خمس: تفاوت میان نسخه‌ها

خمس (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۱۹

۴٬۶۵۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

Hoosinrasooli

confirmed، مدیران

۳۷٬۳۵۲

ویرایش

@@ خط ۵۲: / خط ۵۲: @@
 خمس در لغت به معناى <big>يك پنجم</big> و در اصطلاح فقه عبارت از يك پنجم از درآمد و [[غنيمت]] است كه بايد طبق شرايط خاصى پرداخت شود. <ref> احكام اقتصادى (ج 1)، ص 19</ref> پس خُمُس یا خُمس در اصطلاح شرع حقی است که خروج آن از مال واجب بوده و [[بنی ‌هاشم]] مستحق آن هستند. <ref>مجمع البحرین ج۴، ص۶۶</ref>
+=خمس در قرآن=
+[[خداوند]] در آیه زیر وجوب خمس و مصارف آن را به طور فشرده بیان نموده و اهمیت آن را گوش‌زد كرده است:
+«وَاعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبى وَالْیَتامی وَالْمَساكِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ ما أَنْزَلْنا عَلى عَبْدِنا؛ <ref> سوره انفال، آیه 41</ref> (ای مؤمنان) بدانید كه آنچه به شما غنیمت و فایده رسد (كم یا زیاد) خمس (یك پنجم) آن مخصوص خدا و رسول و خویشان او و یتیمان و فقیران و در راه ماندگان است اگر یتیمان به خدا و آنچه بر بنده خود نازل كرده‌ایم دارید».
+اگر چه متعارف از غنیمت چیزی است كه در جنگ از دشمن به دست می‌آید ولی با توجه به گفتار اهل لغت كه غنیمت را مطلق سود گرفته‌اند و بر حسب روایات فراوانی كه از [[پیغمبر اكرم(ص)]] و ائمه (ع) رسیده آیه خمس شامل فوائد و سودهای دیگر نیز می‌گردد. چنان كه پیغمبر اكرم (ص) فرمود: «وَاخراجُ الخُمسِ مِنْ كلِّ مایَملِكُهُ اَحَدٌ مِنَ‌ النّاس؛ <ref>جامع الاحادیث، ج 8، ص 546</ref> خمس از هر چه انسان مالك شود اخراج می‌گردد».
+و شخصی از موسی ابن جعفر (ع) پرسید از چه چیز خمس باید داده شود؟ فرمود: «فی كُلِّ ما اَفادَ النّاسُ مِنْ قَلیلٍ اَوْ كَثیرٍ؛ <ref> وسائل، ج 6، باب 8، ‌ص 350، ح 6</ref> در هر چیزی كه مردم فائده برند كم باشد یا زیاد (باید خمس آن داده شود)».
+با در نظر گرفتن روش رسول اكرم و امامان معصوم (ع) كه خمس را از امور دیگری غیر از غنیمت‌های جنگی نیز می‌گرفته‌اند و موارد فراوانی كه نقل شده رسول اكرم (ص) به دادن خمس امر می‌كرد از جمله آن حضرت به طایفه بنی قیس نوشت: «فَاَنتُم اِنْ اَقَمْتُمُ الصَّلوهَ و آتَیتُم الزَّكوهَ و اَعطَیتُم سهمَ اللهِ و الصفِی فَاَنتُمْ آمِنونَ؛ <ref> اسدالغابه، ج 1، ص 328</ref> اگر شما [[نماز]] را به پا دارید و [[زكات]]<ref>ر.ک:مقاله زکات</ref> و خمس بدهید درامانید».
+و آن حضرت همچنان كه افرادی را برای جمع‌آوری زكات می‌فرستاد برای گرفتن خمس نیز مأمورینی را اعزام می‌فرمود: چنان كه [[علی (ع)]] را به [[یمن]] اعزام داشت و دستور داد خمس را از آن‌ها بگیرد. <ref> بحارالانوار، ج 21، ص 360</ref> و مردی از بنی‌اسد را نیز مأمور گرفتن خمس كرد. <ref> تفسیر عیاشی، ج 2، ص 93</ref> لذا جای تردید باقی نمی‌ماند كه مقصود از آیه خمس لزوم خمس در موارد دیگری از سود علاوه بر غنائم جنگی نیز خواهد بود و با توجه به آن چه ذكر شد و بسیاری از مدارك و روایات دیگر علمای شیعه فتوا داده‌اند كه آیه مزبور شامل سودهای دیگری نیز می‌شود و علاوه بر لزوم دادن خمس غنیمت‌های جنگی در شش مورد دیگر (كه بعداً بیان می‌شود) نیز دادن خمس را واجب دانسته‌اند.
+و نكته قابل توجهی كه آیه مزبور به آن اشاره كرده است اهمیت خمس می‌باشد كه می‌فرماید: «باید خمس سودی كه می‌برید بدهید اگر به خدا و آنچه بر بنده خود نازل كرده‌ایم ایمان دارید» و می‌رساند كه اگر بر كسی خمس واجب شده و از دادن آن خودداری می‌كند به خدا و آنچه بر [[پیامبر]] نازل شده [[ایمان]] و اعتقاد ندارد. <ref> فروع دين، غلامحسين رحيمي، ص 31</ref>
 =پانویس=