حماد بن ابی سلیمان: تفاوت میان نسخه‌ها

| تاریخ درگذشت =  

| محل درگذشت = [[کوفه]]

| شاگردان = [[ابوحنیفه]]

| دین = [[اسلام]]

| وبگاه =  

}}

ابو‌اسماعیل حماد بن ابی سلیمان از ایرانیان مقیم [[کوفه]] است. پدرش فرمان‌روای [[اصفهان]] بود که در جریان فتح آن شهر در زمان [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] به دست [[ابوموسی اشعری]] به همراه خانواده [[اسیر]] شد و سپس در حضور [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]]، [[اسلام]] آورد. وی از جمله ده [[موالی]] بود که [[معاویه]] در جریان [[جنگ صفین|جنگ صفّین]] به ابوموسی اشعری بخشید و [[ابوموسی اشعری|ابوموسی]] او را به پسرش ابراهیم داد و ابراهیم او را آزاد کرد و سپس پدر حماد در کوفه ساکن گشت<ref>راویان مشترک، حسن عزیزی، پرویزرستگار، یوسف بیات، دفترتبلیغات اسلامی قم،1381ش، ج 1،ص 262</ref>.

ابوسلیمان در کوفه به زندگی جدید خود پرداخت و فرزندش را به تحصیل علم و دانش گمارد؛ به طوری که حماد در زمره دانش‌آموخت‌گان مشهور کوفه قرار گرفت<ref>اعیان الشیعه، سید محسن امین، ج 6، ص 223</ref>.

[[ابن سعد]] از [[حماد بن زید]] نقل می‌کند: حماد بن ابی سلیمان به [[بصره]] مسافرت کرد. پس از بازگشت، از وی پرسیدند: بصریان را چگونه یافتی؟ گفت: آنان شاخه‌ای از اهل [[شام (شامات)|شام]] هستند که در نزدیکی ما فرود آمده‌اند. حماد بن زید می‌افزاید: یعنی آنان درباره [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] چون ما نیستند.

[[سید محسن امین]] این گفتار حماد را نشانه [[مذهب شیعه|تشیّع]] او می‌داند؛ به جهت این‌که بصریان از [[علی بن ابی‌طالب|امیرمؤمنان (علیه‌السلام)]] روی‌گردان و اهل کوفه، [[مذهب شیعه|شیعه]] آن حضرت بودند<ref>اعیان الشیعه، سید محسن امین، ج 6، ص 223</ref>.

او از استادان برجسته [[ابوحنیفه]] است. ابوحنیفه مدت 18 سال در حلقه درسش شرکت کرد و تا هنگام وفات حماد، از او بهره می‌برد<ref>. تاریخ بغداد، ج 13، ص 333</ref>.

شخصی به نام ابومطیع از قول ابو‌حنیفه نقل می‌کند که نزد ابوجعفر [[منصور عباسی]] رفته بود ابوجعفر از وی پرسید اساتید تو چه کسانی بوده‌اند؟ وی در جواب گفت علوم را از حماد بن ابی سلیمان کوفی آموختم که او شاگرد [[ابراهیم نخعی]] و او نیز شاگرد [[عمر بن خطاب]] و او نیز از [[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)]] آموخت<ref> تاریخ بغداد، ج ۱۳، ص ۳۳۴</ref>.

حماد به شهرهای بسیاری در شرق و غرب سفر کرده و از [[محدّث|محدثان]] و دانشمندان در این سرزمین‌ها دانش و [[حدیث]] آموخته است<ref>. الانساب سمعانی، ج 7، ص 85</ref>.

[[صلت بن بسطام|صلت بن بسطام (رحمه‌الله)]] می‌گوید: «حماد بن ابی سلیمان (رحمه‌الله) هر شب [[رمضان]] پنجاه تن را [[افطار]] می‌داد و هرگاه شب [[عید فطر|عید‌ فطر]]  فرا می‌رسد به هر یک از آنان لباس [نو] می‌پوشاند<ref>[تاریخ اصفهان، ابونعیم اصفهانی ۱/ ۲۴۲].

باران حکمت</ref>».

حماد پس از خدمات زیادی که در طول عمر خود انجام داد، در سال 120 ق و در کهولت سن وفات یافت<ref> تاریخ خلیفه، خلیفة بن خیاط العصفری، دارالفکر، بیروت، 1414 ق، ص 275</ref>.

{{پانویس}}