۸۵٬۹۶۳
ویرایش
معیارهای مشترک سندی رد و قبول حدیث از منظر فریقین (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۵ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۱۴
، ۱۵ مارس ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'می دانند' به 'می‌دانند'
جز (جایگزینی متن - 'می نویسد' به 'می‌نویسد') |
جز (جایگزینی متن - 'می دانند' به 'می‌دانند') |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
شیخ طوسی در کتاب العده الاصول ضمن پذیرش وجود روایات دروغ در کتب حدیثی و رد سخن ناصواب که همه روایات را صحیح و یا همه انها را نادرست | شیخ طوسی در کتاب العده الاصول ضمن پذیرش وجود روایات دروغ در کتب حدیثی و رد سخن ناصواب که همه روایات را صحیح و یا همه انها را نادرست می‌دانند به ضرورت نقد احادیث و لزوم تمییز صحیح از فاسد ان پرداخته می‌نویسد : | ||
ولأجل ما قلنا حمل أصحاب الحدیث نفوسهم على نقد الحدیث ، وتمییز الصحیح منها من الفاسد ولیس لأحد أن یقول : إن ما یتعلق بالدین إذا لم یقم به الحجة ، وجب القطع على کذبه ، کما نعلم کذب المدعی للنبوة إذا لم یظهر علیه المعجز ، وذلک أنه لا یمتنع أن یتعبد بالخبر وإن لم تقم به الحجة ، کما تعبد بالشهادات وإن لم تعلم صحتها . | ولأجل ما قلنا حمل أصحاب الحدیث نفوسهم على نقد الحدیث ، وتمییز الصحیح منها من الفاسد ولیس لأحد أن یقول : إن ما یتعلق بالدین إذا لم یقم به الحجة ، وجب القطع على کذبه ، کما نعلم کذب المدعی للنبوة إذا لم یظهر علیه المعجز ، وذلک أنه لا یمتنع أن یتعبد بالخبر وإن لم تقم به الحجة ، کما تعبد بالشهادات وإن لم تعلم صحتها . | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
ایشان در رد سخن کسانی که نقد حدیث را مستلزم طعن به صحابه | ایشان در رد سخن کسانی که نقد حدیث را مستلزم طعن به صحابه می‌دانند می‌نویسد: | ||
ولیس لأحد أن یقول : إن فی تجویزکم الکذب على هذه الأخبار أو فی بعضها طعنا على الصحابة ، لأن ذلک یوجب تعمدهم الکذب وذلک أنه : لا یمتنع أن یکون وقع الغلط من بعض الصحابة ، لأنه لیس کل واحد منهم معصوما لا یجوز علیه الغلط ، وإنما یمنع من إجماعهم على الخطأ دون أن یکون ذلک ممتنعا من آحادهم وأیضا : فإنهم کانوا یسمعون الحدیث من النبی صلى الله علیه وآله وسلم ولا یکتبونه فیسهون عنه أو عن بعضه ، فیقع الغلط فی نقله (<ref>العده الاصول 1376 ، ج 1 ص96-95</ref> ). | ولیس لأحد أن یقول : إن فی تجویزکم الکذب على هذه الأخبار أو فی بعضها طعنا على الصحابة ، لأن ذلک یوجب تعمدهم الکذب وذلک أنه : لا یمتنع أن یکون وقع الغلط من بعض الصحابة ، لأنه لیس کل واحد منهم معصوما لا یجوز علیه الغلط ، وإنما یمنع من إجماعهم على الخطأ دون أن یکون ذلک ممتنعا من آحادهم وأیضا : فإنهم کانوا یسمعون الحدیث من النبی صلى الله علیه وآله وسلم ولا یکتبونه فیسهون عنه أو عن بعضه ، فیقع الغلط فی نقله (<ref>العده الاصول 1376 ، ج 1 ص96-95</ref> ). | ||
| خط ۲۳۷: | خط ۲۳۷: | ||
===3-حدیث موثق=== | ===3-حدیث موثق=== | ||
معیار سوم در قبول حدیث از جنبه سند ، موثق بودن راوی ان است که فریقین فی الجمله در ان اتفاق نظر دارند اما نکته مهم ان است که هر یک از امامیه و اهل سنت گرچه قول موثق را حجت و معتبر | معیار سوم در قبول حدیث از جنبه سند ، موثق بودن راوی ان است که فریقین فی الجمله در ان اتفاق نظر دارند اما نکته مهم ان است که هر یک از امامیه و اهل سنت گرچه قول موثق را حجت و معتبر می‌دانند اما از منظر برخی از انان مرادشان از موثق بودن راوی ، توثیق در بین مذهب خودشان است نه انکه قول موثق را بصورت مطلق - گرچه موثق از افراد مذهب مخالف باشد – حجت بدانند. | ||
| خط ۲۷۰: | خط ۲۷۰: | ||
هر چند از منظر اغلب اعلام امامیه – بویژه متاخرین از انان - قول راوی موثق حجت است اما برخی از انان حدیث موثق را در در صورتی که مذهبش امامی باشد حجت | هر چند از منظر اغلب اعلام امامیه – بویژه متاخرین از انان - قول راوی موثق حجت است اما برخی از انان حدیث موثق را در در صورتی که مذهبش امامی باشد حجت می‌دانند یکی از انان شیخ طوسی است که شرط اعتبار قول ثقه را امامی بودن می داند . | ||
| خط ۲۸۲: | خط ۲۸۲: | ||
</ref> | </ref> | ||
در مقابل دیدگاه مذکور دیدگاه مشهوراز اعلام امامیه – از متقدمین و متاخرین - قرار دارند که ثقه بودن را در اعتبار خبر کافی | در مقابل دیدگاه مذکور دیدگاه مشهوراز اعلام امامیه – از متقدمین و متاخرین - قرار دارند که ثقه بودن را در اعتبار خبر کافی می‌دانند گرچه ان فرد از پیروان مذاهب دیگرباشد . یکی از اینان علامه سید محمد تقی حکیم است . ایشان در کتاب الاصول العامه للفقه المقارن ضمن بیان ادله گوناگون در اثبات حجیت خبر واحد ثقه یکی از مهمهترین ادله غیر قابل نقض را سیره عقلا می داند ایشان دراین زمینه می فرماید : | ||
وهی قائمة بإقراره لبناء العقلاء على الاخذ بأخبار الآحاد إذا کانوا ثقات فی النقل ، | وهی قائمة بإقراره لبناء العقلاء على الاخذ بأخبار الآحاد إذا کانوا ثقات فی النقل ، | ||
| خط ۳۰۱: | خط ۳۰۱: | ||
از مباحث ذکر شد ه می توان بدست اورد که : مشهوراز علمای امامیه وثاقت راوی را - بویژه متاخرین از انان - سبب اعتبارخبر | از مباحث ذکر شد ه می توان بدست اورد که : مشهوراز علمای امامیه وثاقت راوی را - بویژه متاخرین از انان - سبب اعتبارخبر می‌دانند - هر چند مذهب راوی مخالف امامیه باشد – گرچه برخی از متقدمین نظیر شیخ طوسی بصورت مشروط بدان قائل بوده و امامی بودن را نیز شرط دیگر در اعتبار قول موثق می‌دانند . | ||
در بین علمای اهل سنت نیز نظیر اختلاف مذکور وجود دارد بدین معنا که متقدمین انان وثاقت راوی را در بین پیروان مذاهب اهل سنت پذیرفته اما نسبت به ثقات مذهب امامیه مردود | در بین علمای اهل سنت نیز نظیر اختلاف مذکور وجود دارد بدین معنا که متقدمین انان وثاقت راوی را در بین پیروان مذاهب اهل سنت پذیرفته اما نسبت به ثقات مذهب امامیه مردود می‌دانند اما متاخرین از انان نظیر محمد ابوزهره همانند برخی از متاخرین شیعه امامیه انرا مطلقا مقبول می‌دانند .(ابوزهره ص ؟) | ||
==ب- معیارهای رد سند حدیث از منظر فریقین== | ==ب- معیارهای رد سند حدیث از منظر فریقین== | ||
| خط ۴۹۱: | خط ۴۹۱: | ||
نتیجه انکه در بین امامیه برخی عمل به احادیث ضعیف را در صورتی که مدلولش در زمینه امور مستحب و غیر الزامی باشد معتبر دانسته اما در امور الزامی انرا حرام | نتیجه انکه در بین امامیه برخی عمل به احادیث ضعیف را در صورتی که مدلولش در زمینه امور مستحب و غیر الزامی باشد معتبر دانسته اما در امور الزامی انرا حرام می‌دانند و برخی نیر مطلقا قائل به عدم حجیت ان هستند از جهت انکه عمل به چنین روایاتی را سبب تحریف و وهن دین می‌دانند . | ||
لازم به ذکر است که مبنای قول به پذیرش احادیث ضعیف در امور مستحب و غیر الزامی اخباری است که بعنوان اخبارمن بلغ مطرح در کتب روایی فریقین ذکر شده است این اخباراز گذشته تا کنون محل تضارب اراء عالمان دینی بوده برخی بدان معتقد و برخی نیز انرا مردود دانسته و پذیرش ان را توسط برخی از عالمان زمینه تحریف دین و پیدایش احادیث موضوعه | لازم به ذکر است که مبنای قول به پذیرش احادیث ضعیف در امور مستحب و غیر الزامی اخباری است که بعنوان اخبارمن بلغ مطرح در کتب روایی فریقین ذکر شده است این اخباراز گذشته تا کنون محل تضارب اراء عالمان دینی بوده برخی بدان معتقد و برخی نیز انرا مردود دانسته و پذیرش ان را توسط برخی از عالمان زمینه تحریف دین و پیدایش احادیث موضوعه می‌دانند . | ||
==بحثی در حدیث مرسل - از انواع حدیث ضعیف -عند الفریقین== | ==بحثی در حدیث مرسل - از انواع حدیث ضعیف -عند الفریقین== | ||
| خط ۵۷۸: | خط ۵۷۸: | ||
===ب – حکم حدیث مرسل از منظر امامیه=== | ===ب – حکم حدیث مرسل از منظر امامیه=== | ||
باید گفت حدیث مرسل از منظر بسیاری از اعلام امامیه نیز همانند دیدگاه اهل سنت حجت نیست هر چند برخی از انان در صورتی که راوی ، مراسیلش را از ثقه نقل کند انرا معتبر | باید گفت حدیث مرسل از منظر بسیاری از اعلام امامیه نیز همانند دیدگاه اهل سنت حجت نیست هر چند برخی از انان در صورتی که راوی ، مراسیلش را از ثقه نقل کند انرا معتبر می‌دانند . | ||
شیخ طوسی در العده الاصول در دوران امر بین راوی مسند و راوی مرسل معتقد است اگر راوی مرسل از کسانی بود که جز از ثقه روایت نقل نمی کنند در اینصورت حدیث مرسل با حدیث مسند در یک سطح قرار می گیرند : | شیخ طوسی در العده الاصول در دوران امر بین راوی مسند و راوی مرسل معتقد است اگر راوی مرسل از کسانی بود که جز از ثقه روایت نقل نمی کنند در اینصورت حدیث مرسل با حدیث مسند در یک سطح قرار می گیرند : | ||