مرجئه: تفاوت میان نسخه‌ها

لغت مرجئه از مرجی به‌معنای تاخیر انداختن می‌آید. این فرقه خود را مرجئه نامیدند، زیرا معتقدند مرتکب [[گناه کبیره]]، مستحق آتش)( عذاب ابدی) نیست، بلکه باید کار او را به‌[[خدا]] واگذار کرد.   

آنان معتقد بودند ایمان بر گفتار زبانی و گفتار زبانی بر عمل مقدم است و کسی که عملی نداشته باشد اما ایمان داشته باشد، رستگار خواهد بود. بنابراین، اگر کسی ایمان داشته باشد و گناه کند، ضرر نخواهد کرد و رستگار است. چنانچه اگر [[کافر]] کار نیکی به‌جا آورد، ولی چون ایمان ندارد،پس بهره‌ای از عمل خود نخواهد برد.

در کنار این مطلب، توجه به‌این مسئله که عضدالدین ریجی می‌نویسد: جمهور فقها و متکلمان، هیچ فردی از اهل قبله را تکفیر نمی‌کنند جالب و تامل برانگیز است.

مرجئه با اصرار بر استقلال ایمان از عمل؛ مرتکب کبیره را داخل در حوزه ایمان کرده‌اند. برخلاف [[خوارج]] که اصرار بر کفر مرتکب کبیره دارند.

معتزله نیز حد وسط اختیار کرده و مفهوم [[فسق]] را برای حل این مسئله عنوان کرده‌اند، به‌طوری‌که او را تنها فاسق می‌خوانند، نه مومن و نه کافر.

مرجئه نیز این تعبیر را درباره مرتکب کبیره به کار می‌برند، اما او را [[مومن]] می‌دانند.

البته اطلاق فسق بین فرقه‌های مختلف خوارج شدت و ضعف دارد.

==مساله وعید و نظریه مرجئه==

مرجئه جدا از آن که اصرار بر آن دارند مرتکب کبیره را از خلود در [[جهنم]] معاف سازند، تمایل دارند درباره ورود موقت او نیز مفری بیابند که البته در این راه با مشکلات عدیده‌ای که مهمترین آنها ظواهر برخی [[آیات]] [[قرآن]] است رو به رو شده‌اند.

در‌این‌باره که آیا اصولا وعید (عذاب) برای فساق در قرآن آمده است یا خیر، دیدگاه‌های مختلفی از ناحیه مرجئه مطرح شده است که بعضا با قدری یا جبری بودن قائل مرتبط است.

==دو حیث ارجا==

در تقسیم کلی می‌توان مرجئه را از دو حیث نگریست:

الف) کسانی که درباره [[علی بن ابی طالب|حضرت علی]] و [[عثمان]] قضاوتی نکردند و کار آنان را به خدا واگذار کردند.

(مرجئه در رابطه با مسائل اجتماعی)

ب) گروهی که قائلند ایمان تنها گفتار است و عمل در آن نقشی ندارد.

==(مرجئه در رابطه با مسائل اعتقادی و کلامی)==

1- قائلین به تاخیر و جدایی عمل از ایمان و این که ایمان قابل نقص و زیادت نیست و استثنا نمی‌پذیرد، به این گروه مرحبه الفقهاء می‌گویند.

عده‌ای از اهل [[کلام]] مثل [[اشاعره]] و [[ماتریدیه]] و [[ابو حنیفه]] و بعضی فقها در این جرگه داخل شدند پیدایش این نظریه را بین سال‎های 73 تا 83 هجری قمری دانسته‌اند.

2- قائلین به این که ایمان مجرد معرفت بوده و معصیت به ایمان ضرری نمی‌رساند.

[[جهمیه]] و [[غیلانیه]] و [[شمریه]] از این گروهند.

به این عده «مرجئه غالی» می‌گویند.