طریقت نعمت اللهی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''طریقت نعمت اللهی''' از معروف‌ترین سلسله‌های [[تصوف]] در ایران است که به واسطه شاه سیدنورالدین نعمت‌اللّه ولی به این نام خوانده شده است.
'''طریقت نعمت اللهی''' از معروف‌ترین سلسله‌های [[تصوف]] در ایران است که به واسطه شاه سیدنورالدین نعمت‌اللّه ولی به این نام خوانده شده است.


=معرفی نعمت‌اللّه ولی=
=معرفی نعمت‌اللّه ولی=
خط ۱۴: خط ۱۳:


==شاه برهان‌الدین==
==شاه برهان‌الدین==
پس از وفات شاه نعمت‌اللّه ولی بنا بر فرمان او یگانه فرزندش، شاه برهان‌الدین خلیل‌اللّه، جانشین او شد.
پس از وفات شاه نعمت‌اللّه ولی بنا بر فرمان او یگانه فرزندش  شاه برهان‌الدین خلیل‌اللّه جانشین او شد.


==نوادگان شاه نعمت‌الله==
==نوادگان شاه نعمت‌الله==
خط ۲۳: خط ۲۲:


==علت هجرت==
==علت هجرت==
این تغییر محل سکونت شاید هم به سبب ناخرسندی حکام تیموری، خصوصاً شاهرخ، و فقهای حنفی خراسان از افزایش صوفیان شیعی بوده است؛ مثلاً برای شاه قاسم انوار، صوفی شیعی که در آن ایام می زیست و از ارادتمندان شاه نعمت اللّه ولی بود، مشکلاتی پیش آوردند. <ref>محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علی‌شاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۴۸، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران (۱۳۱۸).</ref>
این تغییر محل سکونت شاید هم به سبب ناخرسندی حکام تیموری، خصوصاً شاهرخ، و فقهای حنفی خراسان از افزایش صوفیان شیعی بوده است؛ مثلاً برای شاه قاسم انوار، صوفی شیعی که در آن ایام می زیست و از ارادتمندان شاه نعمت اللّه ولی بود مشکلاتی پیش آوردند. <ref>محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علی‌شاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۴۸، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران (۱۳۱۸).</ref>


==گسترش تشیع در هند==
==گسترش تشیع در هند==
در هر حال، سیطره معنوی سلسله نعمت‌اللهی در هند موجب رواج تصوف و تشیع در هند، خصوصاً در منطقه دکن، شد و از این راه زبان فارسی و مذهب تشیع نیز در آن‌جا گسترش یافت.
در هر حال سیطره معنوی سلسله نعمت‌اللهی در هند موجب رواج تصوف و تشیع در هند  خصوصاً در منطقه دکن شد و از این راه زبان فارسی و مذهب تشیع نیز در آن‌جا گسترش یافت.


=عنوان شاه=
=عنوان شاه=
از زمان شاه نعمت‌اللّه استعمال لفظ « شاه » در عناوین طریقتی این سلسله مرسوم گشت و مراد از آن شاهی‌ای بود که حاصل بندگی و گدایی درگاه الاهی است.
از زمان شاه نعمت‌اللّه استعمال لفظ « شاه » در عناوین طریقتی این سلسله مرسوم گشت و مراد از آن شاهی‌ای بود که حاصل بندگی و گدایی درگاه الاهی است.
پس از آن‌که مذهب شیعه در ایران رسمی شد، مشایخ صوفی شیعی برای اظهار ارادت علنی به حضرت علی علیه‌السلام، القابی را که سابقاً به « اللّه » یا « دین » ختم می‌شد، به لفظ علی نیز مختوم کردند. <ref>عبدالحسین زرین کوب، دنباله جستجو در تصوف ایران، ج۱، ص۳۲۴، تهران ۱۳۶۲ ش،.</ref><ref>سلطانحسین تابنده، نابغه علم و عرفان در قرن چهاردهم، ج۱، ص۷۳، شرح حال مرحوم حاج ملا سلطانمحمد گنابادی: سلطانعلی‌شاه، تهران ۱۳۵۰ ش.</ref>
پس از آن‌که مذهب شیعه در ایران رسمی شد مشایخ صوفی شیعی برای اظهار ارادت علنی به حضرت علی علیه‌السلام القابی را که سابقاً به « اللّه » یا « دین » ختم می‌شد به لفظ علی نیز مختوم کردند. <ref>عبدالحسین زرین کوب، دنباله جستجو در تصوف ایران، ج۱، ص۳۲۴، تهران ۱۳۶۲ ش،.</ref><ref>سلطانحسین تابنده، نابغه علم و عرفان در قرن چهاردهم، ج۱، ص۷۳، شرح حال مرحوم حاج ملا سلطانمحمد گنابادی: سلطانعلی‌شاه، تهران ۱۳۵۰ ش.</ref>


=احیاء سلسله نعمت‌اللهی در ایران=
=احیاء سلسله نعمت‌اللهی در ایران=
چنان‌که گفته شد، این سلسله در ایران احیا شد.
چنان‌که گفته شد این سلسله در ایران احیا شد.


==ورود معصوم علی‌شاه به ایران==
==ورود معصوم علی‌شاه به ایران==
به دستور شاه علی‌رضا دکنی، قطب سلسله نعمت‌اللهی که در دکن ساکن بود، در اواخر حکومت کریم‌خان زند در ۱۱۹۰، سیدمیرعبدالحمید معصوم علی‌شاه و سیدطاهر دکنی برای تجدید حیات این سلسله به ایران آمدند.
به دستور شاه علی‌رضا دکنی  قطب سلسله نعمت‌اللهی که در دکن ساکن بود، در اواخر حکومت کریم‌خان زند در ۱۱۹۰، سیدمیرعبدالحمید معصوم علی‌شاه و سیدطاهر دکنی برای تجدید حیات این سلسله به ایران آمدند.
شاه طاهر دکنی در همان سال‌های اول درگذشت و عملاً معصوم علی‌شاه سلسله را ترویج کرد.
شاه طاهر دکنی در همان سال‌های اول درگذشت و عملاً معصوم علی‌شاه سلسله را ترویج کرد.


خط ۶۴: خط ۶۳:


==مشتاق علی‌شاه==
==مشتاق علی‌شاه==
در همین دوران مشتاق علی‌شاه، به تحریک واعظی کرمانی، در ۱۲۰۶ در کرمان کشته شد <ref>محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علی‌شاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۱۸۸ـ ۱۹۲، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران (۱۳۱۸).</ref> و مرید وی، میرزامحمدتقی کرمانی ملقب به مظفرعلی‌شاه، که دیوان مشتاقیه را نیز به نام مرشد خود سروده، به اصرار آقامحمدعلی بهبهانی از طرف فتحعلی شاه احضار و سرانجام در ۱۲۱۵ مسموم شد و در کرمانشاه مدفون گردید. <ref>محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علی‌شاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۲۰۸، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران (۱۳۱۸).</ref>
در همین دوران مشتاق علی‌شاه، به تحریک واعظی کرمانی، در ۱۲۰۶ در کرمان کشته شد <ref>محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علی‌شاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۱۸۸ـ ۱۹۲، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران (۱۳۱۸).</ref> و مرید وی، میرزامحمدتقی کرمانی ملقب به مظفرعلی‌شاه، که دیوان مشتاقیه را نیز به نام مرشد خود سروده به اصرار آقامحمدعلی بهبهانی از طرف فتحعلی شاه احضار و سرانجام در ۱۲۱۵ مسموم شد و در کرمانشاه مدفون گردید. <ref>محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علی‌شاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۲۰۸، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران (۱۳۱۸).</ref>


==حسین علی‌شاه==
==حسین علی‌شاه==
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۷۵

ویرایش