confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۳
ویرایش
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
== ملی شدن نفت و نخستوزیری == | == ملی شدن نفت و نخستوزیری == | ||
در انتخابات مجلس شانزدهم با همه تقلبات و مداخلات شاه و دربار، صندوقهای ساختگی آراء تهران باطل شد. [[عبدالحسین هژیر]] وزیر دربار توسط [[فدائیان اسلام|جمعیت فداییان اسلام]] ترور شد و در نوبت دوم [[انتخابات]]، دکتر مصدق به مجلس راه یافت. پس از ترور [[نخستوزیر]] وقت سپهبد حاجیعلی | در انتخابات مجلس شانزدهم با همه تقلبات و مداخلات شاه و دربار، صندوقهای ساختگی آراء تهران باطل شد. [[عبدالحسین هژیر]] وزیر دربار توسط [[فدائیان اسلام|جمعیت فداییان اسلام]] [[تروریسم|ترور]] شد و در نوبت دوم [[انتخابات]]، دکتر مصدق به مجلس راه یافت. پس از ترور [[نخستوزیر]] وقت سپهبد [[حاجیعلی رزمآرا]]، طرح ملی شدن صنایع نفت به رهبری دکتر مصدق در مجلس تصویب شد. پس از استعفای حسین علاء که بعد از رزمآرا نخستوزیر شده بود، مصدق به نخستوزیری رسید و برنامه خود را اصلاح قانون انتخابات و اجرای قانون [[ملی شدن صنعت نفت]] اعلام کرد. دکتر مصدق بلافاصله پس از نخستوزیری اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت را در دستور کار خود قرار داد و بدین ترتیب در ۲۷ اسفند ۱۳۲۹ قانون ملی شدن صنعت نفت به تصویب مجلس شورای ملی و در ۲۹ اسفند همان سال به تصویب [[مجلس سنا]] و امضای شاه رسید. این روز از همان زمان به نام روز ملی شدن صنعت نفت نامگذاری شدهاست. | ||
دکتر مصدق پس از به تصویب رسیدن قانون ملی شدن صنعت نفت حسین مکی و [[مهدی بازرگان]] را برای «خلع ید» شرکت نفت انگلیس و ایران به [[آبادان]] فرستاد. بیرون راندن شرکت انگلیسی باعث اعتراض دولت بریتانیا شد. پس از شکایت دولت انگلیس از دولت ایران و طرح این شکایت در شورای امنیت [[سازمان ملل متحد|سازمان ملل]]، دکتر مصدق عازم نیویورک شد و به دفاع از حقوق ایران پرداخت. سپس به [[دادگاه لاهه]] رفت و با توضیحاتی که در مورد قرارداد نفت و شیوه انعقاد و تمدید آن داد، دادگاه بینالمللی خود را صالح به رسیدگی به شکایت بریتانیا ندانست و مصدق در احقاق حق ملت ایران به پیروزی دست یافت. | دکتر مصدق پس از به تصویب رسیدن قانون ملی شدن صنعت نفت حسین مکی و [[مهدی بازرگان]] را برای «خلع ید» شرکت نفت انگلیس و ایران به [[آبادان]] فرستاد. بیرون راندن شرکت انگلیسی باعث اعتراض دولت بریتانیا شد. پس از شکایت دولت انگلیس از دولت ایران و طرح این شکایت در شورای امنیت [[سازمان ملل متحد|سازمان ملل]]، دکتر مصدق عازم نیویورک شد و به دفاع از حقوق ایران پرداخت. سپس به [[دادگاه لاهه]] رفت و با توضیحاتی که در مورد قرارداد نفت و شیوه انعقاد و تمدید آن داد، دادگاه بینالمللی خود را صالح به رسیدگی به شکایت بریتانیا ندانست و مصدق در احقاق حق ملت ایران به پیروزی دست یافت. | ||
(قاضی اختصاصی ایران در آن دادگاه، [[دکتر کریم سنجابی]] بود) وکالت ایران در این پرونده را دکتر هانری رولن رییس سابق مجلس سنای [[بلژیک]] بر عهده گرفت و برای این کار از دولت ایران دستمزدی دریافت نکرد. دکتر حسین | (قاضی اختصاصی ایران در آن دادگاه، [[دکتر کریم سنجابی]] بود) وکالت ایران در این پرونده را دکتر هانری رولن رییس سابق مجلس سنای [[بلژیک]] بر عهده گرفت و برای این کار از دولت ایران دستمزدی دریافت نکرد. دکتر حسین علیآبادی از دانشکده حقوق [[دانشگاه تهران]] نیز وی را در این کار همراهی میکرد. در جریان این پیروزی، قاضی انگلیسی سر آرنولد مک نایر که ریاست دادگاه را برعهده داشت به نفع ایران و بر خلاف منافع دولت بریتانیا رای داد. نطقهای دفاعیه ایران در این دادگاه توسط دکتر مصدق ایراد شد. وی در راه بازگشت به ایران به [[جمهوری عربی مصر|مصر]] رفت و مورد استقبال نخستوزیر ملیگرای آن زمان مصر سعد زغلول قرار گرفت. | ||
== کودتا علیه دولت مصدق == | == کودتا علیه دولت مصدق == |