|
|
| (۴۵۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات شهر
| |
| | عنوان = استان هرمزگان
| |
| | تصویر = نقشه استان هرمزگان.jpg
| |
| | نام = استان هرمزگان
| |
| | کشور = ایران
| |
| | تاریخ تأسیس = ۱۴۰۳۶۷۴ نفر
| |
| | استان = استان هُرمُزگان
| |
| | تعداد جمعیت = ۱۴۰۳۶۷۴ نفر
| |
| | پراکندگی دینی = {{فهرست جعبه افقی |[[مذهب شیعه|شیعه]] |[[اهل سنت و جماعت|سنی]] }}
| |
| | ویژگی خاص =
| |
| }}
| |
| '''استان هُرمُزگان''' نام یکی از استانهای جنوبی ایران است که در شمال تنگه هرمز قرار گرفته‌است. کرانه‌های این استان در شرق بر دریای عمان و در غرب بر خلیج فارس قرار دارند. تنگه هرمز، یکی از حساس‌ترین و حیاتی‌ترین گذرگاه‌های آبی عصر حاضر، در قلمرو سیاسی این استان قرار دارد.. همچنین چهارده جزیره کوچک وبزرگ به نام‌های ابوموسی، بنی فرور، تنب بزرگ و کوچک، سیری، شتور، فرور، کیش، لاوان، قشم، لارک، هرمز، هندورابی و هنگام در محدوده آب‌های ساحلی این استان قرار دارند.
| |
| در این استان اقوام مختلفی چون اچم‌ها (خودمونی‌ها)، هرمز‌ها (بندری‌ها)، فارس‌ها، بلوچ‌ها، عرب‌ها زندگی میکنند. که هر یک به زبان‌های مختلفی مانند اچمی، بندری (هرمزگانی)، فارسی، بلوچی، عربی سخن می‌گویند.
| |
|
| |
|
| == وجه‌تسمیه نام ==
| |
| برخی با توجه به اهمیت بین‌المللی تنگه هلالی شکل و راهبردی هرمز که جنبه حیاتی آن در عبور و مرور واضح است، هرمزگان را از نام این تنگه می‌دانند. اما در مواردی نیز اعتقاد بر این است که هرمزگان، شامل دو جزء است. جزء اول یعنی هُرمُز، از اختصار نام «اهورا مزدا» گرفته شده است. همچنین یکی از معانی پسوند «گان» را، در مکان و جا می‌توان دانست. بنابراین «سرزمین خدا» می‌تواند، در تفسیری بر هرمزگان معنا یابد. راستی بهتر است نظر دیگری را هم، در وجه‌تسمیه نام هرمزگان بشنوید. در این زمینه از نوشتن نام درست هرمز، به‌صورت «هرموز» استفاده می‌شود. سپس می‌گویند که جزء نخست، یعنی هور یا خور در فرهنگ فارسی معنای (خلیج، لنگرگاه) را دربردارد. جزء دوم نیز به معنای موز، میوه شناخته شده می‌باشد. درعین‌حال به‌واسطه اسناد تاریخی گفته می‌شود، مکان اصلی هرمز ناحیه‌ای در مجاورت میناب کنونی بوده است.
| |
|
| |
| == تقسیمات كشوری ==
| |
| * هرمزگان دارای13 شهرستان ، 38 شهر، 38 بخش ، 85 دهستان و 1732 آبادی دارای سكنه كوچك و بزرگ است . عملكردهای اقتصادی وفرهنگی استان ،ساحلی وتمامی متاثر از دریاست، مثلا 80درصد جمعیت شهرها و60درصد كل جمعیت آن درنوارساحلی به عمق حداكثر20كیلومترازدریا استقرار یافته است.
| |
| * هرمزگان با 14 جزیره بیشترین جزایر را بین استانهای ساحلی دارد .
| |
| * دو شهرستان ابوموسی و قشم كاملا از جزایر تشكیل شده اند و از سرزمین اصلی گسستگی دارند.
| |
| * از تعداد 38 شهر استان 14 شهر آن ساحلی می باشند.
| |
|
| |
| == جمعیت استان هرمزگان ==
| |
| بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1385 ، جمعیت استان هرمزگان 1403674 نفر می باشد که از این میزان 661325 نفر ساکن شهرها 740605 نفر در مناطق روستایی و 1744 نفر غیر ساکن می باشند.
| |
|
| |
| == تاریخ و فرهنگ استان ==
| |
| تاریخ استان هرمزگان با تاریخ و جغرافیای خلیج فارس در هم آمیخته است. تاریخ مکتوب بندر هرمز از زمان اردشیر بابکان آغاز می شود. گروهی معتقدند که آبادانی بندر هرمز بین سال های 241-211 میلادی روی داده و به عنوان یکی از مهم ترین مراکز داد و ستد شرق معروف شده است. در سال 750-661 میلادی منطقه خلیج فارس جزء خلافت امویه و سپس جزء خلافت عباسی، میلادی 1285 – 750، بود. در اواخر قرن هشتم میلادی که داد و ستدهای دریایی رونق به سزایی داشت، گروهی از مورخین، راه دریایی خلیج فارس را با اهمیت تر از جاده معروف ابریشم و یا یک مسیر مهمی از آن می دانند. در سال 1497 میلادی،برای اولین بار استعمارگران غربی به فرمانروایی «واسکودوگاما» در بنادر خلیج فارس پیاده شدند. در سال 1506میلادی، پرتغالی ها به عنوان حفاظت منافع پرتغال در برابر تجار مصری و ونیزی، جزیره هرمز را محاصره کردند.بندر هرمز در این زمان کلید تجاری خلیج فارس محسوب می شد و راه ادویه از کنار همین بندر در تنگه هرمز عبور می کرد. شاه اسماعیل صفوی در صدد اعاده مالکیت ایران بر هرمز بود که به سبب گرفتاری های ناشی از جنگ با عثمانیان، موفق به راندن پرتغالی ها نشد و با آن ها پیمانی منعقد نمود. که طی آن تسلط پرتغالی ها بر خلیج فارس تا مدتی تثبیت شد. اما شاه عباس بزرگ به کمک انگلیسی ها، به حاکمیت پرتغالی ها در جزیره هرمز و خلیج فارس خاتمه داد. در سال 1004 (ه. ق) هلندی ها، تجارتخانه ای در بندرعباس تاسیس کردند و رقابت بین هلند و انگلیس شدت یافت. در اواخر دوره سلطنت شاه صفوی، دولت ایران به لغو معافیت گمرکی واردات و صادرات هلندی ها اقدام کرد. دولت ایران به هلندی ها اجازه داد که در هر نقطه ای از ایران به تجارت ابریشم اقدام کنند. در همین زمان هلندی ها، دژ مستحکمی را در نزدیکی تجارتخانه خود در بندرعباس احداث نمودند. میرمهنا حاکم جزیره خارک و بندر ریگ به بهانه عدم پرداخت اجاره بها، در سال 1765 به هلندی ها حمله برد و آن ها را از خلیج فارس بیرون راند. پس از این ماجرا انگلیس در خلیج فارس، شیخ نشین های متعدد کوچکی را ایجاد نمود تا از اتحاد آن ها در مقابل خود جلوگیری کند. خلیج فارس بعد از جنگ جهانی اول به عنوان مهم ترین کانون نفت و منبع مهم رشد صنایع، اهمیت اقتصادی و استراتژیکی مهمی یافت. موقعیت استراتژیکی استان هرمزگان موجبات توجه ویژه به این منطقه رابرای دولت ها و کشورهای خارجی الزامی ساخت.
| |
|
| |
| == زبان و گویش های هرمزگان ==
| |
| در رابطه با زبان مردم استان هرمزگان، باید بگوییم که از گویش هرمزگانی برای تکلم استفاده میکنند. البته بدانید گویش بندری، درواقع نوعی از زیرشاخه‌های زبان فارسی دری و متشکل از لهجه‌های مختلف است. همچنین آن را در تلفیقی از ورود زبان‌های دیگر منطقه، البته با حفظ ویژگی‌های زبان فارسی باید دانست. این گویش هرمزگانی تحت‌الشعاع ارتباطات تجاری، مهاجرت اقوام و … قرار گرفته و از زبان‌های عربی، هندی و حتی واژگان اروپایی نیز برخوردار است. حتی در نواحی غربی، نواحی روستایی جوانب دریا و جزایر ایرانی خلیج فارس می‌توان، زبان عربی را در گفتگوها دید. همچنین زبان بلوچی نیز ، در نواحی شرقی دیده می‌شود. درعین‌حال بدانید
| |
|
| |
| == مذهب ==
| |
| از لحاظ دین جماعت استان هرمزگان، پیرو دین اسلام و اغلب از نظر مذهب شیعه هستند. جماعت سنی استان نیز، بیشتر تابع مذهب شافعی و بخشی از سنی مذهبان نیز دارای مذهب حنفی می‌باشند.
| |
|
| |
| == جستارهای وابسته ==
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| * [https://dadgostari-hr.eadl.ir/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C هرمزگان شناسی]dadgostari-hr.eadl.ir، اخذ شده در تاریخ 1403/8/6.
| |
| * [https://sirikcenter.ir/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ استان هرمزگان]sirikcenter.ir، اخذ شده در تاریخ 1403/8/6.
| |
| * [https://hormozgan.farhang.gov.ir/fa/moarefiostan/ostan درباره استان هرمزگان] hormozgan.farhang.gov.ir، اخذ شده در تاریخ 1403/8/6.
| |
| * [https://reiseniran.de/fa/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ استان هرمزگان]reiseniran.de، اخذ شده در تاریخ 1403/8/6.
| |
