۸۸٬۱۲۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره انبیاء'''از [[سورههای مکی]] [[قرآن]] است . نامگذاری این سوره به نام انبیاء به دلیل وجود نام شانزده [[پیامبر]] در آن است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]] و غفلتزدایی از مردم است. | '''سوره انبیاء'''از [[سورههای مکی]] [[قرآن]] است. نامگذاری این سوره به نام انبیاء به دلیل وجود نام شانزده [[پیامبر]] در آن است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]] و غفلتزدایی از مردم است. | ||
آیات ۸۷ و ۸۸ این سوره که به آیه [[نماز غفیله]] یا [[ذکر یونسیه]] معروف است و آیه ۱۰۵ که بر [[ارث]] بردن زمین توسط صالحان اشاره دارد، از آیات مشهور این سوره است. | آیات ۸۷ و ۸۸ این سوره که به آیه [[نماز غفیله]] یا [[ذکر یونسیه]] معروف است و آیه ۱۰۵ که بر [[ارث]] بردن زمین توسط صالحان اشاره دارد، از آیات مشهور این سوره است. | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
=مفهوم کلی سوره= | =مفهوم کلی سوره= | ||
# یادآورى یگانگى [[خدا]]؛ | #یادآورى یگانگى [[خدا]]؛ | ||
# یاد كرد [[رستاخیز]]؛ | #یاد كرد [[رستاخیز]]؛ | ||
# | #بخشهایى از زندگى مبحث پیامبر الهى<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 135.</ref>. | ||
=اسامی سوره= | =اسامی سوره= | ||
# انبیاء، | #انبیاء، | ||
# إقترب<ref>جمال القراء و كمال الإقراء، ج 1، ص 199.</ref>. | #إقترب<ref>جمال القراء و كمال الإقراء، ج 1، ص 199.</ref>. | ||
=علت نامگذاری= | =علت نامگذاری= | ||
# «سوره أنبیاء»؛ در این سوره از مجموع بیستوشش پیامبرى كه نامشان در قرآن آمده به داستان شانزده نفر از آنها اشاره شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. | #«سوره أنبیاء»؛ در این سوره از مجموع بیستوشش پیامبرى كه نامشان در قرآن آمده به داستان شانزده نفر از آنها اشاره شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. | ||
# «سوره إقترب»؛ به دلیل اینکه این سوره با عبارت «إقترب» آغاز شده است و روایاتی هم در تسمیه سوره به این نام وجود دارد<ref>همانند روایتی از پیامبر ص در التفسیر الكبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، ج 4، ص 273.</ref>. | #«سوره إقترب»؛ به دلیل اینکه این سوره با عبارت «إقترب» آغاز شده است و روایاتی هم در تسمیه سوره به این نام وجود دارد<ref>همانند روایتی از پیامبر ص در التفسیر الكبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، ج 4، ص 273.</ref>. | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | =تعداد آیات و کلمات و حروف= | ||
* سوره انبیاء صدودوازده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 6، ص 268.</ref>. | *سوره انبیاء صدودوازده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 6، ص 268.</ref>. | ||
* سوره انبیاء هزاروصدوشصتوهشت کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات | *سوره انبیاء هزاروصدوشصتوهشت کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است) | ||
* سوره انبیاء چهارهزاروهشتصدونود حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف | *سوره انبیاء چهارهزاروهشتصدونود حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | ||
* | * | ||
=اهداف و آموزهها= | =اهداف و آموزهها= | ||
هدفهاى اساسى سوره انبیاء عبارت اند از: | |||
# توجه به یگانگى [[خدا]]؛ | #توجه به یگانگى [[خدا]]؛ | ||
# توجه به [[معاد]]؛ | #توجه به [[معاد]]؛ | ||
# توجه به [[رسالت]] پیامبران الهى<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 138.</ref>. | #توجه به [[رسالت]] پیامبران الهى<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 138.</ref>. | ||
=محتوا و موضوعات= | =محتوا و موضوعات= | ||
محتوا و موضوعات سوره انبیاء بر محور مطالب ذیل | محتوا و موضوعات سوره انبیاء بر محور مطالب ذیل میچرخد: | ||
این سوره چنان كه از نامش پیدا است، سوره [[پیامبران]] است، چرا كه نام شانزده پیامبر، بعضى، با ذكر فرازهایى از حالاتشان و بعضى تنها به صورت اشاره در این سوره آمده است ([[موسى]] | این سوره چنان كه از نامش پیدا است، سوره [[پیامبران]] است، چرا كه نام شانزده پیامبر، بعضى، با ذكر فرازهایى از حالاتشان و بعضى تنها به صورت اشاره در این سوره آمده است ([[موسى]]، ها[[هارون|رون]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، ذوالكفل، ذاالنون، زكریا و یحیى علیهمالسلام). بنا بر این تكیه بحثهاى مهم این سوره بر روى برنامههاى انبیاء است. علاوه بر اینها پیامبران دیگرى هستند كه نامشان صریحا در این سوره برده نشده ولى پیرامون آنها سخنى آمده است (مانند [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[حضرت مسیح(ع)]] )؛ | ||
از این گذشته ویژگى | از این گذشته ویژگى سورههاى مكى كه از عقائد دینى، مخصوصا از مبداء و [[معاد]] سخن مىگوید، كاملا در این سوره منعكس است؛ | ||
در این سوره از وحدت خالق و اینكه جز او معبود و آفریدگارى نیست و نیز از آفرینش جهان بر اساس هدف و برنامه، و وحدت قوانین حاكم بر این عالم و همچنین وحدت سرچشمه حیات و هستى، و نیز وحدت موجودات در برنامه فنا و مرگ، بحث به میان آمده است؛ | در این سوره از وحدت خالق و اینكه جز او معبود و آفریدگارى نیست و نیز از آفرینش جهان بر اساس هدف و برنامه، و وحدت قوانین حاكم بر این عالم و همچنین وحدت سرچشمه حیات و هستى، و نیز وحدت موجودات در برنامه فنا و مرگ، بحث به میان آمده است؛ | ||
خط ۸۷: | خط ۸۸: | ||
=زمان و فضای نزول= | =زمان و فضای نزول= | ||
* سوره انبیاء در حدود سال دوازدهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | *سوره انبیاء در حدود سال دوازدهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | ||
* | * | ||
* سوره انبیاء اندكى پیش از هجرت (حدود سال دوازدهم بعثت) نازل گردید و این برهه تاریخى زمانى بود كه مكّیان در اوج تكبّر و بى اعتنایى به قرآن به سر مى بردند و سوره همین [[كافران]] را به نزدیك شدن عذاب تهدید كرد و همانند سایر | *سوره انبیاء اندكى پیش از هجرت (حدود سال دوازدهم بعثت) نازل گردید و این برهه تاریخى زمانى بود كه مكّیان در اوج تكبّر و بى اعتنایى به قرآن به سر مى بردند و سوره همین [[كافران]] را به نزدیك شدن عذاب تهدید كرد و همانند سایر سورههاى مكى به تثبیت امور اعتقادى (توحید، نبوت، معاد)<ref>اهداف كل سوره، ج 1، ص 411.</ref> پرداخته است. به گفته [[علامه طباطبایى]] غرض این سوره تثبیت [[نبوت]] است كه آن را بر پایه توحید و معاد بنا نهاده است<ref>المیزان، ج 14، ص 245.</ref>. این سوره با بیان اوصاف پیامبران پیشین، اتهامات [[مشركان]] به [[پیامبر اكرم(ص)]] را رد كرده و تأكید مى كند كه آن حضرت نیز داراى همان ویژگیها و رسالت او نیز هماهنگ با رسالت آنان است. به نظر مى رسد بیان احوال پیامبران در این سوره با این هدف است كه پیامبر اسلام را براى بر دوش كشیدن بار سنگین رسالت آماده سازد<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | ||
* | * | ||
=ویژگی= | =ویژگی= | ||
سوره انبیاء جزو [[سور مئین]] (صد آیه | سوره انبیاء جزو [[سور مئین]] (صد آیه ایها) است [[ابن قتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از سور طوال آمده اند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سورهها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء ، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سورههای «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده اند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
روایتى است كه از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جاى [[تورات]] و | روایتى است كه از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جاى [[تورات]] و سورههاى مئین را به جاى [[انجیل]] و سورههاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سورههاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
[[بخارى]] از [[ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سورههاى: بنى اسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سورهها از سورههاى كهن اول است، و از دیرینهها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | [[بخارى]] از [[ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سورههاى: بنى اسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سورهها از سورههاى كهن اول است، و از دیرینهها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | ||
خط ۱۰۸: | خط ۱۱۰: | ||
{{پانویس|2}} | {{پانویس|2}} | ||
[[رده: | [[رده: قرآن]] | ||
[[رده:سورههای | [[رده: سورههای قرآن]] |