عبدالرحمن بن محمد المشهور

عبدالرحمن بن محمد المشهور (1250 - 1320ق) امام جماعت، فقیه شافعی، نسب شناس و مفتی ممالک حضرمی بود . در علوم مختلف، در فقه، حدیث، نجوم، نسب و غیره مهارت داشت . او آثار فقهی را تألیف کرد که بعد از او مرجع شد، مانند کتاب «بغية المسترشدين». او اولین مدیر مرکز علمی تریم است.

نسب

عبد الرحمن بن محمد بن حسین بن عمر بن عبد الله بن محمد المشهور بن أحمد بن محمد بن أحمد شهاب الدین الأصغر بن عبد الرحمن القاضی بن أحمد شهاب الدین الأكبر بن عبد الرحمن بن علی بن أبی بكر السكران بن عبد الرحمن السقاف بن محمد مولى الدویلة بن علی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبید الله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین بن علی بن أبی طالب و علی همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله است .

وی سی و چهارمین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است.

تولد و تربیت

وی در بیست و نهم شعبان سال 1250 هجری قمری در تریم حضرموت متولد شد. مادرش شیخه دختر عبدالرحمن بن علی الحداد است. از ابتدا عابد و دوستدار خیر و اهل خیر بود و دوست داشت صدقه را پنهانی عطا کند و در خفا اطاعت کند. در سنین جوانی از کتابها رونویسی می کرد و دستمزد آن را صدقه می داد. در دوازده سالگی حافظ قرآن شد. سپس به طلب علم پرداخت و کوشید تا از همسالان خود پیشی گرفت و در بیست و یک سالگی اجازه تدریس یافت و شاگردان از جاهای مختلف نزد او می آمدند تا جایی که بسیاری از اساتیدش در گوشه مسجد شیخ علی بن ابوبکر السکران و دیگر مجالس خصوصی و عمومی به درس او می آمدند و بعد از ظهر به تدریس عرفان و حدیث و سیره روحیاتش می پرداخت.

اساتید

نزد بسیاری از علمای بزرگ از وادی حضرموت و حرمین شریفین کسب علم کرد از جمله:

أحمد بن علی الجنید

عمر بن حسن الحداد

عیدروس بن عمر الحبشی

محمد بن إبراهیم بلفقیه

حامد بن عمر بافرج

عمر بن عبد الله الزاهر

محسن بن علوی السقاف

عبد الرحمن بن علی السقاف

محمد بن حسین الحبشی

أحمد بن زینی دحلان

علوی بن سقاف الجفری

محمد بن عبد الله باسودان

عبد الله بن حسین بن طاهر

حسن بن صالح البحر

أبو بكر بن عبد الله العطاس

أحمد بن محمد المحضار

عبد الله بن أحمد بلفقیه

أحمد بن عبد الله عیدید

شاگردان

از جمله کسانی که از علم او بهره بردند، عبارتند از:

پسرش علی بن عبد الرحمن المشهور

علوی بن عبد الرحمن المشهور

عبد الله بن علی بن شهاب الدین

عبد الله بن علوی الحبشی

محمد بن سالم السری

محمد بن حسن عیدید

عمر بن عیدروس العیدروس

عبد الباری بن شیخ العیدروس

أبو بكر بن عبد الرحمن بن شهاب الدین

حسین بن أحمد الكاف

سالم بن حفیظ بن الشیخ أبی بكر بن سالم

عبد الله بن عمر الشاطری

أبو بكر بن أحمد الخطیب

محمد بن عوض بافضل

محمد بن أبی بكر باذیب

فعالیت ها

بیشتر وقت خود را صرف مطالعات علمی و تدریس می کرد. او دریایی از علوم مختلف اعم از فقه، تفسیر، حدیث، اصول، عرفان و نجوم و مانند آن بود. اگر به تدریس اشتغال نداشت، به فتوا، تألیف، خواندن و تنقیح، یا نوشتن شجره نامه های انساب، یا جدول سازی در نجوم برای پی بردن به اول وقت نماز، و غیر آن مشغول بود. و یا به امور عام المنفعه غیر علمی مانند تلاش برای آشتی دادن رابطه ها و اصلاح زوایای آسیب دیده و معابد و خاک در تریم و غیر آن می پرداخت.

در آغاز قرن چهاردهم هجری قمری مرکز علمی تریم برای تدریس علوم دینی و عربی افتتاح شد و سرپرستی و رهبری علمی کامل به عبدالرحمن بن محمد المشهور واگذار شد. سپس شاگردش عبدالله بن عمر الشاطری پس از او اداره امور را به دست گرفت .

تالیفات

کتابهایی که از او به جای مانده است عبارتند از:

«بغية المسترشدين في تلخيص فتاوى بعض الأئمة من العلماء المتأخرين»

«غاية المراد من تلخيص فتاوى ابن زياد»

«منحة العزيز الكريم في زيارة تربة تريم»

«شمس الظهيرة الضاحية المنيرة» في أنساب السادة العلوية

«الدر المنثور المستخرج من أبحر شجرة السادة البدور»

«حاشية على ربع التنبيه»

«نبذة يسيرة في أحكام الحج وسننه»

«الهدية العظيمة لمن أراد التعلم وتعليمه» نبذة في الفقه

«الشجرة العلوية الكبرى»

جدول لمعرفة الأوقات وزيادة الليل والنهار وضدها ومعرفة النجوم والأبراج

وفات

او در نیمه ماه صفر سال 1320 هجری قمری در تریم وفات یافت و مزارش در زنبل در کنار قبر محمد بن عبدالله بعلوی صاحب مسجد مقالد است.

منبع

المشهور, علي بن عبد الرحمن. شرح الصدور (PDF). تريم، اليمن: دار الأصول.