۸۶٬۱۸۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
آیت الله '''سید علی سیستانی''' یکی از موثر‌ترین و برجسته ترین شاگردان حوزه درس [[سید ابوالقاسم خوئی]] است. ایشان از [[مراجع تقلید]] است که مقلدان بسیاری احکام دین خود را از ایشان تقلید می کنند و یکی از کرسی های تدریس پر رفت و آمد در [[حوزه علميه نجف اشرف]] را به خود اختصاص داده است. | آیت الله '''سید علی سیستانی''' یکی از موثر‌ترین و برجسته ترین شاگردان حوزه درس [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]] است. ایشان از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] است که مقلدان بسیاری احکام دین خود را از ایشان تقلید می کنند و یکی از کرسی های تدریس پر رفت و آمد در [[حوزه علميه نجف اشرف]] را به خود اختصاص داده است. | ||
=ولادت و تربیت= | =ولادت و تربیت= | ||
ایشان درسال1309 شمسی مصادف با نهم ربیع الاول سال 1349 قمری در خانواده‌ای متدین و مشهور به علم و دانش در [[خراسان]](مشهد) به دنیا آمد. | ایشان درسال1309 شمسی مصادف با نهم ربیع الاول سال 1349 قمری در خانواده‌ای متدین و مشهور به علم و دانش در [[خراسان]](مشهد) به دنیا آمد. | ||
پدرش آیت الله | پدرش آیت الله سید محمّد باقر سیستانی از عالمان وارسته و عامل بودو مادرش که فرزند علاّمه سیّد رضا مهربانی سرابی بود از سادات والامقام بشمار می‌آمد.<br> | ||
=جد ایشان= | =جد ایشان= | ||
جدّ وی عالم جلیل‌القدر آیت الله سیدعلی سیستانی بود که [[علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی]] در [[کتاب طبقات اعلام‌الشیعه]] درباره‌اش چنین آورده است: | جدّ وی عالم جلیل‌القدر آیت الله سیدعلی سیستانی بود که [[علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی]] در [[کتاب طبقات اعلام‌الشیعه]] درباره‌اش چنین آورده است: | ||
وی از شاگردان | وی از شاگردان ملاعلی نهاوندی در [[نجف|نجف اشرف]]، و از شاگردان آیت الله مجدّد شیرازی در [[سامرا]] بود. وپس از آن در زمره خواص آیت الله سیداسماعیل صدر در آمد و در حدود سال 1318 هجری به [[مشهد]] [[امام علی بن موسی الرضا|امام رضا]](علیه‌السلام) بازگشت و در آن جا رحل اقامت افکند و با بهره وافری که از دانشِ و پارسایی و صلاح برده بود، به جایگاه بلندی دست یافت« . | ||
در میان شاگردان نام آور او می‌توان از فقیه بزرگ | در میان شاگردان نام آور او می‌توان از فقیه بزرگ آیت الله شیخ محمد رضا آل یاسین یاد نمود.<br> | ||
==خاندان== | ==خاندان== | ||
خاندان ایشان که از | خاندان ایشان که از سادات علوی حسینی هستند ، سده یازدهم هجری در [[اصفهان]] می‌زیستند. از سرشناسان آن خاندان در روزگار یادشده می توان فیلسوف پرآوازه محمد باقر داماد صاحب کتاب قبسات اشاره نموده یکی از نوادگان وی به نام «سید محمد» در عهد پادشاهی سلطان حسین صفوی به مقام شیخ الاسلامیِ سرزمین سیستان رسیده و به آن دیار انتقال یافته و از آن پس، او و خانواده‌اش در همان جا سکنی گرفته‌اند. نخستین فرد از این خاندان که به [[مشهد|مشهد رضوی]] رهسپار شد، مرحوم «سید علی» بود که برهه‌ای را در مدرسه مرحوم ملا محمد باقر سبزواری ماند و برای ادامه تحصیل، ابتدا به نجف اشرف رفت و سپس رهسپار سامرّا شد.<br> | ||
==دوران ابتدایی== | ==دوران ابتدایی== | ||
وی در زادگاه خود پرورش یافت و دروس ابتدایی و مقدمات را همان جا فرا گرفت. وی در پنج سالگی به فراگیری [[قرآن]] پرداخت و پس از آن برای یادگیری خواندن و نوشتن و دروس ابتدایی، به | وی در زادگاه خود پرورش یافت و دروس ابتدایی و مقدمات را همان جا فرا گرفت. وی در پنج سالگی به فراگیری [[قرآن]] پرداخت و پس از آن برای یادگیری خواندن و نوشتن و دروس ابتدایی، به مدرسه دار التعلیم دینی رفت و همزمان با تحصیل درآن مدرسه، هنر خوشنویسی را نزد استادش میرزا علی آقای ناظم آموخت. | ||
در نخستین ماه‌های سال 1360 قمری با راهنمایی پدر بزرگوارش به فراگیری مقدمات علوم حوزوی پرداخت و شماری از کتابهای ادبی مانند: | در نخستین ماه‌های سال 1360 قمری با راهنمایی پدر بزرگوارش به فراگیری مقدمات علوم حوزوی پرداخت و شماری از کتابهای ادبی مانند: شرح الفیه سیوطی، مغنی ابن هشام، مطوّل تفتازانی، مقامات حریری، و شرح نظام را نزد مرحوم ادیب نیشابوری و دیگر استادان فن خواند و شرح لمعه و قوانین رااز مرحوم سید احمد مدرّس یزدی معروف به «نهنگ» فرا گرفت.<br> | ||
==سطوح عالی حوزه== | ==سطوح عالی حوزه== | ||
تعدادی از کتب سطوح عالیه همچون: [[مکاسب]] و [[رسائل]] و [[کفایه]] را از آیت الله میرزا هاشم قزوینی آموخت و چند کتاب فلسفی مانند: شرح منظومه سبزواری وشرح حکمة الاشراق و اسفار را در محضر | تعدادی از کتب سطوح عالیه همچون: [[مکاسب]] و [[رسائل]] و [[کفایه]] را از آیت الله میرزا هاشم قزوینی آموخت و چند کتاب فلسفی مانند: شرح منظومه سبزواری وشرح حکمة الاشراق و اسفار را در محضر مرحوم ایسی خواند. شوارق الالهام را از شیخ مجتبی قزوینی فرا گرفت و برای تحصیل معارف وحیانی در حوزه درس مرحوم آیت الله میرزا مهدی اصفهانی (متوفای اواخر سال 1365 قمری) حاضر شد. وی همچنین در حوزهٔ درس خارج میرزا مهدی آشتیانی صاحب تعلیقه بر شرح منظومه و مرحوم آیت الله میرزا هاشم قزوینی حضور یافت.<br> | ||
==حضور در قم== | ==حضور در قم== | ||
ایشان در اواخر سال 1368 قمری راهی حوزهٔ علمیه شهر مقدس [[قم]] شد و در بحث‌های خارج فقه و اصول مرجع بزرگوار [[سید حسین بروجردی|آیت الله سید حسین طباطبائی بروجردی]] شرکت نمود و بسیاری از مهارت‌های فقهی و دیدگاه‌های رجالی و حدیثی را از ایشان فرا گرفتند وافزون براین، از حوزهٔ درس فقیه بزرگوار | ایشان در اواخر سال 1368 قمری راهی حوزهٔ علمیه شهر مقدس [[قم]] شد و در بحث‌های خارج فقه و اصول مرجع بزرگوار [[سید حسین بروجردی|آیت الله سید حسین طباطبائی بروجردی]] شرکت نمود و بسیاری از مهارت‌های فقهی و دیدگاه‌های رجالی و حدیثی را از ایشان فرا گرفتند وافزون براین، از حوزهٔ درس فقیه بزرگوار سید محمد حجت کوه کمره‌ای نیز بهره فراوان بردند. | ||
در سال‌های اقامت در | در سال‌های اقامت در قم، با مرحوم علاّمه سید علی بهبهانی عالم معروف شهر [[اهواز]] که از پیروان مکتب فقهی محقق تهرانی بود، پیرامون برخی از مسائل قبله شناسی، نامه‌نگاری‌هایی انجام داد و در نامه‌های خود، به رغم دفاع سید بهبهانی از دیدگاه‌های محقق تهرانی، برخی از دیدگاه‌های وی را به نقد کشید. | ||
این مکاتبات تاآن جاادامه یافت که مرحوم | این مکاتبات تاآن جاادامه یافت که مرحوم سید بهبهانی طی نامه‌ای در 7 رجب 1370 قمری، به حضرت استاد که در آن تاریخ جوانی بیست ویک ساله بود نوشت و درآن مهارت علمی وی را با تعبیر <ref>عمدة العلماء المحققین و نخبة الفقهاء المدققین</ref> ستود و ادامه بحث در خصوص موضوع قبله را به دیدار حضوری با ایشان در هنگام تشرّف به زیارت امام رضا(علیه‌السلام) موکول کرد.<br> | ||
==عزیمت به نجف اشرف== | ==عزیمت به نجف اشرف== | ||
در اوایل سال 1371 قمری حضرت استاد شهر مقدّس | در اوایل سال 1371 قمری حضرت استاد شهر مقدّس قم را به قصد اقامت در نجف اشرف کانون علم و فضیلت حوزه‌های علمیه ترک کرد. ایشان سالگرد اربعین امام حسین(علیه‌السلام) را در کربلا ماندند و آن‌گاه راهی نجف شدند و در مدرسه علمیه بخارائی اقامت گزیدند. در نجف اشرف، حوزهٔ درس فقه و اصول دو تن از بزرگان یعنی آیت الله سید ابو القاسم موسوی خوئی و شیخ حسین حلّی را درک کردند و زمانی طولانی را در محضر ایشان گذراند و در همان ایام، از مباحث برخی دیگر از سرشناسان حوزه از جمله مرحوم آیت الله حکیم و مرحوم آیت الله شاهرودی نیز بهره برد.<br> | ||
=هوشمندی علمی= | =هوشمندی علمی= | ||
وی در حلقهٔ درس استادان خویش، با طرح اشکالات قوی، درک سریع مطلب، تحقیق و تتبّع بسیار و تلاش پیگیر علمی و آگاهی از دیدگاه‌های گوناگون در زمینه‌های مختلف علوم حوزوی، درخششی چشمگیر یافت . گواه این مطلب آن است که ایشان در سال 1380 قمری در حالی که سی ویک ساله بود، موفق به دریافت گواهی | وی در حلقهٔ درس استادان خویش، با طرح اشکالات قوی، درک سریع مطلب، تحقیق و تتبّع بسیار و تلاش پیگیر علمی و آگاهی از دیدگاه‌های گوناگون در زمینه‌های مختلف علوم حوزوی، درخششی چشمگیر یافت . گواه این مطلب آن است که ایشان در سال 1380 قمری در حالی که سی ویک ساله بود، موفق به دریافت گواهی اجتهاد مطلق از سوی دو استاد خود یعنی آیت الله خوئی و شیخ حسین حلّی شد. <br> | ||
==اجازه اجتهاد== | ==اجازه اجتهاد== | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
==تنها اجازه اجتهاد مطلق از شیخ حسین حلّی== | ==تنها اجازه اجتهاد مطلق از شیخ حسین حلّی== | ||
این در حالی بود که از یک سو، | این در حالی بود که از یک سو، آیت الله خوئی، جز برای اندکی از شاگردان خود هرگز چنین اجازه‌ای صادر نفرموده است که یکی از آنها آیت الله سیستانی و دیگری مرحوم آیت الله میرزا علی فلسفی از علمای مشهد مقدس بوده و از سوی دیگر تنها کسی که موفق به دریافت اجازه اجتهاد مطلق از شیخ حسین حلّی شده ، حضرت آیت الله سیستانی است. | ||
علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی استاد محدثان روزگار خویش نیز در نوشته‌ای به تاریخ 1380 قمری ، مهارت و توانمندی ایشان در علم رجال<ref>علم رجال به بررسی احوال و اوصاف راویان حدیث و بیان اصول و قواعد آن می‌پرازد. ناقدان حدیث همواره به بررسی احوال راویان مذکور در سلسله اسناد احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) اهتمام داشته و از آن به مثابهٔ دانشی کمکی برای علم الحدیث و در نتیجه فقه بهره برده‌اند. علمای شیعه و سنی آن را وسیله‌ای در خدمت علم حدیث و فقه دانسته و در این باب آثار بسیار آفریده‌اند و تاکنون این جریان ادامه دارد. | علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی استاد محدثان روزگار خویش نیز در نوشته‌ای به تاریخ 1380 قمری ، مهارت و توانمندی ایشان در علم رجال<ref>علم رجال به بررسی احوال و اوصاف راویان حدیث و بیان اصول و قواعد آن می‌پرازد. ناقدان حدیث همواره به بررسی احوال راویان مذکور در سلسله اسناد احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) اهتمام داشته و از آن به مثابهٔ دانشی کمکی برای علم الحدیث و در نتیجه فقه بهره برده‌اند. علمای شیعه و سنی آن را وسیله‌ای در خدمت علم حدیث و فقه دانسته و در این باب آثار بسیار آفریده‌اند و تاکنون این جریان ادامه دارد. | ||
</ref>و حدیث<ref>علم الحدیث، علمی است که به وسیله آن قول و فعل و تقریر معصوم شناخته می‌شود. | </ref>و حدیث<ref>علم الحدیث، علمی است که به وسیله آن قول و فعل و تقریر معصوم شناخته می‌شود. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
=شروع تدریس= | =شروع تدریس= | ||
حضرت استاد از اوایل سال 1381 درس خارج فقه خود را بر مبنای کتاب مکاسب | حضرت استاد از اوایل سال 1381 درس خارج فقه خود را بر مبنای کتاب مکاسب شیخ انصاری آغاز کرد و پس از آن به شرح کتاب عروه‌الوثقی<ref>اَلعُروَةُ الوُثْقیٰ کتابی فقهی به زبان عربی، تألیف سید محمد کاظم طباطبائی یزدی (۱۲۴۷-۱۳۳۷ق)، فقیه شیعه که در صد سال اخیر، مبنای فقها و مراجع تقلید شیعه برای بیان فتواهایشان بوده و فقیهان شیعه، نظرات فقهی خود را در حاشیه این کتاب بیان کرده‌اند. این کتاب به عروه و عروة الوثقی نیز شهرت دارد.</ref> پرداخت و شرح کتاب طهارت<ref>طهارت، اصطلاحی فقهی و عنوانی عمومی است برای حالتی که با برخی افعال شرعی مثل وضو، غسل و تیمم پدید می‌آید و نیز چیزهایی که باعث از بین رفتن نجاسات می‌شوند و در فقه شیعه به آنها مُطَهِّرات یا پاک کننده‌ها می‌گویند.</ref>، بخش زیادی از کتاب صلاة ، بخشی از کتاب خمس <ref>خُمس، پرداخت یک پنجم مازاد درآمد سالانه و برخی موارد دیگر مانند معدن و گنج با شروطی که در فقه آمده است. خُمس از فروع دین است و آیه ۴۱ سوره انفال و بیش از ۱۱۰ حدیث در کتابهای روایی از آن سخن گفته‌اند. | ||
خمس از موضوعات مهم فقه اسلامی و به طور خاص فقه امامیه است. محاسبه و پرداخت خمس از تکالیفی است که شیعیان در طول زندگی به آن عنایتی ویژه دارند.</ref> ، تمام کتاب صوم<ref>صوم یا روزه داری خودداری (امساک) از مفطرات در روز به قصد تقرب به خدا را روزه گویند. عنوان صوم در فقه بابی مستقل است که در آن به تفصیل از احکام روزه سخن رفته است.</ref>و اعتکاف<ref>اعتکاف، اقامت در مسجد برای مدتی مشخص (دست‌کم سه روز) همراه با روزه است. ارکان این عبادت، ماندن در مسجد و روزه است و عبادت یا عمل خاص دیگری برای آن تعیین نشده است. نحوه اقامت و یا خروج از مسجد، احکام و شرایطی دارد که در کتابهای فقهی بیان شده است.</ref> را به پایان برد و شرح کتاب زکات را شروع نمود.<br> | خمس از موضوعات مهم فقه اسلامی و به طور خاص فقه امامیه است. محاسبه و پرداخت خمس از تکالیفی است که شیعیان در طول زندگی به آن عنایتی ویژه دارند.</ref> ، تمام کتاب صوم<ref>صوم یا روزه داری خودداری (امساک) از مفطرات در روز به قصد تقرب به خدا را روزه گویند. عنوان صوم در فقه بابی مستقل است که در آن به تفصیل از احکام روزه سخن رفته است.</ref>و اعتکاف<ref>اعتکاف، اقامت در مسجد برای مدتی مشخص (دست‌کم سه روز) همراه با روزه است. ارکان این عبادت، ماندن در مسجد و روزه است و عبادت یا عمل خاص دیگری برای آن تعیین نشده است. نحوه اقامت و یا خروج از مسجد، احکام و شرایطی دارد که در کتابهای فقهی بیان شده است.</ref> را به پایان برد و شرح کتاب زکات را شروع نمود.<br> | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
درس خارج علم اصول را از شعبان سال 1384 قمری آغاز کرد و دوره سوم آن را در شعبان سال 1411 هجری به پایان برد.<br> | درس خارج علم اصول را از شعبان سال 1384 قمری آغاز کرد و دوره سوم آن را در شعبان سال 1411 هجری به پایان برد.<br> | ||
= شاگردان= | =شاگردان= | ||
در طول سال‌های یادشده، بسیاری از فضلای برجسته در بحث‌های پربار و ارزنده ایشان شرکت نمودند که برخی از آنان در شمار استادان بحث خارج شمرده می‌شوند؛ مانند حضرات آیات | در طول سال‌های یادشده، بسیاری از فضلای برجسته در بحث‌های پربار و ارزنده ایشان شرکت نمودند که برخی از آنان در شمار استادان بحث خارج شمرده می‌شوند؛ مانند حضرات آیات شیخ مهدی مروارید، سید مرتضی مهری ، مرحوم سید حبیب حسینیان، سید احمد مددی ، شیخ مصطفی هرندی ، سید هاشم هاشمی و تنی چند از دیگر اساتیدی که در حوزه‌های علمیه به تدریس اشتغال داشته و دارند. <br> | ||
=شیوه‌های بحث و تدریس= | =شیوه‌های بحث و تدریس= | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
طلاب حوزه علمیه با علمای بسیاری روبه رو هستند که گاه چنان در بحث‌های اصولی فرو می‌روند که تنها مایه فرسایش اندیشه و فکر است و فقیه را در روند فقاهت وی هیچ بهره‌ای نمی افزاید. از این شمار مباحث باید به مبحث «وضع» و اعتباری یا تکوینی بودن آن ، و این که آیا «حقیقت وضع» بر مبنای «تعهد» است یا «تخصیص»، و بحث‌های مربوط به موضوع علم و تعریف فلاسفه از عوارض ذاتی علم و مباحثی از این قبیل یاد کرد. | طلاب حوزه علمیه با علمای بسیاری روبه رو هستند که گاه چنان در بحث‌های اصولی فرو می‌روند که تنها مایه فرسایش اندیشه و فکر است و فقیه را در روند فقاهت وی هیچ بهره‌ای نمی افزاید. از این شمار مباحث باید به مبحث «وضع» و اعتباری یا تکوینی بودن آن ، و این که آیا «حقیقت وضع» بر مبنای «تعهد» است یا «تخصیص»، و بحث‌های مربوط به موضوع علم و تعریف فلاسفه از عوارض ذاتی علم و مباحثی از این قبیل یاد کرد. | ||
در برابر این رویکرد فراگیر، هر که در درس‌های حضرت استاد بنگرد، خواهد دید که ایشان به مباحث اصولی کاربردی در استنباط ، نظیر مباحث «اصول عملیه» و«تعادل و تراجیح» و «عام و خاص» تمام تلاش خود را چنان به کار می‌بندند که پایه‌های علمی استواری برای آن بنا کنند. اما در بحث‌های دیگر از آن قبیل که نام بردیم، تنها به همان اندازه که در دیگر مباحث علمی سودمند افتد یا ثمره‌ای در فقه داشته باشد، بسنده می‌کنند.<br> | در برابر این رویکرد فراگیر، هر که در درس‌های حضرت استاد بنگرد، خواهد دید که ایشان به مباحث اصولی کاربردی در استنباط ، نظیر مباحث «اصول عملیه» و«تعادل و تراجیح» و «عام و خاص» تمام تلاش خود را چنان به کار می‌بندند که پایه‌های علمی استواری برای آن بنا کنند. اما در بحث‌های دیگر از آن قبیل که نام بردیم، تنها به همان اندازه که در دیگر مباحث علمی سودمند افتد یا ثمره‌ای در فقه داشته باشد، بسنده می‌کنند.<br> | ||
=نوآوری و ابتکار= | =نوآوری و ابتکار= | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۴۶: | ||
در میان اساتید معروف است که بحث‌های علمی خود را تنها در مرزهای یک مکتب یا یک گرایش خاص به پیش می‌برند ، اما آیت الله سیستانی مباحث خود را همواره با اندیشه‌های مکتب مشهد و افکار مکتب قم و دیدگاه‌های مکتب نجف اشرف تطبیق داده، از یک سو آرای عالم مشهد مرحوم میرزا مهدی اصفهانی را مطرح کرده، از سوی دیگر نظریات آیت الله بروجردی را به مثابه زبان گویای مکتب قم متعرّض شده‌اند و سرانجام دیدگاه‌های آیت الله خوئی و شیخ حسین حلّی را به عنوان نظریه پردازان مکتب نجف اشرف به میان کشیده است. این گرایش چند وجهی گوشه‌هایی تازه از بحث را در برابر ما می گشاید و دیدگاه روشن و نمایانی از واقعیت های علمی را پیش روی ما می‌نهد.<br> | در میان اساتید معروف است که بحث‌های علمی خود را تنها در مرزهای یک مکتب یا یک گرایش خاص به پیش می‌برند ، اما آیت الله سیستانی مباحث خود را همواره با اندیشه‌های مکتب مشهد و افکار مکتب قم و دیدگاه‌های مکتب نجف اشرف تطبیق داده، از یک سو آرای عالم مشهد مرحوم میرزا مهدی اصفهانی را مطرح کرده، از سوی دیگر نظریات آیت الله بروجردی را به مثابه زبان گویای مکتب قم متعرّض شده‌اند و سرانجام دیدگاه‌های آیت الله خوئی و شیخ حسین حلّی را به عنوان نظریه پردازان مکتب نجف اشرف به میان کشیده است. این گرایش چند وجهی گوشه‌هایی تازه از بحث را در برابر ما می گشاید و دیدگاه روشن و نمایانی از واقعیت های علمی را پیش روی ما می‌نهد.<br> | ||
==روش فقهی== | ==روش فقهی== | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۳: | ||
==مقایسه تطبیقی میان فقه شیعه و فقه دیگر مذاهب اسلامی== | ==مقایسه تطبیقی میان فقه شیعه و فقه دیگر مذاهب اسلامی== | ||
زیرا آگاهی از تفکرات فقهی اهل سنت در زمان صدور فتوا، همانند اطلاع از موطّأ مالک و فتاوی ابو یوسف و آرای دیگر فقهای ایشان، اهداف امامان شیعه و دیدگاه‌های پیشوایان شیعه از صدور احکام را نمایان می‌سازد. | |||
==بهره گیری از علم حقوق در برخی از موارد فقهی== | ==بهره گیری از علم حقوق در برخی از موارد فقهی== | ||
| خط ۲۰۰: | خط ۱۹۷: | ||
تدریس در حوزه‌های علمیه، مسئولیتی رسمی و برنامه‌ریزی شده نیست که استاد به ازای دریافت دستمزد به آن بپردازد ، زیرا این نگرش، مدرّس را از تحکیم بنیادهای علمی در شاگرد و توجه به پرورش او برای ارتقای سطح دانش وی تا مرزهای شکوفایی باز می‌دارد. وانگهی، در فرایند تربیت طلاب، تدریس تنها به آموزش‌های علمی خلاصه نمی‌شود، بلکه حوزهٔ تدریس مسئولیت سنگینی است که پرداختن به آن نیازمند روحیه عشق و مهربانی به دانشجو و تشویق وی به علم آموزی و رعایت آداب علم نیز هست. اگر گاه در حوزه و دیگر مراکز آموزشی استادانی دیده می شوند که در مسئولیت تدریس و آموزش، جنبه‌های اخلاص را نادیده می‌گیرند، باید توجه داشت که در همین حوزه‌ها استادان مخصلی نیز هستند که اشتغال به تدریس را رسالتی والا می شمارند که باید با روحیهٔ مهرورزی و عنایت کامل به روند علمی و عملی طلاب بدان پرداخت. آیت الله حکیم (قدس سره) نمونه درخشانی از رعایت خلق و خوی تربیتی در ارتباط با شاگردان و طلاب خود بود، و همان گونه که آیت الله خوئی (قدس سره) همین رفتار را با شاگردان خود داشت، همین اخلاق را در شخصیت ایشان نیز متبلور است که ایشان در پایان وقت درس همواره شاگردان را به پرسشگری و انتقاد تشویق می‌کند و بیان می‌دارد : «باید بپرسید ،حتی اگر دربارهٔ شمارهٔ صفحه بحث خاصی باشد یا نام کتابی ، تا به گفت وگو با استاد و ارتباط علمی با وی خو بگیرید». ایشان همچنین شاگردان خود را به مقایسه بحث‌های خویش با پژوهش های چاپ شده و اطّلاع از نقاط ضعف و قوت آن وامی دارد و پیوسته در مورد گرامی‌داشت علما و پایبندی به رعایت ادب در نقد سخنان ایشان تأکید می‌کند و از استادان خود با احترام و اهتمامی ویژه نام می‌برد. نکات یادشده تنها چند نمونه از اخلاق برجسته ایشان است.<br> | تدریس در حوزه‌های علمیه، مسئولیتی رسمی و برنامه‌ریزی شده نیست که استاد به ازای دریافت دستمزد به آن بپردازد ، زیرا این نگرش، مدرّس را از تحکیم بنیادهای علمی در شاگرد و توجه به پرورش او برای ارتقای سطح دانش وی تا مرزهای شکوفایی باز می‌دارد. وانگهی، در فرایند تربیت طلاب، تدریس تنها به آموزش‌های علمی خلاصه نمی‌شود، بلکه حوزهٔ تدریس مسئولیت سنگینی است که پرداختن به آن نیازمند روحیه عشق و مهربانی به دانشجو و تشویق وی به علم آموزی و رعایت آداب علم نیز هست. اگر گاه در حوزه و دیگر مراکز آموزشی استادانی دیده می شوند که در مسئولیت تدریس و آموزش، جنبه‌های اخلاص را نادیده می‌گیرند، باید توجه داشت که در همین حوزه‌ها استادان مخصلی نیز هستند که اشتغال به تدریس را رسالتی والا می شمارند که باید با روحیهٔ مهرورزی و عنایت کامل به روند علمی و عملی طلاب بدان پرداخت. آیت الله حکیم (قدس سره) نمونه درخشانی از رعایت خلق و خوی تربیتی در ارتباط با شاگردان و طلاب خود بود، و همان گونه که آیت الله خوئی (قدس سره) همین رفتار را با شاگردان خود داشت، همین اخلاق را در شخصیت ایشان نیز متبلور است که ایشان در پایان وقت درس همواره شاگردان را به پرسشگری و انتقاد تشویق می‌کند و بیان می‌دارد : «باید بپرسید ،حتی اگر دربارهٔ شمارهٔ صفحه بحث خاصی باشد یا نام کتابی ، تا به گفت وگو با استاد و ارتباط علمی با وی خو بگیرید». ایشان همچنین شاگردان خود را به مقایسه بحث‌های خویش با پژوهش های چاپ شده و اطّلاع از نقاط ضعف و قوت آن وامی دارد و پیوسته در مورد گرامی‌داشت علما و پایبندی به رعایت ادب در نقد سخنان ایشان تأکید می‌کند و از استادان خود با احترام و اهتمامی ویژه نام می‌برد. نکات یادشده تنها چند نمونه از اخلاق برجسته ایشان است.<br> | ||
=پارسایی= | =پارسایی= | ||
| خط ۲۰۷: | خط ۲۰۲: | ||
از اینها که بگذریم، زهد و پارسایی ایشان در پوشاک ساده و خانه کوچک استیجاری و اثاثیه ناچیز برای زندگی، امری مثال زدنی است.<br> | از اینها که بگذریم، زهد و پارسایی ایشان در پوشاک ساده و خانه کوچک استیجاری و اثاثیه ناچیز برای زندگی، امری مثال زدنی است.<br> | ||
=دستاورد فکری= | =دستاورد فکری= | ||
| خط ۲۹۷: | خط ۲۹۰: | ||
مدرسهٔ قرآنی درکربلا؛ | مدرسهٔ قرآنی درکربلا؛ | ||
مدرسهٔ حضرت رقیه (علیهاالسلام) برای ایتام در کربلا؛ | مدرسهٔ حضرت رقیه (علیهاالسلام) برای ایتام در کربلا؛ | ||
مدرسهٔ دینی شیخ انصاری درکربلا.<br> | مدرسهٔ دینی شیخ انصاری درکربلا.<br><br> | ||
<br> | |||
=دفاتر مرجعیت= | =دفاتر مرجعیت= | ||
| خط ۳۰۶: | خط ۲۹۷: | ||
از این رو با تأسیس دفتر معظم له ضمن خدمات ذیل انسجام لازم مبذول گردید:<br> | از این رو با تأسیس دفتر معظم له ضمن خدمات ذیل انسجام لازم مبذول گردید:<br> | ||
1 ـ اعزام مبلغ. <br> | 1 ـ اعزام مبلغ. <br>2 - هیئت استفتائات. <br>3 ـ هیئت رسیدگی به مستمندان. <br>4 ـ هیئت ارسال کتاب ها و نوارها. <br>5 ـ هیئت توزیع شهریه طلاب. <br>6 ـ بعثه حج.<br> | ||
2 - هیئت استفتائات. <br> | |||
3 ـ هیئت رسیدگی به مستمندان. <br> | |||
4 ـ هیئت ارسال کتاب ها و نوارها. <br> | |||
5 ـ هیئت توزیع شهریه طلاب. <br> | |||
6 ـ بعثه حج.<br> | |||
=اعزام مبلغ= | =اعزام مبلغ= | ||
| خط ۳۳۵: | خط ۳۱۶: | ||
مهم ترین فعالیت های این هیئت عبارتند از :<br> | مهم ترین فعالیت های این هیئت عبارتند از :<br> | ||
1 ـ کمک به فقرا و مستمندان به شکل ثابت و موقت. <br> | 1 ـ کمک به فقرا و مستمندان به شکل ثابت و موقت. <br>2 ـ کمک به هیئت ها و مراسم مذهبی در حسینیه‌ها.<br>3 ـ کمک های طبی.<br>4 ـ کمک رسانی در ماه رمضان. <br>5 ـ کمک هزینه ازدواج. <br>6 ـ کمک رسانی به مهاجرین عراقی.<br>7 ـ کمک رسانی به مستمندان، سیل زدگان و زلزله زدگان.<br>8 ـ کمک رسانی به مهاجرین افغانی.<br> | ||
2 ـ کمک به هیئت ها و مراسم مذهبی در حسینیه‌ها.<br> | |||
3 ـ کمک های طبی.<br> | |||
4 ـ کمک رسانی در ماه رمضان. <br> | |||
5 ـ کمک هزینه ازدواج. <br> | |||
6 ـ کمک رسانی به مهاجرین عراقی.<br> | |||
7 ـ کمک رسانی به مستمندان، سیل زدگان و زلزله زدگان.<br> | |||
8 ـ کمک رسانی به مهاجرین افغانی.<br> | |||
=واحد ارسال کتاب و نوار= | =واحد ارسال کتاب و نوار= | ||
| خط ۳۵۸: | خط ۳۲۵: | ||
ازاین رو به منظور پشتیبانی از حوزه های علمیه سالانه مبالغ قابل توجهی صرف شهریه طلاب می نمایند ، که این شهریه ها شامل 300 حوزه علمیه بزرگ و کوچک در نقاط مختلف ایران می گردد که شامل 35هزار طلبه در قم ، 10هزار طلبه در مشهد ، و4هزار طلبه در اصفهان می باشد. | ازاین رو به منظور پشتیبانی از حوزه های علمیه سالانه مبالغ قابل توجهی صرف شهریه طلاب می نمایند ، که این شهریه ها شامل 300 حوزه علمیه بزرگ و کوچک در نقاط مختلف ایران می گردد که شامل 35هزار طلبه در قم ، 10هزار طلبه در مشهد ، و4هزار طلبه در اصفهان می باشد. | ||
قابل ذکر است که توزیع شهریه ها در کشورهای دیگر به شرح ذیل است: | قابل ذکر است که توزیع شهریه ها در کشورهای دیگر به شرح ذیل است: | ||
2ـ پاکستان. <br> | 1ـ سوریه.<br>2ـ پاکستان. <br>3ـ هند.<br>4ـ لبنان.<br>5ـ افغانستان.<br> | ||
3ـ هند.<br> | |||
4ـ لبنان.<br> | |||
5ـ افغانستان.<br> | |||
=بعثه حج= | =بعثه حج= | ||
| خط ۳۷۲: | خط ۳۳۲: | ||
این بعثه فعالیت های مختلفی را دارا می‌باشد که به علت وسعتشان به شمه‌ای از آنها خواهیم پرداخت :<br> | این بعثه فعالیت های مختلفی را دارا می‌باشد که به علت وسعتشان به شمه‌ای از آنها خواهیم پرداخت :<br> | ||
1ـ جواب دادن به مسائل مطرح شده وحل مشکلات فقهی که در طول ایام حج، حجاج به آن مبتلا می‌شوند. <br> | 1ـ جواب دادن به مسائل مطرح شده وحل مشکلات فقهی که در طول ایام حج، حجاج به آن مبتلا می‌شوند. <br>2 ـ باز دیدهای مستمر از کاروان هایی که از نقاط مختلف دنیا برای انجام مراسم حج مشرف می‌شوند جهت نشر آگاهی‌های مذهبی و دینی و گوش دادن به نظرات و پیشنهادات آنها و تأکید بر ارتباط شان با مرجع تقلید خود. <br>3 ـ ملاقات با شخصیت های دینی وعلمی واجتماعی که به مراسم حج مشرف شده‌اند. <br>4 ـ ارائه کمک به مبلغینی که به حج مشرف شده‌اند.<br> | ||
2 ـ باز دیدهای مستمر از کاروان هایی که از نقاط مختلف دنیا برای انجام مراسم حج مشرف می‌شوند جهت نشر آگاهی‌های مذهبی و دینی و گوش دادن به نظرات و پیشنهادات آنها و تأکید بر ارتباط شان با مرجع تقلید خود. <br> | |||
3 ـ ملاقات با شخصیت های دینی وعلمی واجتماعی که به مراسم حج مشرف شده‌اند. <br> | |||
4 ـ ارائه کمک به مبلغینی که به حج مشرف شده‌اند.<br> | |||
=مراکز و مؤسسات= | =مراکز و مؤسسات= | ||
مؤسسهٔ امام علی (علیه السلام) ـ قم؛<br> | مؤسسهٔ امام علی (علیه السلام) ـ قم؛<br>مؤسسهٔ امام علی (علیه السلام) ـ لندن؛<br>مؤسسهٔ امام علی (علیه السلام) ـ بیروت؛<br>مرکز پژوهشهای اعتقادی ـ قم<br>مؤسسهٔ فرهنگی آل البیت (علیهم السلام) ـ استانبول؛<br>مؤسسهٔ فرهنگی آل البیت (علیهم السلام) ـ برلین؛<br>کتابخانهٔ تخصصی تفسیر و علوم قرآنی ـ قم؛<br>کتابخانهٔ تخصصی علوم حدیث ـ قم؛<br>کتابخانهٔ تخصصی فقه و اصول - قم؛<br>کتابخانهٔ تخصصی فلسفه و کلام ـ قم؛<br>کتابخانهٔ تخصصی ادبیات - قم؛<br>کتابخانهٔ تخصصی تاریخ اسلام و ایران ـ قم؛<br>مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی (صلی الله علیه وآله) ـ قم؛<br>مرکز احیای میراث اسلامی ـ قم؛<br>مرکز تخصصی امام مهدی (عجل الله فرجه) ـ نجف اشرف؛<br>مرکز پژوهشهای فلکی ـ نجومی ـ قم؛<br>مجتمع فرهنگی امام صادق (علیه السلام) ـ بیروت؛<br>مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) ـ قم؛<br>مرکز اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) - شبکه نجف اشرف؛<br>مرکز اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) - شبکه کربلا؛<br>مرکز اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) - شبکه کاظمین؛<br>مرکز اطلاع رسانی آل البیت (ع) - شبکه یا زهرا (ع) ـ شبکه امام مهدی (عج) - اصفهان؛<br>مرکز اطلاع رسانی آل البیت (ع) - شبکه امام باقر (ع) ـ شبکه امام صادق (ع) - تهران؛<br>مرکز اطلاع رسانی آل البیت (ع) - شبکه امام جواد (ع) ـ شبکه امام هادی (ع) - ایلام؛<br>مؤسسهٔ خیریه راه ایمان ـ تهران.<br> | ||
مؤسسهٔ امام علی (علیه السلام) ـ لندن؛<br> | |||
مؤسسهٔ امام علی (علیه السلام) ـ بیروت؛<br> | |||
مرکز پژوهشهای اعتقادی ـ قم<br> | |||
مؤسسهٔ فرهنگی آل البیت (علیهم السلام) ـ استانبول؛<br> | |||
مؤسسهٔ فرهنگی آل البیت (علیهم السلام) ـ برلین؛<br> | |||
کتابخانهٔ تخصصی تفسیر و علوم قرآنی ـ قم؛<br> | |||
کتابخانهٔ تخصصی علوم حدیث ـ قم؛<br> | |||
کتابخانهٔ تخصصی فقه و اصول - قم؛<br> | |||
کتابخانهٔ تخصصی فلسفه و کلام ـ قم؛<br> | |||
کتابخانهٔ تخصصی ادبیات - قم؛<br> | |||
کتابخانهٔ تخصصی تاریخ اسلام و ایران ـ قم؛<br> | |||
مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی (صلی الله علیه وآله) ـ قم؛<br> | |||
مرکز احیای میراث اسلامی ـ قم؛<br> | |||
مرکز تخصصی امام مهدی (عجل الله فرجه) ـ نجف اشرف؛<br> | |||
مرکز پژوهشهای فلکی ـ نجومی ـ قم؛<br> | |||
مجتمع فرهنگی امام صادق (علیه السلام) ـ بیروت؛<br> | |||
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) ـ قم؛<br> | |||
مرکز اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) - شبکه نجف اشرف؛<br> | |||
مرکز اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) - شبکه کربلا؛<br> | |||
مرکز اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) - شبکه کاظمین؛<br> | |||
مرکز اطلاع رسانی آل البیت (ع) - شبکه یا زهرا (ع) ـ شبکه امام مهدی (عج) - اصفهان؛<br> | |||
مرکز اطلاع رسانی آل البیت (ع) - شبکه امام باقر (ع) ـ شبکه امام صادق (ع) - تهران؛<br> | |||
مرکز اطلاع رسانی آل البیت (ع) - شبکه امام جواد (ع) ـ شبکه امام هادی (ع) - ایلام؛<br> | |||
مؤسسهٔ خیریه راه ایمان ـ تهران.<br> | |||
=سیره تقریبی= | =سیره تقریبی= | ||
| خط ۴۳۶: | خط ۳۴۲: | ||
==دیدار هیئتی از علمای اهل سنت عراق== | ==دیدار هیئتی از علمای اهل سنت عراق== | ||
آیت الله سیستانی، در دیدار | آیت الله سیستانی، در دیدار محسن عبدالحمید، یکی از اعضای شورای حکومتی کشور عراق و هیئتی از علمای اهل سنت، بر وحدت [[شیعه]] و [[سنی]] تاکید کرد. عبدالحمید که ریاست حزب اسلامی عراق را نیز بر عهده دارد، در پایان این دیدار گفت: ما در دیدار با آیةالله سیستانی، عهد بستیم که هرچه در توان داریم، برای حفظ وحدت و یکپارچگی و استقلال عراق، به کار بندیم. | ||
وی از تفرقه میان اقوام مختلف عراقی به عنوان یکی از خطرناک ترین حربه‌های دشمنان یاد کرد و افزود: قرآن، پیامبر و قبلۀ ما یکی است؛ پس هیچ دلیلی وجود ندارد که میان شیعه و سنی، جدایی و تفرقه پیدا شود. | وی از تفرقه میان اقوام مختلف عراقی به عنوان یکی از خطرناک ترین حربه‌های دشمنان یاد کرد و افزود: قرآن، پیامبر و قبلۀ ما یکی است؛ پس هیچ دلیلی وجود ندارد که میان شیعه و سنی، جدایی و تفرقه پیدا شود. | ||
عبدالحمید گفت: مردم عراق از شیعه و سنی با هوشیاری در برابر توطئه های دشمنان ایستادند و به هیچ وجه اجازه نداده و نخواهند داد که خللی بین اقوام مختلف در عراق به وجود آید. وی افزود: این درحالی است که بسیاری کوشیدند این طور القا کنند که درصورت سقوط صدام، خون های شیعیان و سنی ها در خیابان های عراق ریخته خواهد شد. بر پایه این گزارش، در این دیدار هیئتی از اوقاف اهل تسنن و علمای اسلامی به ریاست شیخ محمود خلف الجراد، شیخ احمد الجبوری، حازم الجنابی و شیخ حسن ملا علی، محسن عبدالحمید را همراهی می کردند. <ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۴/١/١٣٨</ref><ref>خبرگزاری فارس، ۴/۴/١٣٨٣. | عبدالحمید گفت: مردم عراق از شیعه و سنی با هوشیاری در برابر توطئه های دشمنان ایستادند و به هیچ وجه اجازه نداده و نخواهند داد که خللی بین اقوام مختلف در عراق به وجود آید. وی افزود: این درحالی است که بسیاری کوشیدند این طور القا کنند که درصورت سقوط صدام، خون های شیعیان و سنی ها در خیابان های عراق ریخته خواهد شد. بر پایه این گزارش، در این دیدار هیئتی از اوقاف اهل تسنن و علمای اسلامی به ریاست شیخ محمود خلف الجراد، شیخ احمد الجبوری، حازم الجنابی و شیخ حسن ملا علی، محسن عبدالحمید را همراهی می کردند. <ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۴/١/١٣٨</ref><ref>خبرگزاری فارس، ۴/۴/١٣٨٣. | ||
| خط ۴۹۱: | خط ۳۹۷: | ||
==پیام به گردهمایی سنی و شیعه عراق در نجف اشرف== | ==پیام به گردهمایی سنی و شیعه عراق در نجف اشرف== | ||
آیةالله العظمی سیستانی در پیامی که برای نخستین گردهمایی سنی و شیعه | آیةالله العظمی سیستانی در پیامی که برای نخستین گردهمایی سنی و شیعه عراق در نجف اشرف فرستاد، چنین مرقوم داشت: <big>هیچ اختلاف واقعی میان شیعیان و سنی ها وجود ندارد و بنده خادم همه عراقی‌ها هستم</big>. بنده همه مردم را دوست دارم. دین اسلام، دین محبت است و از این که دشمنان توانستند میان مذاهب اسلامی تفرقه بیندازند، شگفت زده‌ام.<br>حضرت آیةالله العظمی سیستانی در ادامه افزود: برگزاری چنین مراسم و نشست هایی بسیار مهم و مفید است و همگان به این نکته پی می برند که اختلاف واقعی میان مسلمانان وجود ندارد. اختلاف میان شیعه و سنی تنها در مسائل فقهی منحصر است.<br>این مرجع تقلید تصریح کرد: شیعیان باید پیش از اهل تسنن به دفاع از حقوق اجتماعی و سیاسی سنی‌ها بپردازند. گفتمان ما بر دعوت به وحدت استوار است و بنده بارها گفته و باز هم می گویم که نگویید سنی ها برادرانمان هستند؛ بلکه آنها نفس و جان ما هستند. من به خطبه های نماز جمعه اهل سنت بیشتر از خطبه های شیعیان گوش می‌دهم.<br>آیةالله سیستانی با اشاره به این که هیچ تفاوتی میان شهروند عرب و کرد وجود ندارد، اظهار داشت: بنده در پژوهش های فقهی از فتوای اهل سنت یاد می کنم. ما در [[کعبه]] و [[نماز]] و [[روزه]] متحد، هستیم. زمانی که سنی‌ها در دوران دیکتاتوری به من می گفتند که شیعه شده‌اند، وقتی علت تشیع را از آنان می پرسیدم که تاکید می کردند ولایت اهل بیت (ع) را پذیرفته‌اند، من به آنهامی گفتم که علمای سنی از ولایت اهل بیت (ع) دفاع کرده‌اند. | ||
حضرت آیةالله العظمی سیستانی در ادامه افزود: برگزاری چنین مراسم و نشست هایی بسیار مهم و مفید است و همگان به این نکته پی می برند که اختلاف واقعی میان مسلمانان وجود ندارد. اختلاف میان | |||
این مرجع تقلید تصریح کرد: | |||
آیةالله سیستانی با اشاره به این که هیچ تفاوتی میان شهروند عرب و کرد وجود ندارد، اظهار داشت: بنده در پژوهش های فقهی از فتوای اهل سنت یاد می کنم. ما در [[کعبه]] و [[نماز]] و [[روزه]] متحد، هستیم. زمانی که سنی‌ها در دوران دیکتاتوری به من می گفتند که | |||
در بخش پایانی این پیام آمده است: شهروندان سنی همانند شیعیان در قبرهای دسته جمعی زنده به گور شدند. من از همۀ کسانی که در پی حقوق خود هستند، حمایت خواهم کرد. | در بخش پایانی این پیام آمده است: شهروندان سنی همانند شیعیان در قبرهای دسته جمعی زنده به گور شدند. من از همۀ کسانی که در پی حقوق خود هستند، حمایت خواهم کرد. | ||
حضرت آیةالله العظمی سیستانی در این پیام که از جانب وی در مراسم افتتاحیۀ نخستین گردهمایی | حضرت آیةالله العظمی سیستانی در این پیام که از جانب وی در مراسم افتتاحیۀ نخستین گردهمایی سنی و شیعۀ عراق در نجف اشرف ارائه شد، چنین بیان کرد: من همه را دوست دارم و دین، همین محبت است و در شگفتم که چگونه دشمنان توانسته‌اند بین مذاهب اسلامی تفرقه ایجاد کنند.<ref>محرم ١۴٢٨ (منبع سایت شیعه نیوز</ref>)<br> | ||
== صدور فتوای جهاد کفایی در مقابل داعش == | ==صدور فتوای جهاد کفایی در مقابل داعش== | ||
کشور عراق مورد تهاجم وحشیانه گروه تکفیری داعش قرار گرفت، آیةالله سیستانی در راستای دفاع از حریم عموم مردم | کشور عراق مورد تهاجم وحشیانه گروه تکفیری داعش قرار گرفت، آیةالله سیستانی در راستای دفاع از حریم عموم مردم عراق، اعم از شیعه و سنی و سایر اقلیت‌های دینی و مذهبی، پیامی جهاد کفایی را صادر کرد؛ به طوری که این پیام تاریخی، عامل اتحاد میان اقشار مختلف مردم عراق شد و از سوی همۀ گروه‌ها و همۀ پیروان مذاهب، مورد استقبال کم نظیری قرار گرفت.<br> | ||
<br> | <br> | ||
| خط ۵۱۵: | خط ۴۱۵: | ||
[[رده: شخصیت های تقریبی]] | [[رده: شخصیت های تقریبی]] | ||
[[رده: شخصیت ها]] | [[رده: شخصیت ها]] | ||
<references /> | |||