ابن ادریس حلی

نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۰۹:۴۸، ۳۱ ژانویه ۲۰۲۲؛

نام	ابن ادریس حلی
نام کامل	محمد بن احمد بن ادریس بن حسین بن قاسم بن عیسی حلی عجلی
القاب	ابن ادریس • ف‍خ‍رال‍دی‍ن اب‍و ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ ابن ادریس • م‍ح‍م‍د ب‍ن ادری‍س‌ ح‍ل‍ی‌ • م‍ح‍م‍د ب‍ن اح‍م‍د ع‍ج‍ل‍ی‌ • م‍ح‍م‍د ب‍ن اح‍م‍د
تولد	۵۴۳ق
محل زندگی	حله
محل تحصیل	حله
اساتید	عبداللّه بن جعفر دوریستی • ابن زهره حلبی • ابن شهر آشوب و...
شاگردان	فخار بن مَعْد موسوی • محمد بن جعفربن نما • جعفر بن نما ابوالحسن علی بن یحیی خیاط • سید محیی الدین حسینی حلبی و...
تألیفات	سرائر • خلاصة الاستدلال فی المُواسَعَة و المُضایقَة • المختصر فی المضایقة • رسالة فی معنی الناصب
شهر وفات	حله
وفات	حدود ۵۹۸ق
محل دفن	محله «جامعین»

محمد بن احمد بن ادریس بن حسین بن قاسم بن عیسی حلی عجلی، معروف به ابن ادريس، از فقيهان بزرگ امامیه، صاحب نظر در فقه، اصول، تفسیر، لغت، ابن ادریس به دلیل استفاده فراوان از دلایل عقلی در استنباط احکام و به سبب فتواهای شاذ (کمیاب در میان علما) و همچنین شکستن هیبت علمی شیخ طوسی مشهور است.

در برخى از منابع نام و نسب او به شكل‌هاى محمد بن ادريس بن محمد، محمد بن ادريس بن احمد بن ادريس، محمد بن احمد بن ادريس و حتى به شكل غريب محمد بن منصور بن احمد بن ادريس ثبت شده كه هيچ یک قابل اعتماد نيست.

بنابر منابع متأخر، مادر او، نوه دخترى شيخ مسعود وَرّام بوده است و نسب وى از جانب مادر با سه واسطه، به شيخ طوسى مى‌رسد، اما نظر به تاريخ وفات شيخ ورام در 605ق و سال وفات ابن ادريس و نيز با مقايسه طبقه شيخ ورام با طبقه وى، این نسبت درست نمى‌نمايد.

«ابن ادریس حلی» که بود

ابوعبد الله (و ابو جعفر) فخر االدین محمد بن منصور بن احمد بن ادریس بن حسین بن قاسم بن عیسی عجلی حلی معروف به ابن ادریس حلی (543 ق - 598 ق) یکی از فقهای برجسته شیعه در قرن ششم هجری به شمار می رود.

او در شهر حله دیده به جهان گشود، در همانجا رشد یافت و در آن دیار از دنیا رفت. او در دوران رشد و تحصیل خود از محضر بیشتر اساتید و دانشمندان نامدار حله بهره برد.

اساتید وی عبارتند از

1. سدید الدین محمود بن حسن حمّصی رازی (م بعد از 600 ق)
3. راشد بن ابراهیم بن اسحاق بحرانی
5. سید مشرف شاه ابن محمد حسین افطسی
7. ابن زهره حمزة بن علی حسینی حلّی
9. عربی بن مسافر عبادی
11. هبة الله ابن رطبة سوراوی و بسیاری دیگر از اساتید حله، نجف و بغداد.

شاگردان ابن ادریس

ابن ادریس در زندگی کوتاه خود فعالیت بسیار گسترده علمی داشت که در این تلاش شاگردان فراوانی هم تربیت کرده است؛ برخی از آنها عبارتند از:

سید شمس الدین ابو علی فخار بن معد موسوی که کتاب معروف حجة الذاهب الی ایمان ابی طالب یا الردّ علی الذاهب الی کفر ابی طالب را نوشته است.

1. محمد بن جعفر بن محمد بن نما حلّی معروف به ابن نما
3. ابو الحسن علی بن یحیی بن علی خیاط
5. سید محمد بن عبد الله بن علی بن زهره حسینی حلبی
7. جعفر بن احمد بن حسین بن قمرویه حائری که بخش عمده ای از نظرات فقهی ابن ادریس را در قالب کتاب مسائل ابن ادریس گرد آوری و منتشر کرد.
9. سید صفی الدین ابو جعفر محمد بن معد بن علی بن رافع
11. نجیب الدین ابو ابراهیم محمد بن نما حلی
13. معین الدین ابو الحسن سالم بن بردان مازنی مصری.

برخی از این شاگردان در پیشرفت علوم مدارس شیعی عراق در قرن هفتم تاثیر گذار بودند.