سوره مؤمنون: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سوره مؤمنون''' بیست و سومین سوره و از سوره‌های مکی [[قرآن]] است که در جزء ۱۸ قرآن جای دارد. این سوره به دلیل اشاره به ۱۵ صفت از صفات [[مؤمنان]]، [[مؤمنون]] نامیده شده است. رویگردانی از کار و سخن بیهوده، پیشتاز بودن در کارهای خیر، اشاره به داستان [[حضرت موسی(ع)]] و [[حضرت نوح(ع)]]، خلقت [[انسان]] و [[معاد]] از مباحث این سوره است.

# آيات آفاقى و انفسى [[خدا]]؛  

# هشدار در مورد [[معاد]]؛  

# سرگذشت عبرت آموز مردان الهى ؛  

# صفات برجسته ى مؤمنان<ref>تفسير قرآن مهر، ج 14، ص 21.</ref>.

# مؤمنون،  

# قد أفلح،  

# فلاح<ref>التحرير و التنوير، ج 18، ص 5.</ref>.

«سوره مؤمنون»؛ سبب نام‌گذارى آن يازده آيۀ ابتداى اين سوره است كه اوصاف و آثار و نشانه هاى مؤمنان را بيان كرده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 14، ص 23.</ref>.

«سوره قد أفلح»؛ نام‌گذاری سوره به اسم اولين عبارت مي‌باشد.

«سوره فلاح»؛ ابن‌عاشور در التحرير و التنوير اين اسم را برای اين سوره آورده است ولی علتی بر آن ذکر نکرده است<ref>التحرير و التنوير، ج 18، ص 5.</ref>. به نظر مي‌رسد به خاطر کلمه افلح در آيه اول و آيات بعدی اين سوره است که عوامل فلاح و رستگاری مؤمنين را بيان می کند.

سوره مؤمنون هزاروهشتصدوچهل كلمه دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

سوره مؤمنون چهارهزاروهشتصدودو حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

* جلب توجه به مبدأ هستى؛

* جلب توجه به [[معاد]]؛

* بيان صفات مؤمنان<ref>تفسير قرآن مهر، ج 14، ص 24.</ref>.

سوره مؤمنون چنان كه از نامش پيدا است بخش مهمى از آن سخن از اوصاف برگزيده مؤمنان است. سپس بحث هايى در زمينه اعتقاد و عمل بيان مى كند كه تكميل كننده آن صفات مى باشد. روی هم رفته مجموع مطالب اين سوره را مى توان به چند بخش تقسيم كرد:

بخش اول كه از آيه قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ آغاز مي‌شود تا چندين آيه بعد بيانگر صفاتى است كه مايۀ فلاح و رستگارى مؤمنان است و خواهيم ديد اين اوصاف آن قدر حساب شده و جامع است كه جنبه هاى مختلف زندگى فردى و اجتماعى را تحت پوشش خود قرار مى دهد.

و از آنجا كه خمير مايه همه آنها [[ايمان]] و [[توحيد]] است در بخش دوم به نشانه هاى مختلف خداشناسى، و آيات آفاقى و انفسى پروردگار در پهنه عالم هستى، اشاره كرده، و نمونه هايى از نظام شگرف عالم آفرينش را در آسمان و زمين و آفرينش انسان و حيوانات و گياهان بر مى شمارد.

و براى تكميل جنبه هاى عملى در بخش سوم به شرح سر گذشت عبرت انگيز جمعى از پيامبران بزرگ همچون [[نوح(ع)]]، [[هود(ع)]]، [[موسى(ع)]]، [[عيسى(ع)]] پرداخته فرازهايى از زندگى آنها را بيان مى كند.

در بخش چهارم روى سخن را به مستكبران كرده، و با دلائل منطقى و گاه با تعبيرات تند و كوبنده به آنها هشدار مى دهد، تا دل‌هاى آماده به خود آيد و راه بازگشت به سوى خدا را پيدا كند.

در بخش پنجم بحث هاى فشرده اى درباره معاد بيان كرده است.

و در بخش ششم از حاكميت [[خداوند]] بر عالم هستى و نفوذ فرمانش در همه جهان سخن مى گويد.

سرانجام در بخش هفتم باز هم سخن از [[قيامت]]، حساب، جزا و پاداش نيكوكاران و كيفر بدكاران به ميان مى آورد، و با بيان هدف آفرينش انسان سوره را پايان مى دهد. و به اين ترتيب محتواى اين سوره مجموعه اى است از درسهاى اعتقادى و عملى، و مسائل بيداركننده و بيان خط سير مؤمنان از آغاز تا پايان<ref>تفسير نمونه، ج14، ص 191- 190.</ref>.  

[[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر روايت كرده است كه «هر كه سوره مؤمنون را بخواند، فرشتگان در [[روز قيامت]] او را به [[روح]] و ريحان و آنچه موجب چشم روشنى است، بشارت مي‌دهند».

[[امام صادق(ع)]] فرمود «هر كه سوره مؤمنون را بخواند و در هر [[جمعه]] تكرار كند، [[خداوند]] كار او را به سعادت ختم مي‌كند و در [[بهشت]] برين با [[انبياء]] و [[مرسلين]] است<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 17، ص 28.</ref>».

سوره مؤمنون بعد از [[سوره انبياء]] در مكه [[نازل]] گرديده است، بنابراين به نظر مى آيد حدود سالهاى هشت [[بعثت]] نازل شده باشد<ref>تفسير أحسن‌الحديث، ج 7، ص 93.</ref>.

ظاهرا [فضا و] شأن نزولى براى سوره مؤمنون نقل نشده است بلكه ضرورت موقع ايجاب مى كرده كه در تداوم [[وحى]] آسمانى، اين مطالب ارزنده يادآورى و بيان شود تا مؤمنان بدانند، [[ايمان]] تنها با زبان كافى نيست بلكه لازمه اش عمل است و نيز آنها و [[كافران]] بدانند كه [[كفر]] و [[شرك]] و اعمال ناشايست در دنيا و آخرت پيامد ناگوارى دارد<ref>تفسير أحسن‌الحديث، ج 7، ص 94.</ref>.  

=ويژگي=

مؤمنون جزو [[سور مئين]] (صد آيه ای ها) است [[ابن قتيبه]] می گويد سور مئين سوره هايی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمده اند علت نامگذاری اين سوره ها به [[مئين]] نزديک بودن تعداد آيه های اين سوره ها به عدد صد می باشد<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141</ref>. گفته شده اين سوره ها عبارتند از «[[بنی إسرائيل]]، [[كهف]]، [[مريم]]، [[طه]]، [[أنبياء]]، [[حج]] و مؤمنون»<ref>]دراسة حول القرآن الکريم، ص ۳۷.</ref>. برخی ديگر نيز سور مئين را سوره های «[[توبه]]، [[نحل]]، [[هود]]، [[يوسف]]، [[کهف]]، [[بنی اسرائيل]]، [[انبياء]]، [[طه]]، [[مؤمنون]]، [[شعراء]] و [[صافات]]» ذکر کرده اند<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>.

روايتى است كه از [[رسول خدا(ص)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئين را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34</ref>.

[[رده:قرآن‌شناسی]]

[[رده:سوره‌های مکی]]