جریان و جنبش های اسلامی الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:22.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|]]<br>

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

مردم مسلمان [[الجزایر]] از آغازین روزهای اشغال کشورشان توسط دولت استعماری [[فرانسه]] مبارزات آشکار و پنهان خود را آغاز کردند.<br>

مسلمانان [[الجزایر]] در واکنش به سلطه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی [[فرانسه]]، دست به قیام‌های متعددی زدند که رهبری بیشتر این قیام و حرکت‌های اسلامی را علمای مذهبی برعهده داشتند.

قدیمی‌ترین قیام علیه استعمار در [[الجزایر]] منتسب به «[[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]]» است. [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]]، فرزند '''امیر محی‌الدین''' بود که خود از نواده '''مرابطون''' بود.معنی لغوی «'''المرابطون'''» به معنی قراولانی است که اسبان خود را در سرحدات بلاد حضم حاضر نگه می‌دارند و اصطلاحاً به آنها مروجین ایمان می‌گفتند.

<div class="wikiInfo">[[پرونده:امیر عبدالقادر جزایری.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|امیر عبدالقادر جزایری]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

[[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] سرانجام در 1883 در 75 سالگی در [[دمشق]] وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر]] در '''1966'''  برای تجلیل از مقام او بقایای جسدش را از قبر خارج کرده و طی تشریفاتی در [[الجزایر]] چون قهرمان ملی به خاک سپردند.

<ref>http://www.binbadis.net/component/content/article/39-emir-abdeklader/357- amir.html</ref>

پس از مرگ [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] مبارزات و اعتراضات پراکنده‌ای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «'''امیر خالد'''»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت. <ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبش‌های آزادیبخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref><br>

بعد از او '''احمد مصالی''' الحاج جنبش استقلال‌طلبانه مردم [[الجزایر]] را رهبری کرد،او در 1927 در کنگره اتحاد علیه امپریالیسم در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد.<br>

در این سال که جنگ جهانی دوم در شرف پایان بود مردم [[الجزایر]] که خود را حتی‌الامکان آماده کسب استقلال کرده بودند قیام کردند، ولی [[فرانسه]] با شدت عمل غیرمنتظره در برابر این قیام ایستاد و '''45000'''  تن از مردم [[الجزایر]] را کشت. <ref>همان منبع بالا</ref>

<div class="wikiInfo">[[پرونده:عبدالحمید بادیس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|عبدالحمید بن بادیس ]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

این جمعیت در نهایت نیز با گروه‌های سیاسی و مسلح ضد استعمار مانند «'''جبهه آزادیبخش ملی'''» ائتلاف نمود و به ابقای نقش برجسته‌ای در جنگ هشت ساله (1954 – 1962) علیه [[فرانسه]] پرداخت.

<div class="wikiInfo">[[پرونده:شکیب ارسلان.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|شکیب ارسلان]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

حرکت جدی و سازمان‌یافته جریان‌های اسلامگرا پس از انقلاب از دهه 80 میلادی شکل گرفت که بار عمده آن را  احزاب جدید اسلامگرا به دوش کشیدند.

باید گفت که، مبارزات سیاسی معاصر مردم [[الجزایر]] دو انگیزه اصلی داشته است؛<br>

'''1- بیرون راندن استعمارگران''' <br>

آنچه واقعیت‌های تاریخی انقلاب [[الجزایر]] نشان می‌دهد این است که در حرکت‌های ضداستعماری عامل اصلی و رهبران جنبش همگی متأثر از اسلام بوده‌اند. جریان اسلامگرا حتی پس از پیروزی انقلاب نیز رهبر اصلی مبارزات در الجزایر بوده است.

<div class="wikiInfo">[[پرونده:احمد بن بلا.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|احمد بن بلا ]]

به همین دلیل می‌توان مؤلفه‌های برشمرده شده را اصلی‌ترین دلایل داخلی شکل‌گیری و تداوم جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] دانست.

نقش عوامل خارجی در نهضت‌های اسلامی در [[الجزایر]] را در چند دوره و از چند منظر می‌توان مورد توجه قرار داد.<br>

در نسل اول جنبش‌های اسلامی [[الجزایر]] جدای از نقش آفرینی عامل مستقیم خارجی یعنی استعمار به عنوان محرک اصلی، توجه به تأثیرگذاری جریان‌های فکری و همچنین تحولات منطقه‌ای و جهانی امری اجتناب‌ناپذیر است.<br>

<ref>بهار عربی پشت دروازه‌های الجزایر"، خبرگزاری رویترز، روز سه‌شنبه 21 فوریه 2012 (2 اسفند 1390)</ref><br>

برای بررسی ریشه‌ها، اصول و اهداف جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] توجه به یک موضوع اهمیت بسیار دارد و آن اینکه جنبش‌های اسلامی در الجزایر را باید در دو برهه تاریخی از هم جدا کرد.<br>

در این دوران فلسفه شکل‌گیری جنبش‌های اسلامی و به دنبال آن حرکتهای ملی‌گرایانه متأثر از موضوع استعمار بوده و هدف اصلی همه جنبشهای مردمی اعم از اسلامگرا و ملی‌گرا کسب استقلال بود.<br>

رهبران اسلامگرا همانند [[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]] و [[بن بادیس|بن‌بادیس]] و اسلاف آنها شالوده جریان خود را با آموزه‌های دینی در آمیخته و در واقع رویکردی مذهبی به معنای عام آن را اتخاذ کردند. شالوده فکری [[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]] – به عنوان اولین رهبر جنبش اسلامی در [[الجزایر]] – مبتنی بر این بود که اسلام هویت واقعی ملت الجزایر بوده و تنها راه برچیدن استعمار بهره‌گیری از آموزه‌های دین اسلام است.

البته شیخ [[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس]]»، رهبر جمعیت علمای مسلمان الجزایر – و دومین رهبر مذهبی ضداستعماری پس از امیر عبدالقادر – ضمن تکیه بر دین مقدس اسلام برای احیای مجدد [[الجزایر]] براساس تعالیم وحی و کسب استقلال این کشور سعی کرد نگرش ملی‌گرایانه را نیز در اقدام خود لحاظ کند. (26)

[[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس]] در مقابل فرانسوی‌ها که اشغال صدمین سالگرد [[الجزایر]] را در سال 1930 جشن و زبان عربی را ملغی اعلام کرده بود، شعار «'''الجزایر وطن من، اسلام دین من و عربی زبان من'''» را مطرح کرد.<br>

<ref>محمد ابراهیم و دیگران؛ جبهه نجات اسلامی الجزایر، مؤسسه‌ی مطالعات اندیشه‌سازان نور، 1385</ref><br>

توجه به سخنان [[بن بادیس|بن‌بادیس]] نشان می‌دهد که وی همزمان هم دغدغه دین دارد و هم برای حفظ زبان عربی که در واقع بخشی از هویت ملی است مبارزه می‌کند.<br>

در همین امتداد هدف اصلی جنبش‌های اسلامی مردم [[الجزایر]]، کسب استقلال از طریق مبارزه مسلحانه و جهاد علیه استعمار [[فرانسه]] و حفظ و احیاء دین بود. این رویکرد را به خوبی می‌توان در اعلامیه [[طرابلس]] که اندک زمانی پیش از استقلال الجزایر صادر شد، مشاهده کرد:<br>

'''«فرهنگ الجزایر، فرهنگی ملی خواهد بود که براساس زبان عربی بنا نهاده شده است و دین اسلام از کلیه بدعت‌ها و خرافه‌گرایی‌هایی که باعث آسیب رساندن به ساحت قدسی آن می‌گردد، مبری است و این اندیشه الهی در چارچوب فرهنگ و شخصیت متبلور خواهد شد»''' <ref>مجله البیان: شماره 23، 48 (پرونده حوادث الجزایر)</ref><br>

<div class="wikiInfo">[[پرونده:فرحت عباس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|فرحت عباس ]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

[[رده:الجزایر]]

[[رده:جریان ها و جنبش ها]]