تفسیر قمی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

تفسیر قمی (کتاب) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۱

۵٬۷۲۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hoosinrasooli

confirmed، مدیران

۳۷٬۴۸۵

ویرایش

@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 وی دارای كتاب های بسیاری بوده است كه غالباً به «كتاب التفسیر» وی در ردیف اول كتاب ها اشاره شده است. [[نجاشی]] تعداد كتاب های وی را این گونه فهرست كرده است: كتاب التفسیر، كتاب الناسخ و المنسوخ، كتاب قرب الاسناد، كتاب الشرائع، كتاب الحیض، كتاب التوحید و الشرك، كتاب فضائل امیرالمؤمنین، كتاب المغازی، كتاب الانبیاء، رسالة فی معنی هشام و یونس، جوابات عن مسائل سأله عنها محمد بن بلال و كتاب یعرف بالمشذر.
+=كتاب=
+تفسیر قمی نام كتابی است از علی بن ابراهیم قمی كه در این نوشته دربارة آن بحث خواهد شد. البته به نظر می رسد همان سان كه ترجمه نویسان و [[رجالیان]] گفته اند، نام كتاب وی «كتاب التفسیر» بوده است، اما به جهت تمایز آن با تفاسیر دیگر، نام وی را به عنوان مضاف الیه آورده اند. مرحوم [[سید بن طاووس]] مكرراً در «سعد السعود» از این تفسیر با نام تفسیر علی بن ابراهیم یاد كرده است<ref>سيد بن طاووس، سعدالسعود، قم،‌ منشورات الرضي، ص83-90.</ref>.
+این كتاب هم اكنون دارای دو چاپ حروفی است: یكی از این دو با تقریظ شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] و مقدمه، تصحیح و تعلیق حجت الاسلام [[سید طیب جزایری]] همراه است. به نظر می رسد از چاپ اول كتاب با این اوصاف حدود 30 سال بگذرد، چراكه تاریخ نگارش مقدمه 1386 ق و تاریخ تقریظ آقا بزرگ تهرانی اواخر عمر ایشان به سال 1387 ق است. مقدمه ای كه جزایری نگاشته است مشتمل بر معرفی مؤلف و راویان مشهور روایات كتاب است و جدا از این، به ارائة توضیحاتی دربارة تفسیر تأویلی (كه غالب مطالب كتاب بر این منوال است) و تبیین بعضی از ابهامات پرداخته است<ref>علي بن ابراهيم قمي، تفسير القمي، مقدمه و تصحيح و تعليق: سيد طيب جزايري، قم، دارالكتاب، 1/5-26.</ref>.
+چاپ دیگر این كتاب كه با حروفی چشم نواز و تصحیح مؤسسة اعلمی [[بیروت]] منتشر شده است، در سال 1412 ق انتشار یافته است. تفاوت این چاپ با چاپ قبل، جز حذف تعلیقات و از حد توضیح پاره ای از لغات و ارائة آدرس آیات و... جز آن فراتر نرفته است<ref>علي بن ابراهيم قمي، تفسير القمي، بيروت، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، 1412ق، 1991م.</ref>. جدا از این دو نسخة رایج، مرحوم آقا بزرگ تهرانی به دو نسخة چاپ سنگی اشاره كرده است كه یكی از آنها در سال 1313 ق و دیگری همراه تفسیر [[امام عسكری(ع)]] در سال 1315 ق به چاپ رسیده است<ref> الشيخ آقا بزرگ تهراني، الذريعة الي تصانيف الشيعة، بيروت، دارالاضواء، 4/302.</ref>. سید طیب جزایری در تصحیح از دو نسخة خطی دیگر هم استفاده كرده كه یكی در كتابخانة [[آیت الله حكیم]] و دیگری در كتابخانة مرحوم [[كاشف الغطاء]] بوده است.
+گرچه این تفسیر تمامی [[قرآن]] را در بر دارد، ولی از هر سوره به صورت گزینشی، آیات را تفسیر كرده است و از هیچ سوره ای فروگذار نكرده است. تفسیر در دو جلد و حدود 800 صفحه است. گرچه [[سعدالسعود]] در معرفی اش، آن را چهار جلد در دو مجلد معرفی می كند، ولی به نظر نمی رسد كه اختلاف مهمی در میان باشد. این تفسیر اهمیت بسیاری در میان تفاسیر [[شیعه]] دارد، چراكه دو ویژگی روایی بودن و اتصال به دوران حضور معصوم(ع) و [[غیبت صغری]] در كم تر تفسیر در دسترسی دیده می شود. بدون تردید در چند قرن اخیر غالب تفاسیر، بلكه همة آنها به روایاتی از این تفسیر اشاره كرده اند. این اثر، به عنوان منبع تفسیری متأخران نامبردار است<ref> بيشترين نقل از اين تفسير در كتاب تفسير الصافي، البرهان، نورالثقلين و كتاب هاي پس از اين زمان است، اما در تفاسير روض الجنان، گارز، جلاءالاذهان، تبيان و تفسير العياشي يا اصولاً نقل خاصي نشده يا بسيار اندك است.</ref>. از دیگر سوی، با توجه به ذكر اسناد روایات در خلال تفسیر و كلامی كه در مقدمة این كتاب هست، بعضی مجموعة راویان این كتاب را موثق (به توثیق عام علی بن ابراهیم) می دانند<ref>آيت الله خويي، معجم رجال الحديث، 1/49، مقدمه.</ref>. از این رو، این كتاب برای رجالیان نیز منشأ طرح بحث هایی شده است. مقدمة این كتاب نیز دربر دارندة مختصری از روایات علوی دربارة انواع علوم قرآن است. این روایات با تفصیلی بیشتر در اول [[تفسیر نعمانی]] آمده است و [[علامه مجلسی]](ره)، تمام آن را در آغاز جلد 93 [[بحارالانوار]] (چاپ ایران) نقل كرده است. رسالة محكم و متشابه منسوب به [[سید مرتضی]](ره) نیز همین روایات به ضمیمة مقدمه ای از ایشان است. با این آشنایی اجمالی، به سوی بررسی این كتاب گام برمی داریم.
 =پانویس=