محمد علی آذرشب

محمدعلى آذرشب (متولد 1326ش)، پژوهشگر ایرانی زبان و ادبیات عربی، مؤلف، مترجم، استاد دانشگاه تهران، عضو کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین‌الملل

ولادت

وی در سال 1326ش، از پدرى بوشهرى و مادرى لارى در كربلا به دنيا آمد.

تحصیلات

تحصيلات ابتدايى و متوسطه را در دبستان و دبيرستان مُخَيَّم (خيماه) به پایان برد و سپس در دانشكده فنى بغداد در رشته راه و ساختمان (عمران) پذيرفته شد. وى در سال دوم تحصيلى به علت شرايط سياسى و ورودش به فعالیت‌های اجتماعى - دينى از تحصيل در آن دانشكده محروم شد و از آن پس به تقاضاى علامه سيد‌ ‎مرتضى عسكرى كه آن زمان سرپرستى دانشكده اصول دين و مدارس امام جواد(ع) در بغداد را بر عهده داشت، به تدريس فيزیک و شيمى در دبيرستان امام جواد(ع) پرداخت و هم‌زمان، به تحصيل در دوره شبانه دانشكده اصول دين مشغول شد و...

سرانجام وى توانست دوره ليسانس دانشكده اصول دين را به اتمام برساند. فضاى ناامن و پليسى بغداد، سرانجام استاد آذرشب را مجبور به مهاجرت به بغداد كرد و او دو سال به‌صورت مخفيانه در آنجا زيست و سپس با مشكلاتى به سوريه رفت و پس از مدت كوتاهى به ایران آمد. او در ایران پس از اتمام خدمت سربازى به استخدام آموزش و پرورش منطقه 12 تهران درآمد و پس از سال‌ها تدريس و گذراندن دوره فوق ليسانس زبان و ادبيات عرب در دانشگاه تهران، در سال 1353 به‌عنوان مدرس برای تدريس به دانشگاه تهران منتقل شد.

او در سال 1362ش، مدرک دكتراى علوم قرآن و حديث را گرفت و بعد از سال‌ها تدريس و طى مراتب استاديارى و دانشيارى به رتبه استادى نايل شد.

فعالیت ها

او علاوه بر تدريس و تأليف و ترجمه، مسؤولیت‌هاى اجرايى متعددى مانند معاون آموزشى و همچنين معاون پژوهشى دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران، رايزنى فرهنگى جمهوررى اسلامى در سودان (خارطوم) و در دمشق (سوريه) و معاون بين‌الملل مجمع تقريب بين مذاهب اسلامى را بر عهده گرفته است.

دكتر آذرشب عضو آكادمى زبان عربى سوريه، اتحاديه نویسندگان عرب (دمشق)، عضو هيئت مؤسس و هيئت امناى دانشكده اصول دين، عضو مجمع عمومى مجمع جهانى تقريب بين مذاهب اسلامى و نيز عضو مجمع جهانى زبان عربى در بيروت است. نشريه‌هاى رسالة التقريب، ثقافتنا و ثقافة التقريب از آغاز تأسيس با مسؤولیت و سردبيرى وى منتشر شده است.

تالیفات

از دكتر آذرشب تاكنون بيش از پنجاه کتاب و ده‌ها مقاله علمى در ایران و جهان اسلام منتشر شده است.

او، از پژوهشگران بسيار فعال در عرصه ترجمه متون اسلامى از زبان فارسی به زبان عربى است. نگارش دكتر آذرشب در زبان عربى، نه عوامانه است و نه به شيوه عربى قديم، بلكه عالمانه و فصيح و به سبک عربى معاصر است. او بسيارى از آثار انديشمندان اسلامى مانند علامه طباطبايى، امام خمینى، استاد شهيد مطهرى، مقام معظم رهبرى و... را به زبان عربى معاصر ترجمه كرده است.