confirmed
۴۱٬۷۹۸
ویرایش
←روابط ایران و عربستان سعودی
| (۱۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
== آب و هوا == | == آب و هوا == | ||
عربستان سعودی دارای آب و هوای گرم و خشک صحرایی است. دمای هوا در روزهای تابستان بطور متوسط ۴۵ درجه و در شب با اختلاف دمای زیاد نسبت به روز است. در بعضی مناطق کوهستانی حاشیه دریای سرخ و استان اصیر آب و هوا در ۸ ماه از سال نسبتا مناسب است اما سرما بندرت به زیر صفر درجه می‌رسد | عربستان سعودی دارای آب و هوای گرم و خشک صحرایی است. دمای هوا در روزهای تابستان بطور متوسط ۴۵ درجه و در شب با اختلاف دمای زیاد نسبت به روز است. در بعضی مناطق کوهستانی حاشیه دریای سرخ و استان اصیر آب و هوا در ۸ ماه از سال نسبتا مناسب است اما سرما بندرت به زیر صفر درجه می‌رسد<ref> | ||
نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | ||
www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل</ref>. | www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل.</ref>. | ||
== منابع طبیعی == | == منابع طبیعی == | ||
این کشور از نظر منابع طبیعی چون طلا و مس، نفت، گاز و آهن غنی است. هر چند از نظر جنگل و مناطق جنگلی، کشتزار دایمی و زراعت با فقر روبه‌روست. مخاطرات طبیعی چون طوفان‌های شن بسیار روی می‌دهد. بیشتر گیاهان در واحه‌ها می‌رویند. شتر در زندگی سنتی عربستان نقش مهمی بازی می‌کند. جانوران اهلی از جمله شتر، گوسفند و بز بیش از دیگر جانوران دیده می‌شوند. روباه، خرگوش، موش صحرایی، جوجه‌تیغی، عقاب، کرکس و جغد در عربستان دیده می‌شوند اما نسل شترمرغ و شیر آفریقایی در آن جا از بین رفته‌است. فلامینگو، پلیکان، حواصیل و پرندگان آبزی در بخش‌های ساحلی عربستان باشنده هستند. مارهای کشنده بیابانی از جمله مار کبری و افعی شاخدار در بعضی بخش‌ها فراوانند.<ref> | این کشور از نظر منابع طبیعی چون طلا و مس، نفت، گاز و آهن غنی است. هر چند از نظر جنگل و مناطق جنگلی، کشتزار دایمی و زراعت با فقر روبه‌روست. مخاطرات طبیعی چون طوفان‌های شن بسیار روی می‌دهد. بیشتر گیاهان در واحه‌ها می‌رویند. شتر در زندگی سنتی عربستان نقش مهمی بازی می‌کند. جانوران اهلی از جمله شتر، گوسفند و بز بیش از دیگر جانوران دیده می‌شوند. روباه، خرگوش، موش صحرایی، جوجه‌تیغی، عقاب، کرکس و جغد در عربستان دیده می‌شوند اما نسل شترمرغ و شیر آفریقایی در آن جا از بین رفته‌است. فلامینگو، پلیکان، حواصیل و پرندگان آبزی در بخش‌های ساحلی عربستان باشنده هستند. مارهای کشنده بیابانی از جمله مار کبری و افعی شاخدار در بعضی بخش‌ها فراوانند.<ref> | ||
نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان | ||
www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل</ref>. | www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل.</ref>. | ||
== عجایب و دیدنی‌های عربستان == | == عجایب و دیدنی‌های عربستان == | ||
| خط ۲۱۱: | خط ۲۱۱: | ||
نظام حقوقی عربستان سعودی برگرفته از فقه [[حنبلی]] یکی از مذاهب اسلامی است. بر اساس احکام دین اسلام، مردان در صورت تمایل مجاز به ازدواج با حداکثر چهار زن هستند. مجازات زنای محصنه در کشور سعودی، سنگسار است. مجازات قتل عمد، قاچاق مواد مخدر، عمل لواط و سرقت مسلحانه، در کشور عربستان سعودی اعدام است. بر اساس رویه معمول در عربستان سعودی، محکومان به اعدام را معمولاً سر بریدن است. اما در برخی موارد نیز محکومین به اعدام، تیرباران می‌شوند در برخی موارد مرتبط با جرایم سنگین، جسد محکومین پس از گردن‌زده‌شدن برای عبرت به صلیب کشیده (چارمیخ) می‌شود. | نظام حقوقی عربستان سعودی برگرفته از فقه [[حنبلی]] یکی از مذاهب اسلامی است. بر اساس احکام دین اسلام، مردان در صورت تمایل مجاز به ازدواج با حداکثر چهار زن هستند. مجازات زنای محصنه در کشور سعودی، سنگسار است. مجازات قتل عمد، قاچاق مواد مخدر، عمل لواط و سرقت مسلحانه، در کشور عربستان سعودی اعدام است. بر اساس رویه معمول در عربستان سعودی، محکومان به اعدام را معمولاً سر بریدن است. اما در برخی موارد نیز محکومین به اعدام، تیرباران می‌شوند در برخی موارد مرتبط با جرایم سنگین، جسد محکومین پس از گردن‌زده‌شدن برای عبرت به صلیب کشیده (چارمیخ) می‌شود. | ||
مطابق سنت رایج در عربستان سعودی، در مراسم عروسی و میهمانی‌ها، محل میهمانان زن و مرد از هم جُداست | مطابق سنت رایج در عربستان سعودی، در مراسم عروسی و میهمانی‌ها، محل میهمانان زن و مرد از هم جُداست<ref>آشنایی باعربستان. | ||
fa.alkawthartv.com</ref> | fa.alkawthartv.com</ref> | ||
== رکورد تعطیلات عید فطر در عربستان == | == رکورد تعطیلات عید فطر در عربستان == | ||
مردم عربستان بر اساس عادت و آداب و رسوم همیشگی خود صبح روز [[عید فطر]] قهوه، چای، انواع آب‌میوه‌ها و خرماها را تناول می‌کنند و پس از آن یکی از مشهورترین خوردنی‌ها که از برنج و '''گوشت الکبسه''' درست شده می‌خورند. از عادت‌های اهل مکه خوردن <big>شیرینی المنار</big> بعد از نماز عیدفطر است که همسرانشان تهیه کرده‌اند. کشور عربستان به مناسبت فرارسیدن '''عید فطر ۲۳ روز تعطیل است''' و به نوعی رکورددار تعداد روزهای تعطیلی عید فطر محسوب می‌شود | مردم عربستان بر اساس عادت و آداب و رسوم همیشگی خود صبح روز [[عید فطر]] قهوه، چای، انواع آب‌میوه‌ها و خرماها را تناول می‌کنند و پس از آن یکی از مشهورترین خوردنی‌ها که از برنج و '''گوشت الکبسه''' درست شده می‌خورند. از عادت‌های اهل مکه خوردن <big>شیرینی المنار</big> بعد از نماز عیدفطر است که همسرانشان تهیه کرده‌اند. کشور عربستان به مناسبت فرارسیدن '''عید فطر ۲۳ روز تعطیل است''' و به نوعی رکورددار تعداد روزهای تعطیلی عید فطر محسوب می‌شود<ref>آداب و رسوم کشورهای مختلف در عید فطر - خبرگزاری برنا | ||
www.borna.news › قرآن و | www.borna.news › قرآن و معارف.</ref>. | ||
== تحصیلات و آموزش == | == تحصیلات و آموزش == | ||
با این که دولت سعودی دختران را از آموزش منع نکرده‌است و حتی آموزش رایگان نیز برای ایشان در نظر گرفته، حضور دختران در آموزشگاه‌ها و مدارس بسیار محدود است. بر اساس آمار رسمی دولت سعودی، ۵۵ درصد دانش‌آموزان دبستان، ۷۹ درصد دانش‌آموزان راهنمایی و ۸۱ درصد دانش‌آموزان دبیرستان پسر هستند. دیدگاه‌های سنتی در عربستان سعودی باعث | با این که دولت سعودی دختران را از آموزش منع نکرده‌است و حتی آموزش رایگان نیز برای ایشان در نظر گرفته، حضور دختران در آموزشگاه‌ها و مدارس بسیار محدود است. بر اساس آمار رسمی دولت سعودی، ۵۵ درصد دانش‌آموزان دبستان، ۷۹ درصد دانش‌آموزان راهنمایی و ۸۱ درصد دانش‌آموزان دبیرستان پسر هستند. دیدگاه‌های سنتی در عربستان سعودی باعث شده است که بسیاری از دختران در سنین پایین مدرسه را ترک می‌کنند. در عربستان سعودی، مدارس و دانشگاه‌های متفاوت برای دختران و پسران وجود دارد و هیچ مدرسه مختلطی در آن جا یافت نمی‌شود. با این حال بسیاری بر این باورند که مدرسه‌ها و دانشگاه‌های مربوط به زنان از کیفیت آموزشی پایین‌تری برخوردارند. تحصیل زنان در همه رشته‌های فنی و مهندسی و نیز رشته حقوق ممنوع است<ref>آشنایی باعربستان. | ||
fa.alkawthartv.com</ref> | fa.alkawthartv.com</ref>. | ||
== حوزه‌های علمیه و مراکز آموزشی ـ دینی == | == حوزه‌های علمیه و مراکز آموزشی ـ دینی == | ||
در عربستان، چیزی به نام حوزه‌های علمیه، آن گونه که در کشورهای شیعه نشین مرسوم بوده و هست، وجود ندارد. پس از استقرار دولت عربستان سعودی(به ویژه در مرحله سوم آن به دست ملک عبدالعزیز بن سعود در سال ۱۳۵۳ هـ.) دولت تلاش بسیاری کرد تا غیر از مراکز دانشگاهی، مرکزیتی به عنوان حوزه‌های علمی‌مانند حوزه‌های علمی شیعه و یا مدارس امام خطیب (الجامعات الاسلامیه در عثمانی و جامع الأزهر در مصر) به وجود نیاید. | در عربستان، چیزی به نام حوزه‌های علمیه، آن گونه که در کشورهای شیعه نشین مرسوم بوده و هست، وجود ندارد. پس از استقرار دولت عربستان سعودی(به ویژه در مرحله سوم آن به دست ملک عبدالعزیز بن سعود در سال ۱۳۵۳ هـ.) دولت تلاش بسیاری کرد تا غیر از مراکز دانشگاهی، مرکزیتی به عنوان حوزه‌های علمی‌مانند حوزه‌های علمی شیعه و یا مدارس امام خطیب (الجامعات الاسلامیه در عثمانی و [[الأزهر|جامع الأزهر]] در [[جمهوری عربی مصر|مصر]]) به وجود نیاید. | ||
در واقع، حوزه‌های علمی ـ دینی عربستان، شکل دانشگاهی تکامل یافته است، به گونه‌ای که مروّج آیین و مذهب رسمی [[وهّابیت]] هم هستند. از گذشته‌های دور تاکنون، از داخل و خارج عربستان علاقه‌مندان به تحصیل در رشته‌های دینی مانند [[قرآن]]، تفسیر، [[حدیث]]، تاریخ اسلام و فقه، جذب دانشگاه‌های این کشور می‌شوند. | در واقع، حوزه‌های علمی ـ دینی عربستان، شکل دانشگاهی تکامل یافته است، به گونه‌ای که مروّج آیین و مذهب رسمی [[وهّابیت]] هم هستند. از گذشته‌های دور تاکنون، از داخل و خارج عربستان علاقه‌مندان به تحصیل در رشته‌های دینی مانند [[قرآن]]، تفسیر، [[حدیث]]، تاریخ اسلام و فقه، جذب دانشگاه‌های این کشور می‌شوند. | ||
| خط ۲۳۵: | خط ۲۳۵: | ||
'''جامعة الاسلامیة فی المدینة''' | '''جامعة الاسلامیة فی المدینة''' | ||
برای نمونه، دانشگاه اسلامی در مدینه(تأسیس در سال ۱۳۸۱ هـ.) با پنج دانشکده تخصصی و بخش‌های گوناگون وابسته، به آموزش دانشجویان در شریعت اسلامی، تبلیغ و ارشاد، اصول دین، قرآن و حدیث، حدیث و روایات شریفه، مطالعات اسلامی، زبان عربی و مانند آن می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این مراکز علمی به اقامه نماز جماعت در مساجد و تبلیغ مسائل شرعی و دینی در داخل و خارج عربستان مشغول می‌شوند<ref>حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، شناخت عربستان، ص۱۲۸</ref>. | برای نمونه، دانشگاه اسلامی در مدینه(تأسیس در سال ۱۳۸۱ هـ.) با پنج دانشکده تخصصی و بخش‌های گوناگون وابسته، به آموزش دانشجویان در شریعت اسلامی، تبلیغ و ارشاد، اصول دین، قرآن و حدیث، حدیث و روایات شریفه، مطالعات اسلامی، زبان عربی و مانند آن می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این مراکز علمی به اقامه نماز جماعت در مساجد و تبلیغ مسائل شرعی و دینی در داخل و خارج عربستان مشغول می‌شوند<ref>حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، شناخت عربستان، ص۱۲۸.</ref>. | ||
== دین == | == دین == | ||
| خط ۲۴۲: | خط ۲۴۲: | ||
آیین رسمی کشور عربستان سعودی اسلام [[سلفی]] است. آیین‌های دیگر اهل تسنن و مذهب شیعه نیز در عربستان سعودی رواج دارند. احکام و فتواهای دینی در عربستان سعودی، فرهنگ و سیاست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم‌اکنون عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ، بالارتبه‌ترین روحانی سنی در عربستان سعودی است. | آیین رسمی کشور عربستان سعودی اسلام [[سلفی]] است. آیین‌های دیگر اهل تسنن و مذهب شیعه نیز در عربستان سعودی رواج دارند. احکام و فتواهای دینی در عربستان سعودی، فرهنگ و سیاست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم‌اکنون عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ، بالارتبه‌ترین روحانی سنی در عربستان سعودی است. | ||
بر پایه آمارهای منتشره دولتی حدود ۸۵درصد از شهروندان سعودی سنی و از مذهب احمد بن حنبل پیروی می‌کنند و ۱۵ درصد بقیه نیز شیعیان هستند که بیشترین آنان در منطقه شرقیه عربستان سکونت دارند. اگر‌چه در ظاهر به فتواهای احمدبن حنبل عمل می‌شود. اما آیینی که [[محمدبن عبدالوهاب]] آن را پایه‌گذاری کرده‌است بیشتر در جامعه حاکمیت دارد<ref>نصیری، عبدالله: آشنایی با عربستان. نشر مشعر. تهران: ۱۳۸۶</ref>. | بر پایه آمارهای منتشره دولتی حدود ۸۵درصد از شهروندان سعودی سنی و از مذهب احمد بن حنبل پیروی می‌کنند و ۱۵ درصد بقیه نیز شیعیان هستند که بیشترین آنان در منطقه شرقیه عربستان سکونت دارند. اگر‌چه در ظاهر به فتواهای احمدبن حنبل عمل می‌شود. اما آیینی که [[محمدبن عبدالوهاب]] آن را پایه‌گذاری کرده‌است بیشتر در جامعه حاکمیت دارد<ref>نصیری، عبدالله: آشنایی با عربستان. نشر مشعر. تهران: ۱۳۸۶.</ref>. | ||
شصت درصد جمعیت ۳۳ میلیونی عربستان سعودی، عرب‌های بومی با آیین [[حنبلی]] (از آیین‌های اهل‌سنت) هستند. بیش از چهار میلیون نفر در این کشور شیعه (دوازده امامی، زیدی و اسماعیلیه) هستند که این مردم بیشتر از جمعیت شیعی کشورهای کویت، قطر، یمن، عمان و امارت متحده عربی است. با وجود در اقلیت بودن شیعیان در عربستان، سکونت آنان در ناحیه استراتژیک و میدان‌ها نفتی غوار، قطیف و احساء جایگاه برتری به آنان داده‌است<ref>http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2010\06\06-24\18-28-45.htm&storytitle=جنبش‌های اعتراضی شیعه؛ ریشه‌ها و پیامدها</ref>. | شصت درصد جمعیت ۳۳ میلیونی عربستان سعودی، عرب‌های بومی با آیین [[حنبلی]] (از آیین‌های اهل‌سنت) هستند. بیش از چهار میلیون نفر در این کشور شیعه (دوازده امامی، زیدی و اسماعیلیه) هستند که این مردم بیشتر از جمعیت شیعی کشورهای کویت، قطر، یمن، عمان و امارت متحده عربی است. با وجود در اقلیت بودن شیعیان در عربستان، سکونت آنان در ناحیه استراتژیک و میدان‌ها نفتی غوار، قطیف و احساء جایگاه برتری به آنان داده‌است<ref>http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2010\06\06-24\18-28-45.htm&storytitle=جنبش‌های اعتراضی شیعه؛ ریشه‌ها و پیامدها.</ref>. | ||
اکثر جمعیت عربستان مسلمان و بر مذهب حنبلی بوده و شیعیان در اقلبت هستند. تعداد اندکی مسیحی، یهودی و مهاجران بودایی، هندو و سیک نیز در این کشور سکونت دارند<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html</ref>. | اکثر جمعیت عربستان مسلمان و بر مذهب حنبلی بوده و شیعیان در اقلبت هستند. تعداد اندکی مسیحی، یهودی و مهاجران بودایی، هندو و سیک نیز در این کشور سکونت دارند<ref>.https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html</ref>. | ||
== حج == | == حج == | ||
حج، عبادتی واجب و از فروع دین اسلام است. از آنجا که حج تنها در [[مکه]] انجام می‌شود، مسلمانان بسیاری برای انجام [[حج تمتع]] و [[حج عمره]] به عربستان سفر می‌کنند. براساس آمار رسمی حکومت عربستان در سال ۱۴۴۰ق (۱۳۹۷ش-۱۳۹۸ش) حدود شش میلیون و هفتصد هزار زائر غیر عربستانی در حج عمره شرکت کرده‌اند. همچنین در سال ۱۳۹۶ش حدود دو میلیون و سیصد هزار زائر (عربستانی و غیر عربستانی) در حج تمتع شرکت کرده‌اند<ref>«الهیئه العامه للإحصاء المملکه العربیه السعودیه- خریطة إحصاءات الحج لعام ۱۴۳۸</ref>. | حج، عبادتی واجب و از فروع دین اسلام است. از آنجا که حج تنها در [[مکه]] انجام می‌شود، مسلمانان بسیاری برای انجام [[حج تمتع]] و [[حج عمره]] به عربستان سفر می‌کنند. براساس آمار رسمی حکومت عربستان در سال ۱۴۴۰ق (۱۳۹۷ش-۱۳۹۸ش) حدود شش میلیون و هفتصد هزار زائر غیر عربستانی در حج عمره شرکت کرده‌اند. همچنین در سال ۱۳۹۶ش حدود دو میلیون و سیصد هزار زائر (عربستانی و غیر عربستانی) در حج تمتع شرکت کرده‌اند<ref>«الهیئه العامه للإحصاء المملکه العربیه السعودیه- خریطة إحصاءات الحج لعام ۱۴۳۸.</ref>. | ||
== احزاب و جمعیت‌ها == | == احزاب و جمعیت‌ها == | ||
با توجه به اینکه بر عربستان '''<big>حکومت مطلقه پادشاهی</big>''' حاکمیت دارد و همه امور کشور به دست شاهان رقم می‌خورد طبیعی است که احزاب و جمعیت‌های سیاسی و حتی اجتماعی جایگاهی نداشته باشند. پادشاهان این کشور با این استدلال که قرآن و سنت در جامعه رایج است اجازه تشکیل احزاب را نمی‌دهند. از سوی دیگر احزاب معمولًا برای تربیت نیروهای سیاسی و دخالت دادن آنان در سرنوشت کشور از طریق انتخابات اعلام موجودیت می‌کنند لیکن در عربستان هیچگونه انتخاباتی برگزار نمی‌شود و طبق قانون اساسی انتصاب مسئولان کشوری و لشکری در اکثر رده‌ها توسط پادشاه صورت می‌گیرد.<br> | با توجه به اینکه بر عربستان '''<big>حکومت مطلقه پادشاهی</big>''' حاکمیت دارد و همه امور کشور به دست شاهان رقم می‌خورد طبیعی است که احزاب و جمعیت‌های سیاسی و حتی اجتماعی جایگاهی نداشته باشند. پادشاهان این کشور با این استدلال که قرآن و [[سنت]] در جامعه رایج است اجازه تشکیل احزاب را نمی‌دهند. از سوی دیگر احزاب معمولًا برای تربیت نیروهای سیاسی و دخالت دادن آنان در سرنوشت کشور از طریق انتخابات اعلام موجودیت می‌کنند لیکن در عربستان هیچگونه انتخاباتی برگزار نمی‌شود و طبق قانون اساسی انتصاب مسئولان کشوری و لشکری در اکثر رده‌ها توسط پادشاه صورت می‌گیرد.<br> | ||
با این وجود از سال‌های دور برخی از احزاب اسلامی، ناسیونالیست و یا چپگرا در مقاطع مختلف در عربستان و یا خارج کشور ایجاد شده‌اند لیکن به دلیل بسته بودن محیط عربستان و نیز بهبود روابط این کشور با جهان خارج، این احزاب یا منحل شده و یا از میزان فعالیت خود کاسته‌اند. | با این وجود از سال‌های دور برخی از احزاب اسلامی، ناسیونالیست و یا چپگرا در مقاطع مختلف در عربستان و یا خارج کشور ایجاد شده‌اند لیکن به دلیل بسته بودن محیط عربستان و نیز بهبود روابط این کشور با جهان خارج، این احزاب یا منحل شده و یا از میزان فعالیت خود کاسته‌اند. | ||
| خط ۲۶۱: | خط ۲۶۱: | ||
'''اتحادیه دموکراتیک خلق''' | '''اتحادیه دموکراتیک خلق''' | ||
'''حزب بعث''' | '''[[حزب بعث]]''' | ||
از مهمترین احزاب و جمعیت‌های چپگرا و ناسیونالیست، سازمان انقلاب اسلامی شبه جزیره عربستان، حزب ا... حجاز مهمترین گروه‌های شیعه و جنبش اخوان بزرگترین گروه سنی بوده‌اند که از دهه 70 در عربستان ظاهر شده‌اند. | از مهمترین احزاب و جمعیت‌های چپگرا و ناسیونالیست، سازمان انقلاب اسلامی شبه جزیره عربستان، حزب ا... حجاز مهمترین گروه‌های شیعه و جنبش اخوان بزرگترین گروه سنی بوده‌اند که از دهه 70 در عربستان ظاهر شده‌اند. | ||
بعد از جنگ عراق و کویت یک گروه '''<big>کمیته دفاع از حقوق قانونی</big>''' نیز در عربستان تأسیس شد که با عکس‌العمل شدید دولت عربستان مواجه شد. دو سال بعد این گروه دچار انشعاب شد و سعدالفقیه که سخنگوی کمیته را داشت '''<big>جنبش اصلاح اسلامی</big>''' را در خارج ایجاد کرد که هم اکنون بارزترین معارض دولت سعودی به شمار می‌رود و در لندن فعالیت دارد<ref>آشنایی با عربستان lib.hajj.ir › File › BookDownloadFiles ص53</ref>. | بعد از جنگ عراق و کویت یک گروه '''<big>کمیته دفاع از حقوق قانونی</big>''' نیز در عربستان تأسیس شد که با عکس‌العمل شدید دولت عربستان مواجه شد. دو سال بعد این گروه دچار انشعاب شد و سعدالفقیه که سخنگوی کمیته را داشت '''<big>جنبش اصلاح اسلامی</big>''' را در خارج ایجاد کرد که هم اکنون بارزترین معارض دولت سعودی به شمار می‌رود و در [[لندن]] فعالیت دارد<ref>آشنایی با عربستان lib.hajj.ir › File › BookDownloadFiles ص53.</ref>. | ||
== وهابیت == | == وهابیت == | ||
وهابیت جنبشی مذهبی است که [[محمد بن عبدالوهاب]] در قرن هجدهم در نجد عربستان بنیان گذاشت و از سال ۱۷۴۴ مورد پذیرش خاندان سعودی قرار گرفت. دیدگاه [[وهابی]] به یک پالایش اساسی در اسلام معتقد است و [[زیارت قبور]] و تقدیس برخی افراد را دلالتی بر شرک می‌داند. وهابیت هدف خود را بازگشت به آموزه‌های اصیل در قرآن و حدیث (سنت پیامبر) می‌داند و با هر نوع بدعتی مخالفت می‌کند. وهابیت از نظر ایدئولوژیکی پیرو اعتقادات [[ابن تیمیه]] و از نظر فقهی پیرو مذهب [[حنبلی]] است. | وهابیت جنبشی مذهبی است که [[محمد بن عبدالوهاب]] در قرن هجدهم در نجد عربستان بنیان گذاشت و از سال ۱۷۴۴ مورد پذیرش خاندان سعودی قرار گرفت. دیدگاه [[وهابی]] به یک پالایش اساسی در اسلام معتقد است و [[زیارت قبور]] و تقدیس برخی افراد را دلالتی بر شرک می‌داند. وهابیت هدف خود را بازگشت به آموزه‌های اصیل در قرآن و حدیث (سنت پیامبر) می‌داند و با هر نوع بدعتی مخالفت می‌کند. وهابیت از نظر ایدئولوژیکی پیرو اعتقادات [[ابن تیمیه]] و از نظر فقهی پیرو مذهب [[حنبلی]] است. | ||
وهابیت الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های مذهبی جهان اسلام از [[هند]] و سوماترا تا [[سودان]] و شمال آفریقا بوده‌است و بر جنبش [[طالبان]] در [[افغانستان]]<ref>ر. ک:مقاله افغانستان</ref> و برخی جنبش‌های اسلامی دیگر قرن بیستم هم تأثیر گذاشته‌است<ref>Wahhabi. The Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition, Columbia University Press. , 2012. accessed November 13, 2012</ref>. | وهابیت الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های مذهبی جهان اسلام از [[هند]] و سوماترا تا [[سودان]] و شمال آفریقا بوده‌است و بر جنبش [[طالبان]] در [[افغانستان]]<ref>ر. ک:مقاله افغانستان</ref> و برخی جنبش‌های اسلامی دیگر قرن بیستم هم تأثیر گذاشته‌است<ref>Wahhabi. The .Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition, Columbia University Press. , 2012. accessed November 13, 2012</ref>. | ||
گروه [[داعش]] یکی از گروه‌هایی است که با عقاید وهابی فعالیت می‌کند<ref>«ISIS Containment & Defeat: Next Generation Counterinsurgency - NexGen COIN». iUniverse.</ref>. | گروه [[داعش]] یکی از گروه‌هایی است که با عقاید وهابی فعالیت می‌کند<ref>«ISIS Containment & Defeat: Next Generation. Counterinsurgency - NexGen COIN». iUniverse.</ref>. | ||
== چهرهای سرشناس و معرف == | == چهرهای سرشناس و معرف == | ||
=== ابن غنّام === | |||
اِبْن‌ِ غَنّام، حسین بن ابى‌‌بکر بن غنام مورخ، فقیه، ادیب و از مشایخ وهابى است که در احساء متولد شده و برای تحصیل به درعیه رفتو از جمله شاگردان محمد بن عبدالوهاب قرار گرفت. وی استاد دو تن از نوادگان محمد بن عبدالوهاب است. | اِبْن‌ِ غَنّام، حسین بن ابى‌‌بکر بن غنام مورخ، فقیه، ادیب و از مشایخ وهابى است که در احساء متولد شده و برای تحصیل به درعیه رفتو از جمله شاگردان محمد بن عبدالوهاب قرار گرفت. وی استاد دو تن از نوادگان محمد بن عبدالوهاب است. | ||
=== اسامه بن لادن === | |||
[[اسامه بن‌لادن]] نیز مانند اغلب چهره‌های بارز و تأثیرگذار جهان، زندگی پر فراز و نشیبی داشت. او از نخستین سال‌های جوانی، برخلاف سایر برادران و هم‌سالان خود و علی‌رغم بهره‌مندی از ثروتی بزرگ، زندگی سخت و زاهدانه‌ای را در مسیر اهداف بزرگ خویش انتخاب کرد. اما متأسفانه زحمات بن‌لادن، آنگونه که او انتظار داشت، به بار ننشست و برخلاف خواسته‌های او، اقداماتش نه‌تنها ضربه‌ای به قدرت ایالات متحده وارد نساخت، بلکه نفوذ مضاعف آمریکا و بیشتر شدن پایگاه‌های نظامی او در کشورهای اسلامی را در پی داشت. | [[اسامه بن‌لادن]] نیز مانند اغلب چهره‌های بارز و تأثیرگذار جهان، زندگی پر فراز و نشیبی داشت. او از نخستین سال‌های جوانی، برخلاف سایر برادران و هم‌سالان خود و علی‌رغم بهره‌مندی از ثروتی بزرگ، زندگی سخت و زاهدانه‌ای را در مسیر اهداف بزرگ خویش انتخاب کرد. اما متأسفانه زحمات بن‌لادن، آنگونه که او انتظار داشت، به بار ننشست و برخلاف خواسته‌های او، اقداماتش نه‌تنها ضربه‌ای به قدرت ایالات متحده وارد نساخت، بلکه نفوذ مضاعف آمریکا و بیشتر شدن پایگاه‌های نظامی او در کشورهای اسلامی را در پی داشت. | ||
=== ابراهیم سلیمان الربیش === | |||
وی در سال 1979در عربستان به دنیا آمد. متولد شهر بریده، متاهل و دارای سه فرزند می‌باشد. الربیش مراحل ابتدایی تحصیل را در همان بریده سپری کرد و در معهد علمی فارغ‌التحصیل شد بعدها و در رشته شریعت اسلامی از دانشگاه محمد بن سعود در شهر قصیم مدرک کارشناسی گرفت. | وی در سال 1979در عربستان به دنیا آمد. متولد شهر بریده، متاهل و دارای سه فرزند می‌باشد. الربیش مراحل ابتدایی تحصیل را در همان بریده سپری کرد و در معهد علمی فارغ‌التحصیل شد بعدها و در رشته شریعت اسلامی از دانشگاه محمد بن سعود در شهر قصیم مدرک کارشناسی گرفت. | ||
=== فارس آل شویل الزهرانی === | |||
آل شویلفارس أحمد جمعان آل شویل الزهرانی ملقب بـه أبوجندل الأزدی یکی از اولین تئوریسین‌های گروه تروریستی القاعده در عربستان بود. | آل شویلفارس أحمد جمعان آل شویل الزهرانی ملقب بـه أبوجندل الأزدی یکی از اولین تئوریسین‌های گروه تروریستی القاعده در عربستان بود. | ||
=== عبدالعزیز بن صالح الجربوع === | |||
عبدالعزیز بن صالح الجربوعاو از شاگردان عبدالعزیز بن باز، عبدالله بن جبرین و محمد بن عثیمین است. تالیفات او در خدمت ترویج اندیشه سلفیه جهادی و مورد حمایت تکفیری‌ها می‌باشد. | عبدالعزیز بن صالح الجربوعاو از شاگردان عبدالعزیز بن باز، عبدالله بن جبرین و محمد بن عثیمین است. تالیفات او در خدمت ترویج اندیشه سلفیه جهادی و مورد حمایت تکفیری‌ها می‌باشد. | ||
=== ناصر بن حمد الفهد === | |||
او متولد1388 ق در شهر ریاض است که در دانشکده شریعت دانشگاه امام محمد بن سعود درس خوانده است. او به دلیل اعتراضاتی که نسبت به مساله حاکمیت سعودی ابراز کرد زندانی شد. | او متولد1388 ق در شهر ریاض است که در دانشکده شریعت دانشگاه امام محمد بن سعود درس خوانده است. او به دلیل اعتراضاتی که نسبت به مساله حاکمیت سعودی ابراز کرد زندانی شد. | ||
=== سلطان بن بجاد العتیبی === | |||
او یک سلفی تکفیری است. یکی از کتاب‌های او به نام «الأدلة الساطعة وَ البراهین الواضحة فی تحریم العسکریة المعاصر أو رسالة إلى عسکری» است. او در این کتاب به شرک یا تحریم یا بدعی بودن نظامی‌گری و قوانین حاکم بر آن حکم کرده است. | او یک سلفی تکفیری است. یکی از کتاب‌های او به نام «الأدلة الساطعة وَ البراهین الواضحة فی تحریم العسکریة المعاصر أو رسالة إلى عسکری» است. او در این کتاب به شرک یا تحریم یا بدعی بودن نظامی‌گری و قوانین حاکم بر آن حکم کرده است. | ||
=== محمد بن عبدالله القحطانی === | |||
جهیمان در سال ۱۹۷۸ شروع به نوشتن رساله اشراط الساعه کرد. در این رساله او به احادیث فتن و اشراط الساعه و ظهور مهدی می‌پردازد. از اوائل ۱۹۷۷ بود که ایده ظهور مهدی در ابتدای قرن پانزدهم هجری به ذهن جهیمان العتیبی و محمد بن عبدالله سیطره پیدا کرد و جماعت به این نتیجه رسید که محمد بن عبدالله همان مهدی منتظر است. | جهیمان در سال ۱۹۷۸ شروع به نوشتن رساله اشراط الساعه کرد. در این رساله او به احادیث فتن و اشراط الساعه و ظهور مهدی می‌پردازد. از اوائل ۱۹۷۷ بود که ایده ظهور مهدی در ابتدای قرن پانزدهم هجری به ذهن جهیمان العتیبی و محمد بن عبدالله سیطره پیدا کرد و جماعت به این نتیجه رسید که محمد بن عبدالله همان مهدی منتظر است. | ||
=== احمد بن عمرالحازمی === | |||
احمد بن عمر بن مساعى الحازمی یا احمد الحازمی، متولد مکه، رهبر جریان فکری حازمیة است که از جمله اساتید علوم شرعی و متخصص در زبان عربی دانشگاه مکه است. او فردی است که با تفکرات تند خود موجب شکاف و انشقاق درون داعش شده است. تکفراتی که او را در مقابل جریان بن علی قرار داده است. هواداران حازمی، پیروان بنعلی را به کفر، جهمیه و مرجئه بودن متهم کردند و پیروان بنعلی هوادارن حازمی را به تندوری و پیروی از مرام خوارج متهم می‌کردند. | احمد بن عمر بن مساعى الحازمی یا احمد الحازمی، متولد مکه، رهبر جریان فکری حازمیة است که از جمله اساتید علوم شرعی و متخصص در زبان عربی دانشگاه مکه است. او فردی است که با تفکرات تند خود موجب شکاف و انشقاق درون داعش شده است. تکفراتی که او را در مقابل جریان بن علی قرار داده است. هواداران حازمی، پیروان بنعلی را به کفر، جهمیه و مرجئه بودن متهم کردند و پیروان بنعلی هوادارن حازمی را به تندوری و پیروی از مرام خوارج متهم می‌کردند. | ||
=== جهیمان العتیبی === | |||
جهیمان بن محمد بن سیف العتیبی در سال ۱۹۳۸ در جنوب قصیم در یکی از هجرهای اخوان به نام هجر ساجر متولد شد. این هجر در سال ۱۹۱۳ تشکیل شده بود. | جهیمان بن محمد بن سیف العتیبی در سال ۱۹۳۸ در جنوب قصیم در یکی از هجرهای اخوان به نام هجر ساجر متولد شد. این هجر در سال ۱۹۱۳ تشکیل شده بود. | ||
=== بن باز === | |||
عبدالعزیز بن عبدالله بن‌باز، در چهاردهم ماه ذی الحجه سال 1330ق، در شهر ریاض عربستان و در خانواده‌ای اهل‌علم به دنیا آمد. | عبدالعزیز بن عبدالله بن‌باز، در چهاردهم ماه ذی الحجه سال 1330ق، در شهر ریاض عربستان و در خانواده‌ای اهل‌علم به دنیا آمد. | ||
=== محمد بن صالح بن عثیمین === | |||
محمد بن صالح بن محمد عثیمین المقبل الوهیبی التمیمی معروف به ابن عثیمین متولد 1347هـ و متوفای 1421هـ یکی از معروفترین نظریه پردازان و رهبران فکری سلفی وهابی است. از مهمترین اساتید وی عبدالرحمن ناصرالسعدی صاحب تفسیر السعدی، عبدالعزیز بن باز مفتی اعظم عربستان و محمد امین شنقیطی صاحب تفسیر اضواء البیان است که همگی مروج افکار تکفیری وهابیت هستند. | محمد بن صالح بن محمد عثیمین المقبل الوهیبی التمیمی معروف به ابن عثیمین متولد 1347هـ و متوفای 1421هـ یکی از معروفترین نظریه پردازان و رهبران فکری سلفی وهابی است. از مهمترین اساتید وی عبدالرحمن ناصرالسعدی صاحب تفسیر السعدی، عبدالعزیز بن باز مفتی اعظم عربستان و محمد امین شنقیطی صاحب تفسیر اضواء البیان است که همگی مروج افکار تکفیری وهابیت هستند. | ||
=== محمد بن ابراهیم بن عبداللطیف آل الشیخ === | |||
محمد بن ابراهیم بن عبداللطیف آل الشیخ متولد سال 1311هـ و متوفای سال 1389هـ است. علمای زیادی نزد وی شاگردی کرده‌اند که عبدالعزیز بن باز یکی از چهره‌های سرشناس وهابیت، از مهمترین آنان می‌باشند. وی اولین مفتی اعظم و قاضی القضاة عربستان سعودی در دوره سوم بوده و در کنار این کارها مسئولیت‌های دیگری برعهده داشت که برخی از آنها عبارتند از: مدرس در مدارس دینی عربستان، رئیس دانشگاه مدینه، رئیس مجلس رابطه العالم الاسلامی، رئیس تعلیم دختران در عربستان سعودی، موسس کتابخانه عمومی سعودی در ریاض. | محمد بن ابراهیم بن عبداللطیف آل الشیخ متولد سال 1311هـ و متوفای سال 1389هـ است. علمای زیادی نزد وی شاگردی کرده‌اند که عبدالعزیز بن باز یکی از چهره‌های سرشناس وهابیت، از مهمترین آنان می‌باشند. وی اولین مفتی اعظم و قاضی القضاة عربستان سعودی در دوره سوم بوده و در کنار این کارها مسئولیت‌های دیگری برعهده داشت که برخی از آنها عبارتند از: مدرس در مدارس دینی عربستان، رئیس دانشگاه مدینه، رئیس مجلس رابطه العالم الاسلامی، رئیس تعلیم دختران در عربستان سعودی، موسس کتابخانه عمومی سعودی در ریاض. | ||
=== ربیع بن هادی محمد عمیر المدخلی === | |||
ربیع بن هادی محمد عمیر المدخلی متولد سال 1351هـ ق، در قید حیات و از چهره‌های معروف علمای درباری عربستان است. ربیع بن هادی بارزترین شاگرد محمد امان جامی است از دیگر اساتید وی عبدالعزیز بن باز مفتی اعظم عربستان، محمد ناصرالدین البانی محدث مشهور وهابی‌ها و محمد امین شنقیطی صاحب تفسیر اضواء البیان است. | ربیع بن هادی محمد عمیر المدخلی متولد سال 1351هـ ق، در قید حیات و از چهره‌های معروف علمای درباری عربستان است. ربیع بن هادی بارزترین شاگرد محمد امان جامی است از دیگر اساتید وی عبدالعزیز بن باز مفتی اعظم عربستان، محمد ناصرالدین البانی محدث مشهور وهابی‌ها و محمد امین شنقیطی صاحب تفسیر اضواء البیان است. | ||
=== محمدبن عبدالوهاب === | |||
محمد بن عبدالوهاب در سال 1115ق. 1081ش. در خانوادهی اهل علم در شهر «عیینه» به دنیا آمد. پدرش شیخ عبدالوهاب، از قفیهان حنبلی و قاضی شهر بود عیینه در منطقه «نجد» قرار دارد ـ نجد از نظر لغوی به معنی منطقه بلند است ـ و حجهز، همچون حائلی، آن را از تهامه جدا می‌کند<ref>عربستان سعودی - شخصیت ها - مرکز جامع پژوهش‌های تکفیری | محمد بن عبدالوهاب در سال 1115ق. 1081ش. در خانوادهی اهل علم در شهر «عیینه» به دنیا آمد. پدرش شیخ عبدالوهاب، از قفیهان حنبلی و قاضی شهر بود عیینه در منطقه «نجد» قرار دارد ـ نجد از نظر لغوی به معنی منطقه بلند است ـ و حجهز، همچون حائلی، آن را از تهامه جدا می‌کند<ref>عربستان سعودی - شخصیت ها - مرکز جامع پژوهش‌های تکفیری | ||
takfir.ir › smartsection › category | takfir.ir › smartsection › category | ||
</ref>. | .</ref>. | ||
== جنبش اسلامی عربستان == | == جنبش اسلامی عربستان == | ||
عربستان به این دلیل که زادگاه دین مقدس اسلام محسوب می‌گردد، دگرگونی‌های زیادی در آن واقع شده و [[جنبش اسلامی عربستان]] و اندیشه‌های بسیاری در این سرزمین رشد و پس از آن به دورترین نقاط عالم پراکنده گردیده‌اند. از آن جمله از جنبش وهابیت می‌توان نام برد. | عربستان به این دلیل که زادگاه دین مقدس اسلام محسوب می‌گردد، دگرگونی‌های زیادی در آن واقع شده و [[جنبش اسلامی عربستان]] و اندیشه‌های بسیاری در این سرزمین رشد و پس از آن به دورترین نقاط عالم پراکنده گردیده‌اند. از آن جمله از جنبش وهابیت می‌توان نام برد. | ||
<br> | <br> | ||
این جنبش در قرن هجدهم میلادی پس از زوال ترکان عثمانی در عربستان با دعوت | این جنبش در قرن هجدهم میلادی پس از زوال ترکان عثمانی در عربستان با دعوت «[[محمد بن عبدالوهاب]]» به وجود آمد. «عبدالوهاب» در نجد متولد شد و از همان کودکی باورهای مردم را زشت می‌پنداشت و مسخره می‌کرد. او به خاطر مخالفت با باورهای مردم نجد، به کشورهای عراق، ایران و شام مسافرت کرد و مدت‌ها در این کشورها ماندگار شد. با تمام این سختی‌ها، دست از باورهای خرافی خود برنداشت و سرانجام پس از درگذشت پدرش ـ که مخالف عقاید او بود ـ به عربستان برگشت و در سال 1153 آشکارا به تبلیغ دیدگاه‌هایش پرداخت. اصول کلی دعوت او، بنابر ادعایش، مبارزه با نوآوری و خرافه در اسلام و بازگشت به سنت‌های واقعی آن بود. | ||
<br> | <br> | ||
«محمد بن عبدالوهاب» که جنبش وهابیت را پایه‌ریزی کرد، پیرو باورهای تند «ابن حنبل» و «ابن تیمیه» بود و خود را پیرو قرآن و سنت قلمداد می‌کرد و بسیاری از باورهای اسلامی و حتی تفاسیر و زیارت قبر پیامبر صلّی‌الله علیه وآله وسلم را قبول نداشت و به عنوان بدعت رد می‌کرد. «علاوه بر این، او مشروعیت سلاطین عثمانی را منکر شد و در راه طرفداری شدید از عقاید و اعمال پیامبر وعظ می‌کرد. او استفاده از تسبیح، تنباکو، شراب و اجناس لوکس و زیارت اماکن مقدس (زیارتگاه‌ها) را ممنوع اعلام کرد. پیروان شیخ با توجه به تأکید کلی او بر یگانگی مطلق خدا، موحدین نامیده می‌شدند و در خارج از عربستان نیز به وهابی‌ها معروفند.» | «محمد بن عبدالوهاب» که جنبش وهابیت را پایه‌ریزی کرد، پیرو باورهای تند «ابن حنبل» و «ابن تیمیه» بود و خود را پیرو قرآن و سنت قلمداد می‌کرد و بسیاری از باورهای اسلامی و حتی تفاسیر و زیارت قبر پیامبر صلّی‌الله علیه وآله وسلم را قبول نداشت و به عنوان بدعت رد می‌کرد. «علاوه بر این، او مشروعیت سلاطین عثمانی را منکر شد و در راه طرفداری شدید از عقاید و اعمال پیامبر وعظ می‌کرد. او استفاده از تسبیح، تنباکو، شراب و اجناس لوکس و زیارت اماکن مقدس (زیارتگاه‌ها) را ممنوع اعلام کرد. پیروان شیخ با توجه به تأکید کلی او بر یگانگی مطلق خدا، موحدین نامیده می‌شدند و در خارج از عربستان نیز به وهابی‌ها معروفند.» | ||
== جریانات و سازمان‌های شیعی == | == جریانات و سازمان‌های شیعی == | ||
=== جنبش مبلغان طلایه‌دار در قطیف === | |||
این جنبش در دهه ۱۳۹۰ق (۱۹۷۰م) در کویت و با حمایت آیت الله سید محمد شیرازی و متأثر از اندیشه‌های وی و به ریاست محمدتقی مدرسی کار خود را آغاز کرد. شاخه‌این جنبش در قطیف به رهبری شیخ صفار و شیخ توفیق السیف فعالیت خود را در منطقه قطیف آغاز کرد. آنها به پخش کتاب، نشریه و نوارهای صوتی آیت الله شیرازی اقدام می‌نمودند و به دنبال ایجاد تغییرات در وضعیت شیعیان بودند. | این جنبش در دهه ۱۳۹۰ق (۱۹۷۰م) در کویت و با حمایت آیت الله سید محمد شیرازی و متأثر از اندیشه‌های وی و به ریاست محمدتقی مدرسی کار خود را آغاز کرد. شاخه‌این جنبش در قطیف به رهبری شیخ صفار و شیخ توفیق السیف فعالیت خود را در منطقه قطیف آغاز کرد. آنها به پخش کتاب، نشریه و نوارهای صوتی آیت الله شیرازی اقدام می‌نمودند و به دنبال ایجاد تغییرات در وضعیت شیعیان بودند. | ||
=== سازمان انقلاب اسلامی === | |||
جنبش مبلغان طلایه‌دار در قطیف اندکی پس از آغاز فعالیت، کار خود را در قالب یک سازمان جدید به نام سازمان انقلاب اسلامی ادامه داد. این سازمان به جای حمایت از خشونت، خواستار تعلیم و آگاهی‌دادن به توده‌ها بود. این سازمان فعالیت خود را در سال ۱۳۹۵ق علنی کرد. | جنبش مبلغان طلایه‌دار در قطیف اندکی پس از آغاز فعالیت، کار خود را در قالب یک سازمان جدید به نام سازمان انقلاب اسلامی ادامه داد. این سازمان به جای حمایت از خشونت، خواستار تعلیم و آگاهی‌دادن به توده‌ها بود. این سازمان فعالیت خود را در سال ۱۳۹۵ق علنی کرد. | ||
رهبران سازمان به سهم جوانان و زنان اعتقاد خاصی داشتند. رهبری این سازمان با شیخ صفار بود. | رهبران سازمان به سهم جوانان و زنان اعتقاد خاصی داشتند. رهبری این سازمان با شیخ صفار بود. | ||
=== الحرکة الاصلاحیه === | |||
در سال ۱۴۰۸ق رهبری سازمان انقلاب اسلامی تصمیم گرفت تا پس از صدور فرمان عفو عمومی به‌وسیله پادشاه عربستان، بتدریج به کاهش تنش با رژیم سعودی اقدام کند. بدین ترتیب سازمان از یک گزینه افراطی و تهاجمی به دیدگاهی متعادل و مدرن تغییر جهت داد. این تغییر چند دلیل داشت که عبارت بودند از: | در سال ۱۴۰۸ق رهبری سازمان انقلاب اسلامی تصمیم گرفت تا پس از صدور فرمان عفو عمومی به‌وسیله پادشاه عربستان، بتدریج به کاهش تنش با رژیم سعودی اقدام کند. بدین ترتیب سازمان از یک گزینه افراطی و تهاجمی به دیدگاهی متعادل و مدرن تغییر جهت داد. این تغییر چند دلیل داشت که عبارت بودند از: | ||
# تغییر شرایط اجتماعی به دلیل پایان یافتن جنگ اول خلیج فارس | # تغییر شرایط اجتماعی به دلیل پایان یافتن جنگ اول [[خلیج فارس]]. | ||
# درک این نکته توسط رهبران سازمان مبنی بر این که شیعیان با توجه به جمعیتشان نمی‌توانند انقلابی موفق را به راه‌اندازند. | # درک این نکته توسط رهبران سازمان مبنی بر این که شیعیان با توجه به جمعیتشان نمی‌توانند انقلابی موفق را به راه‌اندازند. | ||
# الگوگیری از نمونه‌ایران با واقعیت جامعه شیعی عربستان تناسب چندانی ندارد. | # الگوگیری از نمونه‌ایران با واقعیت جامعه شیعی عربستان تناسب چندانی ندارد. | ||
| خط ۳۶۵: | خط ۳۴۹: | ||
شیخ حسن صفار و نیروهایش حتی برای این که سازمانش متهم به جانب‌داری از حکومت ایران علیه دولت سعودی نشود، تصمیم گرفتند از ایران خارج شوند. و بعد در سال ۱۴۱۲ق. سازمان انقلاب اسلامی برای حذف لحن انقلابی و مذهبی‌اش به <big>الحرکه الاصلاحیه</big> تغییر نام داد و فعالیت‌های خود را در قالب‌هایی مسالمت جویانه در داخل و خارج عربستان پی‌گیری نمود. نتیجه این اقدام و تغییرات شرایط منطقه‌ای این شد که دولت سعودی حاضر به گفت‌وگو با نمایندگان جنبش شد. | شیخ حسن صفار و نیروهایش حتی برای این که سازمانش متهم به جانب‌داری از حکومت ایران علیه دولت سعودی نشود، تصمیم گرفتند از ایران خارج شوند. و بعد در سال ۱۴۱۲ق. سازمان انقلاب اسلامی برای حذف لحن انقلابی و مذهبی‌اش به <big>الحرکه الاصلاحیه</big> تغییر نام داد و فعالیت‌های خود را در قالب‌هایی مسالمت جویانه در داخل و خارج عربستان پی‌گیری نمود. نتیجه این اقدام و تغییرات شرایط منطقه‌ای این شد که دولت سعودی حاضر به گفت‌وگو با نمایندگان جنبش شد. | ||
=== حزب‌الله عربستان === | |||
این گروه در سال ۱۴۰۷ق به دست تنی چند از روحانیان مشهور، از جمله شیخ‌هاشم الشکوس، شیخ عبدالرحمن الجُبیل و عبدالجلیل الما، تأسیس شد. حزب‌الله نسبت به مذاکرات با دولت سعودی مخالفت شدیدی نشان داد و تأکید کرد. | این گروه در سال ۱۴۰۷ق به دست تنی چند از روحانیان مشهور، از جمله شیخ‌هاشم الشکوس، شیخ عبدالرحمن الجُبیل و عبدالجلیل الما، تأسیس شد. حزب‌الله نسبت به مذاکرات با دولت سعودی مخالفت شدیدی نشان داد و تأکید کرد. | ||
==== باورهای اصلی حزب ==== | |||
# حکومت سعودی نماینده همه جمعیت عربستان نیست. | # حکومت سعودی نماینده همه جمعیت عربستان نیست. | ||
# این حکومت واجد شرایط حکومت بر این کشور نیست. | # این حکومت واجد شرایط حکومت بر این کشور نیست. | ||
| خط ۳۷۸: | خط ۳۶۱: | ||
به اعتقاد گروه حزب‌الله حکومت به تعهداتش پای بند نخواهد بود و پیش از آنکه مخالفان از فشار خود بکاهند دولت باید حسن نیت خود را اثبات کند. | به اعتقاد گروه حزب‌الله حکومت به تعهداتش پای بند نخواهد بود و پیش از آنکه مخالفان از فشار خود بکاهند دولت باید حسن نیت خود را اثبات کند. | ||
=== سنت‌گرایان === | |||
این گروه کوچک‌ترین گروه‌بندی سیاسی اسلامی شیعیان عربستان است. آنها متشکل از تعداد معدودی از روحانیان مستقل هستند که فاقد هرگونه سازمان دهی اصولی‌اند. جناح محافظه‌کار در واقع مجموعه‌ای از فتاوای مذهبی صادر شده از سوی سیدابوالقاسم خویی، مرجع عالی‌قدر شیعه در نجف، را دستاویز خود قرار داده بودند، اینها معتقدند که جامعه شیعی در کل باید از سیاست ملی دوری کند و فقط بر امور جامعه شیعی متمرکز گردد. | این گروه کوچک‌ترین گروه‌بندی سیاسی اسلامی شیعیان عربستان است. آنها متشکل از تعداد معدودی از روحانیان مستقل هستند که فاقد هرگونه سازمان دهی اصولی‌اند. جناح محافظه‌کار در واقع مجموعه‌ای از فتاوای مذهبی صادر شده از سوی سیدابوالقاسم خویی، مرجع عالی‌قدر شیعه در نجف، را دستاویز خود قرار داده بودند، اینها معتقدند که جامعه شیعی در کل باید از سیاست ملی دوری کند و فقط بر امور جامعه شیعی متمرکز گردد. | ||
=== شیعیان لیبرال === | |||
شیعیان لیبرال سکولار، به همان میزان همتایان سنی خود، اقلیتی تقریباً کوچک در جامعه شیعی هستند. گرچه از میان آنها برخی همچون نبیل الخنیزی توجه‌های ملی و بین‌المللی را به خود جلب کرده‌اند، به‌طور کلی از نفوذ حاشیه‌ای برخوردارند<ref>نگاهی به جریان‌های سیاسی شیعه در عربستان.</ref>. | |||
شیعیان لیبرال سکولار، به همان میزان همتایان سنی خود، اقلیتی تقریباً کوچک در جامعه شیعی هستند. گرچه از میان آنها برخی همچون نبیل الخنیزی توجه‌های ملی و بین‌المللی را به خود جلب کرده‌اند، به‌طور کلی از نفوذ حاشیه‌ای برخوردارند | |||
== روحانیون شیعه == | == روحانیون شیعه == | ||
| خط ۴۰۹: | خط ۳۹۰: | ||
'''<big>شیخ نزار آل اسماعیل</big>''' | '''<big>شیخ نزار آل اسماعیل</big>''' | ||
مدیر مدرسه امام مهدی(عج) وابسته به جامعه اامصطفی العالمیه<ref> قدیحی، «شیعیان عربستان به دنبال چه هستند؟»</ref>. | مدیر مدرسه امام مهدی(عج) وابسته به جامعه اامصطفی العالمیه<ref> قدیحی، «شیعیان عربستان به دنبال چه هستند؟».</ref>. | ||
== سیاست‌های تبعیضی علیه شیعیان == | == سیاست‌های تبعیضی علیه شیعیان == | ||
| خط ۴۲۲: | خط ۴۰۳: | ||
به دلیل اینکه بیشترین هزینه این سازمان توسط عربستان تأمین می‌شود به همین میزان تأثیرات دیدگاه‌های دولت ریاض بر مواضع این سازمان بیشتر از اعضای دیگر می‌باشد. نهاد اقتصادی سازمان کنفرانس اسلامی بانک توسعه اسلامی می‌باشد کهکی ازاهداف اصلی آن کمک به‌ایجاد تأسیسات زیربنایی کشورهای عضو است<ref>آشنایی با عربستان | به دلیل اینکه بیشترین هزینه این سازمان توسط عربستان تأمین می‌شود به همین میزان تأثیرات دیدگاه‌های دولت ریاض بر مواضع این سازمان بیشتر از اعضای دیگر می‌باشد. نهاد اقتصادی سازمان کنفرانس اسلامی بانک توسعه اسلامی می‌باشد کهکی ازاهداف اصلی آن کمک به‌ایجاد تأسیسات زیربنایی کشورهای عضو است<ref>آشنایی با عربستان | ||
lib.hajj.ir › File › BookDownloadFiles | lib.hajj.ir › File › BookDownloadFiles | ||
ص39</ref>. | ص39.</ref>. | ||
== روابط ایران و عربستان سعودی == | == روابط ایران و عربستان سعودی == | ||
با پیروزی انقلاب ایران، آیت‌الله خمینی، از مردم کشورهای عربی خواستند تا علیه پادشاهان مورد حمایت آمریکا قیام کنند. این اقدام با واکنش کشورهای عربی به‌خصوص عربستان سعودی همراه بود و منجر به حمایت عربستان سعودی از عراق در جنگ با ایران شد. | با پیروزی انقلاب ایران، آیت‌الله خمینی، از مردم کشورهای عربی خواستند تا علیه پادشاهان مورد حمایت آمریکا قیام کنند. این اقدام با واکنش کشورهای عربی به‌خصوص عربستان سعودی همراه بود و منجر به حمایت عربستان سعودی از [[جنگ ایران و عراق|عراق در جنگ با ایران]] شد. | ||
حمایت عربستان از صدام حسین در جنگ ایران و عراق و حمایت ایران از حوثی‌ها در جنگ داخلی یمن نمونه‌ای از این اختلافات و درگیری‌ها است. در جنگ داخلی سوریه، ایران با کمک‌های نظامی و مالی خود، در کنار روسیه از حامیان دولت بشار اسد بود. در حالی که عربستان سعودی از نیروهای شورشی ضد دولت حمایت می‌کرد. هر دو کشور یکدیگر را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند<ref>لزوم پیش دستی ایران بر عربستان دیپلماسی ایرانی</ref>. | حمایت عربستان از [[صدام حسین]] در جنگ ایران و عراق و حمایت ایران از [[انصارالله|حوثی‌ها]] در جنگ داخلی یمن نمونه‌ای از این اختلافات و درگیری‌ها است. در جنگ داخلی سوریه، ایران با کمک‌های نظامی و مالی خود، در کنار روسیه از حامیان دولت بشار اسد بود. در حالی که عربستان سعودی از نیروهای شورشی ضد دولت حمایت می‌کرد. هر دو کشور یکدیگر را به حمایت از [[تروریسم]] متهم می‌کنند<ref>لزوم پیش دستی ایران بر عربستان دیپلماسی ایرانی.</ref>. | ||
جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی از ژانویه ۲۰۱۶، پس از واقعه حمله به سفارت عربستان در تهران هیچگونه روابط دیپلماتیک ندارند. | جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی از ژانویه ۲۰۱۶، پس از واقعه حمله به سفارت عربستان در تهران هیچگونه روابط دیپلماتیک ندارند. | ||
این حمله در شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۴ بعد از اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی مخالف دولت عربستان صورت گرفت. وزارت کشور عربستان گفته‌است وی در میان ۴۷ نفری است که به اتهام ارتکاب جرائم تروریستی اعدام شده‌اند. | این حمله در شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۴ بعد از اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی مخالف دولت عربستان صورت گرفت. وزارت کشور عربستان گفته‌است وی در میان ۴۷ نفری است که به اتهام ارتکاب جرائم تروریستی اعدام شده‌اند. | ||
پس از انتشار خبر اعدام وی در کشورهای عربستان، بحرین و ایران تظاهراتی علیه دولت عربستان انجام شد. معترضان در مشهد، پرچم عربستان را از ساختمان کنسولگری این کشور پایین کشیده‌اند. عده‌ای از معترضان مواد آتش‌زا به ساختمان کنسولگری عربستان پرتاب کرده‌اند. در تهران نیز از ساعت ۲۲ شب تجمع در مقابل سفارت انجام شد که عده‌ای از این تجمع کنندها وارد ساختمان سفارت شدند، پرچم عربستان را پایین آوردند و سفارت را به آتش کشیدند. خبرگزاری‌های نزدیک به دولت جمهوری اسلامی از حمله کنندگان به سفارت عربستان با نام «عده‌ای خودسر» یاد کردند<ref>«گل به خودی خودسرها!». ایسنا. ۱۲ دی ۱۳۹۴</ref>. | پس از انتشار خبر اعدام وی در کشورهای عربستان، بحرین و ایران تظاهراتی علیه دولت عربستان انجام شد. معترضان در مشهد، پرچم عربستان را از ساختمان کنسولگری این کشور پایین کشیده‌اند. عده‌ای از معترضان مواد آتش‌زا به ساختمان کنسولگری عربستان پرتاب کرده‌اند. در تهران نیز از ساعت ۲۲ شب تجمع در مقابل سفارت انجام شد که عده‌ای از این تجمع کنندها وارد ساختمان سفارت شدند، پرچم عربستان را پایین آوردند و سفارت را به آتش کشیدند. خبرگزاری‌های نزدیک به دولت جمهوری اسلامی از حمله کنندگان به سفارت عربستان با نام «عده‌ای خودسر» یاد کردند<ref>«گل به خودی خودسرها!». ایسنا. ۱۲ دی ۱۳۹۴.</ref>. | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||