۸۵٬۹۶۳
ویرایش
نقش عقل در استنباط احکام الهی از دیدگاه اخباریین و اصولیین (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۵ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۵۴
، ۱۵ مارس ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'نمی توان' به 'نمی‌توان'
جز (جایگزینی متن - 'می رسد' به 'می‌رسد') |
جز (جایگزینی متن - 'نمی توان' به 'نمی‌توان') |
||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۵: | ||
3-کثرت اشتباهات در استدلالات فقهیه | 3-کثرت اشتباهات در استدلالات فقهیه نمی‌تواند مانع درعدم اعتبار احکام عقل نظری باشد چون کثرت اشتباه در استدلالات فقهیه نیز ناشی از ضم مقدمه عقلیه است و الا اگر به اخبار صرفا اکتفا گردد خطاها برطرف می شود. – چنانکه این مطلب در کلام استر ابادی نقل شده بود- | ||
4-از کجا معلوم اشتباهات در ادله احکام سمعیه بیشتر از ادله احکام عقلیه نظری باشد و بر فرض هم باشد مجرد ظن است و ان الظن لایغنی من الحق شیئا فتامل جیدا | 4-از کجا معلوم اشتباهات در ادله احکام سمعیه بیشتر از ادله احکام عقلیه نظری باشد و بر فرض هم باشد مجرد ظن است و ان الظن لایغنی من الحق شیئا فتامل جیدا | ||
| خط ۱۸۷: | خط ۱۸۷: | ||
ایشان درباب معرفتهای حسی – و اینکه محسوسات جزء اولیات نیستند – می فرماید: | ایشان درباب معرفتهای حسی – و اینکه محسوسات جزء اولیات نیستند – می فرماید: | ||
ازمشکلات فلسفه این است که | ازمشکلات فلسفه این است که نمی‌تواند توجیه درستی در اینگونه معارف داشته باشد چون محسوس یا وجدانی است و یا موضوع خارجی است در صورت دوم مشکل این است که از کجا بدانیم ان شئی واقعیت دارد – بمجرد انعکاسی که در نفس پیدا می شود. | ||
علامه طباطبائی فرمودند:محسوسات اجمالاجزء اولیات است اما تفصیلا جزء‌اولیات نیست ولی مرحوم صدر این نظر و سائر نظریات را رد کرده و بیان دیگری دارند که درباید درجای خودش مطرح شود. | علامه طباطبائی فرمودند:محسوسات اجمالاجزء اولیات است اما تفصیلا جزء‌اولیات نیست ولی مرحوم صدر این نظر و سائر نظریات را رد کرده و بیان دیگری دارند که درباید درجای خودش مطرح شود. | ||
| خط ۳۱۴: | خط ۳۱۴: | ||
.اقول: بنظر می‌رسد این دلیل اخباریین در مستقلات عقلیه تمام است به این معنا که عقل قدرت درک مناطات و علل احکام را بنحو تام ندارد اما در غیر مستقلات عقلیه در مواردی که بین لازم و ملزوم تلازم قطعی و بین وجود داردشکی نیست که عقل در آنجا حکم شرعی را کشف می کند قطعا اما در مواردی که تلازم قطعی نیست و احتمال وجود مانع است در اینجا عقل قدرت درک حکم شرعی را نخواهد داشت مثلا در انکه امر بشئی ایا ملازم با نهی از ضد خاص است یا خیر | .اقول: بنظر می‌رسد این دلیل اخباریین در مستقلات عقلیه تمام است به این معنا که عقل قدرت درک مناطات و علل احکام را بنحو تام ندارد اما در غیر مستقلات عقلیه در مواردی که بین لازم و ملزوم تلازم قطعی و بین وجود داردشکی نیست که عقل در آنجا حکم شرعی را کشف می کند قطعا اما در مواردی که تلازم قطعی نیست و احتمال وجود مانع است در اینجا عقل قدرت درک حکم شرعی را نخواهد داشت مثلا در انکه امر بشئی ایا ملازم با نهی از ضد خاص است یا خیر نمی‌تواند بنحو قطع حکم به ثبوت این لازم کردچون این تلازم قطعی نیست و بنظر می‌رسد در غیر مستقلات هم بحسب استقراء‌در موارد فروعات فقهی عقل به نحو تلازم قطعی بین لازم و ملزوم حکم نخواهد کرد مثلا در مورد صلاه اگرملاحظه کنیم هیچگاه عقل به وجوب مقدمه اش شرعا حکم نمی کند. فتامل | ||
==بیان شهیدصدر در رابطه با اصل ادعای اخباریین و مقانون ملازمه== | ==بیان شهیدصدر در رابطه با اصل ادعای اخباریین و مقانون ملازمه== | ||
| خط ۵۶۷: | خط ۵۶۷: | ||
نقد دلیل دلیل دوم اخباریین – ابتناء‌احکام به مصالح ومفاسد و قصور عقل در ادراک ان -: | نقد دلیل دلیل دوم اخباریین – ابتناء‌احکام به مصالح ومفاسد و قصور عقل در ادراک ان -: | ||
و فیه: اولا دلیل شما اخص از مدعاست چون در احکام غیر مستقل عقلی درک مصالح و مفاسد و علل احکام ممکن است مثلا در لزوم مقدمه واجب و تخییر در دوران بین المحذورین و....شکی نیست که عقل می تواند کاشف حکم شرعی باشد در مستقلات عقلیه نیز بطور کلی | و فیه: اولا دلیل شما اخص از مدعاست چون در احکام غیر مستقل عقلی درک مصالح و مفاسد و علل احکام ممکن است مثلا در لزوم مقدمه واجب و تخییر در دوران بین المحذورین و....شکی نیست که عقل می تواند کاشف حکم شرعی باشد در مستقلات عقلیه نیز بطور کلی نمی‌توان سخن شما را پذیرفت چن در برخی امور عقل قادر به درک علل احکام است نظیر حرمت ایذاء‌یتیم لزوم حکومت لزوم عدالت بطور کلی حسن و قبح عقلی امری است که در جای خود اثبات شده است. | ||
نقد دلیل سوم اخباریین: | نقد دلیل سوم اخباریین: | ||