۸۷٬۸۱۰
ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
| تعداد آیات = ۱۱۲ | | تعداد آیات = ۱۱۲ | ||
}} | }} | ||
'''سوره انبیاء'''از [[سورههای مکی]] [[قرآن]] است. نامگذاری این سوره به نام [[پیامبران|انبیاء]] به دلیل وجود نام شانزده [[ | '''سوره انبیاء'''از [[سورههای مکی]] [[قرآن]] است. نامگذاری این سوره به نام [[پیامبران|انبیاء]] به دلیل وجود نام شانزده [[پیامبران|پیامبر]] در آن است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]] و غفلتزدایی از مردم است. | ||
آیات ۸۷ و ۸۸ این سوره که به آیه [[نماز غفیله]] یا [[ذکر یونسیه]] معروف است و آیه ۱۰۵ که بر [[ارث]] بردن زمین توسط صالحان اشاره دارد، از آیات مشهور این سوره است. | آیات ۸۷ و ۸۸ این سوره که به آیه [[نماز غفیله]] یا [[ذکر یونسیه]] معروف است و آیه ۱۰۵ که بر [[ارث]] بردن زمین توسط صالحان اشاره دارد، از آیات مشهور این سوره است. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
محتوا و موضوعات سوره انبیاء بر محور مطالب ذیل میچرخد: | محتوا و موضوعات سوره انبیاء بر محور مطالب ذیل میچرخد: | ||
این سوره چنان كه از نامش پیدا است، سوره [[پیامبران]] است، چرا كه نام شانزده پیامبر، بعضی، با ذكر فرازهایی از حالاتشان و بعضی تنها به صورت اشاره در این سوره آمده است ([[موسی]]، [[هارون]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، [[اسحاق]]، [[حضرت یعقوب|یعقوب]]، [[حضرت نوح|نوح]]، [[حضرت داود|داود]]، [[حضرت سلیمان|سلیمان]]، [[حضرت ایوب|ایوب]]، [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]]، ادریس، ذوالكفل، [[ذاالنون]]، [[زكریا]] و [[یحیی]] | این سوره چنان كه از نامش پیدا است، سوره [[پیامبران]] است، چرا كه نام شانزده پیامبر، بعضی، با ذكر فرازهایی از حالاتشان و بعضی تنها به صورت اشاره در این سوره آمده است ([[موسی]]، [[حضرت هارون|هارون]]، [[ابراهیم]]، [[حضرت لوط|لوط]]، [[اسحاق]]، [[حضرت یعقوب|یعقوب]]، [[حضرت نوح|نوح]]، [[حضرت داود|داود]]، [[حضرت سلیمان|سلیمان]]، [[حضرت ایوب|ایوب]]، [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]]، ادریس، ذوالكفل، [[ذاالنون]]، [[زكریا]] و [[حضرت یحیی|یحیی]] (علیهمالسّلام)). بنابراین تكیه بحثهای مهم این سوره بر روی برنامههای انبیاء است. علاوه بر اینها پیامبران دیگری هستند كه نامشان صریحا در این سوره برده نشده ولی پیرامون آنها سخنی آمده است (مانند [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام (صلّیالله علیه وآله)]] و [[حضرت عیسی|حضرت مسیح (علیهالسّلام)]])؛ | ||
از این گذشته ویژگی سورههای مكی كه از عقائد دینی، مخصوصا از مبداء و [[معاد]] سخن میگوید، كاملا در این سوره منعكس است؛ | از این گذشته ویژگی سورههای مكی كه از عقائد دینی، مخصوصا از مبداء و [[معاد]] سخن میگوید، كاملا در این سوره منعكس است؛ | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ابیبنكعب]] از پیامبر خدا نقل كرده است كه «هر كس سوره انبیاء را بخواند، خدا با او به آسانی حساب میكند و او را میبخشاید و همه پیامبرانی كه نامشان در قرآن است او را سلام میگویند». | [[ابی بن کعب|ابیبنكعب]] از پیامبر خدا نقل كرده است كه «هر كس سوره انبیاء را بخواند، خدا با او به آسانی حساب میكند و او را میبخشاید و همه پیامبرانی كه نامشان در قرآن است او را سلام میگویند». | ||
[[جعفر بن محمد ( | [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسّلام)]] فرمود: «هر كس سوره انبیاء را از روی محبت بخواند، در [[بهشت]] همنشین پیامبران است و در این جهان در نظر مردم مهیب است»<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 16، ص 94.</ref>. | ||
== زمان و فضای نزول == | == زمان و فضای نزول == | ||
* سوره انبیاء در حدود سال دوازدهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | * سوره انبیاء در حدود سال دوازدهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | ||
* سوره انبیاء اندكی پیش از هجرت (حدود سال دوازدهم بعثت) نازل گردید و این برهه تاریخی زمانی بود كه [[مکه|مكیان]] در اوج تكبّر و بیاعتنایی به قرآن به سر میبردند و سوره همین [[کافر|كافران]] را به نزدیک شدن عذاب تهدید كرد و همانند سایر سورههای مكی به تثبیت امور اعتقادی (توحید، نبوت، معاد)<ref>اهداف كل سوره، ج 1، ص 411.</ref> پرداخته است. به گفته [[سید | * سوره انبیاء اندكی پیش از هجرت (حدود سال دوازدهم بعثت) نازل گردید و این برهه تاریخی زمانی بود كه [[مکه|مكیان]] در اوج تكبّر و بیاعتنایی به قرآن به سر میبردند و سوره همین [[کافر|كافران]] را به نزدیک شدن عذاب تهدید كرد و همانند سایر سورههای مكی به تثبیت امور اعتقادی (توحید، نبوت، معاد)<ref>اهداف كل سوره، ج 1، ص 411.</ref> پرداخته است. به گفته [[سید محمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] غرض این سوره تثبیت [[نبوت]] است كه آن را بر پایه توحید و معاد بنا نهاده است<ref>المیزان، ج 14، ص 245.</ref>. این سوره با بیان اوصاف پیامبران پیشین، اتهامات [[شرک|مشركان]] به [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اكرم (صلّیالله علیه وآله)]] را رد كرده و تأكید میكند كه آن حضرت نیز دارای همان ویژگیها و رسالت او نیز هماهنگ با [[رسالت انبیاء (مقاله)|رسالت]] آنان است. به نظر میرسد بیان احوال پیامبران در این سوره با این هدف است كه پیامبر اسلام را برای بر دوش كشیدن بار سنگین رسالت آماده سازد<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره انبیاء جزو [[سور مئین]] (صد آیهایها) است [[ابن قتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از سور طوال آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سورهها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سورههای «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کردهاند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | سوره انبیاء جزو [[سور مئین]] (صد آیهایها) است [[ابن قتیبه دینوری|ابن قتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از سور طوال آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سورهها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سورههای «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کردهاند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
روایتی است كه از رسول خدا( | روایتی است كه از رسول خدا (صلّیالله علیه وآله) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جای [[تورات]] و سورههای مئین را به جای [[انجیل]] و سورههای مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
[[صحیح بخاری|بخاری]] از [[عبدالله بن مسعود|ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سورههای: | [[صحیح بخاری (کتاب)|بخاری]] از [[عبدالله بن مسعود|ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سورههای: بنیاسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سورهها از سورههای كهن اول است، و از دیرینهها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | ||
در قرآن نام بیستوشش پیامبر آمده است كه در این سوره از شانزده تن از آنان یاد شده است. و آیات هشتادوهفت و هشتادوهشت این سوره «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً ...» در نماز غفیله خوانده میشود<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. | در قرآن نام بیستوشش پیامبر آمده است كه در این سوره از شانزده تن از آنان یاد شده است. و آیات هشتادوهفت و هشتادوهشت این سوره «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً ...» در نماز غفیله خوانده میشود<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. |