بوسنی و هرزگوین: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۵ مهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹۲: خط ۴۹۲:
یهودیان در طول 500 سال اقامت خود در بوسنی تاثیر عمیقی بر تاریخ و فرهنگ، توسعه اقتصادی و ابعاد مختلف حیات اجتماعی داشته اند. مهم ترین میراث فرهنگی یهودیان بوسنی بطور حتم كتاب “هاگادا” است كه نمونه نادری از خطاطی و تذهیب و دقت تحریری می باشد. این كتاب دارای قدمتی بالغ بر 700 سال بوده كه به طریقی اسرار آمیز به بوسنی آورده شده و كلیه جنگها و مصائب سالهای قبل به آن آسیبی نرسانیده است. دومین میراث فرهنگی مهم یهودیان “قبرستان یهودیان سارایوو” است كه در منطقه كواچیچی سارایوو واقع شده و قدمتی 400 ساله دارد شایان ذكر است كه این قبرستان یكی از قدیمی ترین و دست نخورده ترین قبرستانهای یهودیان در اروپا می باشد.
یهودیان در طول 500 سال اقامت خود در بوسنی تاثیر عمیقی بر تاریخ و فرهنگ، توسعه اقتصادی و ابعاد مختلف حیات اجتماعی داشته اند. مهم ترین میراث فرهنگی یهودیان بوسنی بطور حتم كتاب “هاگادا” است كه نمونه نادری از خطاطی و تذهیب و دقت تحریری می باشد. این كتاب دارای قدمتی بالغ بر 700 سال بوده كه به طریقی اسرار آمیز به بوسنی آورده شده و كلیه جنگها و مصائب سالهای قبل به آن آسیبی نرسانیده است. دومین میراث فرهنگی مهم یهودیان “قبرستان یهودیان سارایوو” است كه در منطقه كواچیچی سارایوو واقع شده و قدمتی 400 ساله دارد شایان ذكر است كه این قبرستان یكی از قدیمی ترین و دست نخورده ترین قبرستانهای یهودیان در اروپا می باشد.


=سيستم آموزش و پرورش=
=سیستم آموزش و پرورش=


آموزش و پرورش در بوسني و هرزگوين در حيطه اختيار دولت موجوديتها و كانتونها قرار دارد. سيستم آموزشي تقريبا به همان شكل سابق باقي مانده و جديدا اصلاحاتي در راستاي بكارگيري سبك و استاندارد جديد اروپايي در مدارس و سيستم آموزشي بعمل آمده است. در طول جنگ در فدراسيون تعداد زيادي از مدارس دستخوش تخريب شده ولي به يمن تلاشها و كمكهاي مالي بلاعوض جامعه بين الملل تقريبا كليه مدارس تخريب شده  
آموزش و پرورش در بوسنی و هرزگوین در حیطه اختیار دولت موجودیتها و كانتونها قرار دارد. سیستم آموزشی تقریبا به همان شكل سابق باقی مانده و جدیدا اصلاحاتی در راستای بكارگیری سبك و استاندارد جدید اروپایی در مدارس و سیستم آموزشی بعمل آمده است. در طول جنگ در فدراسیون تعداد زیادی از مدارس دستخوش تخریب شده ولی به یمن تلاشها و كمكهای مالی بلاعوض جامعه بین الملل تقریبا كلیه مدارس تخریب شده  


==بازسازي و احيا شده سيستم آموزش و پرورش==
==بازسازی و احیا شده سیستم آموزش و پرورش==
آموزش و پرورش در بوسني و هرزگوين در حيطه اختيار دولت موجوديتها و كانتونها قرار دارد. سيستم آموزشي تقريبا به همان شكل سابق باقي مانده و جديدا اصلاحاتي در راستاي بكارگيري سبك و استاندارد جديد اروپايي در مدارس و سيستم آموزشي بعمل آمده است. در طول جنگ در فدراسيون تعداد زيادي از مدارس دستخوش تخريب شده ولي به يمن تلاشها و كمكهاي مالي بلاعوض جامعه بين الملل تقريبا كليه مدارس تخريب شده بازسازي و احيا شده اند. در حال حاضر توافق نظر در خصوص سيستم واحد و متحدالشكل آموزشي در مدارس و حذف كليه اشكال تبعيض در بين دانش آموزان و دانشجويان در جريان است.
آموزش و پرورش در بوسنی و هرزگوین در حیطه اختیار دولت موجودیتها و كانتونها قرار دارد. سیستم آموزشی تقریبا به همان شكل سابق باقی مانده و جدیدا اصلاحاتی در راستای بكارگیری سبك و استاندارد جدید اروپایی در مدارس و سیستم آموزشی بعمل آمده است. در طول جنگ در فدراسیون تعداد زیادی از مدارس دستخوش تخریب شده ولی به یمن تلاشها و كمكهای مالی بلاعوض جامعه بین الملل تقریبا كلیه مدارس تخریب شده بازسازی و احیا شده اند. در حال حاضر توافق نظر در خصوص سیستم واحد و متحدالشكل آموزشی در مدارس و حذف كلیه اشكال تبعیض در بین دانش آموزان و دانشجویان در جریان است.


==سيستم آموزشي فدراسيون بوسني و هرزگوين==
==سیستم آموزشی فدراسیون بوسنی و هرزگوین==
در دبستانهاي فدراسيون (دوره هشت ساله) تا پايان سال تحصيلي 2001/2000 در مجموع 13294 معلم و 259036 دانش آموز وجود داشته كه 129240 تن از آنها دختر بوده اند. تعداد دبستانها نيز بالغ بر 1040 بوده است.
در دبستانهای فدراسیون (دوره هشت ساله) تا پایان سال تحصیلی 2001/2000 در مجموع 13294 معلم و 259036 دانش آموز وجود داشته كه 129240 تن از آنها دختر بوده اند. تعداد دبستانها نیز بالغ بر 1040 بوده است.


در دبيرستانهاي فدراسيون نيز در همين مقطع جمعا 113272 دانش آموز كه 56046 تن از آنها دختر بوده، مشغول به تحصيل بوده اند. تعداد دبيرستانها بالغ بر 206 و تعداد دبيران شاغل بالغ بر 7432 تن بوده است.
در دبیرستانهای فدراسیون نیز در همین مقطع جمعا 113272 دانش آموز كه 56046 تن از آنها دختر بوده، مشغول به تحصیل بوده اند. تعداد دبیرستانها بالغ بر 206 و تعداد دبیران شاغل بالغ بر 7432 تن بوده است.


در فدراسيون بوسني و هرزگوين 7 دانشسرا و 55 دانشكده و فرهنگستان وجود دارند. سيستم آموزش عالي در قالب 4 دانشگاه سارايوو، توزلا، موستار و بيهاچ سازماندهي و اداره ميشود. تعداد كل دانشجويان در سال تحصيلي 2000/1999 در سطح فدراسيون بالغ بر 43839 تن بوده كه از اين تعداد 21204 پسر و 22635 دختر بوده اند.
در فدراسیون بوسنی و هرزگوین 7 دانشسرا و 55 دانشكده و فرهنگستان وجود دارند. سیستم آموزش عالی در قالب 4 دانشگاه سارایوو، توزلا، موستار و بیهاچ سازماندهی و اداره میشود. تعداد كل دانشجویان در سال تحصیلی 2000/1999 در سطح فدراسیون بالغ بر 43839 تن بوده كه از این تعداد 21204 پسر و 22635 دختر بوده اند.


==سيستم‌ آموزشي جمهوري صربسكا==
==سیستم‌ آموزشی جمهوری صربسكا==
در دبستانهاي جمهوري صربسكا در سال تحصيلي 2001/2002 در مجموع 6961 معلم كه 4389 تن از آنها زن و 6039 تن از آنها استخدام دائم و 935 تن باقيمانده بطور موقت استخدام شده اند بكار مشغول بوده اند. تعداد دانش آموزان مدارس در مقطع قيد شده بالغ بر 117000 تن بوده است.
در دبستانهای جمهوری صربسكا در سال تحصیلی 2001/2002 در مجموع 6961 معلم كه 4389 تن از آنها زن و 6039 تن از آنها استخدام دائم و 935 تن باقیمانده بطور موقت استخدام شده اند بكار مشغول بوده اند. تعداد دانش آموزان مدارس در مقطع قید شده بالغ بر 117000 تن بوده است.


در دبيرستانهاي جمهوري صربسكا نيز در همين مقطع 2892 دبير كه 1404 تن از آنها زن و 2255 از آنها در استخدام دائم هستند، مشغول بكار بوده اند. تعداد كل دانش آموزان دبيرستاني نيز بالغ بر 52147 تن بوده كه 26557 تن از آنها دختر بوده اند. تعداد كل دبيرستانهاي موجود در قلمرو جمهوري صربسكا بالغ بر 86  مي باشد.
در دبیرستانهای جمهوری صربسكا نیز در همین مقطع 2892 دبیر كه 1404 تن از آنها زن و 2255 از آنها در استخدام دائم هستند، مشغول بكار بوده اند. تعداد كل دانش آموزان دبیرستانی نیز بالغ بر 52147 تن بوده كه 26557 تن از آنها دختر بوده اند. تعداد كل دبیرستانهای موجود در قلمرو جمهوری صربسكا بالغ بر 86  می باشد.


در جمهوري صربسكا 4 دانشسرا، 27 دانشكده و 4 فرهنگستان وجود دارد. سيستم آموزش عالي جمهوري صربسكا در قالب دو دانشگاه بانيالوكا و صربسكو سارايوو سازماندهي شده است. در سال تحصيلي 2001/2002 در مراكز آموزش عالي جمهوري صربسكا بالغ بر 15773 دانشجو مشغول به تحصيل بوده اند.
در جمهوری صربسكا 4 دانشسرا، 27 دانشكده و 4 فرهنگستان وجود دارد. سیستم آموزش عالی جمهوری صربسكا در قالب دو دانشگاه بانیالوكا و صربسكو سارایوو سازماندهی شده است. در سال تحصیلی 2001/2002 در مراكز آموزش عالی جمهوری صربسكا بالغ بر 15773 دانشجو مشغول به تحصیل بوده اند.


=سيستم درمانی=
=سیستم درمانی=
در بوسني و هرزگوين سه سيستم مجزاي درماني وجود دارد كه در چارچوب 13 وزارت بهداشت و درمان سازماندهي و سرپرستي مي شوند. منطقه برچكو نيز نيازهاي بهداشتي اوليه و ثانويه شهروندان خود را تامين و اداره مي كند ضمن اينكه با توجه به تعداد كم سكنه اين منطقه، در توافقنامه مربوط به تعيين وضعيت برچكو مسئوليت تامين بيمه درماني و بازنشستگي مبارزين جنگي، معلولين جنگي و جنگزدگان و همچنين بيكاران به دو موجوديت سپرده شده (تا زماني كه سازمان تامين اجتماعي برچكو امكان بعهده گيري مسئوليت آنها را فراهم آورد).
در بوسنی و هرزگوین سه سیستم مجزای درمانی وجود دارد كه در چارچوب 13 وزارت بهداشت و درمان سازماندهی و سرپرستی می شوند. منطقه برچكو نیز نیازهای بهداشتی اولیه و ثانویه شهروندان خود را تامین و اداره می كند ضمن اینكه با توجه به تعداد كم سكنه این منطقه، در توافقنامه مربوط به تعیین وضعیت برچكو مسئولیت تامین بیمه درمانی و بازنشستگی مبارزین جنگی، معلولین جنگی و جنگزدگان و همچنین بیكاران به دو موجودیت سپرده شده (تا زمانی كه سازمان تامین اجتماعی برچكو امكان بعهده گیری مسئولیت آنها را فراهم آورد).


==سيستم درماني فدراسيون بوسني و هرزگوين==
==سیستم درمانی فدراسیون بوسنی و هرزگوین==
در فدراسيون بوسني و هرزگوين سيستم بهداشتي و درماني بطور غيرمركزي و در سطح كانتونها اداره ميشود بطوريكه هر كانتون وظيفه تامين نيازهاي اوليه و ثانويه بهداشتي و درماني سكنه خود را بعهده دارد. وزارت بهداشت و درمان فدراسيون تنها وظيفه هماهنگي بين وزارتهاي كانتوني را بعهده دارد. بودجه مربوط به امور بهداشتي و درماني در سال 2002 بالغ بر 694486765 مارك بوده است. مبلغ فوق از محل پرداختهاي مربوط به بيمه درماني، مشاركت اشخاص در تامين هزينه درمان و بودجه فدراسيون، كانتونها و مناطق شهرداري تامين شده است.
در فدراسیون بوسنی و هرزگوین سیستم بهداشتی و درمانی بطور غیرمركزی و در سطح كانتونها اداره میشود بطوریكه هر كانتون وظیفه تامین نیازهای اولیه و ثانویه بهداشتی و درمانی سكنه خود را بعهده دارد. وزارت بهداشت و درمان فدراسیون تنها وظیفه هماهنگی بین وزارتهای كانتونی را بعهده دارد. بودجه مربوط به امور بهداشتی و درمانی در سال 2002 بالغ بر 694486765 مارك بوده است. مبلغ فوق از محل پرداختهای مربوط به بیمه درمانی، مشاركت اشخاص در تامین هزینه درمان و بودجه فدراسیون، كانتونها و مناطق شهرداری تامین شده است.


به موجب آمار ارائه شده از سوي سازمان آمار فدراسيون در سال 2002 تعداد سكنه فدراسيون بالغ بر 2318972 تن بوده كه 1216695 تن يا 47/52 درصد زن و 1102277 تن يا 53/47 درصد مرد بوده اند.
به موجب آمار ارائه شده از سوی سازمان آمار فدراسیون در سال 2002 تعداد سكنه فدراسیون بالغ بر 2318972 تن بوده كه 1216695 تن یا 47/52 درصد زن و 1102277 تن یا 53/47 درصد مرد بوده اند.


تعداد شاغلين در بخش درماني و بهداشتي در فدراسيون در سال 2002 23580 تن بوده كه 16906 تن يا 70/71 درصد در بخش پزشكي (10361 پرستار و تكنسين، 3738 پزشك كه 2621 تن از آنها متخصص مي باشند، بيشترين تعداد پزشكان متخصص را متخصصين داخلي- 360 تن، متخصص اطفال- 277 تن، متخصص زنان و زايمان- 265 تن، متخصص اعصاب و روان- 210 تن تشكيل ميدهند) و 6674 يا 30/28 در بخش غيرپزشكي فعاليت داشته اند. تعداد تختهاي بيمارستانهاي عمومي و كانتوني در سال 2002 بالغ بر 3884 بوده و ظرفيت سه مجتمع پزشكي سارايوو، توزلا و موستار نيز بالغ بر 3935 تخت مي باشد.
تعداد شاغلین در بخش درمانی و بهداشتی در فدراسیون در سال 2002 23580 تن بوده كه 16906 تن یا 70/71 درصد در بخش پزشكی (10361 پرستار و تكنسین، 3738 پزشك كه 2621 تن از آنها متخصص می باشند، بیشترین تعداد پزشكان متخصص را متخصصین داخلی- 360 تن، متخصص اطفال- 277 تن، متخصص زنان و زایمان- 265 تن، متخصص اعصاب و روان- 210 تن تشكیل میدهند) و 6674 یا 30/28 در بخش غیرپزشكی فعالیت داشته اند. تعداد تختهای بیمارستانهای عمومی و كانتونی در سال 2002 بالغ بر 3884 بوده و ظرفیت سه مجتمع پزشكی سارایوو، توزلا و موستار نیز بالغ بر 3935 تخت می باشد.


==سيستم درماني جمهوری صربسكا==
==سیستم درمانی جمهوری صربسكا==
در جمهوري صربسكا سيستم بهداشتي و درماني شكلي مركزي دارد و وزارت مربوطه نيز در بانيالوكا مستقر و مسئوليت كامل كنترل و نظارت و برنامه ريزي و سازماندهي و مديريت بخش درماني و بهداشتي اين موجوديت را عهده دار مي باشد.
در جمهوری صربسكا سیستم بهداشتی و درمانی شكلی مركزی دارد و وزارت مربوطه نیز در بانیالوكا مستقر و مسئولیت كامل كنترل و نظارت و برنامه ریزی و سازماندهی و مدیریت بخش درمانی و بهداشتی این موجودیت را عهده دار می باشد.


پس از خاتمه جنگ تعداد تختهاي بيمارستانها در جمهوري صربسكا بالغ بر 7500 بوده است. شايان ذكر است كه دولت اين موجوديت از هر گونه تلاش جهت بهبود و احياي خسارات ببار آمده امتناع ورزيده بطوريكه تعداد تختهاي بيمارستانها از 6/4 تخت در ازاي هر 1000 شهروند به 6/3 تخت در ازاي هر 1000 شهروند كاهش يافته است. تعداد بيمارستانهاي عمومي در جمهوري صربسكا 9 بيمارستان بوده كه در شهرهاي پريه دور، بوسانسكا گراديشكا، دوبوي، بيلينا، زورنيك، تربينيه و نوسينيه واقع شده اند. قابل ذكر است كه در بيمارستانهاي عمومي خدمات كلي پزشكي به شهروندان ارائه ميشود.
پس از خاتمه جنگ تعداد تختهای بیمارستانها در جمهوری صربسكا بالغ بر 7500 بوده است. شایان ذكر است كه دولت این موجودیت از هر گونه تلاش جهت بهبود و احیای خسارات ببار آمده امتناع ورزیده بطوریكه تعداد تختهای بیمارستانها از 6/4 تخت در ازای هر 1000 شهروند به 6/3 تخت در ازای هر 1000 شهروند كاهش یافته است. تعداد بیمارستانهای عمومی در جمهوری صربسكا 9 بیمارستان بوده كه در شهرهای پریه دور، بوسانسكا گرادیشكا، دوبوی، بیلینا، زورنیك، تربینیه و نوسینیه واقع شده اند. قابل ذكر است كه در بیمارستانهای عمومی خدمات كلی پزشكی به شهروندان ارائه میشود.


خدمات پيچيده تر پزشكي در مجتمع هاي پزشكي بانيالوكا (داراي 1327 تخت) و مجتمع صربسكو سارايوو (داراي 776 تخت) ارائه ميشود.
خدمات پیچیده تر پزشكی در مجتمع های پزشكی بانیالوكا (دارای 1327 تخت) و مجتمع صربسكو سارایوو (دارای 776 تخت) ارائه میشود.


تعداد پزشكان در جمهوري صربسكا در سال 2002: پزشكان عمومي 298، پزشكان متخصص 1162 و پزشكاني كه در حال گذرانيدن دوره تخصص هستند 326، تعداد دندانپزشكان 172 و تعداد داروسازان 96 مي باشد، تعداد پرستاران ارشد 548 و بهياران 5114 تن مي باشد. در سطح جمهوري صربسكا 16 زايشگاه وجود دارد.
تعداد پزشكان در جمهوری صربسكا در سال 2002: پزشكان عمومی 298، پزشكان متخصص 1162 و پزشكانی كه در حال گذرانیدن دوره تخصص هستند 326، تعداد دندانپزشكان 172 و تعداد داروسازان 96 می باشد، تعداد پرستاران ارشد 548 و بهیاران 5114 تن می باشد. در سطح جمهوری صربسكا 16 زایشگاه وجود دارد.


در حال حاضر توافق نظر در خصوص سيستم واحد و متحدالشكل آموزشي در مدارس و حذف كليه اشكال تبعيض در بين دانش آموزان و دانشجويان در جريان است.
در حال حاضر توافق نظر در خصوص سیستم واحد و متحدالشكل آموزشی در مدارس و حذف كلیه اشكال تبعیض در بین دانش آموزان و دانشجویان در جریان است.