|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات شخصیت
| |
| | عنوان = احمد بن هارون فامی
| |
| | تصویر = احمد بن علی بن حسین بن رنجویه.jpg
| |
| | نام = احمد بن هارون فامی
| |
| | نام‌های دیگر =
| |
| | سال تولد = 270 [[سال قمری|قمری]]
| |
| | تاریخ تولد =
| |
| | محل تولد =
| |
| | سال درگذشت = 354 قمری
| |
| | تاریخ درگذشت =
| |
| | محل درگذشت =
| |
| | استادان = {{فهرست جعبه عمودی |محمد بن حسن صفار قمی |محمد بن جعفر بن بطه قمی |علی بن بابویه قمی |محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری }}
| |
| | شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی |[[شیخ صدوق |شیخ صدوق محمد بن بابویه]] |[[احمد بن حسین بن احمد بن عمران]] }}
| |
| | دین = [[اسلام]]
| |
| | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| |
| | آثار =
| |
| | فعالیت‌ها = [[فقیه]]، [[محدّث|محدث]] [[مذهب شیعه|شیعی]]
| |
| | وبگاه =
| |
| }}
| |
| '''احمد بن هارون فامی'''، (حدود 270 – بعد 354ق) [[فقیه]] و [[محدث]] [[مذهب شیعه|شیعی]]. در [[قم]] تولد یافت و زمان آن تقریباً در دهه هفتم سده سوم هجری بوده است، تحصیلات خود را در قم آغاز کرد و سالهای درازی نزد استادان این شهر، حیات علمی خود را به سر آورده است تا این‌که خود در فقه و حدیث تبحر یافت و به حد کمال رسید.
| |
|
| |
|
| == معرفی اجمالی ==
| |
| احمد بن هارون فامی، فقیه و محدث شیعی. کنیه او در منابع ذکر نشده است. وی در 354هجری در [[مسجد کوفه]] حدیث میگفت، بنابراین وفات او بعد از این تاریخ اتفاق افتاده و احتمالاً در [[کوفه]] بوده است. وی ظاهراً در قم تولد یافت و زمان آن تقریباً در دهه هفتم سده سوم هجری بوده است، زیرا کهن ترین استاد او «محمد بن حسن صفار قمی»(م290ق) است که وی در چند مورد از این استاد به طور مستقیم نقل حدیث کرده است. وی تحصیلات خود را در قم آغاز کرد و سالهای درازی نزد استادان این شهر، حیات علمی خود را به سر آورده است تا این‌که خود در [[فقه]] و حدیث تبحر یافت و به حد کمال رسید. در ضمن فراگیری [[حدیث]]، به کار «بقالی» و تجارت حبوبات نیز اشتغال داشته و از این راه درآمد زندگی را تأمین مینموده است، از این رو لقب «فامی» به او داده شد. در بعضی از منابع به جای فامی لقب «قاضی» یا «طائی» آمده است که ظاهراً هر یک از این دو تحریف فامی هستند. از معاصران او در قم «ابن ولید قمی»(م343ق)، «جعفر بن محمد بن مسرور» و «ابومحمد مؤمن قمی»(م340ق) هستند که با هم نزد «محمد بن جعفر بن بطه قمی»(م.ب317ق) احادیثی شنیدهاند. هم‌چنین معاصر دیگر او «جعفر بن محمد بن قولویه»(م368ق) است که مشترکاً نزد «علی بن بابویه قمی»(م329ق) شاگردی نمودهاند. وی در قم استادان زیادی دیده است که معروف ترین آن‌ها «محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری»(م.ب304ق)، «محمد بن حسن صفار قمی»(م290ق) و «محمد بن جعفر بن بطه قمی»(م.ب317ق) هستند. تحقیقات نشان میدهد که وی در دهههای آخر عمر از قم خارج شد و راهی عراق گردید.
| |
|
| |
| «شیخ صدوق محمد بن بابویه»(م381ق) که از شاگردان ویژه اوست، در 354هجری در مسجد کوفه از او حدیث شنیده است و خود او نیز از «ابن عقده کوفی»(م332ق) روایت دارد، چنان‌که [[نجاشی]] در ذیل شرح حال «جعفر بن بشیر» و «حجاج بن رفاعه» گزارش او از ابن عقده را نقل کرده است. هم‌چنین از شاگردان دیگر او «احمد بن حسین بن احمد بن عمران»(م.ح381ق، استاد شیخ مفید و صاحب کتاب الاختصاص) است که در [[بغداد]] اقامت داشت و احتمال اقامت وی در بغداد (علاوه بر کوفه) را نیز تقویت میکند. در باره ارزش روایات او سخن صریحی در منابع نیافتیم اما سوابق علمی او و هم‌چنین اظهار رضایت [[شیخ صدوق]] در باره شخصیت او کاشف از آن است که گفتههای حدیثی او قابل استناد و مورد قبول هستند. نجاشی نام او را در رجال خود به طور مستقل ذکر نکرده است بنابراین می‌توان حدس زد که وی دارای آثار تألیفی نبوده است.
| |
|
| |
| == استادان ==
| |
| از اساتید مشهور و نامدار وی می‌توان از [[محمد بن حسن صفار قمی]]، [[محمد بن جعفر بن بطه قمی]]، [[علی بن بابویه قمی]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری]] نام‌برد.
| |
|
| |
| == شاگردان ==
| |
| در میان شگردان وی می‌توان از[[شیخ صدوق|شیخ صدوق محمد بن بابویه]] و [[احمد بن حسین بن احمد بن عمران]] نام‌برد.
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| # عیون اخبار الرضا(ع)، ج1ص291 حدیث 23، وص226 حدیث2، وص250 حدیث 13، و موارد دیگر؛
| |
| # الخصال، باب الاثنین، ص33 حدیث1، وص69 حدیث103 و104، و موارد دیگر؛
| |
| # الامالی، شیخ صدوق، ص92 حدیث68، وص177 حدیث179، وص266 حدیث289؛
| |
| # رجال طوسی، ص413 شماره 5978، وص445 شماره 6336؛
| |
| # تنقیح المقال(حجری)، ج1ص99 شماره 572.
| |
|
| |
| [[رده:عالمان]]
| |
| [[رده:عالمان شیعه]]
| |
| [[رده:محدثان شیعه]]
| |
|
| |
|
| |
| {{جعبه اطلاعات شخصیت
| |
| | عنوان = احمد بن یحیی
| |
| | تصویر = احمد بن علی بن حسین بن رنجویه.jpg
| |
| | نام = احمد بن یحیی
| |
| | نام‌های دیگر =
| |
| | سال تولد =
| |
| | تاریخ تولد =
| |
| | محل تولد = [[سمرقند]]
| |
| | سال درگذشت = 340 قمری
| |
| | تاریخ درگذشت =
| |
| | محل درگذشت =
| |
| | استادان = [[عیاشى|محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی]]
| |
| | شاگردان =
| |
| | دین = [[اسلام]]
| |
| | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| |
| | آثار =
| |
| | فعالیت‌ها = [[فقیه]]، [[محدث]] معتبر [[مذهب شیعه|شیعی]]
| |
| | وبگاه =
| |
| }}
| |
| '''احمد بن یحیی'''، (000 – حدود 340ق)ابونصر. [[فقیه]] و [[محدّث|محدث]] معتبر [[مذهب شیعه|شیعی]]. وی اهل [[سمرقند]] است. نزد «عیاشی سمرقندی» به فراگیری [[فقه]] و [[حدیث]] اشتغال داشته است. «شیخ طوسی» ضمن تصریح به ارزش احادیث او گفته است: «وی فردی نیکوکار و اهل دانش بود و مذاهب گوناگونی نظیر [[مذهب شیعه|شیعه]] [[امامیه]]، [[حشویه]] و فرقههای [[اهلسنت]]، بر اساس فتوای او رأی میدادند».
| |
|
| |
| == معرفی اجمالی ==
| |
| احمد بن یحیی، ابونصر. فقیه و محدث معتبر شیعی. وی اهل سمرقند است و ظاهراً در همان‌جا تولد یافت اما زمان آن روشن نیست. هم‌چنین در باره وفات او مدرک قابل استنادی در دست نیست، ولی چون استاد او در 328 هجری وفات یافت، وی میبایست در اواسط سده چهارم زندگی را به سر آورده باشد. از معاصران او [[ابراهیم بن نصیر کشی]](م.ح335ق) و [[حمدویه بن نصیر کشی]](م.ح335ق) هستند که مشترکاً نزد [[عیاشی |عیاشی سمرقندی]] به فراگیری فقه و حدیث اشتغال داشتند، بنابراین وفات او را می‌توان با اندکی مسامحه حدود 340 هجری تخمین زد.
| |
|
| |
| [[شیخ طوسی]](م460ق) ضمن تصریح به ارزش [[حدیث|احادیث]] او گفته است: «وی فردی نیکوکار و اهل دانش بود و مذاهب گوناگونی نظیر شیعه امامیه، حشویه و فرقههای اهلسنت، بر اساس فتوای او رأی میدادند». از گفته [[شیخ طوسی|طوسی]] استفاده میشود که وی در زمان خود، عالمی برجسته و در فقه و حدیث تخصص بالایی داشته است. وی ظاهراً پس از تحصیلات مقدماتی در سمرقند، عازم [[عراق]] شد و در شهرهای [[کوفه]] و [[بغداد]] آموختههای خویش را تکمیل نمود. از استادان او تنها «محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی»(م.ح328ق) را میشناسیم که در بغداد آوازه بلندی داشته است. در منابع حدیثی، روایتی از او به ما نرسیده است، از این رو تعیین شاگردان و دیگر اساتید او ممکن نیست اما بدیهی است که وی با شهرت بالایی که در میان [[فرق و مذاهب اسلامی|مذاهب]] مختلف بغداد داشته، حتماً اساتید متعددی دیده و شاگردان زیادی تربیت کرده است. از آثار تألیفی او نیز خبری گزارش نشده است.
| |
|
| |
| == اساتید ==
| |
| محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی از معروف و مشهورترین اساتید وی می باشد.
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| # رجال طوسی، ص407 شماره 5932، وص451 شماره 6402؛
| |
| # معجم رجال الحدیث، ج3ص158 شماره 1012؛
| |
| # طبقات اعلام الشیعه، ج1ص59.
| |
|
| |
| {{جعبه اطلاعات شخصیت
| |
| | عنوان = احمد بن یحیی مکتب
| |
| | تصویر = احمد بن علی بن حسین بن رنجویه.jpg
| |
| | نام = احمد بن یحیی مکتب
| |
| | نام‌های دیگر = مکتب
| |
| | سال تولد =
| |
| | تاریخ تولد =
| |
| | محل تولد =
| |
| | سال درگذشت = 355 [[سال قمری|قمری]]
| |
| | تاریخ درگذشت =
| |
| | محل درگذشت =
| |
| | استادان = {{فهرست جعبه عمودی |ابوطیب احمد بن محمد وراق |محمد بن قاسم بن زکریا محاربی |محمد بن یحیی صولی }}
| |
| | شاگردان = [[شیخ صدوق |شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی]]
| |
| | دین = [[اسلام]]
| |
| | مذهب = [[مذهب]]
| |
| | آثار =
| |
| | فعالیت‌ها = [[محدث]] [[مذهب شیعه|شیعی]]
| |
| | وبگاه =
| |
| }}
| |
| '''احمد بن یحیی مکتب'''، (000 – حدود 355ق)ابوعلی. [[محدث]] [[مذهب شیعه|شیعی]] در اواسط سده چهارم هجری. در امر کتابت و نویسندگی دست داشته و از معلمان این رشته بوده است. به‌همین دلیل وی به لقب مکتب مشهور است. در [[بغداد]] نزد [[ابوطیب احمد بن محمد وراق]](م.ح325ق) نیز شاگردی نموده است. [[شیخ صدوق|شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی]](م381ق) از شاگردان وی است‌که روایات متعددی از او شنیده است.
| |
|
| |
| == معرفی اجمالی ==
| |
| احمد بن یحیی مکتب، ابوعلی. محدث شیعی در اواسط سده چهارم هجری. لقب «مکتب»(بر وزن محدث) از آن روی به وی داده شد که در امر کتابت و نویسندگی دست داشته و از معلمان این رشته بوده است. تاریخ تولد و [[مرگ]] وی با توجه به این‌که شرح حال او در منابع نیامده، کاملاً مبهم و نامعلوم است، چنان‌که از زادگاه و آرامگاه او نیز خبری در دست نیست. از شاگردان و اساتید او می‌توان حدس زد که وفات او در اواسط سده چهارم حدود 355 هجری اتفاق افتاده و احتمالاً محل آن بغداد یا [[کوفه]] بوده است. از اوایل زندگی و محل پرورش او اطلاعی در دست نیست اما روایات او از [[ابن درید عمانی]](م321ق) مربوط به سال 308هجری به بعد است که ابن درید پس از فرار دوازده سالهاش به [[عمان]] و [[شیراز]]، تازه به بغداد برگشته بود. هم‌چنین وی در بغداد نزد «ابوطیب احمد بن محمد وراق»(م.ح325ق) نیز شاگردی نموده است.
| |
|
| |
| بنابراین با توجه به استادان بغدادی او، وی میبایست مدتی از حیات علمی خود را در بغداد سپری کرده باشد، چنان‌که شاگردی او نزد «محمد بن قاسم بن زکریا محاربی»(م.ح324ق) که از بزرگان کوفه به شمار میآمد، نشان‌گر آن است که وی در کوفه نیز حضور داشته و از محضر استادان آن‌جا بهره برده است. وی هم‌چنین حدیثی از [[محمد بن یحیی صولی]](م335ق) دارد که مضمون آن، پرسش [[مأمون عباسی|مأمون]](حکومت: 198تا 218ق) از [[علی بن موسی بن جعفر|امام رضا(علیه السلام)]] در باره فلسفه قیام [[زید بن علی بن الحسین|زید بن علی(علیه السلام)]](م ق) میباشد. از استادان دیگر او کسی را نمیشناسیم. از شاگردان او «شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی»(م381ق) است که روایات متعددی از او شنیده و به گمان قوی، این روایات مربوط به سالهای 352 و 354 هجری است که [[شیخ صدوق]] در بازگشت از سفر [[حج]]، اقامتهای کوتاهی در بغداد داشته است. از او [[احادیث]] اندکی در جوامع روایی [[مذهب شیعه|شیعه]] باقی مانده که در باره فضیلت [[علی بن ابی طالب|علی‌بن ابی‌طالب(علیه السلام)]] و برخی امامان دیگر است. صاحب نظران در باره ارزش روایات او سکوت نمودهاند، ولی شیخ صدوق در نقل برخی از روایتهای او با جمله «رضی الله عنه» از او تجلیل کرده است.
| |
| از آثار تألیفی او گزارشی دیده نشده است.
| |
|
| |
| == استادان ==
| |
| اساتید احمد بن یحیی مکتب، عبارتند از ابوطیب احمد بن محمد وراق، محمد بن قاسم بن زکریا محاربی و محمد بن یحیی صولی .
| |
|
| |
| == شاگردان ==
| |
| در میان شاگردان وی تنها نام شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی به چشم میخورد.
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| # علل الشرایع، ج1ص71 باب 62حدیث1، وص145 باب 121حدیث1؛
| |
| # عیون اخبار الرضا(علیه السلام)، ج2ص76 حدیث7، وص225 حدیث1؛
| |
| # الامالی، شیخ صدوق، ص51 حدیث5، وص299 احادیث339 و 341؛
| |
| # کمال الدین و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، ج2ص354، باب 52 حدیث1 و باب 53 حدیث1؛
| |
| # معجم رجال الحدیث، ج3ص160 شماره 1019؛
| |
| # طبقات اعلام الشیعه، ج1ص60.
| |
|
| |
| [[رده:عالمان]]
| |
| [[رده:عالمان شیعه]]
| |
| [[رده:محدثان شیعه]]
| |
