confirmed، مدیران
۱۹٬۴۱۹
ویرایش
←منابع
(←پیشینه) |
(←منابع) |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:برائت از مشرکین 1.jpg|بی‌قاب|چپ]] | [[پرونده:برائت از مشرکین 1.jpg|بی‌قاب|چپ]] | ||
'''برائت در حج ابراهیمی'''، از جمله مناسک عبادی، سیاسی و اجتماعی است. [[حج]]، علاوه بر آن که دارای احکام فردی و شخصی است، ابعاد سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای نیز دارد. پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] و با درایت [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] این رکن، جان تازه‌ای به خود گرفت و توجه خاصی به آن شد. در این میان حکم فقهی '''«اعلان برائت از مشرکان»''' و دشمنان اسلام جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد و [[مذهب شیعه|شیعیان]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] به پیروی از فتوای امام خمینی سعی بر اجرای آن داشته‌اند. در علم فقه نیز مسأله [[تبری]] از مشرکین نوعی ارتباط خاص و منفی [[مسلمان|مسلمین]] با [[مشرک|مشرکین]] است که نمود عینی آن را می‌توان در '''«اعلان برائت از مشرکین»''' در [[حج]] دانست. | '''برائت در حج ابراهیمی'''، از جمله مناسک عبادی، سیاسی و اجتماعی است. [[حج]]، علاوه بر آن که دارای احکام فردی و شخصی است، ابعاد سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای نیز دارد. پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] و با درایت [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] این رکن، جان تازه‌ای به خود گرفت و توجه خاصی به آن شد. در این میان حکم فقهی '''«اعلان برائت از مشرکان»''' و دشمنان اسلام جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد و [[مذهب شیعه|شیعیان]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] به پیروی از فتوای امام خمینی سعی بر اجرای آن داشته‌اند. در [[فقه|علم فقه]] نیز مسأله [[تبری]] از مشرکین نوعی ارتباط خاص و منفی [[مسلمان|مسلمین]] با [[مشرک|مشرکین]] است که نمود عینی آن را می‌توان در '''«اعلان برائت از مشرکین»''' در [[حج]] دانست. | ||
== مفهوم برائت == | == مفهوم برائت == | ||
=== برائت در لغت === | === برائت در لغت === | ||
اصل واژه «برء» و «براء» و «تبرّی» به معنای کناره‌گیری و بیزاری جستن از هر چیزی است که مجاورت با آن مورد کراهت و نکوهش باشد. | اصل واژه «برء» و «براء» و «تبرّی» به معنای کناره‌گیری و بیزاری جستن از هر چیزی است که مجاورت با آن مورد کراهت و نکوهش باشد<ref>ابوالحسن احمد بن فارس، ''معجم مقاییس اللغه''، ج 1، ص 236.</ref><ref>حسینى زبيدى واسطى، سيد مرتضى، ''تاج العروس من جواهر القاموس''، ذیل واژۀ «ب ر ء».</ref>. | ||
=== برائت در اصطلاح === | === برائت در اصطلاح === | ||
برائت به این معنا، با معنای لغوی آن بی‌تناسب نیست و در واقع، مفهوم برائت، از بیزاری که یک امر قلبی و عاطفی باشد، فراتر رفته و مستلزم کناره‌گیری، منزوی ساختن و طرد عمل مشرکان و توطئه‌گران است و همانگونه که مفسران گفته‌اند: به معنای رفع امان و سلب مصونیت و عدم تعهد در برابر مشرکان و حتی جنگ با آنان می‌باشد، چه، آنان آغازگر توطئه بوده و نقض عهد کرده و مهلت و مدت پیمانشان به پایان رسیده است. | برائت به این معنا، با معنای لغوی آن بی‌تناسب نیست و در واقع، مفهوم برائت، از بیزاری که یک امر قلبی و عاطفی باشد، فراتر رفته و مستلزم کناره‌گیری، منزوی ساختن و طرد عمل مشرکان و توطئه‌گران است و همانگونه که مفسران گفته‌اند: به معنای رفع امان و سلب مصونیت و عدم تعهد در برابر مشرکان و حتی جنگ با آنان می‌باشد، چه، آنان آغازگر توطئه بوده و نقض عهد کرده و مهلت و مدت پیمانشان به پایان رسیده است. | ||
[[تبری|برائت]] و [[تبری|تبرّی]] در برابر [[ولایت]] و [[تولی|تولّی]]، دو فرع از [[فروع دین]]، مسلمانان محسوب می‌شوند. در اصطلاح دینی، برائت به بیزاری از دشمنان خداوند اطلاق می‌گردد<ref>''التبیان''، ج 2، ص 65 - 66.</ref>. استفاده از تعبیر «برائت از مشرکان» امروز به تلاش‌هایی اشاره دارد که در بُعد سیاسی و بین‌المللی [[حج]] به‌شکل اجتماعی و در مراسم برائت از مشرکان به‌طور عمومی در [[جهان اسلام]] و در [[عربستان سعودی]] در سرزمین منا به‌طور ویژه صورت می‌گیرد. | [[تبری|برائت]] و [[تبری|تبرّی]] در برابر [[ولایت]] و [[تولی|تولّی]]، دو فرع از [[فروع دین]]، مسلمانان محسوب می‌شوند. در اصطلاح دینی، برائت به بیزاری از دشمنان خداوند اطلاق می‌گردد<ref>طوسی، محمدبن‌حسن، ''التبیان فی تفسیر القرآن''، ج 2، ص 65 - 66.</ref>. استفاده از تعبیر «برائت از مشرکان» امروز به تلاش‌هایی اشاره دارد که در بُعد سیاسی و بین‌المللی [[حج]] به‌شکل اجتماعی و در مراسم برائت از مشرکان به‌طور عمومی در [[جهان اسلام]] و در [[عربستان سعودی]] در سرزمین منا به‌طور ویژه صورت می‌گیرد<ref>راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین‌بن‌محمد، ''المفردات فی غریب القرآن''، ج 8، ص 289.</ref>. | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
[[پرونده:برائت در حج ابراهیمی.jpg|بی‌قاب|راست]] | [[پرونده:برائت در حج ابراهیمی.jpg|بی‌قاب|راست]] | ||
[[حضرت ابراهیم|ابراهیم خلیل الرحمن (علیه‌السلام)]] نخستین پیامبرى بود که با صراحت مسألۀ برائت از شرک و مشرکین را اعلام کرد و از این رو [[قرآن]] مسلمانان را به تأسى از آن بزرگوار می‌خواند: '''{{متن قرآن|قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ...|سوره = ممتحنه|آیه = 4}}'''؛ و امت اسلام در اعلان برائت از مشرکان به آن اسوه تاریخ انبیا اقتدا کرده است ، لیکن با یک نگرش دقیق در قرآن کریم به روشنى درمى‌یابیم که برائت از مشرکین یکى از دو رکن اصلى توحید است و همه انبیاى الهى موظف بودند در کنار دعوت مردم به پرستش خدا، آنها را به اجتناب از قدرت هاى طاغوتى و برائت از مطلق شرک و مشرک دعوت نمایند. | [[حضرت ابراهیم|ابراهیم خلیل الرحمن (علیه‌السلام)]] نخستین پیامبرى بود که با صراحت مسألۀ برائت از شرک و مشرکین را اعلام کرد و از این رو [[قرآن]] مسلمانان را به تأسى از آن بزرگوار می‌خواند: '''{{متن قرآن|قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ...|سوره = ممتحنه|آیه = 4}}'''؛ و امت اسلام در اعلان برائت از مشرکان به آن اسوه تاریخ انبیا اقتدا کرده است ، لیکن با یک نگرش دقیق در قرآن کریم به روشنى درمى‌یابیم که برائت از مشرکین یکى از دو رکن اصلى توحید است و همه انبیاى الهى موظف بودند در کنار دعوت مردم به پرستش خدا، آنها را به اجتناب از قدرت هاى طاغوتى و برائت از مطلق شرک و مشرک دعوت نمایند. | ||
مسألۀ برائت از مشرکین آیینی اسلامی است که از زمان ابلاغ آن در سال نهم هجری مورد توجه [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله)]] و [[ائمه |ائمه (علیهم‌السلام)]] بوده است<ref>[https://hadith.net/post/42206/%D8%AA%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D9%89-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A7%D9%86/ تحقیقی درباره مراسم برائت]، پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه.</ref>. | |||
پس از نقض عهد مشرکینی که پس از [[فتح مکه]] با پیامبر پیمان عدم تهاجم و دشمنی بسته بودند. آیات نخست (ده آیۀ اول) <ref>ابن کثیر، ''تفسیر'' ، ج ۲، ص ۲۸۷ ـ ۲۹۳.</ref> | مسألۀ برائت از مشرکین آیینی اسلامی است که از زمان ابلاغ آن در سال نهم هجری مورد توجه [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله)]] و [[ائمه |ائمه (علیهم‌السلام)]] بوده است<ref>[https://hadith.net/post/42206/%D8%AA%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D9%89-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A7%D9%86/ تحقیقی درباره مراسم برائت]، پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه.</ref>. پس از نقض عهد مشرکینی که پس از [[فتح مکه]] با پیامبر پیمان عدم تهاجم و دشمنی بسته بودند. آیات نخست (ده آیۀ اول)<ref>ابن کثیر، ''تفسیر'' ، ج ۲، ص ۲۸۷ ـ ۲۹۳.</ref> سورۀ برائت متکفل این اعلان بود. حضرت علی علیه السلام این آیات را به دستور [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله)]] در مراسح حج سال نهم هجرت ابلاغ کرد. آیات مزبور، علاوه بر برائت از مشرکانِ پیمان‌شکن، تمامی مشرکان، اعم از پیمان بستگان و غیر آنان، را شامل می‌شود؛ زیرا به نظر برخی از مفسران، آیۀ سوم سوره برائت، تکرار آیۀ اول نیست؛ آیه اول اعلام برائت و بیزاری از مشرکینِ پیمان‌شکن، و خطاب آیۀ سوم به‌صورت اعلام برائت یا به تعبیر قرآن '''«اذان برائت»''' متوجه تمامی مردم است، نه خاص مشرکین، تا همه بدانند که خدا و رسول از مشرکین بیزارند و مردم خود را برای چنین امری، پس از سپری شدن ماه‌های حرام، آماده سازند. | ||
== برائت در قرآن == | == برائت در قرآن == | ||
خداوند متعال در [[قرآن]] می‌فرماید: '''{{متن قرآن|وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ|سوره = توبه|آیه = 3}}'''؛ واژۀ «برائت» در آیه به «بیزاری» تعبیر شده است و شاید این واژه به خاطر بُعد احساسی و عاطفی آن، برای بیان معنا و مفهوم اصل برائت رسا و کافی نباشد. برائت به معنای دوری جستن و کناره‌گیری کردن و منزوی ساختنِ دشمن است و این در زمان صلح، به منظور بازداشتن دشمن از سوء استفاده از روابط صلح‌آمیز، بر ضد اسلام و امت اسلامی، به شیوه‌ای مناسب و با مقتضای زمان، انجام می‌گیرد؛ بنابراین، تعبیر '''«برائت از مشرکین»''' برگرفته از [[قرآن|قرآن کریم]] است. برائت [[پیامبران|انبیا]] از مشرکان و اعلان بیزاری آنها از «شرک» و | خداوند متعال در [[قرآن]] می‌فرماید: '''{{متن قرآن|وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ|سوره = توبه|آیه = 3}}'''؛ واژۀ «برائت» در آیه به «بیزاری» تعبیر شده است و شاید این واژه به خاطر بُعد احساسی و عاطفی آن، برای بیان معنا و مفهوم اصل برائت رسا و کافی نباشد. برائت به معنای دوری جستن و کناره‌گیری کردن و منزوی ساختنِ دشمن است و این در زمان صلح، به منظور بازداشتن دشمن از سوء استفاده از روابط صلح‌آمیز، بر ضد اسلام و امت اسلامی، به شیوه‌ای مناسب و با مقتضای زمان، انجام می‌گیرد؛ بنابراین، تعبیر '''«برائت از مشرکین»''' برگرفته از [[قرآن|قرآن کریم]] است. برائت [[پیامبران|انبیا]] از مشرکان و اعلان بیزاری آنها از «شرک» و «موضوع‌له شرک» در چند جای قرآن از جمله: «[[سوره انعام]]: ۱۹، ۷۸؛ [[سوره توبه]]: ۳، ۱۱۴؛ سوره هود: ۳۵، ۵۴؛ [[سوره یونس]]: ۴۱؛ سوره شعرا: ۲۱۶؛ سوره زحرف: ۲۶» بیان شده است. | ||
== برائت از دیدگاه امامین انقلاب == | == برائت از دیدگاه امامین انقلاب == | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه تولی از استکبار جهانی در واقع تولی از طاغوت است، تصریح کرد: ما امیدوار هستیم که حج ابراهیمی امسال همراه با حج برائت باشد. امسال نه تنها حاجیان باید برائت خود را از طاغوت اعلام کرده، بلکه تمامی مسلمانان در جای جای دنیا باید همراه حجاج برائت خود را از رژیم غاصب [[رژیم صهیونیستی|اسرائیل]] اعلام کنند. | دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه تولی از استکبار جهانی در واقع تولی از طاغوت است، تصریح کرد: ما امیدوار هستیم که حج ابراهیمی امسال همراه با حج برائت باشد. امسال نه تنها حاجیان باید برائت خود را از طاغوت اعلام کرده، بلکه تمامی مسلمانان در جای جای دنیا باید همراه حجاج برائت خود را از رژیم غاصب [[رژیم صهیونیستی|اسرائیل]] اعلام کنند. | ||
وی خاطر نشان کرد: امروز شاهد هستیم که عدالت خواهان جهان از سرتاسر دنیا علیه ظلم و کودک‌کشی که رژیم صهیونیستی در حق مردم مظلوم [[فلسطین]] روا داشته است قیام کرده و برائت خود را از این رژیم اعلام کرده‌اند، چرا که برائت از اسرائیل یکی از ویژگی‌های ذاتی انسان است. او در پایان اظهار داشت: امیدوار هستیم که خداوند به ظالمان نشان دهد که عاقبتشان جز سرنگونی و محو از روی زمین چیز دیگری نخواهد بود و حکومت عدل به دست مستضعفان جهان خواهد افتاد<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6139109/%D8%AD%D8%AC-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%AC-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%85%D9%86-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA حج ابراهیمی، حج برائت از دشمن جنایتکار صهیونیستی است، خبرگزاری مهر].</ref>. | وی خاطر نشان کرد: امروز شاهد هستیم که عدالت خواهان جهان از سرتاسر دنیا علیه ظلم و کودک‌کشی که رژیم صهیونیستی در حق مردم مظلوم [[فلسطین]] روا داشته است قیام کرده و برائت خود را از این رژیم اعلام کرده‌اند، چرا که برائت از اسرائیل یکی از ویژگی‌های ذاتی انسان است. او در پایان اظهار داشت: امیدوار هستیم که خداوند به ظالمان نشان دهد که عاقبتشان جز سرنگونی و محو از روی زمین چیز دیگری نخواهد بود و حکومت عدل به دست مستضعفان جهان خواهد افتاد<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6139109/%D8%AD%D8%AC-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%AC-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%85%D9%86-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA حج ابراهیمی، حج برائت از دشمن جنایتکار صهیونیستی است، خبرگزاری مهر].</ref>. | ||
== پیوند به بیرون == | |||
* [https://taqribstudies.ir/%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d9%86%d9%87%d8%a7%db%8c%db%8c-%d9%86%d8%b4%d8%b3%d8%aa-%d8%aa%d8%a8%db%8c%db%8c%d9%86%db%8c-%d8%ad%d8%ac1/ سلسله نشست‌های تبیینی «حج و برائت از مشرکین از دیدگاه امامین انقلاب»، پژوهشگاه مطالعات تقریبی]. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[سید روح‌الله موسوی خمینی]] | |||
* [[سید علی حسینی خامنه‌ای]] | |||
* [[انقلاب اسلامی ایران]] | * [[انقلاب اسلامی ایران]] | ||
* [[فلسطین]] | * [[فلسطین]] | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* [https://rch.ac.ir/article/Details/6274 برائت از مشرکین، دانشنامه جهان اسلام]، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 4 خردادماه 1403. | * [https://rch.ac.ir/article/Details/6274 برائت از مشرکین، دانشنامه جهان اسلام]، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 4 خردادماه 1403 ش. | ||
* [https://www.mehrnews.com/news/6139109/%D8%AD%D8%AC-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%AC-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%85%D9%86-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA حج ابراهیمی، حج برائت از دشمن جنایتکار صهیونیستی است، خبرگزاری مهر]، تاریخ درج مطلب: 27 خردادماه 1403ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 28 خردادماه 1403 ش. | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||
[[رده:رویدادها]] | |||
[[رده:حوادث قرن 15 شمسی]] | |||