سازمان دیانت ترکیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سازمان دیانت ترکیه''' مهمترین و | '''سازمان دیانت ترکیه''' مهمترین و بزرگترین نهاد دینی دولتی کشور اسلامی [[ترکیه]] است. | ||
=سازمان امور | ==تاریخچه تأسیس== | ||
در دوران خلافت عثمانی امور دینی به سازمانی به نام "مشیخت" محول شده بود. ریاست سازمان مذکور به عهده شیخ الاسلام بود. در سال 1920 این گونه امور به وزارتخانه‌ای به نام "وزارت مشیخت، شریعت و اوقاف" واگذار گردید. | |||
در 3 مارس 1924 با هدف تفکیک امور دینی از سیاست، وزارت مذکور منحل گردید و به جای آن سازمانی به نام "ریاست امور دینی" مطابق ماده واحده 429 ایجاد گردید. این سازمان وابسته به نخست‌وزیری می‌باشد. اولین رییس سازمان فردی به نام "محمد رفعت افندی بره چی زاده" بود و ریاست کنونی آن با آقای محمد نوری ییلماز است. | |||
در | در سال 1924 ریاست امور دینی عبارت بود از: "رییس، هیأت مشاوره و مأموران مرکز". در سال 1927 به تشکیلات مذکور بخش‌های دیگری اضافه گردید از جمله: ریاست هیأت بررسی مصاحیف (کتب)، مدیریت مؤسسات دینی و واحدهای مدیریت مأموران و سجل و مدیریت اوراق و تحریرات. | ||
در | با تصویب قانون شماره 5634 در 20 نیسان 1950 ریاست امور دینی با توجه به شرایط روز تجدید ساختار شد. مطابق قانون اساسی بعضی از واحدهای تشکیلات مرکز تغییر یافت، معاونت ریاست سازمان ایجاد گردید، دو مدیریت به نام‌های مدیریت خادمان (امور) خیریه و مدیریت انتشارات به تشکیلات مذکور اضافه گردید. مضاف بر این، برای اولین بار نهاد واعظین سیار به وجود آمد و بدین ترتیب کلیه واعظین به عنوان کادر حقوق بگیر شناخته شدند. در سال 1951 نیز واحد حسابداری سرمایه گردان انتشارات دینی وابسته به مدیریت انتشارات سازمان ایجاد گردید. | ||
در | در تاریخ 1965 مطابق قانون شماره 633 (مربوط به تشکیلات و وظایف ریاست امور دینی) اصلاحات دیگری در امورسازمان داده شد. براساس قانون مذکور، مأموران سازمان با عنوان "مجریان امور مربوط به مسایل اعتقادی، عبادت و اخلاق، تنویر اجتماع در امور دینی و اداره مکان‌های عبادت (مساجد) شناخته شدند. در واقع تغییرات جدید در سازمان مذکور با تصویب قانون بالا ایجاد شد. | ||
سازمان دیانت از تاریخ تصویب قانون اساسی 1982، همان طور که در اصل مذکور ذکر گردیده، وظایف دینی خود را در داخل و خارج از کشور انجام می‌دهد. به عبارتی، با رعایت لاییسم و همسو با دولت و به دور از مسایل سیاسی انجام وظیفه می‌نماید. | |||
==تشکیلات سازمان دیانت== | |||
سازمان دیانت متشکل از تشکیلات مرکز، شهرستان‌ها و خارج از کشور می‌باشد. | |||
===تشکیلات مرکز=== | |||
تشکیلات مرکز عبارتند از: رییس، معاون و واحدهای ذیل الذکر: | |||
1. واحدهای اصلی: | |||
1ـ1. شورای عالی امور دینی | |||
این شورا عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان است که از یک رییس و 15 عضو و به تعداد کافی کارشناس تشکیل می‌شود. خط مشی سازمان از طریق این نهاد مشخص می‌شود. پاسخ‌های دینی نیز به عهده این نهاد می‌باشد. در امور دینی تحقیق و بررسی می‌کند و انتشار آثار سازمان با تصویب آن صورت می‌پذیرد. | |||
2ـ1. مؤسسه بررسی قرآن | |||
این مؤسسه عهده‌دار بررسی امور مربوط به انتشار قرآن است. به عبارتی، چاپ هر نوع قرآن به مجوز آن نیازمند است و بدون تأیید مؤسسه مذکور انتشار قرآن اعم از این که از طرف سازمان یا انتشارات دیگر باشد ممکن نیست. این مؤسسه در مورد قرآن تحقیقات علمی نیز انجام می‌دهد. | |||
3ـ1. ریاست دایره خدمات دینی | |||
این دایره امور مربوط به توضیح مسایل دینی را عهده‌دار است. مسایلی از قبیل تعیین اوقات نماز، ایام دینی، هلال ماه و... به عهده اداره مذکور است. | |||
4ـ1. ریاست آموزش دینی | |||
این دایره امر آموزش دینی افراد شاغل در سازمان را به عهده دارد. این آموزش سالانه بوده و افراد آموزش دیده با هدف شغلی در کلاس‌ها حضور می‌یابند. امور مربوط به کلاس‌های قرآن نیز به عهده دایره مذکور است. | |||
5ـ1. ریاست دایره حج | |||
برنامه‌ریزی و اجرای کلیه امور مربوط به انجام حج و عمره حجاج بیت الله الحرام در داخل و خارج از کشور با دایره مذکورمی باشد. این اداره در اجرای هدف فوق با سایر ارگان‌ها و مؤسسات نیز همکاری می‌کند. | |||
6ـ1. ریاست بخش انتشارات دینی | |||
انجام امور مربوط به انتشارات دینی (اعم از سمعی بصری، چاپ و...) به عهده بخش مذکور است. خدمات کتابخانه‌ای سازمان نیز با اداره فوق می‌باشد. | |||
7ـ1. ریاست دایره روابط خارجی | |||
ارائه خدمات دینی برای ترک‌ها (اعم از اتباع ترکیه و کشورهای ترک زبان) با دایره مذکور می‌باشد. اجرای امور مرتبط با خدمات مذکور، برگزاری سمینارها و تشکیل کلاس برای افراد اعزامی به خارج، راهنمایی هیأت‌ها، گروه‌ها و افرادی که ازخارج آمده‌اند و با سازمان مذکور ارتباط برقرار می‌کنند به عهده این بخش است. | |||
2. واحدهای مشورتی و بازرسی | |||
1ـ2. دایره بازرسی | |||
2ـ2. دایره مشاوره حقوقی | |||
3ـ2. ریاست دایره تحقیق، برنامه‌ریزی و هماهنگی | |||
3. واحدهای پشتیبانی | |||
1ـ3. ریاست دایره پرسنلی (کارگزینی) | |||
2ـ3. ریاست دایره اداری ـ مالی | |||
3ـ3. مدیریت به کاراندازی سرمایه گردان | |||
4ـ3. کارشناسی دفاع اجتماعی | |||
5ـ3. مدیریت روابط عمومی و مطبوعاتی | |||
6ـ3. مدیریت مرکز اطلاع رسانی | |||
7ـ3. مدیریت خدمات فنی | |||
===تشکیلات شهرستان‌ها=== | |||
تشکیلات سازمان امور دیانت در شهرستان‌ها متشکل از: مفتی‌گری‌های استان‌ها و شهرها و مدیریت‌های مرکز آموزش می‌باشد. | |||
1. مفتی‌گری‌ها | |||
مراکز مفتی‌گری در استان‌ها و شهرستان‌ها تشکیل می‌یابند. | |||
در مفتی‌گری‌های استان‌ها: مفتی استان، معاون مفتی، مدیر شعبه، واعظ، مدیر کلاس قرآن، بازرس، کارشناس، متصدی، معلم کلاس قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و دیگر پرسنل لازم حضور دارند. | |||
در مراکز مفتی‌گری شهرستان‌ها: مفتی شهرستان، واعظ، متصدی، کارشناس، معلم قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و... مشغول هستند. | |||
2. مدیریت‌های مراکز آموزشی | |||
مراکز آموزشی سازمان دیانت در شهرهای آنتالیا، بولو (Bolu)، الازیق (Elazig§)، ارض روم، کاستامنو، قونیه، استانبول، مانیسا و ترابوزان مستقر هستند. در مراکز آموزشی افرادی چون مدیر مرکز، معلم، کارشناس، متصدی و... مشغول می‌شوند. | |||
===تشکیلات خارج از کشور=== | |||
سازمان دیانت در کشورهایی فعالیت دینی دارد که اتباع ترکیه در آنها زیادند یا ترک زبان هستند. تشکیلات سازمان درسفارتخانه‌های ترکیه با عنوان رایزنی به امور دینی و در کنسولگری‌های آن با عنوان وابسته امور دینی مستقرند. | |||
==خدمات مهم سازمان دیانت== | |||
===تشکیل نهاد عالی امور دینی === | |||
این نهاد به عنوان عالی‌ترین ارگان تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان دیانت است. نهاد مذکور دارای کمیسیون‌های فتوا، انتشارات دینی و مطبوعات، خدمات دینی و ارشاد و موضوعات می‌باشد. سالانه به حدود 1000 سؤال دینی به طور مکتوب پاسخ می‌دهد. به طور شفاهی نیز به سؤالات دینی "استفتائات" جواب لازم می‌دهد. | |||
در | ===برگزاری اجلاس‌های مشورتی دینی=== | ||
سازمان دیانت از تاریخ تأسیس تاکنون دو بار در سال‌های 93 و 98 در آنکارا اجلاس‌های مشورتی دینی تشکیل داده است. در اجلاس اخیر از پاتریک‌های ارمنی، رومی، سوریانی و فنری (از مسیحیانی که در دوره عثمانی کار ترجمه را عهده‌دار بودند) و خاخام‌های ترکیه و تعدادی نیز از خارج جهت شرکت در آنها دعوت شده بود. | |||
هدف از برگزاری اجلاس‌های مذکور روشن ساختن اذهان عمومی در مورد مسایل دینی بود. در اجلاس 98 سه کمیسیون تشکیل شده بود. کمیسیون دیالوگ ادیان، کمیسیون حل مسایل ایجاد شده از تفسیرهای مختلف دینی و کمیسیون آموزش دینی. در اجلاس مذکور 39 تصمیم با ماهیت استشاری به تصویب اعضاء رسید. | |||
===برگزاری اجلاس مشترک دینی=== | |||
با کشورهای ترک زبان، کشورهای بالکان ـ قفقاز و جمعیت‌های ترک و مسلمان با هدف یافتن راه حل‌های مشورتی در خصوص خدمات دینی. | |||
=== | ===ایجاد بنای مساجد براساس یک نقشه و طرح واحد=== | ||
براساس قانون شماره 3194 (در مورد عمران مساجد) و ماده ضمیمه آن (به شماره 4380) مصوب اول آگوست 1998 و همچنین ماده 23479 مصوب 30/9/98، مساجد باید با توجه به نیاز و شرایط محل ساخته شوند و پلان آنها نیز از لحاظ منظر با سایر مساجد همگونی داشته باشد. مساحت مساجد کوچک 2500 مترمربع، مساجد متوسط (مساجد سمت) 5000 مترمربع و مساجد بزرگ مرکزی 10000 متر مربع خواهد بود. | |||
سازمان | ===اداره امور مساجد === | ||
مطابق ماده 35 قانون شماره 633 مصوب 1998، تأسیس مساجد با اجازه سازمان دیانت ممکن است. اداره امور آن نیز به عهده آن سازمان است. مساجدی که بدون اخذ اجازه از سازمان مذکور جهت برگزاری عبادت ایجاد شده‌اند، در ظرف سه ماه به آن سازمان تحویل داده خواهند شد. | |||
== | ===اداره مرکز تحقیق، توسعه و اسناد (AR-GED)=== | ||
این مرکز وابسته به مؤسسه عالی امور دینی سازمان دیانت می‌باشد. در تاریخ 1996 تأسیس شد. به شبکه اینترنت متصل است. اطلاعات مربوط به سازمان، فعالیت‌های سازمان، اوقات نماز، انتشارات سازمان، مسایل مربوط به حج، استفتائات دینی و خبررسانی میان تشکیلات سازمان از طریق شبکه مذکور قابل دریافت است. | |||
=== | ===مدیریت مرکز تحقیق و دیالوگ بین‌المللی=== | ||
این مرکز پیرو مصوبه اجلاس "اسلام آور آسیا" توسط سازمان دیانت ایجاد شد. برقراری نشست‌های متوالی با صاحب‌نظران ادیان دیگر از وظایف مرکز مذکور است. ابراز تبریکات مربوط به میلاد حضرت عیسی (ع) نیز با آن مرکز می‌باشد. برگزاری کنگره سال 1999 این مرکز که در آن مقرر شد: | |||
1ـ فعالیت‌های اجرایی دنیای مسیحیت پیگیری و از طریق انتشارات لازم، اطلاعات مربوط به ترکیه به صورت سمعی و بصری برای میهمانان خارجی ترکیه فراهم گردد. | |||
2ـ از طریق مأموران سازمان امر آگاه سازی توریست‌های دنیای مسیحیت با تکیه بر مهمان پروری سنتی ترکیه و اصول خوشبینانه دین اسلام دنبال شود. | |||
سازمان | ===خدمات دینی=== | ||
سازمان دیانت با رعایت اصول قانون اساسی و به دور از هرگونه نگرش سیاسی، امر تبلیغ و انتشار اصول عالیه دینی از قبیل اتحاد، برابری، فداکاری، تعاون، برابری، محبت، احترام، خوشبینی، حمایت و... در میان انسان‌ها را عهده‌دار است. ارشاد و راهنمایی مردم از لحاظ معنوی و معادی و ایضاح آن در مورد | |||
چیزهایی که موجب تضعیف نظم جامعه (شراب، قمار، موادمخدر، روابط غیراخلاقی و...) می‌شوند نیز از اقدامات سازمان می‌باشد. فعالیت‌های دینی علاوه بر مساجد در مدارس، بیمارستان‌ها، زندان‌ها، کارخانجات، کوی دانشجویی، خانه سالمندان، مهدهای کودک و... (در صورت درخواست آنها) انجام می‌پذیرد. مضاف بر آن برگزاری کنفرانس به ویژه در شرق و جنوب شرقی ترکیه از فعالیت‌های سازمان می‌باشد. حضور در رادیو و تلویزیون‌های محلی با هدف ارشاد مردم از دیگر اقدامات سازمان است. برقراری برنامه‌های ارشاد و وعظ در ماه مبارک رمضان، ایام مبارک و میلاد حضرت پیامبر و... نیز توسط مبلغان سازمان انجام نمی‌گیرد. خدمات سازمان منحصر به موارد بالا نیست بلکه در زمینه‌های مختلف دینی حضور سازمان ملموس است، حضور در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های الهیات و مدارس امام خطیب، خطبه‌های نماز و... از جمله خدمات دیگر آن سازمان است. | |||
=== | ===خدمات آموزشی=== | ||
1ـ فعالیت‌های آموزشی دینی متعدد | |||
سازمان دیانت خدمات آموزشی دینی را در مناطق مختلف دنبال می‌کند. به طوری که حدود 3683 کلاس آموزش قرآن، حفظ سوره‌های نماز و دعا و اطلاعات مختصر دینی برقرار کرده است. فعالیت‌های آموزشی سازمان به صورت سمعی و بصری است. تهیه کاست‌های مربوط به قرآن، وعظ و... فیلم‌های کارتونی آموزش دینی برای کودکان، سریال‌ها و فیلم‌های مستند، برنامه‌های آماده برای پخش از رادیو و تلویزیون، برنامه‌های سمعی و بصری موسیقی مذهبی، پخش سمعی و بصری برنامه‌های دینی از کانال‌های تلویزیونی خصوصی و دولتی، به ویژه از کانال TRT4 در خلال ساعت‌های 23ـ21 شنبه‌ها از جمله فعالیت‌های آموزشی سازمان می‌باشد. | |||
2ـ کلاس‌های ویژه آموزش پرسنل سازمان | |||
در 9 مرکز آموزش سازمان امر تعلیم پرسنل شاغل در مناطق مختلف انجام می‌پذیرد. در مدت 3 سال تعداد 4648 نفر در مراکز آموزشی مذکور آموزش دیده‌اند. علاوه بر این، دو مرکز آموزشی استانبول و قونیه به عنوان مراکز ویژه آموزشی تعیین شده‌اند. در مراکز مذکور از سال 1976 تاکنون تعداد 531 نفر آموزش دینی به عنوان شغل دیده‌اند. در کلاس‌های مذکور پرسنلی که از دانشکده‌های الهیات فارغ‌التحصیل شده‌اند مدت 5ـ2 سال به امر یادگیری تخصصی دین مشغول می‌شوند و افراد موفق با عنوان مفتی و واعظ منصوب می‌شوند. | |||
3ـ برقراری کلاس‌های مربوط به اذان و خطابه | |||
کلاس‌های مذکور با هدف آموزش اذان خوانی با صدای خوش و همچنین ایراد خطابه و سخنرانی به شیوه امام خطیب‌ها تشکیل می‌گردند. تاکنون حدود 1051 نفر مؤذن و 5678 نفر امام خطیب از کلاس‌های مذکور فارغ‌التحصیل شده‌اند. | |||
=== | ===خدمات انتشاراتی=== | ||
سازمان در مورد مسایل دینی فعالیت‌های انتشاراتی، سمعی و بصری و… را به صورت مداوم انجام می‌دهد. به طوری که تاکنون 434 اثر در زمینه‌های علمی، ادبی، آموزشی، مرجع، عمومی، کودک، بزرگان ترک، اسلام، کتاب‌های جیبی و آثارهنری منتشر ساخته است. | |||
از طرف دیگر اداره انتشارات دینی سازمان، با هدف حراست از فرهنگ ترک حدود 3 میلیون اثر را به 14 زبان (ترکی، عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، آذری، قزاقی، ازبکی، قرقیزی، تاتاری، ترکمنی، روسی، آلبانیایی و گرجی) منتشر ساخته و به کشورهای مختلف ارسال داشته است. | |||
در پایان سال 1999 چاپ و انتشار یک میلیون اثر دیگر نیز برنامه‌ریزی شد. | |||
تقویم 12 برگی نیز در حدود 5/2 میلیون عدد در حال چاپ می‌باشد. تقویم‌های دیواری مذکور در کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین در داخل کشور توزیع می‌شود. | |||
سازمان علاوه بر آثار مذکور، ماهنامه، مجله کودکان و فصلنامه نیز دارد. این آثار به طور مرتب منتشر و توزیع می‌گردند. بروشورهایی نیز از طرف سازمان با عناوین "اسلام راه سعادت" با تیراژ 600 هزار و "مساجد ما" با تیراژ 245 هزار نسخه منتشر می‌گردد. این بروشورها مجانی هستند. | |||
===خدمات مربوط به حج و عمره === | |||
کلیه امور مربوط به حج از تاریخ 1979 به سازمان دیانت محول شده است. آژانس‌های سیاحتی نیز مطابق مصوبه هیأت وزیران (مورخ 1988) می‌توانند زیر نظر سازمان دیانت امر انتقال و انجام امور مربوط به اعزام حجاج به عربستان را عهده دارگردند. این سازمان در مورد حجاج کشورهای دیگر نیز به مقامات عربستان توصیه‌های لازم را می‌نماید. ارائه خدمات بهداشتی نیز از اقدامات سازمان برای حجاج بیت الله الحرام می‌باشد. به طوری که در شهرهای مکه، مدینه و عرفات و منی مراکز بهداشتی سازمان مستقر می‌شوند. این مراکز کلیه معالجات حتی اعمال جراحی را نیز انجام می‌دهند. حجاج کشورهای دیگر نیز می‌توانند از خدمات بهداشتی سازمان بهره‌مند شوند. | |||
انجام عمره تا سال 1984 به صورت آزاد بوده است. با تصویب هیأت وزیران در تاریخ مذکور امور مربوط به اعزام عمره به سازمان دیانت محول شد. امور مربوط به عمره مقید به زمان و مکان خاصی نیست. | |||
سازمان | ===نشست‌های ناحیه‌ای=== | ||
سازمان دیانت با هدف ارزیابی عملکردهای خود و حل مسایل مشابهی که در جریان اجرای خدمات خود با آنها مواجه می‌شود، در نواحی مختلف ترکیه نشست‌هایی را با مشارکت مفتی‌ها، واعظان و مأموران دینی خود تشکیل داده است. | |||
===گردهمایی رؤسا و اعضای هیأت علمی دانشکده‌های الهیات=== | |||
سازمان به منظور تبادل نظر رؤسا و اعضای هیأت دانشکده‌های الهیات و مدیران مدارس عالی دینی سازمان در سال‌های 1996 و 1998 نشست‌های مشترکی را ترتیب داد. این نشست‌ها در آنکارا برگزار شدند. | |||
=== خدمات | ===خدمات رایانه‌ای=== | ||
تشکیلات مرکزی و شهرستانی سازمان دیانت با هدف تسریع در امور و ایجاد ارتباط هماهنگ با یکدیگر مجهز به امکانات رایانه‌ای می‌باشد. در حال حاضر در مفتی‌گری‌های هشتاد شهرستان و 635 بخش رایانه وجود دارد که از میان آنها رایانه 8 شهرستان و 69 بخش به رایانه مرکزی متصل هستند. | |||
=== تحقیقات === | |||
سازمان دیانت تحقیقات مختلفی را در زمینه بررسی تأثیرات خدمات دینی خود به جامعه و نیز برای متنوع ساختن فعالیت‌ها و خدماتش انجام داده و نتایج حاصله را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. | |||
سازمان | ===فعالیت‌های مربوط به تعیین اول ماه‌های قمری=== | ||
سازمان دیانت در سال 1978 کنفرانسی را در استانبول ترتیب داد که هدف آن مشخص ساختن اول ماه‌های قمری بود. | |||
در این رابطه همکاری‌هایی را با رصدخانه قندیلی (Kandili) به عمل آورد که نتیجه آن تعیین اول ماه‌های قمری تا سال 2000 بود. با مشخص شدن آن اوقات نماز نیز به صورت جدول تهیه شده و به کشورهای اسلامی ارسال می‌گردد. | |||
علاوه بر آن، فعالیت‌های مربوط به تهیه حساب (ماه‌ها) و نقشه‌ها در حال انجام است که بعد از اتمام به رصدخانه مذکور عرضه خواهد شد. | |||
تعیین ساعات افطار و امساک (ماه رمضان) نیز از فعالیت‌های سازمان است که بعد از تهیه شدن به کشورهای اسلامی و نواحی ترکیه ارسال گردید. | |||
در شبکه اینترنت نیز پرونده‌ای با عنوان (Diyanet Web) تشکیل شده است. در پرونده مذکور اطلاعاتی از جمله اوقات نماز، تعیین قبله نماز، تعیین صد ساله آغاز اعیاد رمضان و قربان، ایام مبارک، اوایل سال‌های هجری، روزها و شب‌های دینی سال 1999ـ2000، ایام تعطیلات رسمی و دینی سال، مقررات مربوط به تقویم‌ها و… وجود دارد. | |||
=== خدمات | ===خدمات مربوط به مسجد=== | ||
سازمان در 120 مسجد کشورهای اروپایی با 795 نفر مبلغ دینی موقتی خدمات دینی را به اتباع ترک عرضه می‌نماید. در کنار امامت نماز و وعظ و نصیحت، در برگزاری کنفرانس نیز با ترک‌های مقیم اروپا همکاری لازم به عمل می‌آید. | |||
سازمان در | ===خدمات آموزشی و اجتماعی=== | ||
مبلغان سازمان در خصوص آموزش دینی و برگزاری قرآن نیز به حدود 55 هزار کودک ترک خدمات لازم را ارائه می‌نمایند. این کلاس‌ها در انجمن‌های ترک تشکیل می‌شوند. در انجمن مذکور در کنار آموزش‌های دینی، آموزش‌های خیاطی، گلدوزی، کامپیوتر، زبان خارجی و ترکی و… نیز به علاقمندان داده می‌شود. مبلغان دینی امر عیادت از بیماران و زندانیان و مراجعه به منازل را هم با هدف حمایت و رفع مشکلات آنان عهده‌دار هستند. | |||
از | ترکانی که در خارج از کشور فوت می‌نمایند، دفن جنازه آنها با همکاری نمایندگان سازمان انجام نمی‌گیرد. مبلغان دینی در مراسم نکاح و ختنه و... هموطنان ترک در کشورهای خارجی شرکت کرده و احساسات دینی و ملی آنان را تقویت می‌نمایند. | ||
===خدماتی که سازمان به کشورهای بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک و مسلمان=== | |||
1ـ خدمات دینی | |||
155 نماینده دینی، 39 معلم دینی، 2 رایزن دینی و 2 وابسته دینی خدمات دینی را به مسلمانان و ترک‌های سایر کشورها عرضه می‌کنند. | |||
2ـ خدمات آموزشی | |||
بعد از انحلال شوروی، فعالیت‌های دینی سازمان در میان جمهوری‌های بالکان ـ قفقاز و آسیای میانه آغاز گردید. از جمله اقدامات موارد ذیل هستند: | |||
الف ـ ایجاد دانشکده الهیات باکو در 93ـ1992 | |||
تعداد دانشجویان دانشکده 280 نفر است و اولین فارغ‌التحصیلان آن مربوط به سال 7ـ1996 می‌باشد. در کنار دانشکده مذکور مدرسه ترک ـ باکو نیز با 177 نفر دانش آموز شروع به کار کرد. | |||
ب ـ افتتاح دانشکده الهیات در شهر OSH قرقیزستان با همکاری دانشگاه آنکارا در سال 94ـ1993 | |||
کلاس‌های آمادگی و کلاس اول دانشکده در ترکیه و کلاس‌های 2 و 3 و 4 آن در دانشگاه OSH قرقیزستان برقرار است. تعداد دانشجویان آن 220 نفر است. | |||
ج ـ افتتاح دانشکده الهیات در دانشگاه مختوم قلی ترکمنستان در سال 95ـ1994 | |||
دانشکده مذکور توسط دانشگاه Uludag اداره می‌شود. کلاس‌های آمادگی و کلاس‌های اول آن در ترکیه و بقیه در عشق آباد برقرار است. تعداد دانشجویان آن 100 نفر است. | |||
ساختمان دانشکده مدرسه الهیات و خوابگاه دانشجویی آن توسط بنیاد دیانت ترکیه ایجاد شده است. | |||
د ـ افتتاح یک مدرسه در نخجوان با برنامه‌های وسیع دینی توسط بنیاد دیانت ترکیه در سال 95ـ1994 | |||
هـ ـ افتتاح مدرسه دینی کمال آتاتورک در شهر Kostence رومانی در سال 1996 | |||
سازمان | تأمین معلم و امکانات درسی آن به عهده سازمان دیانت می‌باشد. براساس توافق بین دو کشور ترکیه و رومانی، فارغ‌التحصیلان مدرسه مذکور نیازهای دینی اقلیت ترک ـ مسلمان آن کشور را برطرف خواهند کرد. | ||
و ـ افتتاح دانشکده‌های الهیات در افغانستان و داغستان در 97ـ1996 | |||
دانشجویان دانشکده‌های مذکور کلاس‌های مربوط به دوره آمادگی را در دانشگاه سلیمان دمیرل و ارجیس می‌بینند. | |||
در | ز ـ افتتاح دانشکده الهیات در قرقیزستان در سال تحصیلی 98ـ1997 | ||
این دانشکده با همکاری دانشگاه قرقیرستان و دانشکده الهیات دانشگاه سلجوق ترکیه اداره می‌شود. تعداد دانشجویان آن در مرحله آمادگی و کلاس اول 56 نفر بود. | |||
ح ـ ایجاد سه مدرسه امام خطیب و انستیتوی عالی اسلام در صوفیه بلغارستان | |||
کلیه نیروها و امکانات مدارس مذکور از طرف بنیاد دیانت ترکیه تأمین شده است. کتاب‌های آنها نیز با همکاری نخست‌وزیر و بنیاد دیانت ترکیه منتشر شده است. | |||
3ـ ایجاد مسجد | |||
الف ـ مسجد قاضی ارطغرل در عشق آباد | |||
بنای مسجد مذکور در جریان سفر سلیمان دمیرل به ترکمنستان در سال 1992 مطرح شد و امور آن به سازمان دیانت محول گردید. ساختمان مسجد یاد شده در زمینی به مساحت 27000 متر مربع در تاریخ 1993 آغاز گردید. | |||
عمده هزینه مسجد فوق که دارای یک مرکز فرهنگی نیز می‌باشد توسط سازمان دیانت تأمین گردید. ظرفیت آن حدود5000 نفر است. افتتاح مسجد و مرکز یاد شده در سال 1998 با حضور رییس‌جمهور ترکیه و ترکمنستان انجام شد. آن مسجد دارای 3 نیم قبه، 4 مناره و صحن می‌باشد. | |||
ب ـ مسجد نورالدین ارسین پاشا در قبرس | |||
این مسجد در شهر گیرنه (Girne) قبرس شمالی با طرح معماری ترک ـ عثمانی و با دو مناره در 1999 افتتاح گردید. ظرفیت آن 600 نفر است.<ref>http://www.hajij.com/fa/islamic-countries-and-sects/islamic-countries/item/150-1390-02-25-18-51-10</ref> | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:سازمان‌های اسلامی]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۸
سازمان دیانت ترکیه مهمترین و بزرگترین نهاد دینی دولتی کشور اسلامی ترکیه است.
تاریخچه تأسیس
در دوران خلافت عثمانی امور دینی به سازمانی به نام "مشیخت" محول شده بود. ریاست سازمان مذکور به عهده شیخ الاسلام بود. در سال 1920 این گونه امور به وزارتخانه‌ای به نام "وزارت مشیخت، شریعت و اوقاف" واگذار گردید.
در 3 مارس 1924 با هدف تفکیک امور دینی از سیاست، وزارت مذکور منحل گردید و به جای آن سازمانی به نام "ریاست امور دینی" مطابق ماده واحده 429 ایجاد گردید. این سازمان وابسته به نخست‌وزیری می‌باشد. اولین رییس سازمان فردی به نام "محمد رفعت افندی بره چی زاده" بود و ریاست کنونی آن با آقای محمد نوری ییلماز است.
در سال 1924 ریاست امور دینی عبارت بود از: "رییس، هیأت مشاوره و مأموران مرکز". در سال 1927 به تشکیلات مذکور بخش‌های دیگری اضافه گردید از جمله: ریاست هیأت بررسی مصاحیف (کتب)، مدیریت مؤسسات دینی و واحدهای مدیریت مأموران و سجل و مدیریت اوراق و تحریرات.
با تصویب قانون شماره 5634 در 20 نیسان 1950 ریاست امور دینی با توجه به شرایط روز تجدید ساختار شد. مطابق قانون اساسی بعضی از واحدهای تشکیلات مرکز تغییر یافت، معاونت ریاست سازمان ایجاد گردید، دو مدیریت به نام‌های مدیریت خادمان (امور) خیریه و مدیریت انتشارات به تشکیلات مذکور اضافه گردید. مضاف بر این، برای اولین بار نهاد واعظین سیار به وجود آمد و بدین ترتیب کلیه واعظین به عنوان کادر حقوق بگیر شناخته شدند. در سال 1951 نیز واحد حسابداری سرمایه گردان انتشارات دینی وابسته به مدیریت انتشارات سازمان ایجاد گردید.
در تاریخ 1965 مطابق قانون شماره 633 (مربوط به تشکیلات و وظایف ریاست امور دینی) اصلاحات دیگری در امورسازمان داده شد. براساس قانون مذکور، مأموران سازمان با عنوان "مجریان امور مربوط به مسایل اعتقادی، عبادت و اخلاق، تنویر اجتماع در امور دینی و اداره مکان‌های عبادت (مساجد) شناخته شدند. در واقع تغییرات جدید در سازمان مذکور با تصویب قانون بالا ایجاد شد.
سازمان دیانت از تاریخ تصویب قانون اساسی 1982، همان طور که در اصل مذکور ذکر گردیده، وظایف دینی خود را در داخل و خارج از کشور انجام می‌دهد. به عبارتی، با رعایت لاییسم و همسو با دولت و به دور از مسایل سیاسی انجام وظیفه می‌نماید.
تشکیلات سازمان دیانت
سازمان دیانت متشکل از تشکیلات مرکز، شهرستان‌ها و خارج از کشور می‌باشد.
تشکیلات مرکز
تشکیلات مرکز عبارتند از: رییس، معاون و واحدهای ذیل الذکر:
1. واحدهای اصلی:
1ـ1. شورای عالی امور دینی
این شورا عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان است که از یک رییس و 15 عضو و به تعداد کافی کارشناس تشکیل می‌شود. خط مشی سازمان از طریق این نهاد مشخص می‌شود. پاسخ‌های دینی نیز به عهده این نهاد می‌باشد. در امور دینی تحقیق و بررسی می‌کند و انتشار آثار سازمان با تصویب آن صورت می‌پذیرد.
2ـ1. مؤسسه بررسی قرآن
این مؤسسه عهده‌دار بررسی امور مربوط به انتشار قرآن است. به عبارتی، چاپ هر نوع قرآن به مجوز آن نیازمند است و بدون تأیید مؤسسه مذکور انتشار قرآن اعم از این که از طرف سازمان یا انتشارات دیگر باشد ممکن نیست. این مؤسسه در مورد قرآن تحقیقات علمی نیز انجام می‌دهد.
3ـ1. ریاست دایره خدمات دینی
این دایره امور مربوط به توضیح مسایل دینی را عهده‌دار است. مسایلی از قبیل تعیین اوقات نماز، ایام دینی، هلال ماه و... به عهده اداره مذکور است.
4ـ1. ریاست آموزش دینی
این دایره امر آموزش دینی افراد شاغل در سازمان را به عهده دارد. این آموزش سالانه بوده و افراد آموزش دیده با هدف شغلی در کلاس‌ها حضور می‌یابند. امور مربوط به کلاس‌های قرآن نیز به عهده دایره مذکور است.
5ـ1. ریاست دایره حج
برنامه‌ریزی و اجرای کلیه امور مربوط به انجام حج و عمره حجاج بیت الله الحرام در داخل و خارج از کشور با دایره مذکورمی باشد. این اداره در اجرای هدف فوق با سایر ارگان‌ها و مؤسسات نیز همکاری می‌کند.
6ـ1. ریاست بخش انتشارات دینی
انجام امور مربوط به انتشارات دینی (اعم از سمعی بصری، چاپ و...) به عهده بخش مذکور است. خدمات کتابخانه‌ای سازمان نیز با اداره فوق می‌باشد.
7ـ1. ریاست دایره روابط خارجی
ارائه خدمات دینی برای ترک‌ها (اعم از اتباع ترکیه و کشورهای ترک زبان) با دایره مذکور می‌باشد. اجرای امور مرتبط با خدمات مذکور، برگزاری سمینارها و تشکیل کلاس برای افراد اعزامی به خارج، راهنمایی هیأت‌ها، گروه‌ها و افرادی که ازخارج آمده‌اند و با سازمان مذکور ارتباط برقرار می‌کنند به عهده این بخش است.
2. واحدهای مشورتی و بازرسی
1ـ2. دایره بازرسی
2ـ2. دایره مشاوره حقوقی
3ـ2. ریاست دایره تحقیق، برنامه‌ریزی و هماهنگی
3. واحدهای پشتیبانی
1ـ3. ریاست دایره پرسنلی (کارگزینی)
2ـ3. ریاست دایره اداری ـ مالی
3ـ3. مدیریت به کاراندازی سرمایه گردان
4ـ3. کارشناسی دفاع اجتماعی
5ـ3. مدیریت روابط عمومی و مطبوعاتی
6ـ3. مدیریت مرکز اطلاع رسانی
7ـ3. مدیریت خدمات فنی
تشکیلات شهرستان‌ها
تشکیلات سازمان امور دیانت در شهرستان‌ها متشکل از: مفتی‌گری‌های استان‌ها و شهرها و مدیریت‌های مرکز آموزش می‌باشد.
1. مفتی‌گری‌ها
مراکز مفتی‌گری در استان‌ها و شهرستان‌ها تشکیل می‌یابند.
در مفتی‌گری‌های استان‌ها: مفتی استان، معاون مفتی، مدیر شعبه، واعظ، مدیر کلاس قرآن، بازرس، کارشناس، متصدی، معلم کلاس قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و دیگر پرسنل لازم حضور دارند.
در مراکز مفتی‌گری شهرستان‌ها: مفتی شهرستان، واعظ، متصدی، کارشناس، معلم قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و... مشغول هستند.
2. مدیریت‌های مراکز آموزشی
مراکز آموزشی سازمان دیانت در شهرهای آنتالیا، بولو (Bolu)، الازیق (Elazig§)، ارض روم، کاستامنو، قونیه، استانبول، مانیسا و ترابوزان مستقر هستند. در مراکز آموزشی افرادی چون مدیر مرکز، معلم، کارشناس، متصدی و... مشغول می‌شوند.
تشکیلات خارج از کشور
سازمان دیانت در کشورهایی فعالیت دینی دارد که اتباع ترکیه در آنها زیادند یا ترک زبان هستند. تشکیلات سازمان درسفارتخانه‌های ترکیه با عنوان رایزنی به امور دینی و در کنسولگری‌های آن با عنوان وابسته امور دینی مستقرند.
خدمات مهم سازمان دیانت
تشکیل نهاد عالی امور دینی
این نهاد به عنوان عالی‌ترین ارگان تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان دیانت است. نهاد مذکور دارای کمیسیون‌های فتوا، انتشارات دینی و مطبوعات، خدمات دینی و ارشاد و موضوعات می‌باشد. سالانه به حدود 1000 سؤال دینی به طور مکتوب پاسخ می‌دهد. به طور شفاهی نیز به سؤالات دینی "استفتائات" جواب لازم می‌دهد.
برگزاری اجلاس‌های مشورتی دینی
سازمان دیانت از تاریخ تأسیس تاکنون دو بار در سال‌های 93 و 98 در آنکارا اجلاس‌های مشورتی دینی تشکیل داده است. در اجلاس اخیر از پاتریک‌های ارمنی، رومی، سوریانی و فنری (از مسیحیانی که در دوره عثمانی کار ترجمه را عهده‌دار بودند) و خاخام‌های ترکیه و تعدادی نیز از خارج جهت شرکت در آنها دعوت شده بود.
هدف از برگزاری اجلاس‌های مذکور روشن ساختن اذهان عمومی در مورد مسایل دینی بود. در اجلاس 98 سه کمیسیون تشکیل شده بود. کمیسیون دیالوگ ادیان، کمیسیون حل مسایل ایجاد شده از تفسیرهای مختلف دینی و کمیسیون آموزش دینی. در اجلاس مذکور 39 تصمیم با ماهیت استشاری به تصویب اعضاء رسید.
برگزاری اجلاس مشترک دینی
با کشورهای ترک زبان، کشورهای بالکان ـ قفقاز و جمعیت‌های ترک و مسلمان با هدف یافتن راه حل‌های مشورتی در خصوص خدمات دینی.
ایجاد بنای مساجد براساس یک نقشه و طرح واحد
براساس قانون شماره 3194 (در مورد عمران مساجد) و ماده ضمیمه آن (به شماره 4380) مصوب اول آگوست 1998 و همچنین ماده 23479 مصوب 30/9/98، مساجد باید با توجه به نیاز و شرایط محل ساخته شوند و پلان آنها نیز از لحاظ منظر با سایر مساجد همگونی داشته باشد. مساحت مساجد کوچک 2500 مترمربع، مساجد متوسط (مساجد سمت) 5000 مترمربع و مساجد بزرگ مرکزی 10000 متر مربع خواهد بود.
اداره امور مساجد
مطابق ماده 35 قانون شماره 633 مصوب 1998، تأسیس مساجد با اجازه سازمان دیانت ممکن است. اداره امور آن نیز به عهده آن سازمان است. مساجدی که بدون اخذ اجازه از سازمان مذکور جهت برگزاری عبادت ایجاد شده‌اند، در ظرف سه ماه به آن سازمان تحویل داده خواهند شد.
اداره مرکز تحقیق، توسعه و اسناد (AR-GED)
این مرکز وابسته به مؤسسه عالی امور دینی سازمان دیانت می‌باشد. در تاریخ 1996 تأسیس شد. به شبکه اینترنت متصل است. اطلاعات مربوط به سازمان، فعالیت‌های سازمان، اوقات نماز، انتشارات سازمان، مسایل مربوط به حج، استفتائات دینی و خبررسانی میان تشکیلات سازمان از طریق شبکه مذکور قابل دریافت است.
مدیریت مرکز تحقیق و دیالوگ بین‌المللی
این مرکز پیرو مصوبه اجلاس "اسلام آور آسیا" توسط سازمان دیانت ایجاد شد. برقراری نشست‌های متوالی با صاحب‌نظران ادیان دیگر از وظایف مرکز مذکور است. ابراز تبریکات مربوط به میلاد حضرت عیسی (ع) نیز با آن مرکز می‌باشد. برگزاری کنگره سال 1999 این مرکز که در آن مقرر شد:
1ـ فعالیت‌های اجرایی دنیای مسیحیت پیگیری و از طریق انتشارات لازم، اطلاعات مربوط به ترکیه به صورت سمعی و بصری برای میهمانان خارجی ترکیه فراهم گردد.
2ـ از طریق مأموران سازمان امر آگاه سازی توریست‌های دنیای مسیحیت با تکیه بر مهمان پروری سنتی ترکیه و اصول خوشبینانه دین اسلام دنبال شود.
خدمات دینی
سازمان دیانت با رعایت اصول قانون اساسی و به دور از هرگونه نگرش سیاسی، امر تبلیغ و انتشار اصول عالیه دینی از قبیل اتحاد، برابری، فداکاری، تعاون، برابری، محبت، احترام، خوشبینی، حمایت و... در میان انسان‌ها را عهده‌دار است. ارشاد و راهنمایی مردم از لحاظ معنوی و معادی و ایضاح آن در مورد
چیزهایی که موجب تضعیف نظم جامعه (شراب، قمار، موادمخدر، روابط غیراخلاقی و...) می‌شوند نیز از اقدامات سازمان می‌باشد. فعالیت‌های دینی علاوه بر مساجد در مدارس، بیمارستان‌ها، زندان‌ها، کارخانجات، کوی دانشجویی، خانه سالمندان، مهدهای کودک و... (در صورت درخواست آنها) انجام می‌پذیرد. مضاف بر آن برگزاری کنفرانس به ویژه در شرق و جنوب شرقی ترکیه از فعالیت‌های سازمان می‌باشد. حضور در رادیو و تلویزیون‌های محلی با هدف ارشاد مردم از دیگر اقدامات سازمان است. برقراری برنامه‌های ارشاد و وعظ در ماه مبارک رمضان، ایام مبارک و میلاد حضرت پیامبر و... نیز توسط مبلغان سازمان انجام نمی‌گیرد. خدمات سازمان منحصر به موارد بالا نیست بلکه در زمینه‌های مختلف دینی حضور سازمان ملموس است، حضور در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های الهیات و مدارس امام خطیب، خطبه‌های نماز و... از جمله خدمات دیگر آن سازمان است.
خدمات آموزشی
1ـ فعالیت‌های آموزشی دینی متعدد
سازمان دیانت خدمات آموزشی دینی را در مناطق مختلف دنبال می‌کند. به طوری که حدود 3683 کلاس آموزش قرآن، حفظ سوره‌های نماز و دعا و اطلاعات مختصر دینی برقرار کرده است. فعالیت‌های آموزشی سازمان به صورت سمعی و بصری است. تهیه کاست‌های مربوط به قرآن، وعظ و... فیلم‌های کارتونی آموزش دینی برای کودکان، سریال‌ها و فیلم‌های مستند، برنامه‌های آماده برای پخش از رادیو و تلویزیون، برنامه‌های سمعی و بصری موسیقی مذهبی، پخش سمعی و بصری برنامه‌های دینی از کانال‌های تلویزیونی خصوصی و دولتی، به ویژه از کانال TRT4 در خلال ساعت‌های 23ـ21 شنبه‌ها از جمله فعالیت‌های آموزشی سازمان می‌باشد.
2ـ کلاس‌های ویژه آموزش پرسنل سازمان
در 9 مرکز آموزش سازمان امر تعلیم پرسنل شاغل در مناطق مختلف انجام می‌پذیرد. در مدت 3 سال تعداد 4648 نفر در مراکز آموزشی مذکور آموزش دیده‌اند. علاوه بر این، دو مرکز آموزشی استانبول و قونیه به عنوان مراکز ویژه آموزشی تعیین شده‌اند. در مراکز مذکور از سال 1976 تاکنون تعداد 531 نفر آموزش دینی به عنوان شغل دیده‌اند. در کلاس‌های مذکور پرسنلی که از دانشکده‌های الهیات فارغ‌التحصیل شده‌اند مدت 5ـ2 سال به امر یادگیری تخصصی دین مشغول می‌شوند و افراد موفق با عنوان مفتی و واعظ منصوب می‌شوند.
3ـ برقراری کلاس‌های مربوط به اذان و خطابه
کلاس‌های مذکور با هدف آموزش اذان خوانی با صدای خوش و همچنین ایراد خطابه و سخنرانی به شیوه امام خطیب‌ها تشکیل می‌گردند. تاکنون حدود 1051 نفر مؤذن و 5678 نفر امام خطیب از کلاس‌های مذکور فارغ‌التحصیل شده‌اند.
خدمات انتشاراتی
سازمان در مورد مسایل دینی فعالیت‌های انتشاراتی، سمعی و بصری و… را به صورت مداوم انجام می‌دهد. به طوری که تاکنون 434 اثر در زمینه‌های علمی، ادبی، آموزشی، مرجع، عمومی، کودک، بزرگان ترک، اسلام، کتاب‌های جیبی و آثارهنری منتشر ساخته است.
از طرف دیگر اداره انتشارات دینی سازمان، با هدف حراست از فرهنگ ترک حدود 3 میلیون اثر را به 14 زبان (ترکی، عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، آذری، قزاقی، ازبکی، قرقیزی، تاتاری، ترکمنی، روسی، آلبانیایی و گرجی) منتشر ساخته و به کشورهای مختلف ارسال داشته است.
در پایان سال 1999 چاپ و انتشار یک میلیون اثر دیگر نیز برنامه‌ریزی شد.
تقویم 12 برگی نیز در حدود 5/2 میلیون عدد در حال چاپ می‌باشد. تقویم‌های دیواری مذکور در کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین در داخل کشور توزیع می‌شود.
سازمان علاوه بر آثار مذکور، ماهنامه، مجله کودکان و فصلنامه نیز دارد. این آثار به طور مرتب منتشر و توزیع می‌گردند. بروشورهایی نیز از طرف سازمان با عناوین "اسلام راه سعادت" با تیراژ 600 هزار و "مساجد ما" با تیراژ 245 هزار نسخه منتشر می‌گردد. این بروشورها مجانی هستند.
خدمات مربوط به حج و عمره
کلیه امور مربوط به حج از تاریخ 1979 به سازمان دیانت محول شده است. آژانس‌های سیاحتی نیز مطابق مصوبه هیأت وزیران (مورخ 1988) می‌توانند زیر نظر سازمان دیانت امر انتقال و انجام امور مربوط به اعزام حجاج به عربستان را عهده دارگردند. این سازمان در مورد حجاج کشورهای دیگر نیز به مقامات عربستان توصیه‌های لازم را می‌نماید. ارائه خدمات بهداشتی نیز از اقدامات سازمان برای حجاج بیت الله الحرام می‌باشد. به طوری که در شهرهای مکه، مدینه و عرفات و منی مراکز بهداشتی سازمان مستقر می‌شوند. این مراکز کلیه معالجات حتی اعمال جراحی را نیز انجام می‌دهند. حجاج کشورهای دیگر نیز می‌توانند از خدمات بهداشتی سازمان بهره‌مند شوند.
انجام عمره تا سال 1984 به صورت آزاد بوده است. با تصویب هیأت وزیران در تاریخ مذکور امور مربوط به اعزام عمره به سازمان دیانت محول شد. امور مربوط به عمره مقید به زمان و مکان خاصی نیست.
نشست‌های ناحیه‌ای
سازمان دیانت با هدف ارزیابی عملکردهای خود و حل مسایل مشابهی که در جریان اجرای خدمات خود با آنها مواجه می‌شود، در نواحی مختلف ترکیه نشست‌هایی را با مشارکت مفتی‌ها، واعظان و مأموران دینی خود تشکیل داده است.
گردهمایی رؤسا و اعضای هیأت علمی دانشکده‌های الهیات
سازمان به منظور تبادل نظر رؤسا و اعضای هیأت دانشکده‌های الهیات و مدیران مدارس عالی دینی سازمان در سال‌های 1996 و 1998 نشست‌های مشترکی را ترتیب داد. این نشست‌ها در آنکارا برگزار شدند.
خدمات رایانه‌ای
تشکیلات مرکزی و شهرستانی سازمان دیانت با هدف تسریع در امور و ایجاد ارتباط هماهنگ با یکدیگر مجهز به امکانات رایانه‌ای می‌باشد. در حال حاضر در مفتی‌گری‌های هشتاد شهرستان و 635 بخش رایانه وجود دارد که از میان آنها رایانه 8 شهرستان و 69 بخش به رایانه مرکزی متصل هستند.
تحقیقات
سازمان دیانت تحقیقات مختلفی را در زمینه بررسی تأثیرات خدمات دینی خود به جامعه و نیز برای متنوع ساختن فعالیت‌ها و خدماتش انجام داده و نتایج حاصله را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
فعالیت‌های مربوط به تعیین اول ماه‌های قمری
سازمان دیانت در سال 1978 کنفرانسی را در استانبول ترتیب داد که هدف آن مشخص ساختن اول ماه‌های قمری بود.
در این رابطه همکاری‌هایی را با رصدخانه قندیلی (Kandili) به عمل آورد که نتیجه آن تعیین اول ماه‌های قمری تا سال 2000 بود. با مشخص شدن آن اوقات نماز نیز به صورت جدول تهیه شده و به کشورهای اسلامی ارسال می‌گردد.
علاوه بر آن، فعالیت‌های مربوط به تهیه حساب (ماه‌ها) و نقشه‌ها در حال انجام است که بعد از اتمام به رصدخانه مذکور عرضه خواهد شد.
تعیین ساعات افطار و امساک (ماه رمضان) نیز از فعالیت‌های سازمان است که بعد از تهیه شدن به کشورهای اسلامی و نواحی ترکیه ارسال گردید.
در شبکه اینترنت نیز پرونده‌ای با عنوان (Diyanet Web) تشکیل شده است. در پرونده مذکور اطلاعاتی از جمله اوقات نماز، تعیین قبله نماز، تعیین صد ساله آغاز اعیاد رمضان و قربان، ایام مبارک، اوایل سال‌های هجری، روزها و شب‌های دینی سال 1999ـ2000، ایام تعطیلات رسمی و دینی سال، مقررات مربوط به تقویم‌ها و… وجود دارد.
خدمات مربوط به مسجد
سازمان در 120 مسجد کشورهای اروپایی با 795 نفر مبلغ دینی موقتی خدمات دینی را به اتباع ترک عرضه می‌نماید. در کنار امامت نماز و وعظ و نصیحت، در برگزاری کنفرانس نیز با ترک‌های مقیم اروپا همکاری لازم به عمل می‌آید.
خدمات آموزشی و اجتماعی
مبلغان سازمان در خصوص آموزش دینی و برگزاری قرآن نیز به حدود 55 هزار کودک ترک خدمات لازم را ارائه می‌نمایند. این کلاس‌ها در انجمن‌های ترک تشکیل می‌شوند. در انجمن مذکور در کنار آموزش‌های دینی، آموزش‌های خیاطی، گلدوزی، کامپیوتر، زبان خارجی و ترکی و… نیز به علاقمندان داده می‌شود. مبلغان دینی امر عیادت از بیماران و زندانیان و مراجعه به منازل را هم با هدف حمایت و رفع مشکلات آنان عهده‌دار هستند.
ترکانی که در خارج از کشور فوت می‌نمایند، دفن جنازه آنها با همکاری نمایندگان سازمان انجام نمی‌گیرد. مبلغان دینی در مراسم نکاح و ختنه و... هموطنان ترک در کشورهای خارجی شرکت کرده و احساسات دینی و ملی آنان را تقویت می‌نمایند.
خدماتی که سازمان به کشورهای بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک و مسلمان
1ـ خدمات دینی
155 نماینده دینی، 39 معلم دینی، 2 رایزن دینی و 2 وابسته دینی خدمات دینی را به مسلمانان و ترک‌های سایر کشورها عرضه می‌کنند.
2ـ خدمات آموزشی
بعد از انحلال شوروی، فعالیت‌های دینی سازمان در میان جمهوری‌های بالکان ـ قفقاز و آسیای میانه آغاز گردید. از جمله اقدامات موارد ذیل هستند:
الف ـ ایجاد دانشکده الهیات باکو در 93ـ1992
تعداد دانشجویان دانشکده 280 نفر است و اولین فارغ‌التحصیلان آن مربوط به سال 7ـ1996 می‌باشد. در کنار دانشکده مذکور مدرسه ترک ـ باکو نیز با 177 نفر دانش آموز شروع به کار کرد.
ب ـ افتتاح دانشکده الهیات در شهر OSH قرقیزستان با همکاری دانشگاه آنکارا در سال 94ـ1993
کلاس‌های آمادگی و کلاس اول دانشکده در ترکیه و کلاس‌های 2 و 3 و 4 آن در دانشگاه OSH قرقیزستان برقرار است. تعداد دانشجویان آن 220 نفر است.
ج ـ افتتاح دانشکده الهیات در دانشگاه مختوم قلی ترکمنستان در سال 95ـ1994
دانشکده مذکور توسط دانشگاه Uludag اداره می‌شود. کلاس‌های آمادگی و کلاس‌های اول آن در ترکیه و بقیه در عشق آباد برقرار است. تعداد دانشجویان آن 100 نفر است.
ساختمان دانشکده مدرسه الهیات و خوابگاه دانشجویی آن توسط بنیاد دیانت ترکیه ایجاد شده است.
د ـ افتتاح یک مدرسه در نخجوان با برنامه‌های وسیع دینی توسط بنیاد دیانت ترکیه در سال 95ـ1994
هـ ـ افتتاح مدرسه دینی کمال آتاتورک در شهر Kostence رومانی در سال 1996
تأمین معلم و امکانات درسی آن به عهده سازمان دیانت می‌باشد. براساس توافق بین دو کشور ترکیه و رومانی، فارغ‌التحصیلان مدرسه مذکور نیازهای دینی اقلیت ترک ـ مسلمان آن کشور را برطرف خواهند کرد.
و ـ افتتاح دانشکده‌های الهیات در افغانستان و داغستان در 97ـ1996
دانشجویان دانشکده‌های مذکور کلاس‌های مربوط به دوره آمادگی را در دانشگاه سلیمان دمیرل و ارجیس می‌بینند.
ز ـ افتتاح دانشکده الهیات در قرقیزستان در سال تحصیلی 98ـ1997
این دانشکده با همکاری دانشگاه قرقیرستان و دانشکده الهیات دانشگاه سلجوق ترکیه اداره می‌شود. تعداد دانشجویان آن در مرحله آمادگی و کلاس اول 56 نفر بود.
ح ـ ایجاد سه مدرسه امام خطیب و انستیتوی عالی اسلام در صوفیه بلغارستان
کلیه نیروها و امکانات مدارس مذکور از طرف بنیاد دیانت ترکیه تأمین شده است. کتاب‌های آنها نیز با همکاری نخست‌وزیر و بنیاد دیانت ترکیه منتشر شده است.
3ـ ایجاد مسجد
الف ـ مسجد قاضی ارطغرل در عشق آباد
بنای مسجد مذکور در جریان سفر سلیمان دمیرل به ترکمنستان در سال 1992 مطرح شد و امور آن به سازمان دیانت محول گردید. ساختمان مسجد یاد شده در زمینی به مساحت 27000 متر مربع در تاریخ 1993 آغاز گردید.
عمده هزینه مسجد فوق که دارای یک مرکز فرهنگی نیز می‌باشد توسط سازمان دیانت تأمین گردید. ظرفیت آن حدود5000 نفر است. افتتاح مسجد و مرکز یاد شده در سال 1998 با حضور رییس‌جمهور ترکیه و ترکمنستان انجام شد. آن مسجد دارای 3 نیم قبه، 4 مناره و صحن می‌باشد.
ب ـ مسجد نورالدین ارسین پاشا در قبرس
این مسجد در شهر گیرنه (Girne) قبرس شمالی با طرح معماری ترک ـ عثمانی و با دو مناره در 1999 افتتاح گردید. ظرفیت آن 600 نفر است.[۱]