گستره جهان اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'مالزى' به 'مالزی') |
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
=گستره جهان اسلام= | =گستره جهان اسلام= | ||
جهان اسلام گستره ای بسیار وسیع دارد و چتر خود را بر بخش هایی از سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا گسترده است. اگر کشورهایی را که اکثر جمعیت آنها [[مسلمان]] باشند، جزء جهان اسلام بدانیم، در حال حاضر 51 كشور جزء جهان اسلام محسوب مىشوند. | جهان اسلام گستره ای بسیار وسیع دارد و چتر خود را بر بخش هایی از سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا گسترده است. اگر کشورهایی را که اکثر جمعیت آنها [[مسلمان]] باشند، جزء جهان اسلام بدانیم، در حال حاضر 51 كشور جزء جهان اسلام محسوب مىشوند. | ||
برخى | برخى نیز جهان اسلام را مساوى با كشورهاى عضو سازمان كنفرانس اسلامى- که نام فعلی آن سازمان همکاری اسلامی است- مىدانند كه 57 كشور مىباشند ،<ref>کتانی، علی، اقلیت های مسلمان در جهان امروز، ترجمه محمدحسین آریا، چ 1، تهران، امیر کبیر، 1383، ص 283.</ref> | ||
اما با توجه به تعریف یاد شده | اما با توجه به تعریف یاد شده این مطلب نمی تواند صحیح باشد؛ زیرا جمعیت مسلمان بعضى از كشورهاى عضو [[سازمان كنفرانس اسلامى]]، كمتر از جمعیت غیر مسلمان آنهاست. ولی چون به هنگام تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی، ضابطه عضویت در سازمان کنفرانس اسلامی «مسلمان بودن رئیس حکومت» بوده است، این کشورها به عضویت این سازمان درآمده‌اند . <ref>مرتضی اسعدی، جهان اسلام، چ 1، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1366، ج 1، ص 1.</ref> | ||
براى نمونه | براى نمونه جمعیت مسلمان كشور «گابن» حدود 9/8 درصد كل جمعیت آن كشور است، در حالى كه این كشور عضو سازمان كنفرانس اسلامى است. البته اگر فقیهی صرف مسلمان بودن حاکم را در صدق عنوان دار الاسلام کافی بداند، همانطور که ابن قطان حلی به عنوان قولی ضعیف نقل کرده است ، <ref>القطان الحلی، شمس الدین محمد بن شجاع، معالم الدین فی فقه آل یاسین، تصحیح و تحقیق: ابراهیم بهادری، چ1، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام، 1424ق.، ج2، ص 465 «و قیل: دار الإسلام الّتی سلطانها مسلم، و دار الكفر الّتی سلطانها كافر.»</ref> | ||
در آن صورت این گونه کشورها را می‌توان جزء کشورهای اسلامی به حساب آورد، اما مشکل این است که به تبع تغییر حاکم، دار الاسلام و دار الکفر بودن آن کشور نیز تغییر خواهد کرد. | در آن صورت این گونه کشورها را می‌توان جزء کشورهای اسلامی به حساب آورد، اما مشکل این است که به تبع تغییر حاکم، دار الاسلام و دار الکفر بودن آن کشور نیز تغییر خواهد کرد. | ||
[[پرونده:جهان اسلام 1.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:جهان اسلام 1.png|بندانگشتی]] | ||
=کشورهای اسلامی= | =کشورهای اسلامی= | ||
همانطور که گفته شد جهان اسلام شامل 51 كشور مىشود. از | همانطور که گفته شد جهان اسلام شامل 51 كشور مىشود. از این تعداد 26 كشور در قاره آسیا و 21 كشور در آفریقا و 4 كشور در اروپا قرار دارند. | ||
كشورهاى اسلامى واقع در قاره | كشورهاى اسلامى واقع در قاره آسیا به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: | ||
[[اردن]]، ازبكستان، [[افغانستان]]، امارات متحده عربى، اندونزى، [[ | [[اردن]]، ازبكستان، [[افغانستان]]، امارات متحده عربى، اندونزى، [[ایران]]، بحرین، برونئى دارالسلام، [[بنگلادش]]، پاكستان، تاجیكستان، تركمنستان، تركیه، سوریه، عراق، عربستان، عمان، فلسطین، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، كویت، لبنان، مالزی، مالدیو، و یمن. | ||
البته كشور [[ | البته كشور [[تركیه]] داراى دو بخش آسیایى و اروپایى است كه به وسیله تنگههاى بسفر و داردانل و دریاى مرمره از هم جدا مىشوند. <ref>جعفرى، عباس، گیتاشناسى نوین كشورها، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایى و كارتوگرافى گیتاشناسى، 1382، ص203.</ref> | ||
كشورهاى مسلمان واقع در قاره | كشورهاى مسلمان واقع در قاره آفریقا به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: | ||
اریتره، الجزایر، بوركینافاسو، تونس، جیبوتى، چاد، سنگال، سودان، سومالى، سیرالئون، صحرا، كومور، گامبیا، گینه، لیبى، مالى، مراكش (مغرب)، مصر، موریتانى، نیجر، و نیجریه. | |||
البته اگر كشور | البته اگر كشور تانزانیا یا زنگبار را نیز جزو كشورهاى اسلامى به حساب آوریم تعداد كشورهاى مسلمان آفریقا به 22 كشور مىرسد. همچنانكه برخى منابع، مسلمانان این كشور را 60 درصد ذكر كرده اند.<ref>گلى زواره، غلامرضا، جغرافیاى جهان اسلام، ص 361. و همچنین وى در كتاب سرزمین اسلام صفحه 389 بالاى 50 درصد مردم این كشور را مسلمان ذكر كرده است.</ref> | ||
ولى در برخى منابع | ولى در برخى منابع دیگرجمعیت مسلمان این كشور 37 درصد ، <ref>جعفرى، عباس، پیشین، ص 196.</ref> | ||
و در سال 2020 برخی منابع کل جمعیت این کشور را 35/2 درصد ذکر کرده‌اند. <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html</ref> | و در سال 2020 برخی منابع کل جمعیت این کشور را 35/2 درصد ذکر کرده‌اند. <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html</ref> | ||
بر اساس آنچه در پایگاه اینترنتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در سال2009 آمده بود، جمعیت مسلمان دو کشور آفریقایی اتیوپی و ساحل عاج، بیش از غیر مسلمانان بود، اما امروزه جمعیت کمتر از پیروان ادیان دیگر است. | بر اساس آنچه در پایگاه اینترنتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در سال2009 آمده بود، جمعیت مسلمان دو کشور آفریقایی اتیوپی و ساحل عاج، بیش از غیر مسلمانان بود، اما امروزه جمعیت کمتر از پیروان ادیان دیگر است. | ||
كشورهاى | كشورهاى اروپایى مسلمان نیز عبارتند از: | ||
آذربایجان، آلبانى، بوسنى و هرزه گوین، و کوزوو. | |||
نا گفته نماند در مورد كشور | نا گفته نماند در مورد كشور آذربایجان نیز این اختلاف وجود دارد كه آیا جزو قاره آسیا است یا اروپا. <ref>ر. ك: جعفرى، عباس، پیشین، ص 65.</ref> | ||
[[پرونده:نقشه.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:نقشه.png|بندانگشتی]] | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
برمه، تایلند، چین، روسیه، سریلانکا، فیلیپین، نپال، و هند. | برمه، تایلند، چین، روسیه، سریلانکا، فیلیپین، نپال، و هند. | ||
و در آفریقا عبارتند از: اوگاندا، بنین، تانزانیا، غنا، کامرون، کنیا، گابون، مالاوی، و موزامبیک. | و در آفریقا عبارتند از: اوگاندا، بنین، تانزانیا، غنا، کامرون، کنیا، گابون، مالاوی، و موزامبیک. | ||
ناگفته نماند كه برخى | ناگفته نماند كه برخى نویسندگان، جمهورى آفریقاى مركزى را هم جزء كشورهاى اسلامى محسوب كردهاند و مدعى شدهاند كه نیمى از جمعیت آن كشور مسلمان هستند. <ref>گلى زواره، غلامرضا، سرزمین اسلام، چاپ اول، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، 1372، ص 439.</ref> | ||
ولى | ولى همین نویسنده در كتابهاى بعدى خویش از این نظر عدول كرده و تعداد مسلمانان آن كشور را تنها 10 درصد جمعیت كشور ذكر كرده است. <ref>جغرافیاى جهان اسلام، آشنایى با كشورهاى اسلامى و قلمرو اقلیتهاى مسلمان، چاپ اول، قم، موسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، 1385، ص 367.</ref> | ||
در پایگاه اینترنتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) نیز جمعیت مسلمان این کشور در سال 2020 تنها 8/5 درصد جمعیت کشور ذکر شده است. <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html</ref> | در پایگاه اینترنتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) نیز جمعیت مسلمان این کشور در سال 2020 تنها 8/5 درصد جمعیت کشور ذکر شده است. <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html</ref> | ||
در اروپا نیز مسلمانان در کشورهای: آلمان، انگلیس، فرانسه، و ایتالیا، دارای اقلیت نسبتاً قابل توجهی هستند. | در اروپا نیز مسلمانان در کشورهای: آلمان، انگلیس، فرانسه، و ایتالیا، دارای اقلیت نسبتاً قابل توجهی هستند. | ||
نسخهٔ ۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۶
گستره جهان اسلام مقاله ای است که در آن تعداد کشورهای اسلامی را بر اساس معیار کثرت جمعیت مسلمان معین می کند.
گستره جهان اسلام
جهان اسلام گستره ای بسیار وسیع دارد و چتر خود را بر بخش هایی از سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا گسترده است. اگر کشورهایی را که اکثر جمعیت آنها مسلمان باشند، جزء جهان اسلام بدانیم، در حال حاضر 51 كشور جزء جهان اسلام محسوب مىشوند. برخى نیز جهان اسلام را مساوى با كشورهاى عضو سازمان كنفرانس اسلامى- که نام فعلی آن سازمان همکاری اسلامی است- مىدانند كه 57 كشور مىباشند ،[۱] اما با توجه به تعریف یاد شده این مطلب نمی تواند صحیح باشد؛ زیرا جمعیت مسلمان بعضى از كشورهاى عضو سازمان كنفرانس اسلامى، كمتر از جمعیت غیر مسلمان آنهاست. ولی چون به هنگام تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی، ضابطه عضویت در سازمان کنفرانس اسلامی «مسلمان بودن رئیس حکومت» بوده است، این کشورها به عضویت این سازمان درآمده‌اند . [۲] براى نمونه جمعیت مسلمان كشور «گابن» حدود 9/8 درصد كل جمعیت آن كشور است، در حالى كه این كشور عضو سازمان كنفرانس اسلامى است. البته اگر فقیهی صرف مسلمان بودن حاکم را در صدق عنوان دار الاسلام کافی بداند، همانطور که ابن قطان حلی به عنوان قولی ضعیف نقل کرده است ، [۳] در آن صورت این گونه کشورها را می‌توان جزء کشورهای اسلامی به حساب آورد، اما مشکل این است که به تبع تغییر حاکم، دار الاسلام و دار الکفر بودن آن کشور نیز تغییر خواهد کرد.
کشورهای اسلامی
همانطور که گفته شد جهان اسلام شامل 51 كشور مىشود. از این تعداد 26 كشور در قاره آسیا و 21 كشور در آفریقا و 4 كشور در اروپا قرار دارند. كشورهاى اسلامى واقع در قاره آسیا به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: اردن، ازبكستان، افغانستان، امارات متحده عربى، اندونزى، ایران، بحرین، برونئى دارالسلام، بنگلادش، پاكستان، تاجیكستان، تركمنستان، تركیه، سوریه، عراق، عربستان، عمان، فلسطین، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، كویت، لبنان، مالزی، مالدیو، و یمن. البته كشور تركیه داراى دو بخش آسیایى و اروپایى است كه به وسیله تنگههاى بسفر و داردانل و دریاى مرمره از هم جدا مىشوند. [۴] كشورهاى مسلمان واقع در قاره آفریقا به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: اریتره، الجزایر، بوركینافاسو، تونس، جیبوتى، چاد، سنگال، سودان، سومالى، سیرالئون، صحرا، كومور، گامبیا، گینه، لیبى، مالى، مراكش (مغرب)، مصر، موریتانى، نیجر، و نیجریه. البته اگر كشور تانزانیا یا زنگبار را نیز جزو كشورهاى اسلامى به حساب آوریم تعداد كشورهاى مسلمان آفریقا به 22 كشور مىرسد. همچنانكه برخى منابع، مسلمانان این كشور را 60 درصد ذكر كرده اند.[۵] ولى در برخى منابع دیگرجمعیت مسلمان این كشور 37 درصد ، [۶] و در سال 2020 برخی منابع کل جمعیت این کشور را 35/2 درصد ذکر کرده‌اند. [۷] بر اساس آنچه در پایگاه اینترنتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در سال2009 آمده بود، جمعیت مسلمان دو کشور آفریقایی اتیوپی و ساحل عاج، بیش از غیر مسلمانان بود، اما امروزه جمعیت کمتر از پیروان ادیان دیگر است. كشورهاى اروپایى مسلمان نیز عبارتند از: آذربایجان، آلبانى، بوسنى و هرزه گوین، و کوزوو. نا گفته نماند در مورد كشور آذربایجان نیز این اختلاف وجود دارد كه آیا جزو قاره آسیا است یا اروپا. [۸]
اقلیت‌های مسلمان
غیر از مسلمانانی که در جهان اسلام سکونت دارند، جمعیت قابل توجی از مسلمانان نیز به صورت اقلیت مذهبی در بسیاری از کشورهای غیر اسلامی زندگی می‌کنند، اما از حضور آنان در برخی از کشورهای غیر اسلامی اطلاع دقیقی در دست نیست. بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه اینترنتی سازمان جاسوسی آمریکا CIA حضور مسلمانان در 86 کشور غیر اسلامی محرز است که از این تعداد جمعیت مسلمانان در 19 کشور مشخص نیست، و در 67 کشور دیگر مشخص است. [۹] البته احتمال حضور مسلمانان در همه کشورهای غیر اسلامی وجود دارد. اقلیت مسلمان در برخی از کشورهای غیر اسلامی از جمعیت قابل توجهی برخوردار نیست، اما در تعدادی از این کشورها، مسلمانان به عنوان اقلیت قابل توجهی زندگی می‌کنند. کشورهایی که مسلمانان دارای اقلیت قابل توجهی هستند، در آسیا عبارتند از: برمه، تایلند، چین، روسیه، سریلانکا، فیلیپین، نپال، و هند. و در آفریقا عبارتند از: اوگاندا، بنین، تانزانیا، غنا، کامرون، کنیا، گابون، مالاوی، و موزامبیک. ناگفته نماند كه برخى نویسندگان، جمهورى آفریقاى مركزى را هم جزء كشورهاى اسلامى محسوب كردهاند و مدعى شدهاند كه نیمى از جمعیت آن كشور مسلمان هستند. [۱۰] ولى همین نویسنده در كتابهاى بعدى خویش از این نظر عدول كرده و تعداد مسلمانان آن كشور را تنها 10 درصد جمعیت كشور ذكر كرده است. [۱۱] در پایگاه اینترنتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) نیز جمعیت مسلمان این کشور در سال 2020 تنها 8/5 درصد جمعیت کشور ذکر شده است. [۱۲] در اروپا نیز مسلمانان در کشورهای: آلمان، انگلیس، فرانسه، و ایتالیا، دارای اقلیت نسبتاً قابل توجهی هستند. در آمریکای شمالی: ایالات متحده آمریکا، در آمریکای جنوبی: ترینیداد و توباگو، سورینام و گویان. و در اقیانوسیه و استرالیا: استرالیا، فیجی. در کشورهایی که اقلیت قابل توجهی از مسلمانان زندگی می‌کنند، گرچه ممکن است مسلمانان این مناطق در اقامه شعائر اسلامی نیز آزاد باشند، اما آن مناطق را بخشی از جهان اسلام دانستن، محل تأمل است، زیرا مسلمانان این منطقه نسبت به کل جمعیت کشور در اقلیت هستند. همچنان که در برخی شهرها و مناطق، همانند شهر «کاشغر» در استان «سین کیانگ» چین، ممکن است همه جمعیت یک شهر مسلمان باشند و یا مسلمانان اکثریت را تشکیل دهند، اما چون به صورت مستقل نیستند و جمعیت مسلمانان نسبت به جمعیت کل آن کشور اقلیت محسوب می‌شوند، صدق عنوان دار الاسلام بر این گونه شهرها و مناطق روشن نیست.
پانویس
- ↑ کتانی، علی، اقلیت های مسلمان در جهان امروز، ترجمه محمدحسین آریا، چ 1، تهران، امیر کبیر، 1383، ص 283.
- ↑ مرتضی اسعدی، جهان اسلام، چ 1، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1366، ج 1، ص 1.
- ↑ القطان الحلی، شمس الدین محمد بن شجاع، معالم الدین فی فقه آل یاسین، تصحیح و تحقیق: ابراهیم بهادری، چ1، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام، 1424ق.، ج2، ص 465 «و قیل: دار الإسلام الّتی سلطانها مسلم، و دار الكفر الّتی سلطانها كافر.»
- ↑ جعفرى، عباس، گیتاشناسى نوین كشورها، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایى و كارتوگرافى گیتاشناسى، 1382، ص203.
- ↑ گلى زواره، غلامرضا، جغرافیاى جهان اسلام، ص 361. و همچنین وى در كتاب سرزمین اسلام صفحه 389 بالاى 50 درصد مردم این كشور را مسلمان ذكر كرده است.
- ↑ جعفرى، عباس، پیشین، ص 196.
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html
- ↑ ر. ك: جعفرى، عباس، پیشین، ص 65.
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html
- ↑ گلى زواره، غلامرضا، سرزمین اسلام، چاپ اول، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، 1372، ص 439.
- ↑ جغرافیاى جهان اسلام، آشنایى با كشورهاى اسلامى و قلمرو اقلیتهاى مسلمان، چاپ اول، قم، موسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، 1385، ص 367.
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html