عبدالوهاب ابو سليمان

نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۰۸:۳۰، ۴ ژوئیه ۲۰۲۲؛

عبدالوهاب بن ابراهیم ابوسلیمان فقیه، تاریخ نگار، نویسنده سعودی، عضو کمیته علمای ارشد عربستان سعودی(هيئة كبار العلماء) و رئیس سابق دانشکده شریعت در دانشگاه ام القرا است.

تولد

او در سال ۱۳۵۶ ه .ق / 1935 م در مکه به دنیا آمد.

تحصیلات

تحصیلات ابتدایی خود را در پرورشگاه (دارالایتام) مکه خواند و در سال ۱۳۶۹ از آنجا فارغ‌التحصیل شد، سپس به مؤسسه علمی السعودی رفت و در سال ۱۳۷۳ ه.ق فارغ‌التحصیل شد.

تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشکده شریعت مکه ادامه داد و در سال ۱۳۷۷ ه.ق آن را به پایان رساند.

نزد علمای مسجد الحرام مکه علوم دینی خواند و به مدت هفت سال از ملازمان و همراهان شیخ حسن بن محمد المشاط شد و نزد او علوم اسلامی: فقه، اصول فقه، حدیث و علوم حدیث و همچنین نحو، فصاحت و منطق را فرا گرفت.

فعالیت علمی

کار خود را در سال ۱۳۷۸ به عنوان معلم در دو ماده درسی فقه و تفسیر در مدرسه راهنمایی الزاهر آغاز کرد.

او استاد زبان عربی و روش تدریس علوم شرعی برای دوره معلمان تابستانی شد که توسط وزارت معارف در طائف برگزار می‌شد.

دیپلم تربیت مربی را از دانشگاه آمریکایی بیروت در تابستان ۱۳۸۲ ه.ق دریافت کرد.

به دستور وزیر معارف، به عنوان معلم به دبیرستان عزیزیه در مکه منتقل شد و در آنجا به آموزش علوم عربی و دینی پرداخت و در این مدت یک جزوۀ آموزشی از کتاب عبقریظ الصدیق اثر عباس محمود العقاد تهیه کرد.

در سال ۱۳۸۴ ه.ق به دستور وزیر معارف به‌عنوان استاد دانشکده شریعت در دو مادۀ اصول فقه و فقه تطبیقی (مقارن) منصوب شد.

او در سال ۱۳۸۵ ه.ق برای تحصیلات تکمیلی در رشتۀ حقوق تطبیقی به دانشگاه لندن فرستاده شد. در شوال سال ۱۳۹۰ ه.ق دکترای خود را با سفارش چاپ پایان‌نامه‌اش توسط دانشگاه به دست آورد.

او در زمان تحصیل دکترای خود از کالج سیتی لندن، دیپلم حقوق انگلیسی و مطالعات حقوق بشر را نیز دریافت کرد.

فعالیت

• با تصمیم شورای دانشگاه ملک عبدالعزیز از تاریخ 1391/8/12 تا 1393/8/12 به عنوان رئیس دانشکده شریعت و مطالعات اسلامی منصوب شد.
• او در ۱۲ اوت ۱۳۹۳ به پاس کار و تلاش میدانی که در دوران ریاستش در دانشکده شریعت انجام داد، مدال افتخاری درجه یک دانشگاه را دریافت کرد.
• عضو کمیته پیشرفت‌های علمی در دانشگاه ام‌القرا از زمان تاسیس تا سال ۱۴۱۴ ه.ق.
• عضو کمیته معادل‌سازی مدارک دانشگاهی در وزارت آموزش عالی از ۴ آوریل ۱۳۹۷ ه.ق تا سال ۱۴۰۴ ه .
• او از سوی وزارت دارایی و اقتصاد ملی برای ریاست کمیته استیناف گمرکات منطقه غرب در وزارت دارایی و امور اقتصادی ملی از سال ۱۳۹۱ ه.ق تا سال ۱۳۹۶ انتخاب شد.
• او از سال ۱۳۹۱ ه.ق تا سال ۱۳۹۵ به ریاست کمیته تقویم نسخه خطی دانشگاه منصوب شد.
• عضو شورای علمی دانشگاه ام‌القرا از سال ۱۴۰۵ ه.ق تا سال ۱۴۱۴ ه.ق.
• عضو سابق مرکز میراث اسلامی دانشگاه ام‌القرا.
• عضو هیئت رئیسه امور کتابخانه دانشگاه ام‌القرا در سال ۱۴۰۹.
• او در سال ۱۹۹۶ به عنوان استاد پژوهشی به دانشکده حقوق هاروارد در ایالات متحده آمریکا رفت، در فقه اسلامی سخنرانی کرد و در مورد حقوق اسلامی و کاربرد فعلی آن در عربستان سعودی در دانشگاه بوستون آمریکا و در مرکز ادیان دانشگاه هاروارد سخن گفت.
• او در سال ۱۴۰۱ به عنوان استاد میهمان در دانشگاه دوک، کارولینای شمالی ایالات متحده آمریکا فعالیت کرد.
• عضو کمیته کارشناسان دانشنامه فقهی در مجمع جهانی فقه اسلامی وابسته به سازمان کنفرانس اسلامی در حال حاضر.
• استاد میهمان در دانشگاه بین‌المللی اسلامی مالزی در سال 1411 ه.ق / 1990 م.
• استاد میهمان در دانشگاه بین‌المللی اسلامی مالزی برای ترم از ژوئیه 1992 تا 15 نوامبر 1992.
• در حال حاضر عضو کمیته علمی بانک توسعه اسلامی در جده است.
• عضو هیات شرعی بین‌المللی زکات در کویت در ۷ جمادی‌الاولی ۱۴۱۳ ه.ق مصادف با ۱ دسامبر ۱۹۹۲.
• عضو هیئت علمای ارشد عربستان سعودی (هيئة كبار العلماء) تحت دستور سلطنتی شماره (A/138) و تاریخ ۶ ژوئن ۱۴۱۳ ه.
• استاد میهمان در دانشکده حقوق هاروارد. در ایالات متحده آمریکا در ۱۶ نوامبر ۱۹۹۶.
• عضو جایزه بین‌المللی مطالعات اسلامی ملک فیصل تا سال ۱۴۲۰ ه.
• عضو جایزه بین‌المللی امیر نائف برای سال پیامبر و مطالعات اسلامی در سال ۱۴۲۲ ه -2002.
• استاد میهمان در امارات متحده عربي در دانشكده مطالعات عربي- اسلامي در دبي، دانشگاه شيخ زاید در ابوظبي، دانشگاه امارات در العين، مرکز تحقيقات و مطالعات اسلامي جمعة الماجد، از 1420/7/5 ه.ق تا 1420/8/9 ه.ق، مصادف با 3 تا 17 نوامبر 1999 م.
• عضو هیئت مشورتی فقه مالکی در خانه پژوهش مطالعات اسلامی و احیای میراث دبی در سال ۱۴۲۳ ه.

آثار علمی

اول: فقه اسلامی (کتاب های چاپی):

• بررسی مجله احکام اسلامی بر مذهب امام احمد بن حنبل همراه با پروفسور محمد ابراهیم احمد علی. انتشارات، جده: نشر و توزیع تهامه در سال ۱۴۰۱ ه.
• ترتیب مباحث و مناسبت‌های فقه اسلامی در چهار مذهب. چاپ شده، مؤسسه تحقیقات علمی و احیای دانشگاه ام القرا میراث اسلامی در سال ۱۴۰۹ ه.
• عقد اجاره، منبع تأمین بودجه اسلامی است. جده: مؤسسه اسلامی پژوهش و آموزش بانک توسعه اسلامی - چاپ اول، 1313/1392 ه.، (کتاب).
• کارت‌های بانکی، بررسی فقهی، حقوقی، اقتصادی و تحلیلی. چاپ اول. مجموعه فقه اسلامی جده سازمان کنفرانس اسلامی، همراه با دارالاسلام در جده، در سال ۱۴۱۹ ه.
• فقه ضرورت و کاربردهای معاصر آن: افق‌ها و ابعاد. جده: مؤسسه اسلامی تحقیقات و آموزش بانک توسعه اسلامی در سال 1414 ه / 1994 م.
• روش شناسی امام محمد بن ادریس الشافعی در فقه و اصول، اصل و تحلیل آن. چاپ اول، مکه: کتابخانه مکه در سال ۱۴۲۰ ه.
• اندیشۀ اصولی: یک مطالعه تحلیلی انتقادی. چاپ دوم، جده: دار الشروک، ۱۴۰۴ ه / ۱۳۶۳.
• بررسی کتاب (الجواهر الثمينة في بيان أدلة عالم المدينة) اثر فقیه اصولی شیخ حسن بن محمد المشاط. چاپ دوم، بیروت، دارالغرب الاسلامی، سال 1411 ه.ق.
• ضرورت و نیاز و تأثیر آن بر قانون‌گذاری اسلامی (پژوهشی اصولی) که در کتابی با عنوان (دراسات في الفقه الإسلامي) منتشر شده در مجله تحقیقات علمی و میراث اسلامی، دانشگاه ام القرا، 1402 ه.

دوم: کتاب او تحقیقات علمی و روش های آن (کتاب های چاپی):

• نوشتن یک تحقیق علمی جدید: چاپ ششم، جده: دار الشروک، ۱۴۱۶ ه / ۱۳۷۵.
• نوشتن تحقیقات علمی و منابع مطالعات قرآنی، سنت پیامبر و دکترین اسلامی: چاپ دوم، جده: دار الشروق، 1418 ه / 1377.
• نوشتن تحقیقات علمی و منابع مطالعات عربی و تاریخی: چاپ اول، جده: دار الشروک، ۱۴۱۳ ه / ۱۳۷۲.
• راهنمای نوشتن پژوهش دانشگاه و پایان نامه دکتری: (کتاب ترجمه شده از انگلیسی به عربی)، چاپ دوم، جده: نشر و توزیع تهاما، ۱۴۰۴ ه /۱۳۶۲.
• روش تحقیق در فقه اسلامی ویژگی ها و کاستی های خود را دارد. چاپ اول. مکه: کتابخانه مکه، ۱۴۱۶ ه .خ (کتاب).
• روش شناسی امام شفعی در فقه و ریشه، چاپ اول، مکه: کتابخانه مکه، ۱۴۲۰ ه /۱۳۷۸.
• رویکرد اسلامی برای مبارزه با جرم و کاربرد آن در عربستان سعودی - مجری این کنفرانس (پیشگیری از جرم در عصر جهانی شدن که توسط دانشکده شریعت و حقوق در امارات متحده عربی سازماندهی شده است، هیئت مشورتی علمی عرب، دانشگاه الاین با همکاری آکادمی علوم امنیتی نائف عرب، از ۶ تا ۸ مه ۲۰۰۱ مورد بحث قرار گرفت.

چهارم: (مطالعات تاریخ و اعتقادات) کتاب های چاپی:

• مسجد الحرام الشریف و دانشگاه، مقدمه تاریخی به رنای دکترین در مکه در قرن ۱۴ ه. چاپ اول، مکه: باشگاه فرهنگی ادبی مکه (۱۰۲)، ۱۴۱۷ ه. (کتاب).
• مطالعه و تحقق کتاب (الجواهر الحسن که در آن از اعیان پیدا کردم) نوشته دانشمند شیخ زکریا بن شیخ عبدالله بلا، همراه با پروفسور دکتر محمد ابراهیم علی. تحت راه اندازی.
• محرومیت الشریفان و دانشگاه زایتونا: تحقیقاتی که به مناسبت سیزدهمین سالگرد سالگرد به دانشگاه زایتونا ارائه شده است.
• کتابخانه مکه (تولد پیامبر)، مجموعه ها و ابزارها، ریاض: کتابخانه ملی ملک فهد، ۱۴۱۶ ه. (کتاب).
• علما و نویسندگان در شهر حجاب در قرن ۱۴ ه .ق، بولتن باشگاه ادبی تایف در سال ۱۴۲۳ ه.
• Iga Mohammed American Organization, Study and Analysis, First Edition, Jeddah: Dar Al Shorouk, 1399 Ah.

پنجم: (تحقیقات مختلف) منتشر شده:

• فقه اسلامی و ابزار توسعه آن، جده: مجله دانشگاه ملک عبدالعزیز، شماره اول سال اول، جمادی دوم (1395 ه.ش)، ج 32-63.
• قانون گذاری اسلامی، قرن ۱۴، مکه: مجله دانشکده شریعت و مطالعات اسلامی، دانشگاه ملک عبدالعزیز، سال اول، شماره اول (۱۳۹۳ ه.
• نقش عقل در فقه اسلامی: جده: مجله دانشکده شریعت و مطالعات اسلامی، دانشگاه ملک عبدالعزیز، شماره دوم سال دوم (1396-1397 ه.ش)، ج 153-173.
• تئوری ها و قواعد در فقه اسلامی، جده: مجله دانشگاه ملک عبدالعزیز، شماره دوم، جمادی دوم، ۱۳۹۸ ه.
• ویژگی های تفکر دکترین شیخ محمد بن عبدالحمید مکه: مجله تحقیقات علمی و میراث اسلامی، شماره سوم (1401 ه.
• پيوند پوست در جراحيها . کویت: سازمان اسلامی علوم پزشکی، ۸مین دوره دوره فقه پزشکی، ۲۳/۱۱/۱۴۱۵ ه - ۲۲ مه ۱۹۹۵.
• نوسازی فکر اصولگرایانه در تئوری و در عمل در امام دو مسجد مقدس، ابوالمعلی عبدالملک بن عبدالله بن یوسف الجوینی (۴۱۹-۴۷۸ ه. پژوهشی که به مناسبت سالگرد هزاره امام دو مسجد مقدس که در دانشکده شریعت دانشگاه قطر از ۱۹ تا ۲۱ دهو الحجه در سال ۱۴۱۹ ه .خ، ۶ تا ۸ آوریل ۱۹ برگزار شد، به این نشست علمی بین المللی ارائه شد.
• واقف فهمیده می شود و اهداف آن، تحقیقی است که در تاریخ ۲۵ تا ۲۷/۱۴۲۰ ه.ش به ممسکوی کتابخانه های واقف که در ۲۵ تا ۲۷/۱۴۲۰ ه.ش در مدینه برگزار می شود، ارائه شده است.
• مراقبت مسلمانان برای توقف خدمت به قرآن: پژوهشی ارائه شده به سمیناری (مراقبت عربستان سعودی از قرآن و علوم آن) که از ۳ تا ۷ مه ۱۴۲۱ ه .ش / ۳۰ سپتامبر تا ۴ اکتبر ۲۰ در مدینه برگزار شد.

ششم: (پژوهش در مسائل زكات معاصر):

• عملکرد زکات، حساب اقتصادی و کاربرد در عربستان سعودی. ریاض: مجله پژوهش فقه معاصر، شماره 4 در سال 1410 ه.
• زکات سرمایه گذاری معوق و بدهی مسکن. ریاض: مجله پژوهش فقه معاصر، شماره 8، سال دوم، رجب، شابهان، رمضان 1411 ه - دی 1370.
• زکات: پیش سمیناری در مورد مسائل معاصر زکات که از ۲۹ تا ۳۱ مارس ۱۹۹۴ در بحرین برگزار شد.

هفتم: (تحقیق در مورد قراردادهای معامله معاصر):

به زودی در کتابی با عنوان: (فقه معامله مدرن) شامل موضوعات زیر منتشر خواهد شد:

• گزینه شرط نظری است و در معاملات بانکی به کار گرفته می شود. پژوهش ارائه شده به اولین سمینار فقهی KFH، برگزار شده در کویت از 7-11 رجب در سال 1407 ه / 7-11 مارس 1978.
• قرارداد عرضه: مطالعه فقه تحلیلی، دانشنامه فقه اقتصادی، جده: مجتمع فقه اسلامی Oic در سال 1415 ه / 1374.
• قرارداد انتخاب ها: مطالعه دکترین تحلیلی. ریاض: مجله پژوهش فقه معاصر، شماره 15، سال 4، بهار دیگری در سال 1413 ه / 1372.
• برگزاری مناقصه در قوانین اسلامی. ریاض: مجله تحقیقات فقه معاصر، شماره ۱۹، سال پنجم، جمادی الاقاه، ۱۴۱۴ ه .خ / ۱۳۷۲.

هشتم: (مطالعات در حج):

مجموعه ای در کتابی با عنوان «حج المشعار و بریا - بررسی فقه جغرافیایی فرهنگی» منتشر خواهد شد که شامل موضوعات زیر می شود:

• زیارت زمان و فضا، بررسی فقه جغرافیایی تاریخی با مشارکت دکتر مراج نواب مرزا، ریاض: مجله پژوهش فقه معاصر، شماره 29، سال 8 دول حجه در سال 1416 ه .خ / 1375.
• ارافات مطالعه ای مو و مو در جغرافیای فرهنگی است. در رابطه با دکتر مراج نواب مزرا. ریاض: مجله تحقیقات فقه معاصر، شماره ۳۷، سال دهم، دول حجه در سال ۱۴۱۸ ه .خ / ۱۳۷۷.
• المزدالفا: شعر و جو مطالعه ای در فقه جغرافیایی فرهنگی است. در رابطه با دکتر مراج نواب مرزا، ریاض: چاپ مجله تحقیقات فقه معاصر، شماره ۴۵، سال ۱۲، شاوال - دهول قدا - دول حجه در سال ۱۴۲۰ ه / بهمن - اسفند - فروردین ۱۳۷۸.
• مونا: شعر و جو مطالعه فقه جغرافیایی فرهنگی است. در رابطه با دکتر مراج نواب میرزا، ریاض: مجله تحقیقات فقه معاصر، شماره ۴۹، سال ۱۳، شاوال - دول قدا - دول حجه در سال ۱۴۲۱ ه /بهمن - اسفند - فروردین ۱۳۸۰.
• مسجد بزرگ و تلاش: شعر و جو مطالعه ای در فقه جغرافیایی فرهنگی است. در رابطه با دکتر ماراج نواب میرزا، ریاض: مجله تحقیقات فقه معاصر، شماره 52، سال 14، شاوال - دهول قدا - دول حجه در سال 1422 ه / بهمن - اسفند - فروردین 1381.
• شاهکار هرمیت با مفاد آیین (اضافات و نظرات). ریاض: مجله پژوهش فقه معاصر شماره 26، سال 7، 1416 ه / 1374.
• او کتاب ارزشمندی دارد (باب سلام و نقش کتابخانه هایش در رنس علمی و ادبی مدرن) که در آن جایزه بهترین کتاب را در سال ۱۴۲۸ ه .

ببینید

پژوهشگاه علمی و احیای میراث اسلامی دانشگاه ام ال قراء