۸۷٬۹۰۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| عنوان = سید علی حسینی خامنه‌ای | | عنوان = سید علی حسینی خامنه‌ای | ||
| تصویر = سید_علی_حسینی_خامنه‌ای.jpg | | تصویر = سید_علی_حسینی_خامنه‌ای.jpg | ||
| نام = | | نام = | ||
| نامهای دیگر = | | نامهای دیگر = {{فهرست جعبه عمودی |حضرت آیت‌الله خامنه‌ای |امام خامنه‌ای |آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای }} | ||
| سال تولد = | | سال تولد = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ ش<ref>[https://www.leader.ir/fa/biography نگاهی به زندگینامه‌ی حضرت آیت الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای]</ref> | ||
| محل تولد = | | محل تولد = ایران، خراسان رضوی، مشهد | ||
| سال درگذشت = | | سال درگذشت = | ||
| تاریخ درگذشت = | | تاریخ درگذشت = | ||
| محل درگذشت = | | محل درگذشت = | ||
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی |سید جواد حسینی خامنه‌ای |میرزا محمد مدرس یزدی |سید محمد هادی میلانی |شیخ هاشم قزوینی |سیدحسین طباطبایی بروجردی |[[سید محمد محقق داماد]] |سیدمحمد حسین طباطبایی |[[مرتضی حائری یزدی|شیخ مرتضی حائری یزدی]] |[[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] }} | | استادان = {{فهرست جعبه عمودی |سید جواد حسینی خامنه‌ای |میرزا محمد مدرس یزدی |سید محمد هادی میلانی |شیخ هاشم قزوینی |[[سید حسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] |[[سید محمد محقق داماد]] |سیدمحمد حسین طباطبایی |[[مرتضی حائری یزدی|شیخ مرتضی حائری یزدی]] |[[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] }} | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن |انسان ۲۵۰ ساله |پیشوای صادق |روح توحید نفی عبودیت غیر خدا |از ژرفای نماز | | آثار = {{فهرست جعبه افقی |طرح کلی اندیشه اسلامی در [[قرآن]] |انسان ۲۵۰ ساله |پیشوای صادق |روح توحید نفی عبودیت غیر خدا |از ژرفای نماز }} | ||
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |نماینده مجلس خبرگان قانون اساسی |امام جمعه تهران |رئیس‌جمهور 1368-1360 |رهبر جمهوری اسلامی ایران از 1368 تا کنون |تدریس دروس حوزوی [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و [[اخلاق]] }} | |||
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |نماینده مجلس خبرگان قانون اساسی |امام جمعه تهران |رئیس‌جمهور 1368-1360 |رهبر جمهوری اسلامی ایران از 1368 تا کنون |تدریس دروس حوزوی فقه و اصول و اخلاق | | وبگاه = {{فهرست جعبه عمودی | {{نشانی وب|khamenei.ir}} | {{نشانی وب|leader.ir}} }} | ||
| وبگاه = {{فهرست جعبه | |||
}} | }} | ||
مخالفت صریح با [[قمه‌زنی]] و برخی شکل‌های [[عزاداری]]، و تحریم توهین به مقدسات [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] از فتاوای معروف و مؤثر او در جهان اسلام به شمار می‌رود. اصطلاحات تهاجم فرهنگی، [[بیداری اسلامی]] و [[اقتصاد مقاومتی]] از مفاهیمی است که در پی سخنرانی‌ها و تاکید‌های ایشان وارد ادبیات سیاسی و اجتماعی ایران شده است. ایشان علاقمند به ادبیات است و با سبک‌های ادبی آشناست. او اشعاری نیز سروده و تخلص امین را برگزیده است. مطالعه کتب معتبر تاریخی بخشی از برنامه مطالعاتی دائمی وی است، به طوری که به مباحث و موضوعات تاریخ معاصر احاطه دارد. | '''آیت‌الله‌العظمی''' '''سید علی حسینی خامنه‌ای''' متولد 1318 شمسی فرزند مرحوم سیدجواد حسینی خامنه‌ای، از علما و فقهای بزرگ [[وحدت اسلامی|وحدت‌گرا]] و تقریبی شیعه در عصر حاضر، که پس از وفات [[سید روح‌الله موسوی خمینی]] دومین رهبر جمهوری اسلامی و [[ولی‌فقیه]] و نیز از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] [[شیعه]] می‌باشد. | ||
او پیش از انتخاب به سمت رهبری در سال ۱۳۶۸ شمسی، دو دوره رئیس‌جمهور و مدتی نیز نماینده مجلس شورای اسلامی بوده است. منصب امامت جمعه تهران از سوی امام خمینی نیز از مناصب شرعی اوست. پیش از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] از روحانیون موثر [[مشهد]] به شمار می‌رفت. اندیشههای آیت‌الله خامنه‌ای در قالب مجموعه‌ای مفصل به نام حدیث ولایت جمع‌آوری شده است. کتاب‌های متعددی نیز به صورت موضوعی از سخنان و پیام‌های مکتوب وی گردآوری و منتشر شده است. چندین اثر مکتوب شامل تالیف و ترجمه از وی منتشر شده که طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن مفصل‌ترین کتاب، و صلح امام حسن مشهورترین ترجمه اوست. | |||
مخالفت صریح با [[قمه‌زنی]] و برخی شکل‌های [[عزاداری]]، و تحریم توهین به مقدسات [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] از فتاوای معروف و مؤثر او در [[جهان اسلام]] به شمار می‌رود. اصطلاحات تهاجم فرهنگی، [[بیداری اسلامی]] و [[اقتصاد مقاومتی]] از مفاهیمی است که در پی سخنرانی‌ها و تاکید‌های ایشان وارد ادبیات سیاسی و اجتماعی ایران شده است. ایشان علاقمند به ادبیات است و با سبک‌های ادبی آشناست. او اشعاری نیز سروده و تخلص امین را برگزیده است. مطالعه کتب معتبر تاریخی بخشی از برنامه مطالعاتی دائمی وی است، به طوری که به مباحث و موضوعات تاریخ معاصر احاطه دارد. | |||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
=== تحصیل در مشهد === | === تحصیل در مشهد === | ||
دورهً دبستان را در نخستین مدرسهً اسلامی مشهد، دارالتعلیم دیانتی، گذراند. در همین ایام، یادگیری قرائت و تجوید قرآن را نزد برخی [[قاریان قرآن]] مشهد آغاز کرد. هم زمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، تحصیلات مقدماتی حوزوی را نیز آغاز کرد. شوق وافر او به تحصیلات حوزوی و تشویق والدین سبب شد که وی پس از اتمام دورهً دبستان، وارد دنیای طلبگی شود و تحصیل علوم دینی را در مدرسهً سلیمان‌خان ادامه دهد. وی بخشی از مقدمات را نیز نزد پدر طی کرد. سپس به مدرسهً نواب رفت و دورهً سطح را در آن به پایان برد. هم زمان با تحصیلات حوزوی دورهً دبیرستان را تا سال دوم متوسطه ادامه داد. | دورهً دبستان را در نخستین مدرسهً اسلامی مشهد، دارالتعلیم دیانتی، گذراند. در همین ایام، یادگیری قرائت و تجوید قرآن را نزد برخی [[قاریان قرآن]] مشهد آغاز کرد. هم زمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، تحصیلات مقدماتی حوزوی را نیز آغاز کرد. شوق وافر او به تحصیلات حوزوی و تشویق والدین سبب شد که وی پس از اتمام دورهً دبستان، وارد دنیای طلبگی شود و تحصیل علوم دینی را در مدرسهً سلیمان‌خان ادامه دهد. وی بخشی از مقدمات را نیز نزد پدر طی کرد. سپس به مدرسهً نواب رفت و دورهً سطح را در آن به پایان برد. هم زمان با تحصیلات حوزوی دورهً دبیرستان را تا سال دوم متوسطه ادامه داد. | ||
وی معالم‌الاصول را نزد آیت‌الله سیدجلیل حسینی سیستانی و شرح لمعه را نزد پدر و میرزا احمد مدرس یزدی فراگرفت. رسائل، مکاسب و کفایه را نیز نزد پدر و آیت‌الله حاج شیخ هاشم قزوینی آموخت. در سال ۱۳۳۴شمسی، در درس خارج [[فقه]] آیت‌الله [[سید محمدهادی میلانی]] حاضر شد. | وی معالم‌الاصول را نزد آیت‌الله سیدجلیل حسینی سیستانی و شرح لمعه را نزد پدر و میرزا احمد مدرس یزدی فراگرفت. رسائل، مکاسب و کفایه را نیز نزد پدر و آیت‌الله حاج شیخ هاشم قزوینی آموخت. در سال ۱۳۳۴شمسی، در درس خارج [[فقه]] آیت‌الله [[سید محمد هادی میلانی|سید محمدهادی میلانی]] حاضر شد. | ||
=== حوزه نجف === | === حوزه نجف === | ||
وی در ۱۳۳۶شمسی طی سفر کوتاهی همراه خانواده به [[نجف اشرف]] مشرف شد و در دروس مدرسان بنام [[حوزه علمیه نجف اشرف|حوزه علمیه نجف]]، از جمله آیات [[سید محسن حکیم]]، [[سید ابوالقاسم | وی در ۱۳۳۶شمسی طی سفر کوتاهی همراه خانواده به [[نجف اشرف]] مشرف شد و در دروس مدرسان بنام [[حوزه علمیه نجف اشرف|حوزه علمیه نجف]]، از جمله آیات [[سید محسن حکیم]]، [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[سید محمود شاهرودی]]، [[میرزا باقر زنجانی]] و [[میرزا حسن بجنوردی]] حضور یافت، ولی به دلیل عدم تمایل پدر برای اقامت در آن شهر به مشهد بازگشت و به مدت یک سال دیگر در درس آیت‌الله میلانی حاضر شد. سپس در سال ۱۳۳۷شمسی به شوق ادامه تحصیل عازم [[حوزه علمیه قم]] شد. | ||
در همین سال و پیش از عزیمت به قم، آیت‌الله محمدهادی میلانی به وی اجازهً روایت داده بود. | در همین سال و پیش از عزیمت به قم، آیت‌الله محمدهادی میلانی به وی اجازهً روایت داده بود. | ||
=== حوزه قم === | === حوزه قم === | ||
سید علی خامنه‌ای، در [[قم]] نزد بزرگانی چون آیات حاج آقا [[سید حسین بروجردی|حسین طباطبایی بروجردی]]، امام | سید علی خامنه‌ای، در [[قم]] نزد بزرگانی چون آیات حاج آقا [[سید حسین بروجردی|حسین طباطبایی بروجردی]]، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، [[مرتضی حائری|حاج شیخ مرتضی حائری یزدی]]، سیدمحمد محقق داماد و آیت‌الله [[سید محمدحسین طباطبایی|سیدمحمدحسین طباطبایی]] تلمذ نمود. در مدت اقامت در قم اکثر وقت خود را به تحقیق، مطالعه و تدریس می‌گذراند. | ||
=== بازگشت به مشهد === | === بازگشت به مشهد === | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
=== تدریس درس خارج === | === تدریس درس خارج === | ||
ایشان از سال ۱۳۶۹شمسی تدریس خارج فقه را آغاز کرد و تاکنون به تدریس ابواب جهاد، کتاب قصاص، مکاسب محرمه و صلاة مسافر پرداخته‌اند. | ایشان از سال ۱۳۶۹شمسی تدریس خارج [[فقه]] را آغاز کرد و تاکنون به تدریس ابواب جهاد، کتاب قصاص، مکاسب محرمه و صلاة مسافر پرداخته‌اند. | ||
== فعالیت‌های سیاسی == | == فعالیت‌های سیاسی == | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
==== نخستین دستگیری ==== | ==== نخستین دستگیری ==== | ||
در سال ۱۳۴۲ و در آستانه [[ | در سال ۱۳۴۲ و در آستانه [[محرم الحرام|ماه محرم]]، امام خمینی وی را مأمور ساخت پیام‌هایی را به آیت‌الله میلانی و علما، روحانیون و هیأت‌های مذهبی خراسان در جهت تداوم نهضت و آگاه‌سازی مردم در قبال تبلیغات [[رژیم پهلوی]] انتقال دهد. امام خمینی در این پیام‌ها خطمشی مبارزه را ترسیم کرده و از علما و روحانیون خواسته بود به منظور تبیین جنایات رژیم پهلوی، ذکر واقعه [[مدرسه فیضیه]] از روز هفتم محرم در منابر خوانده شود. آیت‌الله خامنه‌ای خود نیز برای محقق ساختن هدف و اجرای خطمشی امام خمینی راهی [[بیرجند]] ــ که تحت نفوذ خاندان علم بود ــ شد و در منابر و مجالس آن شهر درباره حادثه مدرسه فیضیه و سلطه [[اسرائیل]] بر جوامع اسلامی سخنرانی کرد. به دنبال این سخنرانی‌ها، وی در ۱۲ خرداد ۱۳۴۲ مقارن با هفتم ماه محرم ۱۳۸۳، دستگیر و در مشهد زندانی شد. پس از آزادی وی، آیت‌الله محمدهادی میلانی از او دیدن کرد. آیت‌الله خامنه‌ای پس از آن با حضور در جلساتی که در منزل آیت‌الله میلانی به منظور تداوم نهضت اسلامی در غیاب امام خمینی ــ‌که در حصر به سر می‌برد ـ تشکیل می‌شد، فعالیت‌های سیاسی‌اش را تداوم بخشید. اندکی پس از آن به [[حوزه علمیه قم]] بازگشت و با کمک و همکاری برخی روحانیون مبارز به سازمان‌دهی مجدد فعالیت‌های سیاسی از طریق جلسات مشورتی و تبلیغات پرداخت. او از جمله روحانیونی بود که در ۱۱ دی ۱۳۴۲ تلگرامی به آیت‌الله سید محمود طالقانی، مهدی بازرگان و یدالله سحابی، که در حمایت از امام خمینی زندانی شده بودند، فرستاد. در همان زمان طلاب خراسانی حوزه علمیه قم با هدایت او، در اعتراض به ادامه حصر امام خمینی نامهای به حسنعلی منصور، نخست‌وزیر وقت، نوشته و منتشر کردند که از جمله آنها خود ایشان و [[ابوالقاسم خزعلی]] و [[محمد عبایی خراسانی]] بودند | ||
==== دومین بازداشت (سفرهای انقلابی) ==== | ==== دومین بازداشت (سفرهای انقلابی) ==== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==== تشکیل جلسه یازده نفره حوزه علمیه قم ==== | ==== تشکیل جلسه یازده نفره حوزه علمیه قم ==== | ||
آیت‌الله خامنه‌ای در پاییز ۱۳۴۳ از قم به مشهد بازگشت و در کنار مراقبت از پدر به فعالیت‌های علمی و سیاسی پرداخت. او در زمره روحانیونی بود که اندکی پس از [[تبعید]] [[سید | آیت‌الله خامنه‌ای در پاییز ۱۳۴۳ از قم به مشهد بازگشت و در کنار مراقبت از پدر به فعالیت‌های علمی و سیاسی پرداخت. او در زمره روحانیونی بود که اندکی پس از [[تبعید]] [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] به [[ترکیه]] با نگارش نامهای به دولت وقت ــ دولت امیرعباس هویدا ــ در ۲۹ بهمن ۱۳۴۳ به اوضاع نابسامان کشور و تبعید امام خمینی اعتراض کردند. سیدعلی خامنه‌ای به همراه عبدالرحیم ربانی شیرازی، [[علی فیض مشکینی]]، [[ابراهیم امینی]]، مهدی حائری تهرانی، [[حسینعلی منتظری]]، [[احمد آذری قمی]]، علی قدوسی، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، سید محمد خامنه‌ای و [[محمد تقی مصباح یزدی|محمدتقی مصباح یزدی]]. اعضای گروه یازده نفر بودند که با هدف تقویت و اصلاح حوزه علمیه قم برای مبارزه با رژیم پهلوی شکل گرفت. مبارزه بر مبنای فکر و عقیده بود و همین امر علت پیشرفت آن بود و روحانیون نیز به منزله بدنه و مغز متفکر مبارزه بودند. آنان در این مرحله از مبارزه به این نتیجه رسیده بودند که بدون تشکل، موفقیت کمتری خواهند داشت و وجود آن موجب می‌شود که از فروپاشی مبارزه توسط رژیم جلوگیری شود. این گروه در دوران تبعید امام خمینی، برنامه‌ریزی جریان مبارزات و تداوم آن را بر عهده گرفت. از این گروه به‌عنوان اولین تشکیلات سری حوزه علمیه قم یاد می‌شود، فعالیت این گروه در اواخر سال ۱۳۴۵ش توسط [[ساواک]] کشف و به دنبال آن برخی از اعضا دستگیر و برخی دیگر، از جمله آیت‌الله خامنه‌ای تحت تعقیب قرار گرفتند. | ||
==== بنیان‌گذاری جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ==== | ==== بنیان‌گذاری جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ==== | ||
در کنار این، جلسه دیگری هم راه افتاده که بنیان جامعه مدرسین امروز است. «ما جزو کسانی هستیم که در اولین نشست‌های جامعه مدرسین عضو بودیم، شرکت داشتیم. هم بنده بودم، هم به نظرم آقای هاشمی بود... آقایان [علی] مشکینی، ربانی‌شیرازی، [ناصر] مکارم و... یک عده مسن‌ترها هم شرکت می‌کردند.» | در کنار این، جلسه دیگری هم راه افتاده که بنیان جامعه مدرسین امروز است. «ما جزو کسانی هستیم که در اولین نشست‌های جامعه مدرسین عضو بودیم، شرکت داشتیم. هم بنده بودم، هم به نظرم آقای هاشمی بود... آقایان [علی] مشکینی، ربانی‌شیرازی، [ناصر] مکارم و... یک عده مسن‌ترها هم شرکت می‌کردند.» | ||
این جلسه‌ها و تصمیماتی که در آن گرفته می‌شد، فضای حوزه علمیه قم را تغییر داد. پا به رکاب‌ها و دست‌اندرکاران این تصمیمات، کسانی غیر از اعضاء جلسه بودند؛ طلبه‌های جوان و علاقمند. این تحرکات فضای بسته و مغموم قم را باز کرد. | این جلسه‌ها و تصمیماتی که در آن گرفته می‌شد، فضای حوزه علمیه قم را تغییر داد. پا به رکاب‌ها و دست‌اندرکاران این تصمیمات، کسانی غیر از اعضاء جلسه بودند؛ طلبه‌های جوان و علاقمند. این تحرکات فضای بسته و مغموم قم را باز کرد. | ||
آیت‌الله خامنه‌ای در همین ایام مخفیانه به ترجمه و انتشار کتاب آینده در قلمرو اسلام اقدام کرد. در این کتاب به دو موضوع مهم فشار غرب و تبلیغات کمونیسم اشاره شده و دورنمایی از آینده که به سمت اسلام پیش می‌رود، آمده است. ساواک کتاب را توقیف و افراد مرتبط با انتشار آن را دستگیر کرد اما موفق به دستگیری و بازداشت آیت‌الله خامنه‌ای (مترجم کتاب) نشد. آیت‌الله خامنه‌ای در آن ایام مدتی در تهران و کرج به فعالیت مشغول بود. اما به علت ندادن تعهد بر عدم اظهار مطالب ضد رژیم از فعالیتش در کرج ممانعت به عمل آمد. در مسجد امیرالمؤمنین ( | آیت‌الله خامنه‌ای در همین ایام مخفیانه به ترجمه و انتشار کتاب آینده در قلمرو اسلام اقدام کرد. در این کتاب به دو موضوع مهم فشار غرب و تبلیغات کمونیسم اشاره شده و دورنمایی از آینده که به سمت اسلام پیش می‌رود، آمده است. ساواک کتاب را توقیف و افراد مرتبط با انتشار آن را دستگیر کرد اما موفق به دستگیری و بازداشت آیت‌الله خامنه‌ای (مترجم کتاب) نشد. آیت‌الله خامنه‌ای در آن ایام مدتی در تهران و کرج به فعالیت مشغول بود. اما به علت ندادن تعهد بر عدم اظهار مطالب ضد رژیم از فعالیتش در کرج ممانعت به عمل آمد. در مسجد امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) تهران هم مدتی به امامت جماعت پرداخت. | ||
==== سومین بازداشت ==== | ==== سومین بازداشت ==== | ||
در پی دستگیری و تبعید آیت‌الله سید حسن قمی در فروردین ۱۳۴۶ که به دنبال سخنرانی ضد رژیم او در [[مسجد گوهرشاد]] صورت گرفت، آیت‌الله خامنه‌ای از آیت‌الله میلانی خواست به این اقدام اعتراض کند. این اقدام وی سبب شد مأموران ساواک از حضور او در مشهد اطلاع یافته و در ۱۴ فروردین همان سال، در مراسم تشییع جنازه آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی، وی را دستگیر کنند. او در ۲۶ تیر همان سال آزاد شد. اندکی پس از آزادی، در تهران به ملاقات زندانیان سیاسی رفت. | در پی دستگیری و تبعید آیت‌الله سید حسن قمی در فروردین ۱۳۴۶ که به دنبال سخنرانی ضد رژیم او در [[مسجد گوهرشاد]] صورت گرفت، آیت‌الله خامنه‌ای از آیت‌الله میلانی خواست به این اقدام اعتراض کند. این اقدام وی سبب شد مأموران ساواک از حضور او در مشهد اطلاع یافته و در ۱۴ فروردین همان سال، در مراسم تشییع جنازه آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی، وی را دستگیر کنند. او در ۲۶ تیر همان سال آزاد شد. اندکی پس از آزادی، در تهران به ملاقات زندانیان سیاسی رفت. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
==== محکومیت به شش ماه حبس ==== | ==== محکومیت به شش ماه حبس ==== | ||
آیت‌الله خامنه‌ای به اتهام عضویت در گروه یازده نفره به شش ماه زندان محکوم گردید. به دنبال انتشار این خبر در روزنامه کیهان و احضار آیت‌الله خامنه‌ای به دادگاه تجدید‌نظر، وی پس از مشورت با عده‌ای از علمای مشهد از حضور در دادگاه خودداری ورزید. او با آن‌که تحت پیگرد بود با برخی از روحانیون مبارز ازجمله [[سید محمود طالقانی]]، سید محمدرضا سعیدی، محمدجواد باهنر، محمدرضا مهدوی‌کنی، [[مرتضی مطهری]]، اکبر هاشمی رفسنجانی و فضلالله محلاتی در مشهد و تهران ارتباط داشت و به رغم اقامت در مشهد در بسیاری از جلسات علما و روحانیون مبارز تهران حضور می‌یافت. او با تشکیل جلساتی با حضور عده‌ای از روحانیون درباره اعزام روحانیون و طلاب به روستاهای اطراف مشهد تصمیم‌گیری و اقدام می‌کرد. | آیت‌الله خامنه‌ای به اتهام عضویت در گروه یازده نفره به شش ماه زندان محکوم گردید. به دنبال انتشار این خبر در روزنامه کیهان و احضار آیت‌الله خامنه‌ای به دادگاه تجدید‌نظر، وی پس از مشورت با عده‌ای از علمای مشهد از حضور در دادگاه خودداری ورزید. او با آن‌که تحت پیگرد بود با برخی از روحانیون مبارز ازجمله [[سید محمود علایی طالقانی|سید محمود طالقانی]]، سید محمدرضا سعیدی، محمدجواد باهنر، محمدرضا مهدوی‌کنی، [[مرتضی مطهری]]، اکبر هاشمی رفسنجانی و فضلالله محلاتی در مشهد و تهران ارتباط داشت و به رغم اقامت در مشهد در بسیاری از جلسات علما و روحانیون مبارز تهران حضور می‌یافت. او با تشکیل جلساتی با حضور عده‌ای از روحانیون درباره اعزام روحانیون و طلاب به روستاهای اطراف مشهد تصمیم‌گیری و اقدام می‌کرد. | ||
آیت‌الله خامنه‌ای با نگاه عقیدتی به نهضت اسلامی و پرورش فکری مردم برآن مبنا، مبارزات خود را ادامه داد. او با برگزاری جلسات تفسیر برای طلاب علوم دینی و دانشجویان و ایراد سخنرانی برای اقشار مختلف مردم می‌کوشید مبانی دینی ـ اعتقادی آنان را تقویت نماید. او معتقد بود تحقق آرمان‌های اسلامی در بستری از کوشش‌های فرهنگی ممکن است و خیزش‌های مردمی جز با گسترش آگاهی و دانایی محقق نخواهد شد. جریان روشنفکری جریان فعال و مبارز در دانشگاه‌ها تلقی می‌شد. این رویکرد را در واکنش به فعالیت‌های جریان‌های سیاسی معتقد به تفکر [[مارکسیسم|مارکسیستی]]، ضروری می‌دانست. در این زمینه فعالیت‌های علمی و جلساتی را با شرکت مبارزان و متفکران اسلامی در سال ۱۳۴۸ برگزار کرد. | آیت‌الله خامنه‌ای با نگاه عقیدتی به نهضت اسلامی و پرورش فکری مردم برآن مبنا، مبارزات خود را ادامه داد. او با برگزاری جلسات تفسیر برای طلاب علوم دینی و دانشجویان و ایراد سخنرانی برای اقشار مختلف مردم می‌کوشید مبانی دینی ـ اعتقادی آنان را تقویت نماید. او معتقد بود تحقق آرمان‌های اسلامی در بستری از کوشش‌های فرهنگی ممکن است و خیزش‌های مردمی جز با گسترش آگاهی و دانایی محقق نخواهد شد. جریان روشنفکری جریان فعال و مبارز در دانشگاه‌ها تلقی می‌شد. این رویکرد را در واکنش به فعالیت‌های جریان‌های سیاسی معتقد به تفکر [[مارکسیسم|مارکسیستی]]، ضروری می‌دانست. در این زمینه فعالیت‌های علمی و جلساتی را با شرکت مبارزان و متفکران اسلامی در سال ۱۳۴۸ برگزار کرد. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
==== ادامه جلسات درس در تهران، مشهد و نیشابور ==== | ==== ادامه جلسات درس در تهران، مشهد و نیشابور ==== | ||
وی پس از آزادی، فعالیت‌های سیاسی ـ اجتماعی خود را گسترش داد و بارها در جلسات هیئت انصارالحسین و مسجد نارمک تهران حضور یافت و سخنرانی‌هایی در موضوعات دینی و سیاسی ایراد کرد. جلسات درس و تفسیر او در مدرسه میرزاجعفر و مسجد امام حسن ( | وی پس از آزادی، فعالیت‌های سیاسی ـ اجتماعی خود را گسترش داد و بارها در جلسات هیئت انصارالحسین و مسجد نارمک تهران حضور یافت و سخنرانی‌هایی در موضوعات دینی و سیاسی ایراد کرد. جلسات درس و تفسیر او در مدرسه میرزاجعفر و مسجد امام حسن (علیه‌السّلام) و مسجد قبله و نیز در منزلش در مشهد ادامه داشت. مخاطب او در این جلسات دانش‌آموزان، دانشجویان، طلاب جوان و گروه‌هایی از اقشار مختلف مردم بودند که وی آنان را با تفکر اسلام انقلابی و سیاسی آشنا می‌ساخت. عده زیادی از مخاطبان جلسات و شاگردان او بعدها در اوج مبارزات در نقاط مختلف کشور به آگاهی‌بخشی پرداختند. گزارشهای جلسات سخنرانی و درس او بارها از سوی مأموران امنیتی منعکس شده است. از نظر ساواک، افرادی چون آیت‌الله خامنه‌ای از مدرسان روشنفکر و انقلابی حوزه‌های علمیه تلقی می‌شدند که ضمن داشتن ارتباط با دانشجویان و جوانان، مروج اندیشههای مبارزاتی امام خمینی و خواستار آگاه ساختن طلاب علوم دینی به مسائل سیاسی و اجتماعی بودند. | ||
آیت‌الله خامنه‌ای در فروردین ۱۳۵۲ برای تبلیغ عازم نیشابور شد و در مساجد آن شهر سلسله‌جلسات درس اصول عقاید را، که هفته‌ای یک بار در روزهای سه‌شنبه برگزار می‌شد، دایر کرد. در خرداد ۱۳۵۲ ساواک جلسات تفسیرش در مسجد امام حسن ( | |||
آیت‌الله خامنه‌ای در [[فروردین]] ۱۳۵۲ برای تبلیغ عازم [[نیشابور]] شد و در مساجد آن شهر سلسله‌جلسات درس اصول عقاید را، که هفته‌ای یک بار در روزهای سه‌شنبه برگزار می‌شد، دایر کرد. در [[خرداد]] ۱۳۵۲ ساواک جلسات تفسیرش در مسجد امام حسن (علیه‌السّلام) و منزلش را تعطیل کرد. آیت‌الله خامنه‌ای در آذر ۱۳۵۲ محل اقامه نماز جماعت و جلسات تفسیر خود را به دعوت بانی و واقف مسجد کرامت، به آن مسجد انتقال داد و مسجد یادشده را به کانون فعالیت دانشجویان و طلاب جوان تبدیل کرد. ساواک مشهد در واکنش به فعالیت‌های سیاسی گسترده او، او را از اقامه نماز جماعت در آن مسجد باز داشت. | |||
==== زندان ششم؛ سخت‌ترین دوره حبس ==== | ==== زندان ششم؛ سخت‌ترین دوره حبس ==== | ||
در آبان ۱۳۵۳ به دعوت آیت‌الله محمد | در آبان ۱۳۵۳ به دعوت [[محمد مفتح|آیت‌الله محمد مفتح]]، امام جماعت مسجد جاوید تهران، که در آن ایام ممنوع‌المنبر شده بود، در آن مسجد به سخنرانی پرداخت. در پی آن ساواک به دستگیری آیت‌الله مفتح و تعطیلی مسجد جاوید به عنوان یکی از کانون‌های مهم مبارزه اقدام کرد. به دنبال آن، منزل آیت‌الله خامنه‌ای هم در آذر ماه همان سال مورد بازرسی ساواک قرار گرفت. ساواک علت بازرسی را، اظهارات وی در جلسه‌ای خصوصی درباره ضرورت ایجاد جمعیتی برای سامان‌دهی مبارزه و استفاده از فرصتها برای پیشبرد اهداف نهضت اسلامی در مشهد اعلام نمود. در نهایت آیت‌الله خامنه‌ای در دی ۱۳۵۳ برای ششمین بار دستگیر و این بار به زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری در تهران منتقل گردید و به گفته خود دشوارترین و سخت‌ترین وضعیت حبس خود را تجربه کرد. او در حبس، اجازه ملاقات نداشت و از وضعیت و محل حبس او اطلاعی به خانواده‌اش نیز داده نشده بود. | ||
=== فعالیت‌های منجر به تبعید === | === فعالیت‌های منجر به تبعید === | ||
او در ۲ شهریور ۱۳۵۴ از زندان آزاد شد، اما تحت مراقبت مأموران امنیتی بود و اقامه جماعت، سخنرانی، تدریس و جلسات تفسیر وی حتی در منزلش ممنوع شده بود. اما او به‌رغم همه محدودیت‌های سیاسی و امنیتی جلسات تفسیر و فعالیت‌ها و اقدامات روشنگرانه انقلابی خود را به صورت مخفیانه پیگرفت و پرداخت شهریه امام خمینی به طلاب علوم دینی را نیز ادامه داد. در اواخر سال ۱۳۵۴ مخفیانه کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن را با نام مستعار سیدعلی حسینی منتشر کرد. او در خرداد ۱۳۵۵، به دنبال وقوع سیل در | او در ۲ [[شهریور]] ۱۳۵۴ از زندان آزاد شد، اما تحت مراقبت مأموران امنیتی بود و اقامه جماعت، سخنرانی، تدریس و جلسات تفسیر وی حتی در منزلش ممنوع شده بود. اما او به‌رغم همه محدودیت‌های سیاسی و امنیتی جلسات تفسیر و فعالیت‌ها و اقدامات روشنگرانه انقلابی خود را به صورت مخفیانه پیگرفت و پرداخت شهریه امام خمینی به طلاب علوم دینی را نیز ادامه داد. در اواخر سال ۱۳۵۴ مخفیانه کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن را با نام مستعار سیدعلی حسینی منتشر کرد. او در خرداد ۱۳۵۵، به دنبال وقوع سیل در [[قوچان]]، گروهی را تشکیل داد که از مشهد برای کمکرسانی به مردم سیل‌زده به آن شهر اعزام شده و با استقرار در مدرسه عوضیه آن شهر به امدادرسانی پرداختند. | ||
در اسناد ساواک گزارش‌هایی درباره فعالیت‌های سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای و پدرش در اواخر سال ۱۳۵۵ در مشهد وجود دارد که به طرف‌داری از امام خمینی و تبلیغ نهضت اسلامی پرداخته‌اند. آیت‌الله خامنه‌ای در محرم ۱۳۹۶/دی ۱۳۵۵ سخنرانی‌هایی علیه رژیم ایراد کرد و ضمن برگزاری سلسله‌جلسات مباحثه درباره تبیین فضای فکری ـ فرهنگی، به‌ویژه برای دانشجویان و جوانان و نیز حضور در جلسات علما و روحانیون تهران روند مبارزه را شدت بخشید. از سوی دیگر، ساواک هم می‌کوشید برای به دست آوردن مستنداتی علیه او و مبارزان دیگر در آن جلسات نفوذ کند. به دنبال درگذشت علی شریعتی در لندن در ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ آیت‌الله خامنه‌ای در بزرگداشت و مراسم ترحیم وی حضور داشت. این حضور او به دلیل آشنایی و ارتباط دیرینه‌اش با شریعتی و پدرش بود. | |||
در اسناد [[ساواک]] گزارش‌هایی درباره فعالیت‌های سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای و پدرش در اواخر سال ۱۳۵۵ در مشهد وجود دارد که به طرف‌داری از امام خمینی و تبلیغ نهضت اسلامی پرداخته‌اند. آیت‌الله خامنه‌ای در محرم ۱۳۹۶/دی ۱۳۵۵ سخنرانی‌هایی علیه رژیم ایراد کرد و ضمن برگزاری سلسله‌جلسات مباحثه درباره تبیین فضای فکری ـ فرهنگی، به‌ویژه برای دانشجویان و جوانان و نیز حضور در جلسات علما و روحانیون تهران روند مبارزه را شدت بخشید. از سوی دیگر، ساواک هم می‌کوشید برای به دست آوردن مستنداتی علیه او و مبارزان دیگر در آن جلسات نفوذ کند. به دنبال درگذشت [[علی شریعتی]] در [[لندن]] در ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ آیت‌الله خامنه‌ای در بزرگداشت و مراسم ترحیم وی حضور داشت. این حضور او به دلیل آشنایی و ارتباط دیرینه‌اش با شریعتی و پدرش بود. | |||
==== تبعید به ایرانشهر ==== | ==== تبعید به ایرانشهر ==== | ||
به دنبال درگذشت آیت‌الله سید مصطفی خمینی در اول آبان ۱۳۵۶ در نجف | به دنبال درگذشت [[سید مصطفی خمینی|آیت‌الله سید مصطفی خمینی]] در اول آبان ۱۳۵۶ در [[نجف|نجف اشرف]]، آیت‌الله خامنه‌ای به همراه برخی از مبارزان مراسم ختمی در ۶ آبان در مسجد ملاهاشم برپا کرد. همان ایام به همراه عده‌ای از علمای مشهد تلگرام تسلیتی به امام خمینی در نجف مخابره کردند. با درگذشت آیت‌الله سید مصطفی خمینی و تحولاتی که در پی آن پدید آمد، نهضت اسلامی وارد مرحله نهایی خود شد و حرکت‌های جدی برای پیروزی انقلاب آغاز گردید. | ||
رژیم پهلوی هم در واکنش به این فعالیت‌ها، به‌رغم اعلام سیاست فضای باز سیاسی، با سرکوب و خفقان فعالیت‌های مبارزان را محدودتر کرد. به دنبال اجرای این سیاست، برخی از مبارزان سرشناس به تبعید محکوم شدند که آیت‌الله خامنه‌ای هم در زمره آنان بود. او از سوی کمیسیون امنیت اجتماعی خراسان به سه سال تبعید در ایرانشهر محکوم گردید و مأموران ساواک در ۲۳ آذر ۱۳۵۶ به منزل او یورش برده و او را دستگیر و به ایرانشهر انتقال دادند. هدف رژیم از این اقدام، قطع ارتباط او با مردم و مبارزان و به دنبال آن، عدم توفیق وی در امر مبارزه و افشاگری علیه حکومت بود. اما وی به علت تعامل با اهل | رژیم پهلوی هم در واکنش به این فعالیت‌ها، به‌رغم اعلام سیاست فضای باز سیاسی، با سرکوب و خفقان فعالیت‌های مبارزان را محدودتر کرد. به دنبال اجرای این سیاست، برخی از مبارزان سرشناس به تبعید محکوم شدند که آیت‌الله خامنه‌ای هم در زمره آنان بود. او از سوی کمیسیون امنیت اجتماعی خراسان به سه سال تبعید در ایرانشهر محکوم گردید و مأموران ساواک در ۲۳ آذر ۱۳۵۶ به منزل او یورش برده و او را دستگیر و به ایرانشهر انتقال دادند. هدف رژیم از این اقدام، قطع ارتباط او با مردم و مبارزان و به دنبال آن، عدم توفیق وی در امر مبارزه و افشاگری علیه حکومت بود. اما وی به علت تعامل با [[اهل سنت و جماعت|اهل‌تسنن]] اشتهار و محبوبیتی در میان مردم ایرانشهر یافت و با بهره‌گیری از این فرصتها پیام انقلاب را به مردم دورترین نقاط کشور رساند. سخنرانی‌های او در مسجد آل‌رسول ایرانشهر و رفت و آمد علما و روحانیون مبارز، نیروهای انقلابی و اقشار مختلف مردم به منزل او، عوامل امنیتی را بر آن داشت که فعالیت‌های او را محدود سازند و از رفت و آمد مردم ممانعت به‌عمل آورند. | ||
او در ۱۹ فروردین ۱۳۵۷ در پی کشتار مردم در | او در ۱۹ فروردین ۱۳۵۷ در پی کشتار مردم در [[یزد]]، در نامهای به [[محمد صدوقی|آیت‌الله محمد صدوقی]] این اقدام وحشیانه رژیم پهلوی را محکوم کرد و ضمن ترغیب مردم به ادامه مبارزه، یاد شهدای آن حادثه را گرامی‌داشت. این نامه به صورت اعلامیه در سراسر کشور پخش گردید. | ||
وقوع سیل در ایرانشهر در ۱۱ تیر۱۳۵۷ موقعیتی فراهم آورد تا آیت‌الله خامنه‌ای با توجه به تجربیات پیشینش، مدیریت تنها گروه امدادی را عهده‌دار شود. وی با هماهنگی‌هایی که با روحانیون شهرهای مختلف از جمله یزد و مشهد داشت، توانست | وقوع سیل در ایرانشهر در ۱۱ تیر۱۳۵۷ موقعیتی فراهم آورد تا آیت‌الله خامنه‌ای با توجه به تجربیات پیشینش، مدیریت تنها گروه امدادی را عهده‌دار شود. وی با هماهنگی‌هایی که با روحانیون شهرهای مختلف از جمله یزد و مشهد داشت، توانست کمکهای مردمی را از اقصا نقاط ایران جذب و در بین سیل‌زده‌ها تقسیم کند. | ||
آیت‌الله خامنه‌ای در دوران تبعید ارتباط خود را با مبارزان و علمای تراز اول مبارزه در شهرهای ایران حفظ کرد و پیوسته مکاتباتی درباره نهضت اسلامی با آنان داشت و از این طریق در جریان بسیاری از حوادث و رخدادها قرار می‌گرفت و با نامه‌نگاریهای گوناگون در بسیاری از | آیت‌الله خامنه‌ای در دوران تبعید ارتباط خود را با مبارزان و علمای تراز اول مبارزه در شهرهای ایران حفظ کرد و پیوسته مکاتباتی درباره نهضت اسلامی با آنان داشت و از این طریق در جریان بسیاری از حوادث و رخدادها قرار می‌گرفت و با نامه‌نگاریهای گوناگون در بسیاری از تصمیمگیریهای جمعی علما مشارکت می‌کرد. | ||
==== تبعید به جیرفت ==== | ==== تبعید به جیرفت ==== | ||
با اوج‌گیری انقلاب اسلامی در آستانه ماه | با اوج‌گیری انقلاب اسلامی در آستانه [[ماه رمضان]]، ۲۸ [[شعبان]] ۱۳۹۸/ ۲۸ تیر۱۳۵۷، شماری از طلاب [[حوزه علمیه مشهد]] به ادامه تبعید آیت‌الله خامنه‌ای اعتراض و خواستار بازگشت وی به مشهد شدند که به دخالت مأموران انتظامی انجامید. گسترش فعالیت‌های انقلابی و مردمی آیت‌الله خامنه‌ای در راستای جهت‌دهی و سامان‌دهی مبارزه در ایرانشهر و مناطق و شهرهای اطراف از یک سو، و محبوبیت و نفوذ روزافزون وی در میان اقشار مختلف مردم آن سامان از سوی دیگر، مقامات امنیتی را بر آن داشت تا محل تبعید وی را به [[جیرفت]] که در مقایسه با ایرانشهر دورافتاده و دارای محدودیت‌های بیشتری بود، تغییر دهند. لذا وی در ۲۲ مرداد به جیرفت انتقال یافت. | ||
مبارزات سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای در جیرفت هم متوقف نماند و او از همان آغاز ورود به آن شهر با سخنرانی در مسجد جامع به افشاگری علیه حکومت پهلوی پرداخت. یکی از سخنرانی‌ها، که در ۱۵ شهریور ۱۳۵۷ صورت گرفت، به برپایی تظاهرات و سردادن شعارهای انقلابی توسط مردم منجر شد. این اتفاق زمانی روی داد که هنوز تظاهرات و راهپیمایی در شهرهای کوچک معمول نشده بود. او در شمار روحانیون تبعیدی‌ای بود که در نامهای به [[سید عبدالحسین دستغیب|آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب]]، ضمن تشریح حوادث کشور و ذکر جنایات رژیم پهلوی در شیراز، مشهد، اصفهان و جهرم راهکارهایی را برای تداوم نهضت اسلامی تا سرنگونی حکومت پهلوی ارائه دادند. وی در این دوره، مخفیانه عازم کهنوج شده، سخنرانی‌های افشاگرانه‌ای ایراد کرد | |||
==== بازگشت به مشهد ==== | ==== بازگشت به مشهد ==== | ||
با گسترش مبارزات مردمی و ازهم‌گسیختگی ارکان رژیم و ناتوانی آن در مهار روند انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای در اول | با گسترش مبارزات مردمی و ازهم‌گسیختگی ارکان رژیم و ناتوانی آن در مهار روند انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای در اول [[مهرماه]] ۱۳۵۷ از جیرفت به مشهد مراجعت کرد و در آنجا فعالیت‌های خود را در امر سامان‌دهی امور انقلاب و تشدید روند مبارزه و پیگیری مسائل گوناگون نهضت ادامه داد. در ایام اقامت امام خمینی در [[فرانسه]]، با ارسال تلگرامی به همراه برخی از روحانیون مبارز مشهد، اقامت موقت امام در فرانسه را عاملی برای پدید آمدن موجی از امید و تصمیم و قاطعیت در دل مردم و نشانی از عزم و اراده راسخ امام در راه نجات امت مسلمان ایران عنوان کرده و از ایشان تقاضا کردند دستورات لازم را برای ادامه مبارزه صادر کند. در پایان نیز خواستار بازگشت امام خمینی به ایران شدند. | ||
فعالیت‌های مبارزاتی آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد در مدت اندکی شتاب بیشتری به خود گرفت و او ضمن سازمان‌دهی حرکت‌ها و تظاهرات مردمی، سخنرانی‌های افشاگرانه‌ای را در اجتماعات مردم مشهد ایراد کرد. در عین حال با بیت امام و دیگر مبارزان در ارتباط و مشورت دائم بود. پیرو همین ارتباط بود که سید احمد خمینی در ۱۰ آبان ۱۳۵۷ از پاریس با آیت‌الله صدوقی تماس گرفت و تمایل امام خمینی برای ملاقات با وی و آیت‌الله خامنه‌ای را اعلام کرد. آیت‌الله خامنه‌ای در شمار روحانیونی بود که با سخنرانی در ورزشگاه سعدآباد مشهد در اجتماع بزرگ فرهنگیان آن شهر خواستار بازگشت امام خمینی و تشکیل حکومت اسلامی شد. او در آخرین روزهای آبان همراه با سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد با عزیمت به شهرستان‌های قوچان، شیروان و بجنورد و برپایی جلسات سخنرانی به تقویت جریان انقلاب در آن شهرها همت گماشت. فعالیت‌های روزافزون و تأثیرگذار آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد، مقامات امنیتی رژیم پهلوی را بر آن داشت که ایشان را دستگیر نمایند. در | فعالیت‌های مبارزاتی آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد در مدت اندکی شتاب بیشتری به خود گرفت و او ضمن سازمان‌دهی حرکت‌ها و تظاهرات مردمی، سخنرانی‌های افشاگرانه‌ای را در اجتماعات مردم مشهد ایراد کرد. در عین حال با بیت امام و دیگر مبارزان در ارتباط و مشورت دائم بود. پیرو همین ارتباط بود که سید احمد خمینی در ۱۰ آبان ۱۳۵۷ از [[پاریس]] با آیت‌الله صدوقی تماس گرفت و تمایل امام خمینی برای ملاقات با وی و آیت‌الله خامنه‌ای را اعلام کرد. آیت‌الله خامنه‌ای در شمار روحانیونی بود که با سخنرانی در ورزشگاه سعدآباد مشهد در اجتماع بزرگ فرهنگیان آن شهر خواستار بازگشت امام خمینی و تشکیل حکومت اسلامی شد. او در آخرین روزهای آبان همراه با [[سیدعبدالکریم هاشمی نژاد|سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد]] با عزیمت به شهرستان‌های قوچان، شیروان و بجنورد و برپایی جلسات سخنرانی به تقویت جریان انقلاب در آن شهرها همت گماشت. فعالیت‌های روزافزون و تأثیرگذار آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد، مقامات امنیتی رژیم پهلوی را بر آن داشت که ایشان را دستگیر نمایند. در گزارشهای ساواک از آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان یکی از پرچمداران برجسته انقلاب در خراسان نام برده شده است. | ||
==== سخنرانی عاشورای ۵۷ در حرم امام رضا ==== | ==== سخنرانی عاشورای ۵۷ در حرم امام رضا ==== | ||
وی در ۱۹ و ۲۰ آذر ۱۳۵۷ هم‌زمان با تاسوعا و عاشورای حسینی سخنرانی پرشوری در اجتماع بزرگ راه‌پیمایان مشهد ایراد کرد و خطبه شب عاشورا را در حرم مطهر امام‌رضا (علیه‌السلام) به نام امام خمینی خواند و با این اقدام انقلابی تابوی سنتی حکومت پهلوی را که تا پیش از آن، مراسم مذکور را به صورت تشریفاتی و با دعا برای محمدرضا پهلوی اجرا می‌کرد، در هم شکست. | وی در ۱۹ و ۲۰ [[آذر ماه]] ۱۳۵۷ هم‌زمان با [[تاسوعا]] و عاشورای حسینی سخنرانی پرشوری در اجتماع بزرگ راه‌پیمایان مشهد ایراد کرد و خطبه شب [[عاشورا]] را در حرم مطهر امام‌رضا (علیه‌السلام) به نام امام خمینی خواند و با این اقدام انقلابی تابوی سنتی حکومت پهلوی را که تا پیش از آن، مراسم مذکور را به صورت تشریفاتی و با دعا برای محمدرضا پهلوی اجرا می‌کرد، در هم شکست. همچنین او در روز عاشورا تظاهرات عظیم مردم مشهد را سامان‌دهی کرد و در اجتماع بزرگ آنان به سخنرانی پرداخت. وی در شمار روحانیونی بود که در ۲۴ آذر در اعتراض به حمله مأمورین رژیم پهلوی به بیمارستان شاهرضای مشهد (امام رضا (علیه‌السلام) کنونی) برنامه تحصن در بیمارستان مزبور را مطرح کرد. در مسیر حرکت آنان برای تحصن بسیاری از مردم نیز به آنان پیوستند و در شمار متحصنین قرار گرفتند. متحصنین با صدور اعلامیه‌ای ضمن تشریح جنایات عوامل حکومت پهلوی، مجازات آنان را خواستار شدند و بر سرنگونی حکومت پهلوی و بازگشت امام خمینی تأکید کردند. این اقدام آنان بازتاب گستردهای یافت و اعلامیه‌های متعددی در همبستگی و حمایت از آنها در سراسر ایران منتشر شد. | ||
==== تظاهرات ۹ دی ۵۷ مشهد ==== | ==== تظاهرات ۹ دی ۵۷ مشهد ==== | ||
| خط ۲۸۱: | خط ۲۸۵: | ||
۶- مواضع صریح و مکرر آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر تداوم راه امام و حفظ وحدت و ایجاد اعتماد متقابل بین مردم و رهبری و پافشاری بر حفظ اصول دینی، شرع و فقه اسلامی، حمایت بی‌دریغ از مستضعفان و محرومان و قشرهای پایین جامعه و ایجاد وحدت و همبستگی با ملت‌های مظلوم و عزت بخشیدن به اسلام و ملت‌های مسلمان و مرعوب نشدن از تهدیدات قدرت‌های جهانی. آیت‌الله خامنه‌ای از امام خمینی به عنوان «ریشه شجره طیبه انقلاب» یاد کردند و اعلام کردند: ما راه خود را بر اساس راه امام (ره) ادامه خواهیم داد». | ۶- مواضع صریح و مکرر آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر تداوم راه امام و حفظ وحدت و ایجاد اعتماد متقابل بین مردم و رهبری و پافشاری بر حفظ اصول دینی، شرع و فقه اسلامی، حمایت بی‌دریغ از مستضعفان و محرومان و قشرهای پایین جامعه و ایجاد وحدت و همبستگی با ملت‌های مظلوم و عزت بخشیدن به اسلام و ملت‌های مسلمان و مرعوب نشدن از تهدیدات قدرت‌های جهانی. آیت‌الله خامنه‌ای از امام خمینی به عنوان «ریشه شجره طیبه انقلاب» یاد کردند و اعلام کردند: ما راه خود را بر اساس راه امام (ره) ادامه خواهیم داد». | ||
=دیدگاه‌های وحدت‌گرای مقام معظم رهبری= | == دیدگاه‌های وحدت‌گرای مقام معظم رهبری == | ||
مقام معظم رهبری (حفظه الله) یکی از سرسخت‌ترین مدافعان مساله وحدت امت اسلامی و تقریب میان پیروان مذاهب اسلامی می‌باشند به گونه‌ای که یکی از اولین اقدامات ایشان پس از رهبری تاسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به دنبال برگزاری چهارمین کنفرانس بین‌المللی وحدت | مقام معظم رهبری (حفظه الله) یکی از سرسخت‌ترین مدافعان مساله وحدت امت اسلامی و تقریب میان پیروان مذاهب اسلامی می‌باشند به گونه‌ای که یکی از اولین اقدامات ایشان پس از رهبری تاسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به دنبال برگزاری چهارمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران بود. ایشان در همۀ کنفرانس‌های وحدت یک روز خود را اختصاصا به میهمانان کنفرانس می‌دهند و برای ایشان در هر سال سخنرانی مهمی ایراد می‌نمایند که مجموع این سخنرانی‌ها در طی سالیان گذشته خود نقشۀ راه و میراث مهم تقریبی‌ای است که نه تنها نخبگان جهان اسلام بلکه عموم مسلمانان دلسوز را به وحدت و همدلی هر چه بیشتر ترغیب نموده و آن را از سطح یک دغدغه به یک وظیفه دینی و اصل اسلامی در برابر دشمنان قسم خورده دین و اسلام و معنویت تبدیل می‌نماید. در زیر به برخی از قسمت‌های بیانات ایشان دربارۀ تقریب اشاره می‌کنیم: | ||
در زیر به برخی از قسمت‌های بیانات ایشان دربارۀ تقریب اشاره می‌کنیم: | |||
و ترویج و تبلیغ دین بر حول محور این معارف ناب برای مسلمانان و پیروان مذاهب یقیناً دلهای آنان را به هم نزدیک و صمیمی‌خواهد نمود. مقام معظم رهبری بارها بر این نکته تأکید داشته و می‌گویند: «امروز دشمن واحدی در مقابل ماست؛ علاوه بر اینکه کتاب واحد، سنت واحد، پیغمبر واحد، قبلۀ واحد، کعبۀ واحد، حج واحد، عبادات واحد، اصول اعتقادی واحد در جامعۀ اسلامی است. البته اختلافاتی هم وجود دارد. اختلافات علمی ممکن است بین هر دو نفر عالِم باشد. علاوه بر اینها، دشمن واحد در مقابل دنیای اسلام است. مسئله اتحاد بین مسلمانان یک امر جدی است. با این مسئله، باید اینطور برخورد شود. هر روزی که این قضیه دیر شود، دنیای اسلام یک روز خسارت کرده و این روزها، روزهایی است که بعضی آن چنان حساس است که در یک عمر اثر می‌گذارد. نباید بگذارید دیر شود». <ref>(24/5/1374)</ref> | === تمرکز و توجه به باورهای مشترکی همچون دین واحد، خدای واحد، قبلۀ واحد، قرآن واحد، پیامبر واحد و ... === | ||
و ترویج و تبلیغ دین بر حول محور این معارف ناب برای مسلمانان و پیروان مذاهب یقیناً دلهای آنان را به هم نزدیک و صمیمی‌خواهد نمود. مقام معظم رهبری بارها بر این نکته تأکید داشته و می‌گویند: <blockquote>«امروز دشمن واحدی در مقابل ماست؛ علاوه بر اینکه کتاب واحد، سنت واحد، پیغمبر واحد، قبلۀ واحد، کعبۀ واحد، حج واحد، عبادات واحد، اصول اعتقادی واحد در جامعۀ اسلامی است. البته اختلافاتی هم وجود دارد. اختلافات علمی ممکن است بین هر دو نفر عالِم باشد. علاوه بر اینها، دشمن واحد در مقابل دنیای اسلام است. مسئله اتحاد بین مسلمانان یک امر جدی است. با این مسئله، باید اینطور برخورد شود. هر روزی که این قضیه دیر شود، دنیای اسلام یک روز خسارت کرده و این روزها، روزهایی است که بعضی آن چنان حساس است که در یک عمر اثر می‌گذارد. نباید بگذارید دیر شود». <ref>(24/5/1374)</ref> | |||
«می‌خواهیم به همۀ مسلمانان ـ از شیعه و سنی ـ بگوییم و تذکر بدهیم که شما یک نقاط مشترک و یک نقاط اختلاف و افتراق دارید. در بعضی چیزها، باهم شریکید و یک طور فکر و عمل می‌کنید و در بعضی چیزها، هر فرقه روش خود را دارد. نکته این است که اولاً، آن نقاط اشتراک بیشتر از نقاط افتراق است؛ یعنی همۀ مسلمانان، به خدای واحد و قبلۀ واحد و پیامبر واحد و احکام و نماز و روزه و زکات و حج اعتقاد دارند. شما دو نفر مسلمان را پیدا نمی‌کنید که وقتی صبح می‌شود، برای نماز بلند نشود؛ مگر اینکه بخواهد به تکلیفش عمل نکند، والا همۀ مسلمانان عالم معتقدند که صبح و ظهر و عصر و شب، باید نماز خواند و مستحب است که در نیمه شب، نماز شب بجا آورد. همۀ مسلمانان عالم معتقدند که نماز را باید به طرف کعبه و به زبان قرآن و از آیات قرآن خواند. همۀ مسلمانان عالم، ماه رمضان که فرا می‌رسد، آن وقتی که فهمیدند روز اول ماه است، روزه می‌گیرند» <ref>(19/07/1368)</ref> | «می‌خواهیم به همۀ مسلمانان ـ از شیعه و سنی ـ بگوییم و تذکر بدهیم که شما یک نقاط مشترک و یک نقاط اختلاف و افتراق دارید. در بعضی چیزها، باهم شریکید و یک طور فکر و عمل می‌کنید و در بعضی چیزها، هر فرقه روش خود را دارد. نکته این است که اولاً، آن نقاط اشتراک بیشتر از نقاط افتراق است؛ یعنی همۀ مسلمانان، به خدای واحد و قبلۀ واحد و پیامبر واحد و احکام و نماز و روزه و زکات و حج اعتقاد دارند. شما دو نفر مسلمان را پیدا نمی‌کنید که وقتی صبح می‌شود، برای نماز بلند نشود؛ مگر اینکه بخواهد به تکلیفش عمل نکند، والا همۀ مسلمانان عالم معتقدند که صبح و ظهر و عصر و شب، باید نماز خواند و مستحب است که در نیمه شب، نماز شب بجا آورد. همۀ مسلمانان عالم معتقدند که نماز را باید به طرف کعبه و به زبان قرآن و از آیات قرآن خواند. همۀ مسلمانان عالم، ماه رمضان که فرا می‌رسد، آن وقتی که فهمیدند روز اول ماه است، روزه می‌گیرند» <ref>(19/07/1368)</ref></blockquote>ایشان در فرازی دیگر از سخنان خود می‌گویند: <blockquote>«مشترکات بزرگی وجود دارد؛ گرد این محور همه مجتمع شوند. همدیگر را تحمل کنید. اصولی هست، محورهایی هست؛ اصل این است که در این اصول همدل باشیم. ممکن است در صد تا از فروع، افراد با همدیگر اختلاف داشته باشند، باشد؛ این منافات ندارد با اجتماع، با جمع شدن، مجتمع شدن؛ اینها باید ملاک باشد. در گفتارمان مراقب باشیم. رد دیگران، طرد دیگران، به طور مطلق در سر مسائل درجه دو، مصلحت نیست» <ref>(17/1/1386 و 3/5/1388)</ref></blockquote> | ||
=== دین اسلام === | |||
<blockquote>«همه ملت ایران، این درس پرمغز و کوتاه را از امام عزیزمان به یاد داشته باشند و وحدت کلمه بر محور اسلام را فراموش نکنند: به ریسمان الهی چنگ زنید و بر محور اسلام متحد شوید. این اتحاد، علاج همۀ دردها و کوبنده تمام دشمنان است. اکسیر اعظم برای پیروزی ملت ایران، همین یک نکته است: اتحاد کلمه براساس اسلام» <ref>(26/3/1370)</ref></blockquote> | |||
== | === قرآن کریم === | ||
<blockquote>«امروز دنیای اسلام بیش از همیشه، به اتحاد و یکدلی و تمسک به قرآن نیازمند است. قرآن می‌فرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» (آلعمران، 103)، اعتصام به حبل‌الله برای هر مسلمان یک وظیفه است؛ اما قرآن اکتفا نمی‌کند به اینکه ما را به اعتصام به حبل‌الله امر کند، بلکه به ما می‌گوید که اعتصام به حبل‌الله را در هیئت اجتماع انجام بدهید؛ «جمیعاً»؛ همه باهم اعتصام کنید» <ref>(29/10/1383 و 30/5/1385)</ref></blockquote> | |||
== | === پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) === | ||
در منظومۀ کلام مقام معظم رهبری درباره وحدت، شخصیت پیامبر اکرم (صلّی‌الله علیه وآله) از جایگاه مهمی برخوردار است. ایشان در این رابطه می‌گوید: <blockquote>«توصیه به برادران مسلمان این است که امروز اتحاد بین مسلمانان، برای مسلمانان یک ضرورت حیاتی است. شوخی و شعار نیست؛ جداً باید جوامع اسلامی با یکدیگر اتحاد کلمه پیدا کنند و همسو حرکت نمایند. یکی از عواملی که می‌تواند در این زمینه مرکز باشد، عبارت است از وجود مقدس نبی اکرم (صلّی‌الله علیه وآله). مسلمانان و روشنفکران اسلامی باید بر روی شخصیت و تعالیم این بزرگوار و محبت به این بزرگوار، با دید همه‌گیر نسبت به اسلام سرمایه‌گذاری کنند. وجود نبی مکرم اسلام (صلّی‌الله علیه وآله)، بزرگترین مایه وحدت در همه ادوار اسلامی بوده است و امروز هم می‌تواند باشد؛ چون اعتقاد آحاد مسلمانان به آن وجود اقدس بزرگوار، با عاطفه و عشق توأم است و بنابراین آن بزرگوار، مرکز و محور عواطف و عقاید همه مسلمانها است و همین محوریت، یکی از موجبات انس دلهای مسلمانان و نزدیکی فرق اسلامی با یکدیگر به حساب می‌آید. توصیه ما به همۀ مسلمانان عالم این است که روی ابعاد شخصیت پیامبر و زندگی و سیره و اخلاق آن حضرت و تعالیمی که از آن بزرگوار مأثور و منصوص است، کار زیادی بشود» <ref>(24/5/1374 و 24/7/1368)</ref></blockquote>ایشان در فرازی دیگر در‌این‌باره می‌گوید: <blockquote>«عزیزان من! مسلمانان دنیا، زیر نام نبی اکرم (صلّی‌الله علیه وآله)، راحت‌تر و سهل‌تر از همه چیز، می‌توانند متحد شوند. این، خصوصیت آن بزرگوار است. من بارها عرض کرده‌ام، آن بزرگوار، مجمع و ملتقای عواطف مسلمانان است. مسلمان، به پیغمبر خود عشق می‌ورزد. خدایا! تو شاهدی که دلهای ما مالامال از محبت پیغمبر است. از این محبت، باید استفاده کرد. این محبت، راهگشا است. امروز مسلمانان به اخوت و برادری احتیاج دارند. امروز شعار «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ» (حجرات، 10)، از همیشه جدی‌تر است» <ref>(14/6/1372)</ref></blockquote> | |||
== | === اهل بیت (علیهم‌السلام) === | ||
<blockquote>«از جمله عواملی که می‌تواند محور این وحدت قرار گیرد و همه مسلمانان می‌توانند بر آن اتفاق نظر کنند، تبعیت از اهلبیت پیغمبر است. اهلبیت پیغمبر را همۀ مسلمانان قبول دارند. البته شیعه اعتقاد به امامت آنان دارد؛ غیر شیعه، آنان را به معنای امامت در اصطلاح شیعی، امام نمی‌داند، لکن از بزرگان اسلام که می‌داند، خانواده پیغمبر که می‌داند، مطلع از معارف و احکام اسلامی که می‌داند. مسلمانان باید در عمل به کلمات ائمه (علیهم‌السّلام) و اهلبیت پیغمبر، اتفاق کلمه کنند. این یکی از وسایل وحدت است. البته این، یک کار فنی است؛ کار آسانی نیست و مقدماتی دارد. کسانی که اهل فن هستند، اهل حدیث هستند، اهل علوم وابسته به حدیث هستند، می‌دانند که مقدمات این کار چیست» <ref>(24/5/1374)</ref></blockquote> | |||
=== غدیر مایه وحدت === | |||
<blockquote>«مسئله غدیر هم می‌تواند مایۀ وحدت باشد؛ خود مسئله غدیر، غیر از جنبه‌ای که شیعه آن را به عنوان اعتقاد قبول کرده است ـ یعنی حکومت منصوب امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) از طرف پیامبر که در حدیث غدیر آشکار است ـ اصل مسئله ولایت هم مطرح شده است. این دیگر شیعه و سنی ندارد. اگر امروز مسلمانان جهان و ملت‌های کشورهای اسلامی، شعار ولایت اسلامی سر دهند، بسیاری از راه‌های نرفته و گره‌های ناگشودۀ امت اسلامی باز خواهد شد و مشکلات کشورهای اسلامی به حل نزدیک خواهد گشت» <ref>(6/1/1379)</ref></blockquote> | |||
== | === امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) محور وحدت === | ||
<blockquote>«امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) محور وحدت است. همه دنیای اسلام در مقابل امیرالمؤمنین خاضع‌اند؛ شیعه و سنی ندارد. یک گروه کوچک به نام نواصب، دشمنان امیرالمؤمنین بودند. در طول تاریخ اسلام، هم در دوران اموی و هم دوران عباسی گروه‌هایی دشمن امیرالمؤمنین بودند؛ اما عامه دنیای اسلام ـ چه سنی مذهب، چه شیعه مذهب ـ امیرالمؤمنین را تجلیل می‌کنند. شما ببینید ائمه فقهی اهل‌سنت دربارۀ امیرالمؤمنین شعر مدح دارند. اشعار معروفی که گفته می‌شود، مال شافعی است. امام شافعی دربارۀ امیرالمؤمنین اشعار مدح آمیز دارد. نه فقط درباره امیرالمؤمنین، بلکه درباره همه یا اغلب ائمه اینها خاضع‌اند» <ref>(15/8/1383)</ref></blockquote> | |||
== | ==پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده:رهبران جهان اسلام]] | [[رده:رهبران جهان اسلام]] | ||
[[رده: | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | |||
[[رده:عالمان وحدت‌گرا]] | [[رده:عالمان وحدت‌گرا]] | ||
[[رده: | [[رده:مراجع تقلید]] | ||
[[رده: | [[رده:ایران]] | ||