کمیت اسدی: تفاوت میان نسخه‌ها

کمیت نسبت به عدنانیه تعصب داشت و در تمام دوران زندگی اش با شاعران یمن هجوسرایی و پاسخ‌گویی رواج داشت. دعبل بن علی خزاعی و ابن عیینه، قصیدۀ مذهّبۀ او را پس از مرگش پاسخ گفتند. البته ابوزلفاء بصری آزادشدۀ بنی‌هاشم نیز جواب آن دو را داده است.

همچنین میان کمیت و حکیم اعور کلبی مفاخره و مناظرۀ فراوانی رخ داده است <ref>امینی، الغدیر، ج۴، ص۹ به نقل از «الموتلف و المختلف» صفحۀ۱۷. </ref>

«آمدی»[۱۰]  و «ابن عمر بغدادی»[۱۱]  گفته‌اند: اشعار کمیت بن زید دربارۀ خاندان پیغمبر (ص) مشهور است. سندوبی[۱۲] گفته است:

کمیت از بهترین شاعران دولت اموی است، وی مردی دانا به لغات عرب و روزگار آنان بود، و از بهترین و برترین شعرهای او هاشمیات است و آن قصائدی است که در آن از خاندان پیغمبر (ص) به نیکی یاد کرده است.[۱۳]<br>

از خوارزمی چنین بیاد دارم که می‌گوید: هر کس حولیات زهیر، اعتذارات نابغه، اهاجی حطیئه، هاشمیات کمیت، نقائض جریر و فرزدق، خمریات ابی نواس، زهریات ابی العتاهیه، مراثی ابی تمام و بدایع بحتری و تشبیهات ابن معتز، روضیات صنوبری، لطائف کشاجم و قلائد متنبی را خواند و به شعر و شاعری ره نیافت به جوانی مرساد و عمرش دراز مباد.[۱۴]<br>

یاقوت در صفحۀ  ۴۱۰  جلد  ۱  «معجم الادباء» به نقل از ابن نجار از ابی عبد اللّه احمد بن حسن کوفی نسّابه آورده است که وی گفت: ابن عبدۀ نسّاب می‌گفت: هیچ نسب شناسی، انساب عرب را به حقیقت نشناخت، مگر آنگاه که کمیت قصائد نزاریۀ خویش را پرداخت و پرده از چهرۀ بسیاری از آگاهی‌ها برداشت. و چون من چنین شنیدم، شعر کمیت را فراهم آوردم و مددکار من در تصنیف تاریخ عرب همان اشعار بود.[۱۵]

«صاعد» غلام کمیت گفته است: با کمیت به خدمت ابی جعفر محمّد بن علی (ع) رسیدم و وی این قصیده را برای حضرت خواند و حضرت گفت: اللهم اغفر للکمیت. اللهم اغفر للکمیت.[۱۶]

کمیت از خدمت امام مرخص شد و به نزد «عبدالله بن حسن بن علی» آمد و به انشاد پرداخت، عبد اللّه قباله کشتزاری به ارزش چهار هزار درهم را به او بخشید. ولی کمیت با گفتن این جمله که: پدر و مادرم به قربانت. درست است که من در شعری که برای دیگران سروده‌ام در اندیشۀ دنیا بوده‌ام اما بخدا سوگند، در مورد شما جز برای خدا شعری نگفته‌ام و من به پاداش شعری که برای خدا گفته‌ام مزد و بهایی نمی‌گیرم، از گرفتن آن امتناع کرد. عبدالله با پافشاری آن را به کمیت داد و پس از چند روز کمیت از او درخواست کرد که روستا را پس بگیرد. عبد اللّه پذیرفت. در این هنگام عبدالله بن معاویة بن عبداللّه بن جعفر بن ابی طالب برخاست و کیسه‌ای چرمی برداشت و آن را به چهار تن از غلامان خود داد و به خانه‌های بنی هاشم آمد و آن‌ها به پاس حمایت کمیت از بنی هاشم، پول و حتی برخی زنان، جواهرات زینتی خود را در آن ریختند و ارزش آن به  ۱۰۰  هزار درهم و دینار رسید. عبدالله، کیسه‌ها را جلو کمیت گذاشت ولی او گفت: پدر و مادرم بقربانت، چه مال فراوانی و چه کار شایانی! امّا من در ستایش شما جز به خدا و پیغمبر نظری نداشته‌ام و از شما مزد و پاداش دنیوی نمی‌گیرم. اینها را به صاحبانش برگردانید.[۱۷]

از کمیت را برای هشام خواندند، گفت: این ریاکار خود را به کشتن داد.[۱۹]<br>

«سیوطی» در صفحۀ  ۱۳  شرح شواهد المغنی گفته است: «ابن عساکر» به اسناد خود از «محمّد  بن عقیر» آورده است؛ بنی اسد می‌گفتند: در ما فضیلتی است که در عالم نیست. هیچ خانه‌ای از - خانه‌های ما نیست که در آن برکت وراثت کمیت نباشد، زیرا او پیغمبر را در خواب دیده و رسول خدا به وی فرموده‌اند: شعر «طربت و ما شوقا الی البیض اطرب» را بخوان و خوانده است و پیغمبر فرموده‌اند. بورکت و بورک قومک «تو و خویشاوندانت را برکت باد.» و نیز در صفحۀ  ۱۴  شرح شواهد است که ابن عساکر از «ابی عکرمه ضبی» از پدرش آورده است که می‌گفت: در «کوفه» مردم را چنان یافتم که هر کس قصیدۀ طربت. . . را نمی‌خواند هاشمی نبود.[۲۰]

«ابی جعفر» دستها را به آسمان بلند کرد و گفت: خداوندا! کمیت را بیامرز!.[۲۱]

ابیاتی از قصائد کمیت درباره امام حسین (ع):

قتيل بجنب الطف من آل هاشم فيا لك لحما ليس عنه مذبب

و منعفر الخدين من آل هاشم ألا حبّذا ذاك الجبين المتّرب

و من عجب لم أقضه أن خيلهم لأجوافها تحت العجاجة أزمل

هماهم بالمستلئمين عوابس كحدءان يوم الدّجن تعلو و تسفل

يحلئن عن ماء الفرات و ظلّه حسينا و لم يشهر عليهن منصل

كأنّ حسينا و البهاليل حوله لأسيافهم ما يختلي المتقبّل

يخضن به من آل أحمد في الوغى دما طلّ منهم كالبهيم المحجّل

و غاب نبي اللّه عنهم و فقده على الناس رزء ما هنالك مجلل

فلم أر مخذولا أجلّ مصيبة و أوجب منه نصرة حين يخذل

يصيب به الرّامون عن قوس غيرهم فيا آخرا أسدى له الغيّ أول

تهافت ذبّان المطامع حوله فريقان شتى: ذو سلاح و أعزل

إذا شرعت فيه الأسنة كبّرت غواتهم من كل أوب و هللوا

فما ظفر المجرى إليهم برأسه و لا عذل الباكي عليه المولول

فلم أر موتورين أهل بصيرة و حقّ لهم أيد صحاح و أرجل

كشيعته، و الحرب قد ثفيت لهم أمامهم قدر تخيش و مرجل

فريقان: هذا راكب في عداوة و باك على خذلانه الحق معول

فما نفع المستأخرين نكيصهم و لا ضرّ أهل السابقات التعجّل

شبر، ادب الطف، ج۱، ص۱۸۱-۱۸۲