زبور

زبور نام یکی از کتاب‌های آسمانی است که مطابق با نقل قرآن و روایات، بر حضرت داوود از پیامبران بنی اسرائیل نازل شده است. این کتاب سرشار از پند و حکمت و نیایش با پروردگار است. نام زبور سه‌بار در قرآن و در سوره‌های نساء، انبیاء و اسراء ذکر شده است. برخی از پژوهشگران، زبوری را که قرآن از آن نام برده با مزامیر در عهد عتیق برابر دانسته‌اند. این کتاب به زبان عبری است و پس از تورات نازل شده است.

معنای زبور در لغت و اصطلاح

زبور در لغت به معنای نوشته و کتاب است و در اصطلاح به کتابی می‌گویند که بر حضرت داوود نبی نازل شده است.

دلیل نام‌گذاری

در منابع روایی آمده است: چون این کتاب به صورت مجموعه‌ای مکتوب بر الواح نازل شده، زبور نام گرفته است. بعضی از پژوهشگران معتقدند که زبور از ریشه عبری زمره گرفته شده است که به معنای قدرت و نیز آواز یا سرود است و برخی نیز زبور را به معنای مکتوب دانسته‌اند.

زبور در قرآن

همانطور که اشاره شد، قرآن در سوره‌های نساء، اسراء و انبیاء، از زبور اسم برده است.«إِنَّا أَوْحَیْنا إِلَیْکَ کَما أَوْحَیْنا إِلی‏ نُوحٍ وَ النَّبِیِّینَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَوْحَیْنا إِلی‏ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ عیسی‏ وَ أَیُّوبَ وَ یُونُسَ وَ هارُونَ وَ سُلَیْمانَ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُورا» ما به تو وحی فرستادیم همانگونه که بر نوح و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط [بنی اسرائیل‏] و عیسی و ایّوب و یونس و هارون و سلیمان وحی نمودیم و به داوود زبور دادیم. «وَ رَبُّکَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلی‏ بَعْضٍ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُوراً» پروردگار تو از حال همه کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند، آگاه‌تر است و (اگر تو را بر دیگران برتری دادیم، به جهت شایستگی توست). ما بعضی از پیامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم و به داوود زبور بخشیدیم. «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُون» در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم بندگان شایسته‌‏ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد.

اقسام کتاب‌های‌ آسمانی

از آیات قرآن و روایات اسلامی استفاده می‌شود کتاب‌های آسمانی بر دو گونه است، گونه اول کتاب‌هایی است که شامل آیین و شریعت جدید همراه با احکام خاص به خود می‌باشد، این نوع کتاب‌ها بر پیامبران اولوالعزم نازل شده است. گونه دوم کتاب‌هایی است که شریعت تازه‌ای را ابلاغ نکرده است، بلکه مشتمل بر نصایح و پندها و توصیه‌ها و دعا‌ها است و کتاب زبور داوود از گونه دوم می‌باشد. در تفاسیر شیعه به این نکته اشاره شده است که زبور، شریعت خاص و آیین جدیدی را مطرح نکرده است، بلکه مشتمل بر نصایح، اندرزها، راهنمایی‌ها، توصیه‌ها و دعاها بوده است. در ضمن، زبور داوود در میان دیگر کتاب‌های پیامبران از ویژگی خاصی برخوردار است، زیرا که به‌طور کامل دارای نیایش و اندرز می‌باشد. در قرآن به صراحت بیان شده است که زبور را به حضرت داوود ‌علیه‌السلام اعطا کرده‌ایم، ولی برخی از مفسرین اهل‌سنت گفته‌اند مقصود از زبور، مطلق کتاب‌هایی است که بر پیامبران نازل شده است. با این‌حال، در تفاسیر شیعه آمده است که دلیل قابل قبولی براین ادعا وجود ندارد.

زبور در روایات

ابوذر غفاری از پیامبر(ص) علیه نقل می‌کند که حضرت فرمود: زبور یکی از ۱۰۴ کتابی‌ است که بر مردم جهان نازل شده‌ است.

تحریف زبور

به اعتراف یهودیان و مسیحیان کمی بیش از هفتاد مزمور از یکصد و پنجاه مزامیر زبور منسوب به حضرت داوود ‌(ع) است و دیگر مزامیر در زمان‌های بعد به آن افزوده شده است.