به دوستی، پیوند اجتماعی و اخوت ایمانی، حکایت دارد؛ ج) گزارش‌هایی که در آن تلاش شده تا موانع دوستی و پیوند اجتماعی برطرف شود. سپس به برخی از مهم‌ترین برنامه‌های امامان شیعه برای وحدت اشاره می‌شود. فصل پنجم: آثار و لوازم فکری پذیرش اختلاف. در این فصل به مواردی از لوازم پذیرش اختلاف که می‌تواند بیشترین تأثیر را در رفع تنازعات دینی و اجتماعی و ایجاد وحدت مبنایی داشته باشد اشاره می‌‌شود. این موارد عبارت است از: تحمل دیگران و عدم تحمیل ایمان، ترک مخاصمه و ستیزه‌جویی در امور دینی، سفارش به رازداری و نهی از افشای اسرار، پرهیز از تکفیر طرفداران فرقه‌های اسلامی که یکی از روشن‌ترین ملزومات پذیرش اختلاف افکار و تعدد برداشت‌ها و اجتهاد‌های ضابطه‌مند است، البته به شرط عدم تخطی از حوزه دین و مشترکات دینی.
فصل ششم: منکران امامت و ولایت، در آیینه احادیث. اختلاف مبانی مذهبی و کلامی یکی از مهم‌ترین عوامل تنازع صاحب‌نظران تقریب و مخالفان آن است. مخالفان بیشتر مبانی فکری خود را با استناد به برخی از روایات و تمسک به ظاهر آنها سامان داده‌اند و با این روش می‌کوشند دلسوزان وحدت اسلامی را خلع‌سلاح کنند. آیا همه این روایات صحیح است و بر فرض صحت سندی، دلالت روشنی بر مقصود و برداشت آنها دارد؟ اینها سؤال‌هایی است که آنان باید پاسخ دهند، اما در مجموع نمی‌توان منکر شد که پذیرش و پای‌بندی به ظاهر برخی از احادیث، پیامدی را جز مبنای مخالفان تقریب در پی نخواهد داشت. در نتیجه، نقد، بررسی و چاره‌جویی از ظواهر حساسیت‌برانگیز این دسته از روایات ضروری می‌نماید. این دسته از احادیث که البته از احادیث آحاد (خبر واحد) نیز می‌باشد، در قالب‌های مختلفی بیان شده و عناوین متعددی را از جوامع روایی به خود اختصاص داده است. نویسنده در این فصل به مضمون کلی برخی از آنها می‌پردازد که عبارت است از: 1) در برخی از روایات، پذیرش یا رد اعمال عبادی مکلفان و ثواب و عقاب برای آنها، به نوع رویکرد آنان به امامت و ولایت اهل‌بیت مشروط شده است؛ 2) در دسته‌ای دیگر از روایات بر وجوب معرفت یا ولایت امام تأکید و گفته شده است که عذر تارکان این مهم به هیچ وجه پذیرفته نیست. آن‌گاه، نویسنده با بررسی و محتوای این روایات به پاسخ‌های متعدد اشاره کرده و برداشت فقیهان از این روایات را بیان نموده و سپس به بیان نمونه‌هایی از مثبت‌اندیشی امامان درباره مخالفان مذهبی پرداخته است.
فصل هفتم: بررسی احادیث افتراق امت. حدیث افتراق از احادیث مشهور منسوب به پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است که با تعابیر مختلف، در بسیاری از کتاب‌های روایی شیعه و سنی و آثار مربوط به ملل و نحل گزارش شده است. مضمون اصلی و قرائت رایج‌تر این حدیث آن است که پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: از میان امت‌های گذشته، یهودیان به71 فرقه و نصارا (مسیحیان) به 72 فرقه، منشعب شدند و امت من نیز به 73 فرقه منشعب خواهد شد و همان‌گونه که در میان امت‌های قبلی، همه آنها به جز یک دسته، اهل جهنم یا در وادی گمراهی و هلاکت بودند، امت اسلام نیز دچار چنین سرنوشتی خواهد شد.
در بخش پایانی نیز در بیان مصداق گروه ناجیه (راه یافته، یا اهل بهشت و رستگار) گزارش‌های متفاوت و احیاناً متضادی رسیده است. مؤلف کتاب در این فصل به بررسی این گزارش‌ها می‌پردازد و با بیان این نکته که این حدیث به گونه‌های متفاوتی گزارش شده است به بیان گزارش‌ها و تعابیر مختلف حدیث در سه دسته صدر، ذیل و بخش پایانی می‌پردازد. در پایان این فصل، نویسنده به نقد و بررسی محتوایی حدیث پرداخته و مشکلات این حدیث را، از جمله، سازگاری نداشتن محتوا و پیام آن با برخی از آیات و روایات دیگر اهل‌بیت و پیامبر، برمی‌شمارد. در انتهای کتاب نیز پیوست‌هایی که در برگیرنده نامه‌ها و بیانیه‌هایی در نکوهش افراط در تکفیر و نیز رفتار‌های تفرقه‌افکنانه و پیامد‌های زیان‌بار سب و لعن است، ذکر شده است.

چکیده مقاله‌ها

در این بخش از فصلنامه مقالات اندیشه‌ای به زبان عربی و انگلیسی ترجمه شده است.

چکیده مقالات به زبان عربی

• التحديات التي تواجه التقريب
• آية الله محمد علي التسخيري

ان مطالعة النصوص الاسلامية والجهود التي بذلها المفكرون والمصلحون كلها تصب في مسيرة التقريب بين المذاهب وغلبة لغة الحوار المنطقي، و تحقيق ذلك الهدف رهن بالفهم الكامل لحقيقته‌، ومطالعته تاريخيا، وتوعية الجماهير حياله كما ان اجراءه بحاجة الى استغلال الدوافع الدينية والاجتماعية وحتى السياسية نحو التقريب في الفكر والوحدة في العمل، والى معرفة طبيعة التحديات والصعوبات التي تعترض سبيله. وقد قام كاتب المقال ببحث وتحليل التحديات الاساسية التي تواجه التقريب والتي منها 1ـ العامل الخارجي 2 ـ المنافع الشخصية لبعض الزعماء والحكام 3‌ـ التكفير 4ـ الترديد في نية المشاركين في الحوار 5 ـ طرح قضايا تاريخية مثيرة للجدل والهجوم على المقدسات وعدم احترام الاخر.

الکلمات الدليلية: تحديات التقريب، الموانع، العامل الخارجي، التكفير، الترديد في النية، المنافع الشخصية

• المباني الفقهية للمقاومة المسلحة

آية‌الله محمد مهدي الاصفي

وضعت لبنات الفقه الاسلامي بهدف تلبية الحاجات البشرية على مختلف الاصعدة والتي منها الجهاد والدفاع، وقد تطرق الكاتب في هذا المقال الى تقسيم الفقه الى فقه المقاومة وفقه الحكومة وبيان انواع المقاومة المسلحة سواء على الصعيد الداخلي ام الخارجي، ثم راح يستعرض الاسس الفقهية لهذه المقاومة المسلحة من الكتاب والسنة والدليل العقلي.

الكلمات الدليلية: المباني الفقهية، المقاومة المسلحة، الاحتلال، فقه المقاومة، فقه الحكومة.

• برنامج تنفيذي لحقوق الانسان
• توفيق علي وهبة

لاشك ان للاسلام برنامج مدون يهدف الى اجراء حقوق الانسان في اطار علاقة الانسان بالله تعالى وعلاقته بسائر بني جلدته وعلاقته بالكون، وجعل ذلك في قائمة اولوياته، وما المنشور العالمي لحقوق الانسان والاتفاقيات والقوانين الدولية للحقوق والحريات الا جزء ضئيل من مقررات الاسلام الذي سبق العالم الى هذا المضمار بقرون متمادية، وقد سلط الباحث الاضواء على بعض اصول وقواعد حقوق الانسان من منظار الاسلام والسنة.

الكلمات الدليلية: الاسلام، حقوق الانسان، الحرية في الاسلام، حقوق المراة، حقوق غير المسلمين، حقوق المدنيين واسرى الحرب، منظمة المؤتمر الاسلامي.

• حزب الله لبنان والتقارب الاسلامي (المواقف والاهداف والتاثيرات)
• امان الله شفائي

تواجه مسيرة التقارب الاسلامي تحديات جدية تتمثل في وجود الكيان الصهيوني وسياساته التوسعية التي يمارسها في قلب العالم الاسلامي، وفي المقابل فان انشاء حزب الله في لبنان بدافع صد الاحتلال الصهيوني يعتبر نقطة عطف يصب في صالح التقارب الاسلامي .ان تحليل مواقف واهداف وتاثير هذه الحركة الشيعية يتم عبر اطار حوار شيعي واسع وعبر اطار اجتماعي (اقدام جماعي). وقد اعلن هذا الحزب عن مواقفه ونظرياته صريحا دون لبس منطلقا في ذلك من الفهم العميق لاهمية التقارب بين الشعوب والحكومات بغية مواجهة اعداء الاسلام خاصة الكيان الصهيوني، ومتعقبا من وراء ذلك تحقيق ثلاثة اهداف: قصيرة المدى وتتمثل في اخراج الاحتلال من لبنان والحفاظ على وجود الحزب ومصداقيته، ومتوسطة المدى وتتمثل في حل القضية الفلسطينية وتحرير القدس الشريف، وطويلة المدى وتتمثل في سيادة الاسلام كدين عالمي وتحقيق الوحدة الاسلامية، وفي هذا السياق فان الاجراءات التي قام بها ضد الكيان الصهيوني تكللت بالنجاح و تمكن بجدارة من كسب حماية ودعم الشعوب والحكومات الاسلامية وحتى التي تعتبر من اهم منتقديه الى جانبه وعزز بذلك مسيرة الاتحاد والتقارب الاسلامي، كما ساعد على تقريب سياسات الدول الاسلامية ضد اسرائيل، و نجح ايضا في كشف النقاب عن الخائنين بقضايا الامة وفضح مؤامراتهم.

الكلمات الدليلية: حزب الله، التقارب الاسلامي، الكيان الصهيوني، المواقف، الاهداف، التاثيرات.

• تاسيس الصهيونية وظهورها
• تدوين: ع .م

لاريب ان من اهم المباحث التي تتعلق باي تيار فكري هو معرفة خصوم ذلك التيار. اذ ان كل كائن حي بحاجة الى معرفة التهديدات التي تواجهه لكن يتيسر له اتخاذ السبل المناسبة للدفاع عن نفسه وضمان بقائه، وحتى الحيوانات غير مستثناة من هذه القاعدة، من هنا قال الامام الخميني: الانسان الحر لايعترف باسرائيل وقد جمعت الاية 82 من سورة المائدة بين تشخيص الاعداء وتصنيفهم حسب مبلغ عداوتهم (لتجدن اشد الناس) حيث صنفت اليهود في الدرجة الاولى من العداوة، وكلما نصادف اسم اليهود في القران فلابد من تاويله الى الصهيونية.
و من ثم (الذين اشركوا) اي المشركين في الاولوية التالية، والنصارى الذي ورد ذكرهم في اية اخرى (ولن ترضى عنك اليهود ولا النصارى حتى تتبع ملتهم قل ان هدى الله هو الهدى ولئن اتبعت اهواءهم بعد الذي جاءك من العلم ما لك من الله من ولي ولا نصير) (البقرة/ 120)
تناول هذا المقال كيفية انشاء الصهيونية واشار بموازاة ذلك الى اربع اوجه للصهيونية اي الصهيونية الاقتصادية والسياسية والمذهبية والمدنية، ومن ثم عرج على الاهمية المتزايدة للشرق الاوسط من منظار اللورد روتشيلد الذي مهد المقومات اللازمة للهيمنة على ثروات الشرق الاوسط عبر فكرة اقامة حكومة يهودية في المنطقة.
وفي سبيل تحقيق هذا الهدف تشابكت الوجوه الاربعة للصهيونية سعيا لانشاء حكومة يهودية مقتدرة، و اسفر جهودها عن انشاء الكيان الصهيوني اللقيط، كما اشار في الختام الى الازمات التي تعانيها الصهيونية وكيف انها اخفقت في تجاوزها.

الكلمات الدليلية: الصهيونية، الصهيونية الاقتصادية، السياسية، الثقافية والمذهبية، اسرائيل، روتشيلد، بلفور.

چکیده مقالات به زبان انگلیسی

• Challenges Ahead of Proximity
• By: Ayatollah Mohammad Ali Taskhiri

Abstract:
Islamic contexts and writings as well as the thinkers’ attempts have been for creating cohesion and logical dialogue among Islamic sects. Achieving this goal requires deep comprehension of the issue, historical studies of the subject and awareness of the masses of this type of cohesion. Putting it into practice requires utilizing and recognizing the religious, social and even political motives for cohesion in theory and action and also knowing the challenges and obstacles in the way.
The author studies and analyses the major challenges against proximity as following:

1. Outbound Factors
2. Personal interests of some influential leaders and decision makers
3. Excommunication
4. Doubt in the intention of participants in the dialogue
5. Tumult and attacking against the others’ sanctities and disrespecting one another

Keywords: Challenges against Proximity, Obstacles, Outbound Factor, Excommunication, Doubt in Intention, Personal Interests

• Jurisprudential Bases of Armed Resistance
• By: Ayatollah Mohammad Mehdi ‘Asefi

Abstract:
The Islamic jurisprudence has been established to provide answer to the man’s various needs. An instance of Islamic jurisprudence is Jihad and resisting against foreign occupiers. The author has divided jurisprudence into resistance jurisprudence and government jurisprudence, clarifying types of armed resistance in both inbound and outbound domains.
He has explained such a resistance according to the Quran, traditions as well as intellectual reasons.

Keywords: Jurisprudential bases, Armed Resistance, Foreign Occupation, Resistance Jurisprudence, Government Jurisprudence.

Translated by Mohammad Qarawi Na’ini

• A Program to Put Human Right into Practice
• By: Tofiq Ali Wahabeh

Abstract:
Islam has compiled a plan for achieving human right which is within the framework of man’s relation with God, his relation with the other people, and his relation with the entire universe. Islam has been the root and foundation of admitting and announcing human right and the International Charter of Human Right, international agreements and other internationally approved agreements concerning human right and his freedom only account for a small proportion of Islam’s rules regarding the issue in question. Centuries ago and before other countries Islam anticipated in this issue.
Based on the mentioned principles, the author has assessed parts of the rules and bases of human right according to Islam viewpoints.

Keywords: Islam, Human Right, Freedom in Islam, Woman Right, Non-Muslim Rights, Civilians and POW’s Rights, Islamic Conference Organization.

• Lebanon Hezbollah and Islamic Cohesion (Viewpoints, Objectives, and Effects)
• By: Amanollah Shafaee

Abstract:
The Zionist Regime and its policies regarding advancements in the heart of Islamic world are the major threat based on the process of Islamic cohesion and the doctrine of Zionism. On the other hand, founding Hezbollah with the motive of fighting against the Zionists occupation is considered a turning point in the process of Islamic cohesion. The viewpoints, objectives and the effects of this Shia movement can be studied in the framework of macro-Shia dialogue and within the framework of theoretical sociology “Communal act”. The Hezbollah, with its deep understanding of cohesion among the Islamic nations and governments against the enemies of Islam, particularly the Zionist Regime, has declared clear viewpoints and theories regarding the issue and in this way delivered its message of unity to all the followers of Islam especially the Sunni Muslims.
This party follows three goals through putting Islamic cohesion into practice. These goals are: Firstly, the short-term goals including forcing the occupiers out of Lebanon and maintaining existence and achieving recognition. Secondly, middle-term goals including settling the Palestine’s old problem and freeing the holy place of Qods. Thirdly, the long-term objectives including globalization of Islam and materialization of Islamic unity.
Hezbollah, through its actions especially the ones taken against Israel Regime, has gained the support of Islamic nations and states, even the ones who were the tough critiques of this movement. This party has helped develop cohesion among Muslims and bring close together the Muslim countries’ position especially against the Israel policies. The Hezbollah has also been successful in introduced traitors and servants of Islamic community.

Keywords: Hezbollah, Islamic Cohesion, Israel, Viewpoints, Goals, Effects.

• Quality of Zionism’s formation
• Written by: E. M

Abstract:
One of the most important discussions in every school of thought is the subject of recognizing the enemies against the given school. Every being in the world should know their enemies in order to be able to secure their survival and provide the necessary means of defend against the enemies. Even the animals follow the same rule; no animal was trapped by the hunter except when it acted ignorantly. Concerning this subject, Imam Khomeini Says no freeman officially recognizes Israel.
The Quranic verse (82, Surah: Ma’edeh) explains the subject of knowing the enemy and prioritizes it as, “Latajiddana Ashad Al-Nas”. The first important enemy is the Jews and if one day the Quran would change the first important enemy changed. Any mention of the Jews in the Quran should be interpreted as the Zionism.
The second important enemy is “Al-Ladina Ashraku” which means the polytheists. Another Quranic verse says that the Christians are also the Muslims’ enemies, “Wa Lan Tarza ‘Annel Yahud Wa La Nasara Hatta Tattabe’a Mellatahom Qol Inna Hada Allah Wa La’en Ittaba’at ‘Ahwa’ahom B’ad Al-Ladi Ja’aka Min Al-‘Elme Ma Laka Men Allah-e Men Waliye Wa La Nasir” meaning that the Jews and Christians will never be satisfied with you [so that you surrender to their wants] and follow their [distorted] religion. Say: Guidance is only the God’s guidance! And if you follow their desires, after becoming aware of it, there will be neither divine guardians nor any companions for you. (Surah: Baqareh, Verse 120). This article has mostly dealt with the basic formation of the Zionism. The subject has been divided and discussed in 4 categories, namely civil Zionism, Zionism in economy, policy, and religion. The article studies the importance of the Middle East in the viewpoint of “Lord Rochild” and the issue of laying the groundwork for controlling the Middle East as the best option for founding the Jew government. The Zionism’s four mentioned aspects were effective and aimed at creating a powerful united Zionist government and later and as the result of these efforts the Israel promised state was founded. The author points to the serious problems of Zionism and indicates that the Post-Zionism, who had entered the scene to solve these problems, could not succeed in doing this mission.

Keywords: Zionism, Economic, Political, Cultural and Religious Zionism, Israel, Rochild, Instantly.

مطالب مندرج در این مدخل بارگذاری شده از فصلنامه اندیشه تقریب، سال دوم، شماره نوزدهم، تابستان 1388 می‌باشد.