جلوه های دیدنی و محاسن آثار (کتاب)

نزهة الأبصار و محاسن الآثار
پدیدآوران	ابی الحسن علی بن مهدی الصبری المامطیری
زبان	عربی
سال نشر	1430 ق
ناشر	مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی
تعداد صفحه	320 ص

جلوه‌های دیدنی و محاسن آثار (نزهة الأبصار و محاسن الآثار) عنوان کتابی با محتوای خطبه‌ها، اخبار، الفاظ فصیح و سخنان حکمت‌آمیز علی بن ابی طالب که به اهتمام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است.

اهمیت موضوع

این کتاب گردآوری وقایع و رویدادهای دوران امام علی ‌علیه‌السلام است و مطالب گران‌سنگی از آن امام همام ‌علیه‌السلام توسط توسط فقیه، محدث و یکی از علمای بزرگ شافعی مذهب تالیف شده و نشان از توجه اهل سنت به امام علی ‌علیه‌السلام می‌باشد. این کتاب می‌تواند مرجعی بر برخی از زوایای مبهم و ناشناخته تاریخی آن دوران و مورد استفاده و توجه خاص پژوهش‌گران علوم اسلامی واقع شود.

موضوعات و محتواها

برخی از مطالب در بردارنده مطالبی تاریخی هچون موارد زیر است:

1. داستان اصحاب فیل؛
2. جدایی قریش و هاشم؛
3. راهب بحیراء و دلائل حفر چاه زمزم
4. روایاتی از پیامبر(ص)، امامان حسن و حسین(ع) و سایر ائمه(ع)
5. و ...

کتاب مجموعاً دارای 362 حدیث می‌باشد که بدون ترتیب خاصی جمع‌آوری و بعضی از آنها نیز تکرار شده است.

اکتشافات مصحح

مصحح محترم ضمن بررسی و تصحیح این نسخه، به نکات قابل توجه بسیاری دست یافته است. از جمله این که:

1. بسیاری از کتب متأخر احادیثی را از این کتاب نقل کرده‌اند که در این نسخه نیست و این نشان از آن است که مطالب این کتاب بسیار بیش از آن مقداری که اکنون هست بوده است و ایشان با تهیه مستدرکی همه آنها را ضمیمه کتاب نموده است.
2. در بسیاری از منابع اهل سنت و شیعه از صاحب اثر مدح و ستایش شده است و این به اهمیت مؤلف و کتابش افزوده است.
3. در کتاب فقط حدیث نقل نشده است بلکه برخی رفتار آن حضرت و بعضی آثار منسوب به ایشان و احکام دینی و حکومتی نیز آمده و تعدادی از خطبه و سخنان موجود در نهج‌البلاغه در این کتاب وجود ندارد.

مقدمه و نحوه تحقیق مصحح

مصحح در مقدمه طولانی خویش نخست نام پنج تن از علماء گذشته را که از این کتاب نام برده و از آن استفاده کرده‌اند ذکر کرده، آنگاه به نسخه مورد استفاده خویش که نسخه منحصر به فرد یمنی است که در قرن یازدهم نوشته شده و اکنون در کتابخانه واتیکان موجود می‌باشد اشاره نموده است.
ایشان به مذهب مؤلف کتاب پرداخته و یاد‌آور شده است که احتمالاً ایشان از زیدیه بوده یا بعدها به این مذهب گرایش یافته است ولی قطعاً شیعه اثنی عشری و یا اشعری و معتزلی نیست. در ادامه، به منابع و روش نگارش کتاب و علت نام‌گذاری آن به «نزهه الابصار» اشاره می‌نماید.

سیر نگارشی کتاب

مباحث کتاب بدون هرگونه تبویب و تقسیم‌بندی متن کتاب، با دانش امام علی ‌علیه‌السلام در حوزه داوری شروع می‌شود و مباحثی چون: شجاعت آن حضرت، توصیف دیگران از او، حسب و نسب و فرزندانش، نامه آن حضرت به مالک اشتر و... پایان می‌یابد.

مؤلف

تألیف این کتاب به قلم مؤلف کتاب حاضر، ابوالحسن علی بن مهدی طبری مامطیری، فقیه، محدث و یکی از علمای بزرگ شافعی مذهب است. این کتاب با اهتمام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است.

زبان

نگارش این کتاب به زبان عربی انجام شده است.

منابع

برگرفته با تلخیص از کتابنامه انتشارات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، علیرضا شاه حسینی، چاپ سوم، صفحه 373، تهران، 1389 ش.