لیبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
</div>
</div>
'''لیبی''' مدخلی است به زبان فارسی که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] در راستای نگارش کلان پروژه معرفی [[جریان های جهان اسلام]] نوشته شده است. هدف از آشنایی با کشور لیبی که یکی از کشورهای مهم دارای جمعیت مسلمان در قاره آفریقا محسوب می شود، اولا: آشنایی نسبتا جامع بااین کشور و ثانیا: ایجاد منبع و مرجعیت در زمینه مذکور جهت شناخت کیفیت تعامل با مهم ترین جریانات دینی - مذهبی آنجا می باشد. از دیگر اهداف این پروژه ایجاد شناختی عمیق تر نسبت به عمده جریانات موجود در این کشورها به صورت تخصصی برای مراکزی است که جهت فعالیت هایشان به چنین دانش میان مذهبی ای نیاز دارند. در مقاله پیش رو اطلاعاتی در زمینه های زیر از کشور لیبی ارائه گردیده است: تاریخچه، جمعیت، فرهنگ وزبان، اقتصاد، دین و...   
'''لیبی''' مدخلی است به زبان فارسی که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] در راستای نگارش کلان پروژه معرفی [[جریان های جهان اسلام]] نوشته شده است. هدف از آشنایی با کشور لیبی که یکی از کشورهای مهم دارای جمعیت مسلمان در قاره آفریقا محسوب می شود، اولا: آشنایی نسبتا جامع بااین کشور و ثانیا: ایجاد منبع و مرجعیت در زمینه مذکور جهت شناخت کیفیت تعامل با مهم ترین جریانات دینی - مذهبی آنجا می باشد. از دیگر اهداف این پروژه ایجاد شناختی عمیق تر نسبت به عمده جریانات موجود در این کشورها به صورت تخصصی برای مراکزی است که جهت فعالیت هایشان به چنین دانش میان مذهبی ای نیاز دارند. در مقاله پیش رو اطلاعاتی در زمینه های زیر از کشور لیبی ارائه گردیده است: تاریخچه، جمعیت، فرهنگ وزبان، اقتصاد، دین و...   
 
=جغرافیای لیبی=
== کشورلیبی ==
== کشورلیبی ==
لیبی (به عربی: [[ليبيا]]) با نام رسمی دولت لیبی (به عربی: [[دولة ليبيا]])، کشوری در آفریقای شمالی با ۱٬۷۵۹٬۵۴۱ کیلومتر مربع مساحت (شانزدهم درجهان) و چهارمین کشور پهناور قارهٔ [[آفریقا]] و دارای ۶٬۸۷۱٬۰۰۰ نفر جمعیت (۱۰۸ام درجهان) است<br>
لیبی (به عربی: [[ليبيا]]) با نام رسمی دولت لیبی (به عربی: [[دولة ليبيا]])، کشوری در آفریقای شمالی با ۱٬۷۵۹٬۵۴۱ کیلومتر مربع مساحت (شانزدهم درجهان) و چهارمین کشور پهناور قارهٔ [[آفریقا]] و دارای ۶٬۸۷۱٬۰۰۰ نفر جمعیت (۱۰۸ام درجهان) است<br>
=== همسایگان لیبی ===
== همسایگان لیبی ==
لیبی از شرق با [[مصر]]، از جنوب [[سودان]]، [[چاد]]، [[نیجر]] و از غرب با [[الجزایر]] و [[تونس]] هم‌مرز است؛ و همچنین از شمال به دریای [[مدیترانه]] محدود می‌شود. پایتخت لیبی، شهر [[طِرابلُس]] است.۱٫۷ میلیون نفر از جمعیت لیبی در پایتخت این کشور، طرابلس، زندگی می‌کنند. معنای نام لیبی از جمله یونانی [[libyans]] به معنای قوم بربر می‌باشد<ref>World Population Prospects - Population Division - United Nations»</ref>
لیبی از شرق با [[مصر]]، از جنوب [[سودان]]، [[چاد]]، [[نیجر]] و از غرب با [[الجزایر]] و [[تونس]] هم‌مرز است؛ و همچنین از شمال به دریای [[مدیترانه]] محدود می‌شود. پایتخت لیبی، شهر [[طِرابلُس]] است.۱٫۷ میلیون نفر از جمعیت لیبی در پایتخت این کشور، طرابلس، زندگی می‌کنند. معنای نام لیبی از جمله یونانی [[libyans]] به معنای قوم بربر می‌باشد<ref>World Population Prospects - Population Division - United Nations»</ref>
=== جغرافیا ===
=== جغرافیا ===
خط ۴۶: خط ۴۶:


کشور لیبی یکی از ۱۰ کشور اصلی صادرکننده نفت در جهان است و تولید ناخالص ملی سرانه آن جزو بالاترین‌ها در آفریقا است
کشور لیبی یکی از ۱۰ کشور اصلی صادرکننده نفت در جهان است و تولید ناخالص ملی سرانه آن جزو بالاترین‌ها در آفریقا است
=== حکومت ===
 
لیبی به صورت «[[پادشاهی لیبی]]» در سال ۱۹۵۱ به استقلال رسید و از سال ۱۹۶۹ تا سال ۲۰۱۱ توسط [[معمر قذافی]] که با انجام یک [[کودتای نظامی]] بر سر کار آمد رهبری شد. با بروز جنگ داخلی که شاید یکی از مهم‌ترین دلیل این جنگ [[منابع نفتی]] زیاد است؛ در سال ۲۰۱۱ و پیروزی نسبی مخالفین [[قذافی]]، بخش اعظمی از لیبی در کنترل شورای ملی انتقالی اداره می‌شد. کرسی لیبی در سازمان ملل از تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۱ به نماینده شورای ملی انتقالی سپرده شده‌است.
= تاریخچه =
بخش خاوری لیبی ([[برقه یا سیرنائیک]]) در نیمه نخست سده یکم پیش از میلاد زیر فرمانروایی یونانی‌ها درآمد. باختر لیبی یا بخش [[طرابلس]] تا ۲۰۰ سال پیش از زایش مسیح بخشی از کشور کارتاژها بود. در سده یکم میلادی هر دو بخش لیبی زیر فرمانروایی [[امپراتوری روم]] قرار گرفتند و پس از آن نیز امپراتوری بیزانس (روم شرقی) بر آن‌ها حاکم شد. از نیمه دوم سده هفتم میلادی، کشورگشایی عرب‌ها به لیبی هم رسید و پای [[اسلام]] به این کشور هم کشیده شد. دوران حکومت چندین خلافت عربی بر لیبی سرانجام در قرن شانزدهم و با چیرگی عثمانی بر این کشور پایان یافت.
=== تاریخ معاصر ===
تاریخ معاصر لیبی بیشتر از جهت جنگ مردم لیبی با اشغالگران [[ایتالیایی]] اهمیّت دارد.لیبی به صورت «[[پادشاهی لیبی]]» در سال ۱۹۵۱ به استقلال رسید و از سال ۱۹۶۹ تا سال ۲۰۱۱ توسط [[معمر قذافی]] که با انجام یک [[کودتای نظامی]] بر سر کار آمد رهبری شد. با بروز جنگ داخلی که شاید یکی از مهم‌ترین دلیل این جنگ [[منابع نفتی]] زیاد است؛ در سال ۲۰۱۱ و پیروزی نسبی مخالفین [[قذافی]]، بخش اعظمی از لیبی در کنترل شورای ملی انتقالی اداره می‌شد. کرسی لیبی در سازمان ملل از تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۱ به نماینده شورای ملی انتقالی سپرده شده‌است.
در <big>بهمن ماه ۱۳۸۹</big> اعتراضات گسترده‌ای در لیبی علیه حکومت معمر قذافی آغاز شد که باعث شد به مرور بخش‌های مختلفی از این کشور از کنترل نیروهای حکومت خارج شود. سرانجام در [[۲۸ مهرماه ۱۳۹۰]] با قتل [[معمرقذافی|معمر قذافی]] حکومت وی بر این کشور کاملاً تمام شد.
در <big>بهمن ماه ۱۳۸۹</big> اعتراضات گسترده‌ای در لیبی علیه حکومت معمر قذافی آغاز شد که باعث شد به مرور بخش‌های مختلفی از این کشور از کنترل نیروهای حکومت خارج شود. سرانجام در [[۲۸ مهرماه ۱۳۹۰]] با قتل [[معمرقذافی|معمر قذافی]] حکومت وی بر این کشور کاملاً تمام شد.
== تاریخ ==
بخش خاوری لیبی ([[برقه یا سیرنائیک]]) در نیمه نخست سده یکم پیش از میلاد زیر فرمانروایی یونانی‌ها درآمد. باختر لیبی یا بخش [[طرابلس]] تا ۲۰۰ سال پیش از زایش مسیح بخشی از کشور کارتاژها بود. در سده یکم میلادی هر دو بخش لیبی زیر فرمانروایی [[امپراتوری روم]] قرار گرفتند و پس از آن نیز امپراتوری بیزانس (روم شرقی) بر آن‌ها حاکم شد. از نیمه دوم سده هفتم میلادی، کشورگشایی عرب‌ها به لیبی هم رسید و پای [[اسلام]] به این کشور هم کشیده شد. دوران حکومت چندین خلافت عربی بر لیبی سرانجام در قرن شانزدهم و با چیرگی عثمانی بر این کشور پایان یافت
=== تاریخ معاصر ===
تاریخ معاصر لیبی بیشتر از جهت جنگ مردم لیبی با اشغالگران [[ایتالیایی]] اهمیّت دارد.
در سال‌های ۱۹۱۱ و ۱۹۱۲ [[ایتالیا]] سیرنائیک و طرابلس را از چنگ امپراتوری عثمانی درآورد و در سال ۱۹۳۴ از این دو بخش مستعمره لیبی ساخته شد. در جریان جنگ جهانی دوم، لیبی یکی از میدان‌های اصلی نبرد متفقین از یک سو و [[ایتالیا]] و[[آلمان]] از سوی دیگر بود. در سال ۱۹۴۷ ایتالیا از فرمانروایی بر لیبی دست کشید و چهار سال بعد با برپایی حکومت پادشاهی محمد [[ادریس سنوسی]] استقلال آن اعلام شد.[۷] در سال ۱۹۶۹ شماری از افسران ارتش لیبی به فرماندهی معمر قذافی که در آن زمان ۲۷ سال داشت، پادشاهی ادریس را برانداختند و سپس «جماهیر مردمی سوسیالیستی» در لیبی برپا ساختند.[۷] حکومت قذافی صنایع این کشور را دولتی کرد و در عرصه سیاست خارجی رویکردی ضدغربی و در عین حال دائماً متغیر در پیش گرفت. این تغییر و چرخش‌ها مناسبات لیبی را حتی با شماری از کشورهای عربی نیز تنش‌آلود کرد.[۷]
در سال‌های ۱۹۱۱ و ۱۹۱۲ [[ایتالیا]] سیرنائیک و طرابلس را از چنگ امپراتوری عثمانی درآورد و در سال ۱۹۳۴ از این دو بخش مستعمره لیبی ساخته شد. در جریان جنگ جهانی دوم، لیبی یکی از میدان‌های اصلی نبرد متفقین از یک سو و [[ایتالیا]] و[[آلمان]] از سوی دیگر بود. در سال ۱۹۴۷ ایتالیا از فرمانروایی بر لیبی دست کشید و چهار سال بعد با برپایی حکومت پادشاهی محمد [[ادریس سنوسی]] استقلال آن اعلام شد.[۷] در سال ۱۹۶۹ شماری از افسران ارتش لیبی به فرماندهی معمر قذافی که در آن زمان ۲۷ سال داشت، پادشاهی ادریس را برانداختند و سپس «جماهیر مردمی سوسیالیستی» در لیبی برپا ساختند.[۷] حکومت قذافی صنایع این کشور را دولتی کرد و در عرصه سیاست خارجی رویکردی ضدغربی و در عین حال دائماً متغیر در پیش گرفت. این تغییر و چرخش‌ها مناسبات لیبی را حتی با شماری از کشورهای عربی نیز تنش‌آلود کرد.[۷]


۸٬۱۴۴

ویرایش