سوره توحید: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات قرآن کریم
{{جعبه اطلاعات سوره‌ قرآن
| عنوان = سوره توحید
| عنوان = سوره توحید
| تصویر =  
| تصویر = سوره توحید-1.jpg
| نام‌های دیگر سوره = {{فهرست جعبه افقی |سوره اخلاص |سوره قل هو اللّه احد }}
| نام‌های دیگر سوره = {{فهرست جعبه افقی |سوره اخلاص |سوره قل هو اللّه احد }}
| شماره سوره = ۱۱۲
| شماره سوره = ۱۱۲
|محل نزول = مکی
|محل نزول = مکی
| جزء = ۳۰
| جزء = ۳۰
| تعداد آیات = ۴
| تعداد آیات = ۴
}}
}}
'''سوره توحید''' که به سوره اخلاص و سوره قل هو اللّه احد هم شناخته می‌شود، دوازدهمین سورۀ [[قرآن کریم]] می‌باشد. در باب‌های [[طهارت]]، [[نماز|صلات]] و [[حج]] به مناسبت از آن سخن رفته است.  
 
'''سوره توحید''' یا '''سوره اخلاص''' که به سوره اخلاص و '''سوره قل هو اللّه احد''' هم شناخته می‌شود، دوازدهمین سورۀ [[قرآن|قرآن کریم]] می‌باشد. در باب‌های [[طهارت]]، [[نماز|صلات]] و [[حج]] به مناسبت از آن سخن رفته است.  
در این سوره از یگانگی [[خدا|خداوند]] سخن به میان آمده است و از فضیلت این سوره همین بس که قرائت ۳ مرتبه [[سوره توحید|سـوره تـوحید]] مساوی با ختم قرآن می‌باشد. سوره توحید یا اخلاص یکی از سوره‌هایی است که در نمازهای یومیه تکرار می‌شود.
در این سوره از یگانگی [[خدا|خداوند]] سخن به میان آمده است و از فضیلت این سوره همین بس که قرائت ۳ مرتبه [[سوره توحید|سـوره تـوحید]] مساوی با ختم قرآن می‌باشد. سوره توحید یا اخلاص یکی از سوره‌هایی است که در نمازهای یومیه تکرار می‌شود.


== اسامی سوره ==
== اسامی سوره ==
* اخلاص،
{{فهرست ستونی|2}}
* قل هو الله احد،
# اخلاص؛
*  اساس،
# قل هو الله احد؛
* توحید،
# اساس؛
* نسبة الرب،
# توحید؛
* صمد،
# نسبة الرب؛
* نور،
# صمد؛
* مانعه،
# نور؛
* نجات،
# مانعه؛
* ولایت،
# نجات ؛
* تفرید،
# ولایت؛
* تجرید،
# تفرید؛
* محضر؛  
# تجرید؛
* مقشقشه،
# محضر؛  
* معرفت،
# مقشقشه؛
* منفّره،
# معرفت؛
* برائت،
# منفّره؛
* امان،
# برائت؛
* مذکره،
# امان؛
* معوذه،
# مذکره؛
* جمال<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 533.</ref>.
# معوذه؛
# جمال<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 533.</ref>.
{{پایان}}


== علت نام‌گذاری ==
== علت نام‌گذاری ==
خط ۳۹: خط ۴۲:
*«سوره اساس» به خاطر اشتمال این سوره به توحید الهی که اساس [[اسلام]] است.
*«سوره اساس» به خاطر اشتمال این سوره به توحید الهی که اساس [[اسلام]] است.
*«سوره توحید»؛ به جهت اینکه اثبات [[توحید|وحدانیت خدا]] در این سوره آمده است.
*«سوره توحید»؛ به جهت اینکه اثبات [[توحید|وحدانیت خدا]] در این سوره آمده است.
*«سوره نسبة الرب»؛ زیرا که این سوره در جواب [[مشرکین]] که از حسب و نسب خدا سؤال کرده بودند نازل شده است.
*«سوره نسبة الرب»؛ زیرا که این سوره در جواب [[مشرک|مشرکین]] که از حسب و نسب خدا سؤال کرده بودند نازل شده است.
*«سوره صمد»؛ به خاطر وجود این لفظ که از اسماء و صفات الهی می‌باشد در آیه دوم این سوره به این نام مشهور شده است این صفت الهی غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن نیامده است.
*«سوره صمد»؛ به خاطر وجود این لفظ که از اسماء و صفات الهی می‌باشد در آیه دوم این سوره به این نام مشهور شده است این صفت الهی غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن نیامده است.
*«سوره نور»؛ به خاطر اینکه [[روایت]] شده است که این [[سوره توحید|سوره نور]] قرآن است.
*«سوره نور»؛ به خاطر اینکه [[حدیث|روایت]] شده است که این [[سوره توحید|سوره نور]] قرآن است.
*«سوره مانعه»؛ به خاطر اینکه روایت شده است که این سوره مانع از [[عذاب قبر]] و آتش است.
*«سوره مانعه»؛ به خاطر اینکه روایت شده است که این سوره مانع از [[عذاب قبر]] و آتش است.
*«سوره نجات»؛ به خاطر اینکه این سوره از [[کفر]] در دنیا و از آتش در [[آخرت]] نجات‌دهنده است.
*«سوره نجات»؛ به خاطر اینکه این سوره از [[کفر]] در دنیا و از آتش در [[آخرت]] نجات‌دهنده است.
خط ۴۷: خط ۵۰:
*«سوره تفرید» و «سوره تجرید»؛ زیرا که در این سوره فقط به صفات سلبی خداوند که صفات جلال هستند اشاره شده است.
*«سوره تفرید» و «سوره تجرید»؛ زیرا که در این سوره فقط به صفات سلبی خداوند که صفات جلال هستند اشاره شده است.
*«سوره محضر»؛ به خاطر اینکه [[ملائکه]] در هنگام قرائت آن حضور پیدا می‌کنند.
*«سوره محضر»؛ به خاطر اینکه [[ملائکه]] در هنگام قرائت آن حضور پیدا می‌کنند.
*«سوره مقشقشه»؛ برای آنکه تالی و خواننده خود را از [[شرک]] و [[نفاق]] دور مي‌نمايد.
*«سوره مقشقشه»؛ برای آنکه تالی و خواننده خود را از [[شرک]] و [[نفاق]] دور می‌نمايد.
*«سوره معرفت»؛ به خاطر اینکه این سوره دارای معارفی از صفات الهی هست که معرفت خدا جز به آنها حاصل نمی‌شود.
*«سوره معرفت»؛ به خاطر اینکه این سوره دارای معارفی از صفات الهی هست که معرفت خدا جز به آنها حاصل نمی‌شود.
*«سوره منفّره»؛ به خاطر اینکه [[شیطان]] در زمان قرائت آن متنفر می‌شود.
*«سوره منفّره»؛ به خاطر اینکه [[شیطان]] در زمان قرائت آن متنفر می‌شود.
خط ۵۳: خط ۵۶:
*«سوره امان»؛ زیرا کسی که به محتوای آن اعتقاد دارد از [[عذاب]] در امان است.
*«سوره امان»؛ زیرا کسی که به محتوای آن اعتقاد دارد از [[عذاب]] در امان است.
*«سوره مذکره»؛ زیرا که این سوره تذکردهنده توحید خالصی است که در فطرت هر انسانی به ودیعه گذاشته شده است.
*«سوره مذکره»؛ زیرا که این سوره تذکردهنده توحید خالصی است که در فطرت هر انسانی به ودیعه گذاشته شده است.
*«سوره معوّذه»؛ بخاطر سخن [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] به [[عثمان]] به مظعون، در حالی‌که او بیمار بود او را به سوره اخلاص و دو سوره بعد آن تعویذ کرد و به او گفت به آن تعوذ کن.
*«سوره معوّذه»؛ بخاطر سخن [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)]] به [[عثمان]] به مظعون، در حالی‌که او بیمار بود او را به سوره اخلاص و دو سوره بعد آن تعویذ کرد و به او گفت به آن تعوذ کن.
*«سوره جمال»؛ به خاطر اینکه اصول صفات الهی در این سوره جمع شده است که اجمل و اکمل صفات هستند<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 534-533.</ref>.
*«سوره جمال»؛ به خاطر اینکه اصول صفات الهی در این سوره جمع شده است که اجمل و اکمل صفات هستند<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 534-533.</ref>.


خط ۶۰: خط ۶۳:


== محل و زمان نزول ==
== محل و زمان نزول ==
*
* سوره اخلاص [[مکی]] و بعضی گفته‌اند [[مدنی]] است<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 356.</ref>.
* سوره اخلاص [[مکی]] و بعضی گفته‌اند [[مدنی]] است<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 356.</ref>.
* تاريخ نزول سوره اخلاص در ما بين ابتداء [[وحی|وحی]] و [[هجرت]] [[مسلمين]] به [[حبشه]] است و بعد از [[سوره ناس]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 38.</ref>.
* تاريخ نزول سوره اخلاص در ما بين ابتداء [[وحی|وحی]] و [[هجرت]] [[مسلمان|مسلمين]] به [[حبشه]] است و بعد از [[سوره ناس]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 38.</ref>.


== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
در حديث [[ابی بن کعب|ابی‌بن‌کعب]] است که هر کس آن را قرائت کند مثل آن است که يک سوم قرآن را خوانده و به او به عدد هر کس که به خدا و [[ملائكه|ملائکه]] و کتب سماوی و پيامبران خدا و روز قيامت [[ایمان]] آورده، ده حسنه اجر و [[ثواب]] داده می‌شود.
در حديث [[ابی بن کعب|ابی‌بن‌کعب]] است که هر کس آن را قرائت کند مثل آن است که يک سوم قرآن را خوانده و به او به عدد هر کس که به خدا و [[ملائكه|ملائکه]] و کتب سماوی و پيامبران خدا و روز قيامت [[ایمان]] آورده، ده حسنه اجر و [[ثواب]] داده می‌شود.


از ابی‌درداء از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پيغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم)]] روايت شده که فرمود: «آيا عاجز است کسی از شما که يک سوم قرآن را در شب بخواند، گفتم يا رسول اللَّه کيست که بتواند اين کار را بکند، فرمود: بخوانيد قل هو اللَّه را».
از ابی‌درداء از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پيغمبر (صلّی‌الله علیه وآله)]] روايت شده که فرمود: «آيا عاجز است کسی از شما که يک سوم قرآن را در شب بخواند، گفتم يا رسول اللَّه کيست که بتواند اين کار را بکند، فرمود: بخوانيد قل هو اللَّه را».


از [[انس بن مالک|انس]] از پيغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) روايت شده که فرمود: «هر کس يک بار قل هو اللَّه احد بخواند به او برکت داده شود و اگر دوبار بخواند به او و خاندان او برکت داده شود، و اگر سه بار بخواند به او و خاندانش و تمام همسايگان او برکت داده شود، پس اگر دوازده مرتبه بخواند، برای او دوازده قصر در [[بهشت]] بنا شود، پس نگهبانان بهشت گويند برويم تا قصر برادرمان را تماشا کنيم، پس اگر صد مرتبه آن را بخواند گناه بيست‌وپنج سال او بخشيده شود البته غير از گناه خون و مال (حق‌الناس) پس اگر‌چهار صد مرتبه بخواند گناه چهار صد سال او آمرزيده شود، و اگر هزار مرتبه بخواند نميرد مگر آنکه جای خود را در بهشت ببيند يا ديگری مکان او را ديده و برای او بگويد».
از [[انس بن مالک|انس]] از پيغمبر (صلّی‌الله علیه وآله) روايت شده که فرمود: «هر کس يک بار قل هو اللَّه احد بخواند به او برکت داده شود و اگر دوبار بخواند به او و خاندان او برکت داده شود، و اگر سه بار بخواند به او و خاندانش و تمام همسايگان او برکت داده شود، پس اگر دوازده مرتبه بخواند، برای او دوازده قصر در [[بهشت]] بنا شود، پس نگهبانان بهشت گويند برويم تا قصر برادرمان را تماشا کنيم، پس اگر صد مرتبه آن را بخواند گناه بيست‌وپنج سال او بخشيده شود البته غير از گناه خون و مال (حق‌الناس) پس اگر‌چهار صد مرتبه بخواند گناه چهار صد سال او آمرزيده شود، و اگر هزار مرتبه بخواند نميرد مگر آنکه جای خود را در بهشت ببيند يا ديگری مکان او را ديده و برای او بگويد».


از [[سهل‌بن‌سعدساعدی|سهل‌بن‌سعدساعدی]] روايت شده که گفت مردی شرفياب حضور پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) شده و به آن حضرت از فقر و تنگی معاش شکايت نمود، پس پيغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود هر گاه داخل منزلت شدی اگر کسی در خانه بود سلام کن، و اگر کسی هم در خانه ات نبود سلام کن و يک مرتبه قل هو اللَّه احد را بخوان پس آن مرد به اين دستور عمل کرد و خداوند روزی فراوان به او مرحمت کرد تا به همسايگانش احسان نمود.
از [[سهل‌بن‌سعدساعدی|سهل‌بن‌سعدساعدی]] روايت شده که گفت مردی شرفياب حضور پيامبر (صلّی‌الله علیه وآله) شده و به آن حضرت از فقر و تنگی معاش شکايت نمود، پس پيغمبر(صلّی‌الله علیه وآله) فرمود هر گاه داخل منزلت شدی اگر کسی در خانه بود سلام کن، و اگر کسی هم در خانه ات نبود سلام کن و يک مرتبه قل هو اللَّه احد را بخوان پس آن مرد به اين دستور عمل کرد و خداوند روزی فراوان به او مرحمت کرد تا به همسايگانش احسان نمود.


سکونی از [[جعفر بن محمد (صادق‌)|امام صادق (علیه‌السلام)]] روايت کرده که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) بر جنازه [[سعد بن معاذ|سعدبن‌معاذ]] [[نماز]] خواند و چون از نمازش فارغ شد فرمود: «هفتاد هزار [[ملائکه|فرشته]] که در ميان آنها جبرئيل بود آمدند و بر سعد نماز خواندند، به [[جبرئیل|جبرئيل]] گفتم سعد به واسطه چه عملی مستحق نماز شما شد گفت به خاطر اینکه قل هو اللَّه احد را می‌خواند؛ در حال نشسته و ايستاده و سواره و پياده و در رفتن و برگشتن». (و خلاصه در هر حال).
سکونی از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه‌السّلام)]] روايت کرده که رسول خدا(صلّی‌الله علیه وآله) بر جنازه [[سعد بن معاذ|سعدبن‌معاذ]] نماز خواند و چون از نمازش فارغ شد فرمود: «هفتاد هزار [[ملائکه|فرشته]] که در ميان آنها جبرئيل بود آمدند و بر سعد نماز خواندند، به [[جبرئیل|جبرئيل]] گفتم سعد به واسطه چه عملی مستحق نماز شما شد گفت به خاطر اینکه قل هو اللَّه احد را می‌خواند؛ در حال نشسته و ايستاده و سواره و پياده و در رفتن و برگشتن (و خلاصه در هر حال).»


[[منصوربن‌حازم]] از امام صادق(علیه‌السلام) روايت کرده که فرمود: «کسی که يک روز از او بگذرد و در نمازهای پنجگانه واجبش سوره قل هو اللَّه احد را نخواند به او گفته مي‌شود بنده خدا تو از نمازگذاران نيستی».
[[منصور بن حازم|منصوربن‌حازم]] از امام صادق (علیه‌السّلام) روايت کرده که فرمود: «کسی که يک روز از او بگذرد و در نمازهای پنجگانه واجبش سوره قل هو اللَّه احد را نخواند به او گفته میشود بنده خدا تو از نمازگذاران نيستی».


ابوبکر حضرمی از آن حضرت روايت نموده که فرمود: «کسی که ايمان به خدا و روز قيامت داشته باشد، پس نبايد بعد از هر نماز واجبی قل هو اللَّه احد را ترک کند، و به درستی که کسی که قل هو اللَّه احد را بعد از هر نماز واجب بخواند برای او خير دنيا و آخرت جمع شده و خدا او و پدر و مادرش و فرزندانش را بيامرزد».
[[ابوبکر حضرمی]] از آن حضرت روايت نموده که فرمود: «کسی که ايمان به خدا و روز قيامت داشته باشد، پس نبايد بعد از هر نماز واجبی قل هو اللَّه احد را ترک کند، و به درستی که کسی که قل هو اللَّه احد را بعد از هر نماز واجب بخواند برای او خير دنيا و آخرت جمع شده و خدا او و پدر و مادرش و فرزندانش را بيامرزد».


[[عبد الله‌بن‌حجر]] گويد شنيدم که [[علی بن ابی طالب|اميرالمؤمنين (علیه‌السلام)]] می‌فرمود: «کسی که يازده مرتبه بعد از [[نماز صبح]] قل هو اللَّه احد بخواند در اين روز گناهی مرتکب نشود و بينی شيطان را به خاک بسايد».
عبد الله‌بن‌حجر گويد شنيدم که [[علی بن ابی طالب|اميرالمؤمنين (علیه‌السّلام)]] می‌فرمود: «کسی که يازده مرتبه بعد از [[نماز صبح]] قل هو اللَّه احد بخواند در اين روز گناهی مرتکب نشود و بينی شيطان را به خاک بسايد».


[[ابراهيم‌بن‌مهزم]] از کسی که از [[موسی بن جعفر (کاظم)|موسی‌بن‌جعفر (علیه‌السلام)]] شنيده بود روايت نموده که مي‌فرمود: «کسی که قل هو اللَّه احد را ميان خود و هر جبّار و ستمکاری مقدم بدارد خدا شرّ وی را از او منع می‌کند، و آن را از جلوی او و از پشت سرش و از راست و چپش بخواند، پس هر گاه اين کار را کرد خدا روزی کند خير او را و منع نمايد از او شر او را، و فرمود هر گاه از کاری ترسيد صد آيه از هر کجا که خواستی از قرآن بخوان آنگاه بگو سه مرتبه (اللّهمّ اکشف عنّی البلاء)».
ابراهيم‌بن‌مهزم از کسی که از [[موسی بن جعفر (کاظم)|موسی‌بن‌جعفر (علیه‌السّلام)]] شنيده بود روايت نموده که میفرمود: «کسی که قل هو اللَّه احد را ميان خود و هر جبّار و ستمکاری مقدم بدارد خدا شرّ وی را از او منع می‌کند، و آن را از جلوی او و از پشت سرش و از راست و چپش بخواند، پس هر گاه اين کار را کرد خدا روزی کند خير او را و منع نمايد از او شر او را، و فرمود هر گاه از کاری ترسيد صد آيه از هر کجا که خواستی از قرآن بخوان آنگاه بگو سه مرتبه (اللّهمّ اکشف عنّی البلاء)».


عيسی‌بن‌عبداللَّه از پدرش از جدش از [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] روايت کرده که گفت: «رسول خدا (صلی الله علیه) فرمود کسی که صد مرتبه قل هو اللَّه احد در موقع خواب بخواند خدا گناه پنجاه سال او را مي‌آمرزد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 356</ref>».
عيسی‌بن‌عبداللَّه از پدرش از جدش از [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السّلام)]] روايت کرده که گفت: «رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) فرمود کسی که صد مرتبه قل هو اللَّه احد در موقع خواب بخواند خدا گناه پنجاه سال او را می‌آمرزد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 356</ref>».
 
== جستارهای وابسته ==
* [[طهارت]]
* [[حج]]
* [[عذاب قبر]]
* [[وحی]]
* [[هجرت]]


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
== منابع ==
* [https://quran.inoor.ir/fa/surah/112 سوره اخلاص]، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: ‏۲۲ فروردین‌ماه ۱۴۰۱ ش.
{{سوره‌های مکی و مدنی}}


[[رده:قرآن]]  
[[رده:قرآن]]  
[[رده:سوره‌های قرآن]]
[[رده:سوره‌های قرآن]]
confirmed
۴۲٬۳۳۲

ویرایش