لطف‌الله صافی گلپایگانی

نام	لطف‌الله صافی گلپایگانی
لقب	آیت الله؛ آیت الله العظمی
زادروز	30 بهمن ۱۲۹۷ شمسی
زادگاه	ایران - گلپایگان
محل‌تحصیل	گلپایگان، قم، نجف
محل زندگی	قم
استادان	آیت‌الله سید محمّد تقى خوانسارى؛ آیت‌الله حجّت؛ سید حسین طباطبایی بروجردی؛ سید محمدرضا گلپایگانی؛ سید صدرالدین صدر و ...
برخی آثار	منتخب الاثر؛ اوقات الصلوات؛ بیان الاصول؛ ثلاث رسائل فقهیة و ...
مذهب	شیعه
وفات	بامداد روز سه شنبه 12 بهمن ماه 1400
وبسایت	پایگاه نشر آثار

آیت الله العظمی لطف‌الله صافی گلپایگانی متولد ۳۰ بهمن ۱۲۹۷ شمسی در گلپایگان چشم به جهان گشود. او از مراجع تقلید شیعه و اهل ایران است.

زندگی‌نامه

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در 30 بهمن سال 1297 در شهر گلپایگان به دنیا آمد. پدرش مرحوم آیت‌الله آخوند ملا محمدجواد صافی است که علاوه بر تخصص، تحقیق، تألیف و تدریس در گرایش‌های مختلف علوم اسلامی مانند فقه،اصول، کلام، اخلاق و حدیث در زمینۀ شعر و خوشنویسی هم فعالیت داشت. مادر او نیز دختر "آیت‌الله آخوند ملامحمدعلی" شاعره و عاشق اهل‌بیت علیهم السلام، است. وی از دورۀ نوجوانی و در همان شهری که به دنیا آمد، تحصیلات دینی خود را آغاز کرد و کتب پایه "ادبیات عرب" را نزد "آخوند ملا ابوالقاسم (قطب)" آموخت و مباحث ادبیات، کلام، تفسیر، حدیث، فقه و اصول را تا پایان سطح در همان جا طی کرد. برخی از درس‌ها را نیز نزد پدرش آموخت.
او بیست و سه ساله بود که عازم قم شد تا در حوزۀ علمیۀ قم به تحصیل تکمیلی دینی بپردازد. پس از چند سال هم به نجف رفت تا از محضر اساتید حوزه نجف استفاده کند. او در مدت اقامت یک‌ساله در نجف، در کلاس‌های اساتیدی همچون آیات عظام شیخ محمدکاظم شیرازی، سید جمال‌الدین گلپایگانی و شیخ محمدعلی کاظمی حضور یافت و سپس مجدداً به قم بازگشت و شاگرد آیت الله العظمی بروجردی مرجع تقلید شیعیان شد. او سپس مشاور ویژه و برجستۀ آیت الله العظمی بروجردی و از اصحاب خاص استفتاء ایشان شد. آن مرجع همچنین پاسخگویی به سؤالات مهم و حساسی از جمله فقه و کلام شیعی و نیز نگارش کتاب ارزشمندی درباره "مهدویت" را که "منتخب الاثر" نام گرفت، به او واگذار کردند.
آیت الله صافی گلپایگانی در حوزۀ علمیۀ قم، در بحث‌ها و کلاس‌های آیات عظام سید محمدتقی خوانساری، حجت کوه‌کمره‌ای و صدر حضور پیدا کرد.
او پیش از آن که به سن 30سالگی برسد، اجتهاد خود را طی نوشته‌ای از آیت‌الله العظمی سید جمال‌الدین گلپایگانی دریافت کرد و بیش از 7 دهۀ عمر خویش را به تدریس و تحقیق در رابطه با فقه، اصول، کلام، حدیث و رجال پرداخت و بیش از 100 اثر به‌زبان‌های فارسی و عربی که برخی از آنان به زبان‌های دیگر هم ترجمه شده از وی منتشر شده است. آیت الله صافی گلپایگانی همچنین در زمینۀ ادبیات و تاریخ ایران و اسلام مطالعات داشته و شاعر هم است.
پیش از انقلاب اسلامی، فعالیت‌های ایشان موجب حساسیت ساواک شد و در نتیجه، یکی از کتاب‌های وی که حاوی مطالبی در نقد فساد رژیم شاهنشاهی بود، توقیف شد. نشر برخی از کتاب‌های مهم او نیز که در دفاع از تشیع بود، در برخی از کشورهای عربی ممنوع شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی، آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی به‌عنوان عضو مجلس خبرگان رهبری از سوی مردم انتخاب شد و در سال 1359 نیز با حکم امام خمینی به عضویت فقهای شورای نگهبان درآمد و پس از سرپرستی شورای نگهبان توسط آیت الله مهدوی کنی، وی به‌عنوان اولین دبیر شورای نگهبان انتخاب شد و از آذر 59 تا تیر 67، دبیر شورای نگهبان بود.
لطف الله صافی گلپایگانی تا زمانی که آیت الله العظمی محمدرضا گلپایگانی در قید حیات بود، علی‌رغم اصرارهای مکرر و با وجود اینکه آیت الله العظمی او را نمونه‌ای از اکابر فقهای معاصرین و صاحبان مقام علمی شامخ برشمرده و او را مجتهدی مسلم و عادل معرفی کرده بود، مرجعیت را نپذیرفت و پس از ارتحال پدر همسرش که خود بر پیکر ایشان نماز خواند، با اصرار علما و مردم، بالاخره مرجعیت را پذیرفت.
وی در مقاطع مختلفی به دفاع از نظام و انقلاب و حریم ولایت پرداخته است. بعد از حوادث فتنه 88، وی در 31 خرداد 88 در دیدار با تعدادی از فقها و حقوقدانان شورای نگهبان با تشکر و تقدیر از ملت بزرگ ایران اظهار داشته بود "از حوادثی که بعد از انتخابات پیش آمده است بسیار متأثر و متأسف هستم و امیدوارم که به بهترین وجه مشکلات برطرف شود... اگر این دعواها ادامه پیدا کند بیم آن می‌رود که اصل نظام مورد تضعیف قرار بگیرد. اشخاص می‌آیند و می‌روند و آنچه می‌ماند نظام و در اصل، اسلام و حاکمیت آن است. البته من مطالب مهمی‌ را دارم که الآن نمی‌توانم بیان کنم". وی همچنین در 12 مهر 88 در دیدار با اعضای حزب مؤتلفه اسلامی، با اشاره به اینکه ولایت فقیه جامع‌الشرایط از افتخارات شیعه است اظهار داشتند: تقدم بر فقها و علما و دوری از آنها موجب ضلالت و گمراهی است. اگر بخواهیم نظام اسلامی محفوظ باشد باید دین خود را از آنان بگیریم و بدانیم امروز این نظام دشمنان زیادی دارد که همه می‌خواهند به آن ضربه بزنند.

تألیفات

لطف‌الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید پرکار شیعی است که بیش از یک‌صد اثر و ده‌ها نوشتار به زبان‌های فارسی و عربی در حوزۀ مباحث امامت و مهدویت دارد. منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر از آثار معروف او در زمینۀ مهدویت و مهدویت پژوهی می‌باشد. از آثار مطرح ایشان می‌توان از این موارد نام برد:

راه اصلاح یا امر به معروف و نهی از منکر؛
سفرنامهٔ حج؛
نیایش در عرفات؛
حدیث بیداری (مجموعه پیام‌ها)؛
شهید آگاه؛
پرتوی از عظمت امام حسین علیه‌السلام؛
با عاشوراییان؛
بزم حضور (دفتر شعر رضوی)؛
نغمه مشتاقان (دفتر شعر)؛
آفتاب مشرقین (دفتر شعر عاشورایی)؛
صحیفة المؤمن (دفتر شعر)؛
سبط المصطفی (دفتر شعر)؛
دیوان اشعار؛
در آرزوی وصال (دفتر سروده‌های امام زمانی)؛
پاسخی به کتاب «عقیده مهدویت در شیعه امامیه»؛
نوید امن و امان؛
پاسخ ده پرسش؛
اصالت مهدویت؛
تجلی توحید در نظام امامت؛
نظام امامت و رهبری؛
ولایت تکوینی و ولایت تشریعی؛
پیرامون معرفت امام؛
عقیدهٔ نجات‌بخش؛
به‌سوی دولت کریمه؛
باورداشت مهدویت؛
انتظار عامل مقاومت و حرکت؛
فروغ ولایت در دعای ندبه؛
معرفت حجت خدا؛
گفتمان مهدویت؛
وابستگی جهان به امام زمان؛
امامت و مهدویت؛
رسالهٔ توضیح‌المسائل؛
مناسک حج؛
مناسک عمرهٔ مفرده؛
منتخب توضیح‌المسائل؛
هزار سؤال پیرامون حج؛
مجموعه استفتائات قضایی؛
استفتائات پزشکی؛
جامع الاحکام، ج ۱ و ۲؛
پاسخ کوتاه به ۳۰۰ پرسش از احکام ج ۱؛
پاسخ کوتاه به ۳۰۰ پرسش از احکام ج ۲؛
یکصد و ده پرسش و پاسخ اینترنتی؛
احکام نوجوانان؛
صراط مستقیم؛
معارف دین ۱؛
سیر حوزه‌های علمی شیعه؛
ماه مبارک رمضان مکتب عالی تربیت و اخلاق؛
رمضان در تاریخ «حوادث تاریخی»؛
الهیات در نهج البلاغه؛
نگرشی بر فلسفه و عرفان؛
به‌سوی آفریدگار؛
عرض دین؛
ندای اسلام از اروپا؛
زندگی بوداسف؛
جابر بن حیان؛
رساله‌ای در احکام ثانویه؛
تفسیر آیهٔ فطرت؛
پیرامون روز تاریخی غدیر؛
اعتبار قصد قربت در وقف؛
زندگی‌نامهٔ آخوند ملا محمدجواد صافی؛
مقالات کلامی؛
شب‌پرگان و آفتاب؛
داوری میان شیخ صدوق و شیخ مفید؛
هدایةالعباد، ج ۱ و ۲؛
منتخب الاثر فی الامام الثانی‌عشر، ج ۱ و ۲ و ۳؛
فقه الحج، ج ۱ و ۲ و ۳ و ۴؛
المباحث الاصولیة؛
امان الامة من الضلال و الاختلاف؛
العقیدة بالمهدویة؛
ارث الزوجة؛
حکم نکول المدعی علیه عن الیمین؛
التعزیر (احکامُه و ملحقاتُه)؛
احادیث الائمة الاثنی‌عشر، اسنادُها و الفاظُها؛
الاحکام الشرعیة ثابتة لاتَتَغَیَّر؛
مع الشیخ جاد الحق فی ارث العصبة (مسألة التعصیب)؛
ایران، تسمع فتجیب؛
حدیث افتراق المسلمین علی ثلاث و سبعین فرقة؛
القرآن مصونٌ عن التحریف؛
من لهذا العالم؛
جلاء البصر لمن یتولی الائمة الاثنی‌عشر؛
رسالة فی تفسیر آیة التطهیر؛
رسالة حولَ عصمةِ الانبیاءِ و الائمة؛
ضرورة وجود الحکومة او ولایة الفقهاء فی عصر الغیبة (الخمس و ولایة الفقیه)؛
بحث حول الاستسقام بالازلام (مشروعیة الاستخارة)؛
بین العلمین، الشیخ الصدوق والشیخ المفید؛
رسالة فی الشهرة؛
رسالة فی البداء؛
النقود اللطیفة علی الکتاب المسمی بالاخبار الدخیلة؛
مناسک الحج؛
رسالة فی معاملات المستحدثه؛
احادیث الفضایل؛
حول دیات ظریف ابن ناصح؛
رسائل فقهیة؛
تعلیقات علی الکفایة؛
حواشی علی العروة الوثقی؛
مقدّمه مفصلّة علی «مقتضب الاثر» و «مکیال المکارم» و «منتقی الجمان»؛
مع الخطیب فی خطوطه العریضة؛
صوت الحق و دعوة الصدق؛
لمحات فی کتاب و الحدیث والمذهب؛
تفسیر آیة الانذار؛
البکاء علی الامام الحسین؛
اوقات الصلوات؛
الی هدی کتاب‌الله؛
رد اکذوبة خطبة الامام علی الزهرا؛
التداعی فی مال من دون بیّنة و لا ید؛
فی المال المعین المشتبه ملکیته؛
قبس من مناقب امیرالمؤمنین (ع)، مئة عشر حدیث من کتب عامة؛
تعلیقات علی رسالة الجبر و القدر؛
رسالة مختصرة فی حکم الاقل و الاکثر فی الشبهة الحکمیة؛
تجلی التوحید فی نظام الإمامة؛
انوار الولایة مناقشة للشبهات حول دعاء الندبه؛
آیینه جمال، نگرشی بر مکارم اخلاق حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام؛
معارف دین ۲؛
معارف دین ۳؛
فخر دوران، نکوداشت استاد اعظم آیت‌الله بروجردی؛
پیام غدیر؛
صراط مستقیم؛
مشق پاکان (چگونه زندگی کنیم؟)؛
[ارمغان مشهد] (سفرنامهٔ مشهد مقدس.؛