۲۱٬۸۸۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
«نظر به اینکه قرآن مجید کتابی است همگانی و همیشگی، در غایب مانند حاضر جاری است و به آینده و گذشته مانند حال منطبق می‌شود، مثلا آیاتی که در شرایط خاصه‌ای برای مومنین زمان نزول تکالیفی بار می‌کنند، مومنینی که پس از عصر نزول دارای همان شرایط هستند بی کم و کاست همان تکالیف را دارند و آیاتی را که صاحبان صفاتی را ستایش یا سرزنش می‌کنند یا مژده می‌دهند یا می‌ترسانند کسانی را که با آن صفات متّصفند در هر زمان و در هر مکان باشند شامل هستند. بنابراین هرگز مورد نزول آیه ای مُخَصِّصِ آن آیه نخواهد بود. یعنی آیه‌ای که درباره شخصی یا اشخاص معیّنی نازل شده در مورد نزول خود منجمد نشده، به هر موردی که در صفات و خصوصیّات با مورد نزول آیه شریک است سرایت خواهد نمود و این خاصه همان است که در عرف روایات به نام «جری» نامیده می‌شود». | «نظر به اینکه قرآن مجید کتابی است همگانی و همیشگی، در غایب مانند حاضر جاری است و به آینده و گذشته مانند حال منطبق می‌شود، مثلا آیاتی که در شرایط خاصه‌ای برای مومنین زمان نزول تکالیفی بار می‌کنند، مومنینی که پس از عصر نزول دارای همان شرایط هستند بی کم و کاست همان تکالیف را دارند و آیاتی را که صاحبان صفاتی را ستایش یا سرزنش می‌کنند یا مژده می‌دهند یا می‌ترسانند کسانی را که با آن صفات متّصفند در هر زمان و در هر مکان باشند شامل هستند. بنابراین هرگز مورد نزول آیه ای مُخَصِّصِ آن آیه نخواهد بود. یعنی آیه‌ای که درباره شخصی یا اشخاص معیّنی نازل شده در مورد نزول خود منجمد نشده، به هر موردی که در صفات و خصوصیّات با مورد نزول آیه شریک است سرایت خواهد نمود و این خاصه همان است که در عرف روایات به نام «جری» نامیده می‌شود». | ||
همچنین ایشان در تفسیرش در توضیح «تطبیق» می‌نویسد: | همچنین ایشان در تفسیرش در توضیح «تطبیق» می‌نویسد: | ||
«این خود سلیقه [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] است، که همواره یک آیه از قرآن را بر هر موردى که قابل انطباق با آن باشد تطبیق می‌کنند، هر چند که اصلا ربطى به مورد نزول آیه نداشته باشد، [[عقل]] هم همین سلیقه و روش را صحیح می‌داند، براى اینکه قرآن به‌منظور هدایت همه | «این خود سلیقه [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] است، که همواره یک آیه از قرآن را بر هر موردى که قابل انطباق با آن باشد تطبیق می‌کنند، هر چند که اصلا ربطى به مورد نزول آیه نداشته باشد، [[عقل]] هم همین سلیقه و روش را صحیح می‌داند، براى اینکه قرآن به‌منظور هدایت همه انسانها، در همه ادوار نازل شده، تا آنان را به سوى آنچه باید بدان معتقد باشند، و آنچه باید بدان متخلّق گردند، و آنچه که باید عمل کنند، هدایت کند، چون معارف نظرى قرآن مختص به یک عصر خاص، و یک حال مخصوص نیست ...» | ||
==انواع جری و تطبیق== | ==انواع جری و تطبیق== | ||
روایات «جری و تطبیق» نه شأن [[تفسیر|تفسیری]] دارد و نه سبب نزول آیه به حساب می‌آید، بلکه اگر صحت سند و متن آن احراز شود، می‌توان آن را نوعی از جری و تطبیق صحیح دانست . [[سید محمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] نیز در بحث روایی تفسیرش در ذیل آیات مختلف در نقد و بررسی روایات اسباب نزول با عبارت «هی من الجری و التطبیق أو من البطن و لیست بمفسّره» این گونه روایات را مورد نزول آیه به حساب نمی آورد و آن را از باب «جری و تطبیق» می داند. | روایات «جری و تطبیق» نه شأن [[تفسیر|تفسیری]] دارد و نه سبب نزول آیه به حساب می‌آید، بلکه اگر صحت سند و متن آن احراز شود، می‌توان آن را نوعی از جری و تطبیق صحیح دانست . [[سید محمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] نیز در بحث روایی تفسیرش در ذیل آیات مختلف در نقد و بررسی روایات اسباب نزول با عبارت «هی من الجری و التطبیق أو من البطن و لیست بمفسّره» این گونه روایات را مورد نزول آیه به حساب نمی آورد و آن را از باب «جری و تطبیق» می داند. | ||
===تطبیق مفهوم کلی آیه با مصداق کلی=== | ===تطبیق مفهوم کلی آیه با مصداق کلی=== | ||
در این نوع از «جری و تطبیق»، روایت منقول از پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) یا [[ائمه|ائمه معصومین (علیهم‌السلام)]]، گزارش از مفهوم عام آیه بر مصداق کلی می‌کند. از جمله: | در این نوع از «جری و تطبیق»، روایت منقول از پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) یا [[ائمه|ائمه معصومین (علیهم‌السلام)]]، گزارش از مفهوم عام آیه بر مصداق کلی می‌کند. از جمله: | ||