جنگ ایران و عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:
=زمینه‌ی تاریخی=
=زمینه‌ی تاریخی=


از دهه‌ی 1960 به بعد، [[ایران]] و [[عراق]] در برخی زمینه‌ها از جمله حمایت متقابل از حرکت‌های براندازانه‌ی مخالفان یکدیگر و کشمکش‌های منطقه‌یی مشکلاتی جدی با هم داشته‌اند. منازعه در مورد حق استفاده از آب‌راه حیاتی شط‌‌العرب [[[اروندرود]]] یکی از این کشمکش‌ها بود که از دوره‌ی [[امپراتوری عثمانی]] همواره منشأ اختلاف و مناقشه بین دو کشور بوده است. ایران در زمان شاه [سابق] به دلیل حمایت سیاسی و نظامی [[امریکا]]، قدرت برتر و بلامنازع منطقه‌ی [[خلیج‌ فارس]] بود. شاه می‌کوشید نفوذ ایران را در سر تا سر منطقه گسترش دهد و به مناطق مورد ادعای برخی کشورهای حوزه‌ی خلیج‌ فارس حمله کند. بر این اساس، در سال 1969، معاهده‌ی سال 1937 را که در آن بر کنترل تقریباً کامل [[عراق]] بر [[شط‌‌العرب]] [اروندرود] تصریح شده بود، باطل اعلام کرد و دو سال بعد نیز سه جزیره‌ی کوچک (ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک) در نزدیکی تنگه‌ی هرمز را به تصرف درآورد.  بعدها عراق در قرارداد 1975 الجزایر، با بازتعریف مرز آبی دو کشور در آب‌راه شط‌العرب [اروندرود] بر اساس اصل تالوِگ  موافقت کرد، به این شرط که شاه از حمایت شورشیان کُرد عراقی که در [[بغداد]] آشوبی طولانی و پرهزینه به راه انداخته بودند، دست بردارد.
از دهه‌ی 1960 به بعد، [[ایران]] و [[عراق]] در برخی زمینه‌ها از جمله حمایت متقابل از حرکت‌های براندازانه‌ی مخالفان یکدیگر و کشمکش‌های منطقه‌یی مشکلاتی جدی با هم داشته‌اند. منازعه در مورد حق استفاده از آب‌راه حیاتی شط‌‌العرب اروندرود یکی از این کشمکش‌ها بود که از دوره‌ی [[امپراتوری عثمانی]] همواره منشأ اختلاف و مناقشه بین دو کشور بوده است. ایران در زمان شاه [سابق] به دلیل حمایت سیاسی و نظامی [[امریکا]]، قدرت برتر و بلامنازع منطقه‌ی [[خلیج‌ فارس]] بود. شاه می‌کوشید نفوذ ایران را در سر تا سر منطقه گسترش دهد و به مناطق مورد ادعای برخی کشورهای حوزه‌ی خلیج‌ فارس حمله کند. بر این اساس، در سال 1969، معاهده‌ی سال 1937 را که در آن بر کنترل تقریباً کامل [[عراق]] بر [[شط‌‌العرب]] [اروندرود] تصریح شده بود، باطل اعلام کرد و دو سال بعد نیز سه جزیره‌ی کوچک (ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک) در نزدیکی تنگه‌ی هرمز را به تصرف درآورد.  بعدها عراق در قرارداد 1975 الجزایر، با بازتعریف مرز آبی دو کشور در آب‌راه شط‌العرب [اروندرود] بر اساس اصل تالوِگ  موافقت کرد، به این شرط که شاه از حمایت شورشیان کُرد عراقی که در [[بغداد]] آشوبی طولانی و پرهزینه به راه انداخته بودند، دست بردارد.


‌در آن زمان، حکومت پادشاهی محافظه‌کار عربی از نقش ژاندارمی توسعه‌طلبانه‌ی شاه در خلیج ‌فارس خشمگین بودند، اما به دلیل دخالت نکردن شاه در امور داخلی‌شان، نه‌تنها در مقابل اقدامات ایران سکوت می‌کردند، بلکه همگی در برابر مخالفت‌های داخلی شدید، به ‌ویژه مخالفت گروه‌های مذهبی با شاه، از او حمایت نیز می‌کردند، طوری که حکومت عراق در پاییز 1978 بنا به درخواست شاه، [[آیت‌الله خمینی]] را پس از 13 سال تبعید از شهر [[مقدس نجف]] اخراج کرد.
‌در آن زمان، حکومت پادشاهی محافظه‌کار عربی از نقش ژاندارمی توسعه‌طلبانه‌ی شاه در خلیج ‌فارس خشمگین بودند، اما به دلیل دخالت نکردن شاه در امور داخلی‌شان، نه‌تنها در مقابل اقدامات ایران سکوت می‌کردند، بلکه همگی در برابر مخالفت‌های داخلی شدید، به ‌ویژه مخالفت گروه‌های مذهبی با شاه، از او حمایت نیز می‌کردند، طوری که حکومت عراق در پاییز 1978 بنا به درخواست شاه، [[آیت‌الله خمینی]] را پس از 13 سال تبعید از شهر [[مقدس نجف]] اخراج کرد.
confirmed، مدیران
۳۶٬۸۳۲

ویرایش