کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۲۳

این صفحه کاربری هم‌اکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده‌است، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده می‌شود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید.
این صفحه آخرین‌بار در ۲۰:۲۳، ۱۵ ژوئن ۲۰۲۴ (ساعت هماهنگ جهانی) (۳ ساعت آینده) تغییر یافته‌است؛^{(الگو:پاکسازی)} لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با {{در دست ساخت}} جایگزین می‌کنید.

آپارتاید کلمه ای در زبان هلندی، بیانگر نوعی تبعیض نژادی است و اساساً یک سیاست تبعیض آمیز است که توسط نژادپرستان در جمهوری آفریقای جنوبی علیه اکثریت سیاه پوستان بومی و مردم بومی آن کشور استفاده می شود. نمونه کنونی این اقدام توسط صهیونیست‌ها با کشیدن دیوار حایل بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها و سایر رفتارهای تبعیض‌آمیز قابل مشاهده است.

تعریف آپارتاید

آپارتاید یا جدانژادی که واژه‌ای به زبان داچ/هلندی است یکی از اشکال تبعیض نژادی را بیان می‌کند و در اصل عبارت است از سیاست تبعیضی که نژادپرستان کشور جمهوری آفریقای جنوبی علیه اکثریت سیاهپوست بومی و بومیان آن کشور اعمال می‌کنند. از نظر لغوی به معنای مجزا و جدا نگهداشتن است. آپارتاید یعنی جدا نگه داشتن افراد متعلق به نژاد‌های غیرسفید، مجبور کردن آن‌ها به اقامت در محلات و استان‌های خاص، محروم کردن آن‌ها از کلیه حقوق سیاسی و امکان تحصیل و پیشرفت. در مناطقی که سیاهپوستان مجبور به اقامت در آن می‌شوند و حق خروج از آن را ندارند حداقل امکانات زندگی نیز موجود نبود. کنگرهٔ ملی آفریقا با درخواست ایجاد جامعه آزاد چندقومی، جنگی علیه نظام آپارتاید به راه انداخت. طرفداران لغو آپارتاید، تظاهرات آرامی در شپرویل و تسوتو به راه انداختند، که با مقاومت مخالفان روبه‌رو شد. راهپیمایان سیاه‌پوست شلاق زده شدند، و حتی در مارس ۱۹۷۰، بیش از ۷۰ آفریقایی کشته شدند. آپارتاید بی‌تردید نقض حقوق بشر محسوب شده و یک جرم بین‌المللی می‌باشد. نمونه بارز و مصداق عینی اقدامات مربوط به آپارتاید را می‌توان در پیشینه تاریخی اقداماتی که در آفریقای جنوبی صورت پذیرفته مشاهده نمود. نمونه کنونی این اقدام توسط صهیونیست‌ها با کشیدن دیوار حایل بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها و سایر رفتارهای تبعیض‌آمیز قابل مشاهده است.

لغو آپارتاید

در سال ۱۹۶۲، ماندلا دستگیر شد و پس از محاکمه به حبس ابد محکوم گردید. در سال ۱۹۹۰، ماندلا در سن ۷۲ سالگی آزاد شد و مبارزه برای حقوق انسانی اهالی آفریقای جنوبی را از سر گرفت. سرانجام اف. دبلیو. کلرک رئیس جمهور آفریقای جنوبی با او وارد مذاکره شد. یک سال بعد، کنگره ملّی آفریقای جنوبی پیروز شد و ماندلا به ریاست جمهوری رسید و رژیم آپارتاید در مورد سیاهپوستان، لغو گردید.

جرم آپارتاید

در ماده۲ کنوانسیون بین‌المللی منع و مجازات جرم آپارتاید (نژاد پرستی)، «جرم آپارتاید» به گونه‌ای خاص و به این شرح تعریف شده است: «از نظر این کنوانسیون، عبارت «جنایت آپارتاید» که شامل سیاست‌ها و اعمال مشابه جدایی نژادی و تبعیض نژادی است نظیر آنچه در آفریقای جنوبی اعمال می‌شود عبارت است از: اعمال غیر انسانی زیر که به منظور استقرار و حفظ سلطه یک گروه نژادی علیه گروه‌های نژادی دیگر صورت می‌گیرد و به طور سیستماتیک آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد.

پیام تسلیت دبیرکل

حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پی درگذشت بنیانگذار جنبش ضد آپارتاید در کیپ تاون پیامی صادر کرد. به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، متن این پیام به شرح زیر است: امت اسلامی و مردم آزاده جهان خبر درگذشت امام احمد قاسم بنیانگذار جنبش ضد آپارتاید «قبله» در آفریقای جنوبی را دریافت کردند. امام احمد قاسم از حامیان وحدت اسلامی و از رهروان راستین بنیانگذار انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) بود که به دعوت ایشان برای اعلام روز جهانی قدس لبیک گفت. وی از اعضای بانفوذ کنگره پان آفریقا، از فعالان و دغدغه‌مندان وحدت اسلامی و از اعضای کمیسیون حقوق بشر اسلامی بود. این عالم بزرگ از مبارزان راه عدالت، حقوق بشر و کرامت انسانی بود که تمام عمرش را صرف مبارزه با آپارتاید، بی عدالتی و ظلم کرد. او مقاومت اسلامی در مقابل آپارتاید آفریقای جنوبی را گسترش داد و سالهای زیادی از عمرش را در زندان گذراند. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی درگذشت تاثرانگیز ایشان را به جامعه مسلمانان آفریقای جنوبی، آزادگان جهان، خانواده و پیروان ایشان تسلیت می گوید. خداوند بزرگ امام احمد را در بهشت برین خود جای دهد و مغفرت الهی و همنشینی با پیامبر بزرگوار(ص) را نصیب ایشان کند. امیدواریم رحمت الهی شامل حال ایشان، دوستان و خانواده شان شود. حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

جستارهای وابسته

منابع

آپارتاید چیست و چه قوانینی داشت؟ رژیم آپارتایدی عصر حاضر کدام است؟ تاریخ درج مطلب ۲۱ دلو ۱۳۹۸ ، اخذ شده در تاریخ 1403/3/26.
پیام تسلیت دبیرکل مجمع تقریب در پی درگذشت بنیانگذار جنبش ضد آپارتاید در کیپ تاون ،تاریخ درج مطلب۱۴۰۲/۰۴/۲۴ ، اخذ شده در تاریخ 1403/3/26.

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{جعبه اطلاعات شخصیت
+{{ویرایش}}
-| عنوان = عصام العطار
-| تصویر = عصام العطار.webp
-| نام = عصام العطار
-| نام‌های دیگر =
-| سال تولد = 1927 م
-| تاریخ تولد =
-| محل تولد = سوریه
-| سال درگذشت =
-| تاریخ درگذشت = 2024
-| محل درگذشت =  آلمان
-| استادان = {{فهرست جعبه افقی | }}
-| شاگردان =
-| دین = اسلام
-| مذهب = اهل‌سنت
-| آثار =
-| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |گروه شباب محمد |رهبر معنوی اخوان المسلمین سوریه }}
-| وبگاه =
-}}
-'''عصام العطار'''، مبلغ اسلامی، نویسنده ادبی، شاعر، متفکر، مربی، نماینده مجلس سوریه و رهبر سابق اخوان المسلمین سوریه است. وی برادر دکتر نجاح العطار معاون فرهنگی و رسانه ای رئیس جمهور سوریه و همسرش واعظ و نویسنده بنان الطنطاوی دختر شیخ علی الطنطاوی و نوه اش مرحوم هدی عبدین، فعال حقوق بشر است.
-== معرفی اجمالی ==
+'''آپارتاید''' کلمه ای در زبان هلندی، بیانگر نوعی تبعیض نژادی است و اساساً یک سیاست تبعیض آمیز است که توسط نژادپرستان در جمهوری آفریقای جنوبی علیه اکثریت سیاه پوستان بومی و مردم بومی آن کشور استفاده می شود.
-او در سال 1927 در دمشق، به دنیا آمد و متعلق به خانواده‌ای بود که از نظر مذهبی شافعی بودند و در دمشق به عنوان اهل علم و حدیث شناخته می‌شوند؛ که ده‌ها سال در مسجد اموی دمشق کرسی حدیث و موعظه در اختیار داشتند.
+نمونه کنونی این اقدام توسط صهیونیست‌ها با کشیدن دیوار حایل بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها و سایر رفتارهای تبعیض‌آمیز قابل مشاهده است.
-وی برادر نجاح العطار وزیر اسبق فرهنگ رئیس جمهور سوریه و همسر بنان الطنطاوی دختر شیخ علی الطنطاوی است که در سال 1981، افرادی ناشناس بنان را در آخن آلمان با پنج گلوله ترور کردند که نقطه عطفی در زندگی عطار بود.
-== فعالیت‌ها ==
+== تعریف آپارتاید ==
-اولین گامهای العطار برای ورود به سازمان اخوان المسلمین با پیوستن به گروه "شباب محمد" بود که از جمله انجمن های اخوان المسلمین به شمار می رفت. اعضای گروه شباب محمد که مبانی اسلامِ اخوانی را تدریس می کردند، برای ایراد خطبه جمعه ها به روستاها می رفتند و شاید از اینجا بود که عطار ایده این گروه را پسندید و به آن پیوست.
+آپارتاید یا جدانژادی که واژه‌ای به زبان داچ/هلندی است یکی از اشکال تبعیض نژادی را بیان می‌کند و در اصل عبارت است از سیاست تبعیضی که نژادپرستان کشور جمهوری آفریقای جنوبی علیه اکثریت سیاهپوست بومی و بومیان آن کشور اعمال می‌کنند.
+از نظر لغوی به معنای مجزا و جدا نگهداشتن است. آپارتاید یعنی جدا نگه داشتن افراد متعلق به نژاد‌های غیرسفید، مجبور کردن آن‌ها به اقامت در محلات و استان‌های خاص، محروم کردن آن‌ها از کلیه حقوق سیاسی و امکان تحصیل و پیشرفت. در مناطقی که سیاهپوستان مجبور به اقامت در آن می‌شوند و حق خروج از آن را ندارند حداقل امکانات زندگی نیز موجود نبود.  کنگرهٔ ملی آفریقا با درخواست ایجاد جامعه آزاد چندقومی، جنگی علیه نظام آپارتاید به راه انداخت. طرفداران لغو آپارتاید، تظاهرات آرامی در شپرویل و تسوتو به راه انداختند، که با مقاومت مخالفان روبه‌رو شد. راهپیمایان سیاه‌پوست شلاق زده شدند، و حتی در مارس ۱۹۷۰، بیش از ۷۰ آفریقایی کشته شدند.
+آپارتاید بی‌تردید نقض حقوق بشر محسوب شده و یک جرم بین‌المللی می‌باشد. نمونه بارز و مصداق عینی اقدامات مربوط به آپارتاید را می‌توان در پیشینه تاریخی اقداماتی که در آفریقای جنوبی صورت پذیرفته مشاهده نمود.
+نمونه کنونی این اقدام توسط صهیونیست‌ها با کشیدن دیوار حایل بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها و سایر رفتارهای تبعیض‌آمیز قابل مشاهده است.
-عطار یکی از بنیانگذاران اخوان المسلمین در سوریه هست و اولین مسئولیت سازمانی خود را در سال 1955 در قرن گذشته زمانی که کنفرانسی در دمشق در حضور شیوخ اصلی سوریه برگزار شد، برعهده گرفت.
+[[پرونده:اسراییل و آپارتاید.jpg|بی‌قاب|چپ]]
-عطار از منبر مسجد دانشگاه دمشق، در حضور هزاران دانشجو و استاد، عقاید خود را بیان می کرد و به نقد و حمله علیه حاکمیت وقت و دولت اسد تا آخرین روزهای عمر ادامه داد.
+== لغو آپارتاید ==
+در سال ۱۹۶۲، ماندلا دستگیر شد و پس از محاکمه به حبس ابد محکوم گردید. در سال ۱۹۹۰، ماندلا در سن ۷۲ سالگی آزاد شد و مبارزه برای حقوق انسانی اهالی آفریقای جنوبی را از سر گرفت. سرانجام اف. دبلیو. کلرک رئیس جمهور آفریقای جنوبی با او وارد مذاکره شد. یک سال بعد،  کنگره ملّی آفریقای جنوبی پیروز شد و ماندلا به ریاست جمهوری رسید و رژیم آپارتاید در مورد سیاهپوستان، لغو گردید.
-عصام العطار در سال 1951 به حکومت رئیس جمهور ادیب شیشکلی حمله کرد و قبل از اینکه نزدیکانش به او توصیه کنند به مصر برود، حکم بازداشت او صادر شد. زمانی که عطار پس از سفر حج به سوریه بازگشت، از حضور وی در سوریه ممانعت به عمل آمد و عطار بین لبنان، اردن، کویت و بلژیک در سفر بود تا اینکه در شهر آخن آلمان فرود آمد. زمانی که بیماری مصطفی السباعی شدید شد، عطار در سال 1964 به عنوان جانشین و رهبر گروه در سوریه انتخاب شد و تا سال 1973 رهبر این گروه در سوریه باقی ماند.
+== جرم آپارتاید ==
+در ماده۲ کنوانسیون بین‌المللی منع و مجازات جرم آپارتاید (نژاد پرستی)، «جرم آپارتاید» به گونه‌ای خاص و به این شرح تعریف شده است: «از نظر این کنوانسیون، عبارت «جنایت آپارتاید» که شامل سیاست‌ها و اعمال مشابه جدایی نژادی و تبعیض نژادی است نظیر آنچه در آفریقای جنوبی اعمال می‌شود عبارت است از: اعمال غیر انسانی زیر که به منظور استقرار و حفظ سلطه یک گروه نژادی علیه گروه‌های نژادی دیگر صورت می‌گیرد و به طور سیستماتیک آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد.
-== درگذشت ==
+== پیام تسلیت دبیرکل ==
-عصام العطار، رهبر سابق اخوان المسلمین سوریه و مخالف جدی دولت اسد، سحرگاه جمعه ۱۴ اردیبهشت پس از یک بیماری طولانی،در سن 97 سالگی در شهر آخن آلمان درگذشت.
+[[پرونده:آرپاتاید-شهریاری.jpg|بی‌قاب|چپ]]
+حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پی درگذشت بنیانگذار جنبش ضد آپارتاید در کیپ تاون پیامی صادر کرد. به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، متن این پیام به شرح زیر است: امت اسلامی و مردم آزاده جهان خبر درگذشت امام احمد قاسم بنیانگذار جنبش ضد آپارتاید «قبله» در آفریقای جنوبی را دریافت کردند. امام احمد قاسم از حامیان وحدت اسلامی و از رهروان راستین بنیانگذار انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) بود که به دعوت ایشان برای اعلام روز جهانی قدس لبیک گفت. وی از اعضای بانفوذ کنگره پان آفریقا، از فعالان و دغدغه‌مندان وحدت اسلامی و از اعضای کمیسیون حقوق بشر اسلامی بود. این عالم بزرگ از مبارزان راه عدالت، حقوق بشر و کرامت انسانی بود که تمام عمرش را صرف مبارزه با آپارتاید، بی عدالتی و ظلم کرد. او مقاومت اسلامی در مقابل آپارتاید آفریقای جنوبی را گسترش داد و سالهای زیادی از عمرش را در زندان گذراند. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی درگذشت تاثرانگیز ایشان را به جامعه مسلمانان آفریقای جنوبی، آزادگان جهان، خانواده و پیروان ایشان تسلیت می گوید. خداوند بزرگ امام احمد را در بهشت برین خود جای دهد و مغفرت الهی و همنشینی با پیامبر بزرگوار(ص) را نصیب ایشان کند. امیدواریم رحمت الهی شامل حال ایشان، دوستان و خانواده شان شود. حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
-== فعالیت سیاسی ==
-العطار راه خود را در وکالت و کار اسلامی با انجمن «جوانان ما مولای محمد» آغاز کرد و اولین ارتباطش با اخوان المسلمین بود، زیرا یکی از انجمن هایی بود که بعدها این گروه را به همراه «دارال» تأسیس کرد. -ارقم در حلب و الانصار در دیرالزور و اخوان المسلمین در حماه که همگی جنبش هایی هستند که اخوان المسلمین را در سال 1945 توسط مصطفی السباعی تأسیس کردند.
-العطار به دلیل گشاده رویی خود نسبت به همه جنبش ها و گروه هایی که ممکن بود با اخوان المسلمین موافق یا مخالف باشند شناخته شده بود و هدف او گرد هم آوردن مردم سوریه و متحد کردن صفوف آنها به خاطر کشور بود.
-در مورد او نیز شناخته شده بود که از صاحبان قدرت نمی ترسید، بنابراین افکار خود را آنطور که می خواست بیان می کرد و این امر از دو جهت بر او تأثیر می گذاشت، اول اینکه او شهرت پیدا کرد و افراد زیادی را تحت تأثیر قرار داد و جایگاه خود را در جامعه به دست آورد و دیگری این بود که بهای سخنانش را پرداخت. او در سال 1951 حکم دستگیری او را صادر کرد و مجبور شد به مصر پناه برد.
-عزیمت او به مصر به توصیه نزدیکانش از جمله علی طنطاوی بود و در آنجا اخوان با حسن الهدیبی و عبدالقادر عوده آشنا شد و در کمیته راهبری گروه با آنها همکاری کرد. عطار همچنین با سید قطب، البشیر ابراهیمی، محمود شاکر و عبدالوهاب عزام ملاقات کرد.
-او با اطلاع از بیماری پدرش در سال 1952 مجبور به بازگشت به دمشق شد و چند روز قبل از مرگش توانست او را ببیند. در سال 1954، العطار به عنوان دفتر اجرایی اخوان المسلمین انتخاب شد و تظاهراتی را رهبری کرد که در آن سال به اعدام واعظان اعتراض کردند.
-سال بعد، او به عنوان دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، که شامل شیوخ ارشد سوریه بود، انتخاب شد دفتر این گروه در دمشق، قبل از انتخاب نماینده و سخنگویی به نمایندگی از آن، در یک زمان مسئولیت کنترل کل و دفتر اجرایی را بر عهده گرفت.
-== فعالیت برای سوریه ==
-العطار در سال 1957 تخمین زد که بهتر است اخوان المسلمین در انتخابات پارلمانی شرکت نکند، زیرا می دید که شرایط و واقعیت هایی که در آن زمان در کشور حاکم بود اجازه موفقیت این گروه را نمی دهد و انتظار داشت که نتایج انتخابات جعل می شد و نیروهای چپ مداخله می کردند که این اتفاق افتاد.
-العطار از حامیان وحدت بین سوریه و مصر بود، اما او با جمال عبدالناصر در روش‌های وحدتی که خواستار آن بود، تفاوت داشت. انحلال احزاب، بنابراین الصبای سپس تصمیم به انحلال اخوان المسلمین گرفت.
-العطار تصمیم انحلال این گروه را رد کرد، زیرا معتقد بود که وحدت باید بر اساس دموکراتیک، پارلمانی و تنها در سطوح نظامی و خارجی ایجاد شود و نه بر اساس انحلال احزاب "وحدت دیکتاتوری" بود، بنابراین او از امضای سند انحلال گروه خودداری کرد و سازمانش از او حمایت کرد.
-عطار در پاسخ به سوالی درباره علت امتناع او از امضای سند جدایی، گفت: چگونه می‌خواهید به جنبشی که رویایی را که قرن‌هاست ساکنان آن ملت بوده، برکت بدهم؟ رژیم یک چیز است و پایبندی ما به وحدت یک چیز دیگر.»
-اخوان از هم پاشید و اسلام گرایان به کار حزبی بازگشتند و العطار به رهبری آن منصوب شد. این گروه به اتفاق آرا با نامزدی او برای انتخابات پارلمانی در سال 1961 موافقت کرد. سیاستمداران ارشد کشور خشم غیراسلام گرایان و مخالفان این گروه را برانگیخت و آنها شروع به هشدار نسبت به «رنسانس مردمی» کردند.
-زمانی که العطار دبیرکل بلوک تعاون اسلامی در پارلمان سوریه شد، نامه ای را به ناظم القدسی، رئیس جمهور وقت جمهوری و معروف الدوالیبی نخست وزیر این کشور ارائه کرد که حاوی مطالباتی از جمله مطالباتی بود که در رابطه با آن وجود داشت. "توطئه صهیونیستی و استعماری" برای انحراف مسیر رود اردن و به جای انتقال، ایده بسیج ملت برای آزادسازی رود اردن را به دولت ارائه کرد.
-== کودتای 8 مارس ==
-در 8 مارس 1963، بعثی‌های سوریه کودتای نظامی طراحی کردند و شورای ملی به رهبری سرلشکر لوای العطاسی منصوب شد. سپس رئیس دولت و نخست وزیرش دستگیر شدند و از عطار با 12 نفر دعوت شد تا در دریافت حکم شرکت کنند.
-العطار از حضور در دولت امتناع کرد و گفت: من نمی توانم شرکت در زندگی ای را بپذیرم که می گوید دموکراتیک است اما با کودتای نظامی آمده است و این انتخابات تا زمانی که دوباره سرنگون نشود، چندان دوام نخواهد آورد.
-العطار خواستار تشکیل یک دولت ائتلافی شد که در آن همه شرکت داشتند. قدرت کودتا چاره ای جز تسلیم و آزادی رئیس جمهور ناظم القدسی و بازگرداندن او به ریاست جمهوری نداشت.
-یک سال بعد تصمیم گرفت برای ادای حج برود و سفرش یک طرفه بود و از ترس تداوم نفوذش در زندگی سیاسی مانع از ورودش به کشور شد و به لبنان رفت. در آنجا به بروکسل، جایی که در سال 1968 فلج شد، سپس به عنوان یک پناهنده سیاسی به آلمان رفت.
-== تبعید ==
-الصبایی در سال 1964 درگذشت و عطار از ورود به سوریه و شرکت در تشییع جنازه رفیقش جلوگیری کرد، بنابراین تصمیم گرفت لبنان را به مقصد آلمان ترک کند و پس از آن به عنوان ناظر اخوان المسلمین در سوریه از تبعید انتخاب شد. و تا سال 1352 در سمت خود باقی ماند.
-او چندین بار سعی کرد عذرخواهی کند و از سمت خود دست بکشد، اما نظرش تغییر کرد و گفت: «عملاً در اواخر دهه هفتاد از کار در گروه دوری کردم، اما وقتی قطعنامه 49 صادر شد و دستور اعدام اعضای گروه را صادر کرد. اخوان، من بیرون آمدم و خود را به عنوان کنترل کننده عمومی گروه معرفی کردم."
-== ==
-در طول جنگ جهانی اول، پدر العطار به استانبول تبعید شد و پس از آن او با تجربه میدانی به کشورش بازگشت و عصام نیز مانند پدرش بزرگ شد و به شعر نیز علاقه داشت.
-خواهر وی نجاح العطار در سال 2006 معاون دوم رئیس جمهور سوریه بشار اسد و پیش از آن وزیر امور فرهنگی و رسانه ای بود.
 == جستارهای وابسته ==
 == منابع ==
-* [https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2024/5/3/%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D8%A3%D8%AD%D8%AF-%D8%A3%D8%A8%D8%B1%D8%B2-%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9 عصام العطار.. أحد أبرز قادة الحركة الإسلامية في سوريا]aljazeera.net، تاریخ درج مطلب 5/5/2024، اخذ شده در تاریخ 1403/2/16.
+* [https://atlaspress.news/%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ آپارتاید چیست و چه قوانینی داشت؟ رژیم آپارتایدی عصر حاضر کدام است؟] تاریخ درج مطلب ۲۱ دلو ۱۳۹۸ ، اخذ شده در تاریخ 1403/3/26.
-* [https://www.aljazeera.net/news/2024/5/3/%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1 وفاة مراقب الإخوان المسلمين السابق بسوريا عصام العطار]،aljazeera.net، تاریخ درج مطلب 3/5/2024، اخذ شده در تاریخ 1403/2/16.
+* [https://taqrib.ir/fa/news/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%84-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A8%D9%86%DB%8 پیام تسلیت دبیرکل مجمع تقریب در پی درگذشت بنیانگذار جنبش ضد آپارتاید در کیپ تاون] ،تاریخ درج مطلب۱۴۰۲/۰۴/۲۴ ، اخذ شده در تاریخ 1403/3/26.
-* [https://www.syria.tv/%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%AF-%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AB%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8 عصام العطار.. قائد وطني جامع وسيرة استثنائية في تاريخ سوريا] syria.tv، تاریخ درج مطلب 2024.05.03، اخذ شده در تاریخ 1403/2/16.