۸۷٬۷۸۰
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[جعفر بن محمد (صادق)(ع)' به '[[جعفر بن محمد (صادق)') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
=معنای لغوی زکات= | =معنای لغوی زکات= | ||
زکات از ریشه لغوی «ز ک و» دلالت بر رشد و نمو و زیاد شدن دارد. <ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۶ ـ ۱۷</ref> خلیل بن احمد درباره معنای لغوی زکات میگوید: زکات مال به معنای پاک کردن آن است و جمله «زکا الزرع یزکو زکاء» به معنای رشد کردن کشتزار و محصولات میباشد. <ref>فراهیدی، کتاب العین، ج۵، ص۳۹۴ </ref> [[راغب اصفهانی]] اصل زکات را به معنای رشدی که از برکت خداوند به دست آمده میداند. <ref>راغب اصفهانی، المفردات، ماده «زکو»</ref> و [[سید محمد حسین طباطبایی]] معنای لغوی زکات را تطهیر میداند. <ref> طباطبایی، المیزان، ج ۱۵، ص۹؛ ترجمه المیزان، ج ۱۵، ص۱۲ </ref> | زکات از ریشه لغوی «ز ک و» دلالت بر رشد و نمو و زیاد شدن دارد. <ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۶ ـ ۱۷</ref> خلیل بن احمد درباره معنای لغوی زکات میگوید: زکات مال به معنای پاک کردن آن است و جمله «زکا الزرع یزکو زکاء» به معنای رشد کردن کشتزار و محصولات میباشد. <ref>فراهیدی، کتاب العین، ج۵، ص۳۹۴ </ref> [[راغب اصفهانی]] اصل زکات را به معنای رشدی که از برکت خداوند به دست آمده میداند. <ref>راغب اصفهانی، المفردات، ماده «زکو»</ref> و [[سید محمدحسین طباطبایی|سید محمد حسین طباطبایی]] معنای لغوی زکات را تطهیر میداند. <ref> طباطبایی، المیزان، ج ۱۵، ص۹؛ ترجمه المیزان، ج ۱۵، ص۱۲ </ref> | ||
=مفهوم زکات= | =مفهوم زکات= | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
«زکات» در لغت یعنی نموّ، «زَکا الزَّرْعُ» یعنی زراعت رشد کرد و پاک شد. آری، بریدن شاخههای درخت انگور در ظاهر کوتاه کردن درخت است، ولی در واقع، سبب رشد آن میشود. | «زکات» در لغت یعنی نموّ، «زَکا الزَّرْعُ» یعنی زراعت رشد کرد و پاک شد. آری، بریدن شاخههای درخت انگور در ظاهر کوتاه کردن درخت است، ولی در واقع، سبب رشد آن میشود. | ||
در | در شرع اسلام، زکات اسم صدقۀ واجب از مال است. و زکاتدهندگان به وسیله دادن زکات نزد خدای سبحان پاک میگردند و قول خداوند متعال به همین معنا اشاره دارد که فرمود: خُذْ مِنْ امْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکیهِمْ بِها... ؛ <ref>سوره توبه، آیه ۱۰۳</ref> از داراییهایشان صدقه (زکات) بستان تا بدان وسیله آنان را پاک و منزه سازی. <ref> احکام روزه، نعمت الله یوسفیان، ص ۶۳</ref> | ||
=معنای اصطلاحی زکات= | =معنای اصطلاحی زکات= | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
به طور کلی آیات مربوط به زکات در قرآن شامل موارد ذیل است: | به طور کلی آیات مربوط به زکات در قرآن شامل موارد ذیل است: | ||
# دستهای از آیات، اصل زکات را مطرح کرده و آن را در ردیف نماز قرار دادهاند و پرداخت زکات را مانند اقامه نماز، واجب دانسته و از شعائر دینی و علایم ایمان به حساب آوردهاند. | # دستهای از آیات، اصل زکات را مطرح کرده و آن را در ردیف نماز قرار دادهاند و پرداخت زکات را مانند اقامه نماز، واجب دانسته و از شعائر دینی و علایم ایمان به حساب آوردهاند. | ||
# آیاتی هستند که به دادن زکات امر نموده و آن را به عنوان معامله با خدا قلمداد نمودهاند؛ به عنوان نمونه سوره احزاب آیه ۳۳؛ سوره مجادله آیه ۱۳. | # آیاتی هستند که به دادن زکات امر نموده و آن را به عنوان معامله با خدا قلمداد نمودهاند؛ به عنوان نمونه سوره احزاب آیه ۳۳؛ سوره مجادله آیه ۱۳. | ||
# برخی از آیات نشاندهنده تشریع اصل این فریضه عبادی و اقتصادی هستند و به طور کلی درباره این که چه مقداری گرفته شود و در چه موردی گرفته نشود، ساکت میباشند. | # برخی از آیات نشاندهنده تشریع اصل این فریضه عبادی و اقتصادی هستند و به طور کلی درباره این که چه مقداری گرفته شود و در چه موردی گرفته نشود، ساکت میباشند. | ||
# برخی از آیات، مصارف زکات را به طور دقیق شمارش نمودهاند و رهبری [[امت اسلامی]] باید زکات مأخوذه را در این مصارف به کار بیندازد. (در بیان تعیین موارد مصرف زکات اکثر مفسران به آیه ۶۰ سوره توبه استناد نمودهاند و در این موارد، اختلافی نیست). | # برخی از آیات، مصارف زکات را به طور دقیق شمارش نمودهاند و رهبری [[امت اسلامی]] باید زکات مأخوذه را در این مصارف به کار بیندازد. (در بیان تعیین موارد مصرف زکات اکثر مفسران به آیه ۶۰ سوره توبه استناد نمودهاند و در این موارد، اختلافی نیست). | ||
# برخی از آیات کسانی را که زکات نمیدهند در ردیف [[کفار]] قلمداد کردهاند، مانند سوره فصلت آیه ۷. | # برخی از آیات کسانی را که زکات نمیدهند در ردیف [[کفار]] قلمداد کردهاند، مانند سوره فصلت آیه ۷. | ||
خط ۵۵: | خط ۵۰: | ||
'''زکات مایه آزمایش ثروتمندان''' | '''زکات مایه آزمایش ثروتمندان''' | ||
[[جعفر بن محمد (صادق)]] <ref>ر. ک:مقاله امام صادق(ع)</ref> درباره زکات میفرماید: همانا خداوند زکات را جهت آزمایش ثروتمندان و یاری فقیران قرار داد و اگر مردم زکات اموال خود را بپردازند، مسلمانی فقیر و نیازمند باقی نخواهد ماند و به آنچه که خداوند واجب نموده بینیاز خواهد شد؛ و مردم فقیر، محتاج، گرسنه و عریان نمیشوند مگر به خاطر گناه ثروتمندان. <ref>وسائل الشیعه، ج ۶، ص ۴</ref> | [[جعفر بن محمد (صادق)|جعفر بن محمد (صادق)]] <ref>ر. ک:مقاله امام صادق(ع)</ref> درباره زکات میفرماید: همانا خداوند زکات را جهت آزمایش ثروتمندان و یاری فقیران قرار داد و اگر مردم زکات اموال خود را بپردازند، مسلمانی فقیر و نیازمند باقی نخواهد ماند و به آنچه که خداوند واجب نموده بینیاز خواهد شد؛ و مردم فقیر، محتاج، گرسنه و عریان نمیشوند مگر به خاطر گناه ثروتمندان. <ref>وسائل الشیعه، ج ۶، ص ۴</ref> | ||
'''نپرداختن زکات موجب هلاکت''' | '''نپرداختن زکات موجب هلاکت''' | ||
خط ۱۲۷: | خط ۱۲۲: | ||
# از شرایط وجوب زکات بلوغ و عقل است و بر طفل و مجنون زکات واجب نیست، اما ولیّ و سرپرست آنها باید زکات را از اموالشان بدهد (فقط مذهب حنفی مخالف این مطلب است). <ref>جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی مذاهب الاربعه، ج 1، ص 328، بیروت، المکتبه العصریه، 1426ق</ref> | # از شرایط وجوب زکات بلوغ و عقل است و بر طفل و مجنون زکات واجب نیست، اما ولیّ و سرپرست آنها باید زکات را از اموالشان بدهد (فقط مذهب حنفی مخالف این مطلب است). <ref>جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی مذاهب الاربعه، ج 1، ص 328، بیروت، المکتبه العصریه، 1426ق</ref> | ||
# مال مورد نظر به مقدار نصاب باید برسد. <ref>جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی مذاهب الاربعه، ج 1، ص 330، بیروت، المکتبه العصریه، 1426ق</ref> | # مال مورد نظر به مقدار نصاب باید برسد. <ref>جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی مذاهب الاربعه، ج 1، ص 330، بیروت، المکتبه العصریه، 1426ق</ref> | ||
== اموالی که به آن زکات تعلق میگیرد == | == اموالی که به آن زکات تعلق میگیرد == |