ابوعبدالرحمان سلمی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class="wikiInfo">پرونده:سلمی.jpg|جایگزین=سلمی نیشابوری|بندانگشتی|از تالیفات مهم س...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۲: خط ۱۲:
</div>
</div>


'''ابوعبدالرحمان سلمی''' از پرکارترین نویسندگان [[صوفی]] این دوره، آثار متعددی به [[زبان عربی]] نگاشت. از مهم‌ترین آن‌هاست: طبقات الصوفیة، که کهن‌ترین و مفصل‌ترین تذکرۀ عرفانی به عربی است و [[خواجه عبدالله انصاری]] (د ۴۸۱ق) بعدها این اثر را با همین عنوان به لهجۀ هراتی املا کرد و [[جامی]] (د ۸۹۸ ق) نیز در تألیفِ نفحات الانس از آن بهره گرفت<ref>جامی، عبدالرحمان، ج۱، ص۱-۲، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۷۰ش. - حبیبی، عبدالحی، ج۱، ص۲۹-۳۰، مقدمه بر طبقات الصوفیۀ خواجه عبدالله انصاری، کابل، ۱۳۴۱</ref>شحقائق التفسیر، که تفسیری عرفانی و دربر دارندۀ مجموعه‌ای از تفاسیر پیش از او ست و از این نظر دارای اهمیت بسیار است، از جملۀ این تفاسیر است: تفسیر منسوب به [[امام جعفر صادق]] (ع)، که به گفتۀ پل نویا، یکی از کهن‌ترین شواهد قرائت استنباطی یا قرائت مبتنی بر تجربۀ درونی و معنوی [[قرآن]] است<ref>نویا، پل، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۵، تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمۀ اسماعیل سعادت، تهران، ۱۳۷۳ش</ref> تفسیر ابن عطاء اَدَمی (د ۳۰۹ق)، که مفصل‌ترین تفاسیر این مجموعه است؛ تفسیر ابوالحسین نوری، که مختصرترین آن‌هاست؛ و تفسیر حسین بن منصور حلاج. از سلمی همچنین رساله‌های متعددی دربارۀ احوال و مقامات، آداب و رسوم، اخلاق و حقایق، تاریخ صوفیه، فتوت و ملامت و ملامتیه باقی‌مانده است<ref>پورجوادی، نصرالله، ج۱، ص۱۱-۱۵، مقدمه بر مجموعۀ آثار ابوعبدالرحمان سلمی، تهران، ۱۳۶۹ش</ref>.
'''ابوعبدالرحمان سلمی''' از پرکارترین نویسندگان [[صوفی]] دوران خویش، آثار متعددی به [[زبان عربی]] نگاشت. از مهم‌ترین آنهاست: طبقات الصوفیة که کهن‌ترین و مفصل‌ترین تذکرۀ عرفانی به عربی است و [[خواجه عبدالله انصاری]] (د ۴۸۱ق) بعدها این اثر را با همین عنوان به لهجۀ هراتی املا کرد و [[جامی]] (د ۸۹۸ ق) نیز در تألیفِ نفحات الانس از آن بهره گرفت<ref>جامی، عبدالرحمان، ج۱، ص۱-۲، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۷۰ش. - حبیبی، عبدالحی، ج۱، ص۲۹-۳۰، مقدمه بر طبقات الصوفیۀ خواجه عبدالله انصاری، کابل، ۱۳۴۱</ref>شحقائق التفسیر، که تفسیری عرفانی و دربر دارندۀ مجموعه‌ای از تفاسیر پیش از او ست و از این نظر دارای اهمیت بسیار است، از جملۀ این تفاسیر است: تفسیر منسوب به [[جعفر بن محمد (صادق)|جعفر بن محمد (صادق‌)]] (ع) که به گفتۀ پل نویا یکی از کهن‌ترین شواهد قرائت استنباطی یا قرائت مبتنی بر تجربۀ درونی و معنوی [[قرآن]] است<ref>نویا، پل، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۵، تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمۀ اسماعیل سعادت، تهران، ۱۳۷۳ش</ref> تفسیر ابن عطاء اَدَمی (د ۳۰۹ق)، که مفصل‌ترین تفاسیر این مجموعه است؛ تفسیر ابوالحسین نوری که مختصرترین آنهاست؛ و تفسیر حسین بن منصور حلاج. از سلمی همچنین رساله‌های متعددی دربارۀ احوال و مقامات، آداب و رسوم، اخلاق و حقایق، تاریخ صوفیه، فتوت و ملامت و ملامتیه باقی‌مانده است<ref>پورجوادی، نصرالله، ج۱، ص۱۱-۱۵، مقدمه بر مجموعۀ آثار ابوعبدالرحمان سلمی، تهران، ۱۳۶۹ش</ref>.


=زندگی=
=زندگی=


«ابوعبدالرحمن محمد بن حسين بن محمد بن موسي سلمي نيشابوري، از مشاهير عارفان ايران در اواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجري است. ولادت وي در سال 325 هجري در شهر نيشابور اتفاق افتاده است.
«ابوعبدالرحمن محمد بن حسین بن محمد بن موسی سلمی نیشابوری، از مشاهیر عارفان ایران در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری است. ولادت وی در سال 325 هجری در شهر نیشابور اتفاق افتاده است.


خاندان او، نزديک سيصد سال يا بيشتر در نيشابور ساکن بوده و همه تربيت اشرافي داشته‌اند. مادرش، دختر ابوعمرو بن نجيد -از مشايخ صوفيه- بوده و خود، تربيت صوفيانه داشته است. در نيشابور به تعليم و حفظ قرآن و روايت اشعار و تحصيل زبان عربي، و سپس به درس [[حديث]] و علم باطن پرداخته است. به [[عراق]] و ري و همدان و مرو و [[حجاز]] سفر کرده است. چون جد مادري او، ابوعمرو بن نجيد درگذشت، و غير از مادر او وارثي نداشت، با انتقال ثروت او، ابوعبدالرحمن به کار تصنيف و تأليف پرداخت و از اين جهت است که به نقال صوفيه و راوي کلام ايشان مشهور شده است.وي در آخر عمر، خانقاهي براي [[صوفیه|صوفيه]] در نيشابور، بنا کرد که محل سکونت صوفيه زمان و از مراکز تربيت کساني شده است که در کسب علم باطن، استعدادي داشتند.
خاندان او نزدیک سیصد سال یا بیشتر در نیشابور ساکن بوده و همه تربیت اشرافی داشته‌اند. مادرش، دختر ابوعمرو بن نجید -از مشایخ صوفیه- بوده و خود، تربیت صوفیانه داشته است. در نیشابور به تعلیم و حفظ قرآن و روایت اشعار و تحصیل زبان عربی، و سپس به درس [[حدیث|حدیث]] و علم باطن پرداخته است. به [[عراق]] و ری و همدان و مرو و [[حجاز]] سفر کرده است. چون جد مادری او ابوعمرو بن نجید درگذشت، و غیر از مادر او وارثی نداشت، با انتقال ثروت او ابوعبدالرحمن به کار تصنیف و تألیف پرداخت و از این جهت است که به نقال صوفیه و راوی کلام ایشان مشهور شده است. وی در آخر عمر خانقاهی برای [[صوفیه|صوفیه]] در نیشابور بنا کرد که محل سکونت صوفیه زمان و از مراکز تربیت کسانی شده است که در کسب علم باطن، استعدادی داشتند.


=اساتید=
=اساتید=


و شاگردي استاداني چون [[ابوالحسن دارقطني]] و [[ابونصر سراج]] و [[ابوالقاسم نصرآبادي]] و ابوعمرو بن نجيد را کرده است. غير از آنان، بيش‌تر استادان و عالمان مشهور زمان خود را ملاقات نموده و خرقه‌ي ارشاد از دست ابوالقاسم نصرآبادي پوشيده و [[ابوسعيد ابوالخير]] بعد از وفات پير ابوالفضل به صحت وي رسيده و از او خرقه گرفته است.
و شاگردی استادانی چون ابوالحسن دارقطنی و ابونصر سراج و ابوالقاسم نصرآبادی و ابوعمرو بن نجید را کرده است. غیر از آنان بیش‌تر استادان و عالمان مشهور زمان خود را ملاقات نموده و خرقه ارشاد از دست ابوالقاسم نصرآبادی پوشیده و [[ابوسعید ابوالخیر|ابوسعید ابوالخیر]] بعد از وفات پیر ابوالفضل به صحت وی رسیده و از او خرقه گرفته است.


=شاگردان=
=شاگردان=


شاگرداني چون [[ابوبکر احمد بن حسين بن بيهقي]] و احمد بن علي توزي قاضي و ابومحمد جويني، امام نيشابور والد ابوالمعالي جويني و ابوعبدالله حاکم نيشابوري معروف به ابن بيع صاحب مستدرک، داشته است<ref>[http://abarshahr.blogfa.com/post/44 ابو عبد الرحمن سلمی نیشابوری]</ref>.
شاگردانی چون ابوبکر احمد بن حسین بن بیهقی و احمد بن علی توزی قاضی و ابومحمد جوینی، امام نیشابور والد ابوالمعالی جوینی و ابوعبدالله حاکم نیشابوری معروف به ابن بیع صاحب مستدرک، داشته است<ref>[http://abarshahr.blogfa.com/post/44 ابوعبدالرحمن سلمی نیشابوری]</ref>.


=آثار=
=آثار=
خط ۳۸: خط ۳۸:
تاریخ أهل الصفوة
تاریخ أهل الصفوة
حقائق التفسیر
حقائق التفسیر
طبقات الصوفیة:مشهورتین اثر وی که به عنوان کتابی مرجع در [[تصوف]] مطرح است.بر اساس آن کتاب طبقات خواجه عبدالله انصاري ترتيب يافته و جامي با اطناب و تفصيل و اضافه کردن حالات بزرگان صوفيه تا زمان خود (نفحات الانس) را به قيد کتاب آورده است.
طبقات الصوفیة:مشهورتین اثر وی که به عنوان کتابی مرجع در [[تصوف]] مطرح است. بر اساس آن کتاب طبقات خواجه عبدالله انصاری ترتیب یافته و جامی با اطناب و تفصیل و اضافه کردن حالات بزرگان صوفیه تا زمان خود (نفحات الانس) را به قید کتاب آورده است.
مقامات الأولیاء
مقامات الأولیاء
جوامع آداب الصوفیه
جوامع آداب الصوفیه
خط ۵۳: خط ۵۳:
=درگذشت=
=درگذشت=


سرانجام، در روز يکشنبه سوم شعبان سال 412 هجري در نيشابور وديعه حيات به موکلان قضا و قدر سپرد و در همان خانقاه که از خاک برکشيده بود به خاک رفت.
سرانجام، در روز یکشنبه سوم شعبان سال 412 هجری در نیشابور بدرود حیات گفت و در همان خانقاه به خاک سپرده شد.
 
== پانویس ==
 
{{پانویس}}
=پانویس=
[[رده:تصوف]]
{{پانویس|2}}
[[رده:صوفیه]]
 
[[رده: تصوف]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۰۶

سلمی نیشابوری
از تالیفات مهم سلمی نیشابوری
نام ابوعبدالرحمن محمد بن موسی ازدی سلمی نیشابوری
نام‎های دیگر سلمی
درگذشت 412ق

ابوعبدالرحمان سلمی از پرکارترین نویسندگان صوفی دوران خویش، آثار متعددی به زبان عربی نگاشت. از مهم‌ترین آنهاست: طبقات الصوفیة که کهن‌ترین و مفصل‌ترین تذکرۀ عرفانی به عربی است و خواجه عبدالله انصاری (د ۴۸۱ق) بعدها این اثر را با همین عنوان به لهجۀ هراتی املا کرد و جامی (د ۸۹۸ ق) نیز در تألیفِ نفحات الانس از آن بهره گرفت[۱]شحقائق التفسیر، که تفسیری عرفانی و دربر دارندۀ مجموعه‌ای از تفاسیر پیش از او ست و از این نظر دارای اهمیت بسیار است، از جملۀ این تفاسیر است: تفسیر منسوب به جعفر بن محمد (صادق‌) (ع) که به گفتۀ پل نویا یکی از کهن‌ترین شواهد قرائت استنباطی یا قرائت مبتنی بر تجربۀ درونی و معنوی قرآن است[۲] تفسیر ابن عطاء اَدَمی (د ۳۰۹ق)، که مفصل‌ترین تفاسیر این مجموعه است؛ تفسیر ابوالحسین نوری که مختصرترین آنهاست؛ و تفسیر حسین بن منصور حلاج. از سلمی همچنین رساله‌های متعددی دربارۀ احوال و مقامات، آداب و رسوم، اخلاق و حقایق، تاریخ صوفیه، فتوت و ملامت و ملامتیه باقی‌مانده است[۳].

زندگی

«ابوعبدالرحمن محمد بن حسین بن محمد بن موسی سلمی نیشابوری، از مشاهیر عارفان ایران در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری است. ولادت وی در سال 325 هجری در شهر نیشابور اتفاق افتاده است.

خاندان او نزدیک سیصد سال یا بیشتر در نیشابور ساکن بوده و همه تربیت اشرافی داشته‌اند. مادرش، دختر ابوعمرو بن نجید -از مشایخ صوفیه- بوده و خود، تربیت صوفیانه داشته است. در نیشابور به تعلیم و حفظ قرآن و روایت اشعار و تحصیل زبان عربی، و سپس به درس حدیث و علم باطن پرداخته است. به عراق و ری و همدان و مرو و حجاز سفر کرده است. چون جد مادری او ابوعمرو بن نجید درگذشت، و غیر از مادر او وارثی نداشت، با انتقال ثروت او ابوعبدالرحمن به کار تصنیف و تألیف پرداخت و از این جهت است که به نقال صوفیه و راوی کلام ایشان مشهور شده است. وی در آخر عمر خانقاهی برای صوفیه در نیشابور بنا کرد که محل سکونت صوفیه زمان و از مراکز تربیت کسانی شده است که در کسب علم باطن، استعدادی داشتند.

اساتید

و شاگردی استادانی چون ابوالحسن دارقطنی و ابونصر سراج و ابوالقاسم نصرآبادی و ابوعمرو بن نجید را کرده است. غیر از آنان بیش‌تر استادان و عالمان مشهور زمان خود را ملاقات نموده و خرقه ارشاد از دست ابوالقاسم نصرآبادی پوشیده و ابوسعید ابوالخیر بعد از وفات پیر ابوالفضل به صحت وی رسیده و از او خرقه گرفته است.

شاگردان

شاگردانی چون ابوبکر احمد بن حسین بن بیهقی و احمد بن علی توزی قاضی و ابومحمد جوینی، امام نیشابور والد ابوالمعالی جوینی و ابوعبدالله حاکم نیشابوری معروف به ابن بیع صاحب مستدرک، داشته است[۴].

آثار

آداب التعازی آداب الصحبة و حسن العشره آداب الصوفیة أمثال القرآن الأربعین الإخوة والأخوات من الصوفیة تاریخ أهل الصفوة حقائق التفسیر طبقات الصوفیة:مشهورتین اثر وی که به عنوان کتابی مرجع در تصوف مطرح است. بر اساس آن کتاب طبقات خواجه عبدالله انصاری ترتیب یافته و جامی با اطناب و تفصیل و اضافه کردن حالات بزرگان صوفیه تا زمان خود (نفحات الانس) را به قید کتاب آورده است. مقامات الأولیاء جوامع آداب الصوفیه عیوب النفس و مداوتها درجات المعاملات کتاب السماع مناهج العارفین کتاب نسیم الارواح کتاب کلام الشافعی فی التصوف کتاب الفتوه الملامتیه و الصوفیه و اهل الفتوه کتاب الاربعین فی التصوف[۵]

درگذشت

سرانجام، در روز یکشنبه سوم شعبان سال 412 هجری در نیشابور بدرود حیات گفت و در همان خانقاه به خاک سپرده شد.

پانویس

  1. جامی، عبدالرحمان، ج۱، ص۱-۲، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۷۰ش. - حبیبی، عبدالحی، ج۱، ص۲۹-۳۰، مقدمه بر طبقات الصوفیۀ خواجه عبدالله انصاری، کابل، ۱۳۴۱
  2. نویا، پل، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۵، تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمۀ اسماعیل سعادت، تهران، ۱۳۷۳ش
  3. پورجوادی، نصرالله، ج۱، ص۱۱-۱۵، مقدمه بر مجموعۀ آثار ابوعبدالرحمان سلمی، تهران، ۱۳۶۹ش
  4. ابوعبدالرحمن سلمی نیشابوری
  5. مهدی دهباشی و سید علی اصغر میرباقری فرد، تاریخ تصوف (جلد ول) سیر تطور عرفان اسلامی از آغاز تا قرن ششم هجری. سمت. صص. ۱۳۰