۸۶٬۰۹۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
=تعریف سجده= | =تعریف سجده= | ||
سجده در لغت به معنای تذلٌل و خوار شدن آمده است. <ref>راغب، اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص 396، چاپ اول، دار القلم، دمشق، 1416 هـ ق</ref> و در اصطلاح | سجده در لغت به معنای تذلٌل و خوار شدن آمده است. <ref>راغب، اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص 396، چاپ اول، دار القلم، دمشق، 1416 هـ ق</ref> و در اصطلاح فقهی گذاشتن پیشانی بر زمین را سجده می گویند. <ref>ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث، ج 2، ص 213، چاپ چهارم، مؤسسه اسماعیلیان، قم 1364هـ ش</ref> در روایات زیادی سجده به عنوان بهترین حالت انسان معرفی شده است. [[پیامبر اکرم (ص)]] می فرماید: «بنده به چیزی با فضیلت تر از سجده پنهانی، به خداوند نزدیک نشده است». <ref>مجیدی، غلام حسین، نهج الفصاحة، ج 1، ص 461، چاپ اول، مؤسسة انصاریان، قم، 1379</ref> | ||
و نیز گفته اند: سجود در لغت به معنای فروتنی، افتادگی و … آمده است. در شرع مقدس به معنای نهادن مقداری از پیشانی بر زمین یا غیر آن در حالی که چیزی بین پیشانی و چیزی که بر آن سجده می شود، حایل و فاصله نباشد. دلیل آن روایتی است که می گوید: “هنگامی که سجده می کنی پیشانی ات را بر زمین بگذار و سریع به زمین نزن؛ (مانند نوک زدن کلاغ بر زمین)”. <ref>ابن حبان، صحیحه، ج 1، ص 264</ref> | و نیز گفته اند: سجود در لغت به معنای فروتنی، افتادگی و … آمده است. در شرع مقدس به معنای نهادن مقداری از پیشانی بر زمین یا غیر آن در حالی که چیزی بین پیشانی و چیزی که بر آن سجده می شود، حایل و فاصله نباشد. دلیل آن روایتی است که می گوید: “هنگامی که سجده می کنی پیشانی ات را بر زمین بگذار و سریع به زمین نزن؛ (مانند نوک زدن کلاغ بر زمین)”. <ref>ابن حبان، صحیحه، ج 1، ص 264</ref> | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
=سجده در روایات= | =سجده در روایات= | ||
یکی از مسائلی که از سوی مخالفان شیعیه مطرح می شود و از این طریق شیعه را مورد حمله قرار می | یکی از مسائلی که از سوی مخالفان شیعیه مطرح می شود و از این طریق شیعه را مورد حمله قرار می دهند مسئلۀ سجده بر خاک است، اما بنابر عقیدۀ شیعیان، شیعه بر خاک سجده می کند، نه برای خاک و اگر برای خاک باشد، بدون تردید این حالتی از حالات شرک است و شیعه این نوع از سجده را حرام می داند؛ برای این که سجود این چنینی برای غیر خدا است و اثباتش نیاز به براهین و تلاش زیاد ندارد. | ||
اخبار و روایات وارده در باب سجود را می شود به سه قسم تقسیم نمود: | اخبار و روایات وارده در باب سجود را می شود به سه قسم تقسیم نمود: | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
در کلام بیهقی با این بیان نیز ملاحظه می شود: “زمین برای من پاک و [[مسجد]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد</ref> قرار داده شد و هر کجا که هنگام نماز شد نماز می خوانم هر طور که باشد”. <ref>صحیح البخاری، ج 1، ص 113(نیاز به تکمیل دارد)؛ صحیح مسلم، ج 2، ص 64(نیاز به تکمیل دارد)؛ صحیح النسائی، ج 2، ص 32</ref> | در کلام بیهقی با این بیان نیز ملاحظه می شود: “زمین برای من پاک و [[مسجد]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد</ref> قرار داده شد و هر کجا که هنگام نماز شد نماز می خوانم هر طور که باشد”. <ref>صحیح البخاری، ج 1، ص 113(نیاز به تکمیل دارد)؛ صحیح مسلم، ج 2، ص 64(نیاز به تکمیل دارد)؛ صحیح النسائی، ج 2، ص 32</ref> | ||
2. [[اباذر]] نقل می کند که | 2. [[ابوذر غفاری|اباذر]] نقل می کند که رسول خدا (ص) فرمود: “زمین برای تو محل سجده است. پس هر کجا که وقت نماز شد، نماز بخوان”. <ref>صحیح النسائی، ج 2، ص 37</ref> | ||
3. [[ابن عباس]] می گوید: “پیامبر (ص) بر سنگ سجده کرد”. <ref>حاکم در مستدرک آن روایت را نقل کرده و ذهبی آن را تصحیح نموده است، ج 3، ص 473</ref> | 3. [[ابن عباس]] می گوید: “پیامبر (ص) بر سنگ سجده کرد”. <ref>حاکم در مستدرک آن روایت را نقل کرده و ذهبی آن را تصحیح نموده است، ج 3، ص 473</ref> | ||
4. | 4. ابو سعید خدری روایت می کند: “من با چشمان خودم دیدم که بر پیشانی و بینی رسول خدا (ص) اثر خاک و گل بود”. <ref>صحیح البخاری، ج 1، ص 2- 198- 163- 253- 256- 258- 259؛ سنن ابی داود، ج 1، ص 143 و 144؛ السنن الکبری، ج 2، ص 106</ref> | ||
5. | 5. جابربن عبدالله می گوید: “من با رسول خدا (ص) نماز ظهر می خواندم. به خاطر شدت گرما و حرارت یک تکه سنگ در دست خود گذاشتم تا این که سرد شود و بر آن سجده کنم”. | ||
6. [[انس بن مالک]] می گوید: “ما با پیامبر (ص) در گرمای شدید [[نماز]] می خواندیم، هر یکی از ما سنگ بر می داشتیم و در دست خود نگه می داشتیم تا این که خنک شود، وقتی سرد شد می گذاشتیم و بر آن سجده می کردیم”. <ref>السنن الکبری، ج 2، ص 106</ref> | 6. [[انس بن مالک]] می گوید: “ما با پیامبر (ص) در گرمای شدید [[نماز]] می خواندیم، هر یکی از ما سنگ بر می داشتیم و در دست خود نگه می داشتیم تا این که خنک شود، وقتی سرد شد می گذاشتیم و بر آن سجده می کردیم”. <ref>السنن الکبری، ج 2، ص 106</ref> | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
7. [[عمر بن خطاب]]<ref>ر.ک:مقاله عمر</ref> می گوید: “در شب بارانی برای [[نماز صبح]] خارج شدیم؛ چون زمین گل آلود شده بود، هر یک از ما مقداری سنگ جمع آوری کردیم و در حیاط مسجد فرش کردیم و بر آن نماز گزاردیم، وقتی [[پیامبر(ص)]] متوجه این مسئله شد، فرمود: چه چیز خوبی، پس این شروع نماز خواندن با سجده بر سنگ بود”. <ref>سنن ابوداود؛ ج 1، ص 75؛ السنن الکبری، ج 2، ص 440</ref> | 7. [[عمر بن خطاب]]<ref>ر.ک:مقاله عمر</ref> می گوید: “در شب بارانی برای [[نماز صبح]] خارج شدیم؛ چون زمین گل آلود شده بود، هر یک از ما مقداری سنگ جمع آوری کردیم و در حیاط مسجد فرش کردیم و بر آن نماز گزاردیم، وقتی [[پیامبر(ص)]] متوجه این مسئله شد، فرمود: چه چیز خوبی، پس این شروع نماز خواندن با سجده بر سنگ بود”. <ref>سنن ابوداود؛ ج 1، ص 75؛ السنن الکبری، ج 2، ص 440</ref> | ||
8. | 8. عیاض بن عبدالله قرشی نقل می کند: “چون پیامبر (ص) دید مردی بر عمامه ای که بر سرش است، سجده می کند، اشاره فرمود عمامه ات را به عقب بکش و اشاره فرمود با پیشانی ات سجده کن”. <ref> السنن الکبری، ج 2، ص 105</ref> | ||
اینها نمونه ای از روایات فراوانی است که بیان می | اینها نمونه ای از روایات فراوانی است که بیان می کند سجود باید بر خاک و زمین باشد. بیهقی می گوید: … اگر سجود بر پارچه و لباس جایز بود، باید در روایات به آن اشاره می شد؛ چرا که سجده بر آن از برداشتن سنگ و خنک کردن در دست برای سجود راحت تر بود. <ref>مسند احمد حنبل، ج 1، ص 321</ref> | ||
==روایاتی که می گویند سجود بر غیر زمین بدون عذر جایز است== | ==روایاتی که می گویند سجود بر غیر زمین بدون عذر جایز است== | ||
1. انس بن مالک نقل می کند: “جده اش (ملیکه) | 1. انس بن مالک نقل می کند: “جده اش (ملیکه) رسول خدا (ص) را برای غذایی که برای آن حضرت پخت دعوت کرد. پیامبر (ص) از آن غذا و طعام خورد، سپس فرمود: برخیزید و با من نماز اقامه کنید. انس بن مالک می گوید: پا شدم و حصیری را که بر اثر مرور زمان سیاه شده بود، آبی پاشیدم و نمناکش کردم. پیامبر (ص) بر آن ایستاد. من پشت سر حضرت و آن پیر زن (جده اش) پشت سر من به نماز ایستادیم. <ref>بخاری، صحیحه، ج 1، ص 101؛ صحیح النسائی، ج 2، ص 57</ref> | ||
همچنین از انس روایت دیگری است با این مضمون که می گوید: “یکی از عمه هایم برای پیامبر (ص) طعامی پخت و خطاب به پیامبر اکرم (ص) گفت: من دوست دارم در منزل من غذا میل کنی و در آن جا نماز بخوانی! انس می گوید: پیامبر (ص) آمد، حصیر بزرگی که در منزل | همچنین از انس روایت دیگری است با این مضمون که می گوید: “یکی از عمه هایم برای پیامبر (ص) طعامی پخت و خطاب به پیامبر اکرم (ص) گفت: من دوست دارم در منزل من غذا میل کنی و در آن جا نماز بخوانی! انس می گوید: پیامبر (ص) آمد، حصیر بزرگی که در منزل بود دستور داد آن را در گوشه ای از اتاق گذاشتیم و روی آن را آب و جارو کردیم، پس پیامبر (ص) بر روی آن به نماز ایستاد و ما پشت سر آن حضرت نماز اقامه کردیم”. <ref>ابن ماجه، سنن، ج 1، ص 255</ref> | ||
همچنین از انس بن مالک روایت است که می گوید: “ام سلیم از رسول خدا (ص) درخواست نمود تا به منزلش بیاید و نماز بخواند، تا وی آن جا را مکان همیشگی نمازش قرار دهد! رسول خدا (ص) درخواست ام سلیم را اجابت کرد، به منزل او آمد، حصیری را که در خانه اش بود با آب مرطوب نمودم و پیامبر در آن جا نماز خواند، ام سلیم با پیامبر (ص) نماز گزارد و آن جا را مصلای خویش قرار داد”. <ref>صحیح النسائی، ج 2، ص 57</ref> | همچنین از انس بن مالک روایت است که می گوید: “ام سلیم از رسول خدا (ص) درخواست نمود تا به منزلش بیاید و نماز بخواند، تا وی آن جا را مکان همیشگی نمازش قرار دهد! رسول خدا (ص) درخواست ام سلیم را اجابت کرد، به منزل او آمد، حصیری را که در خانه اش بود با آب مرطوب نمودم و پیامبر در آن جا نماز خواند، ام سلیم با پیامبر (ص) نماز گزارد و آن جا را مصلای خویش قرار داد”. <ref>صحیح النسائی، ج 2، ص 57</ref> | ||