ماه قمری: تفاوت میان نسخه‌ها
(تغییر تصویر) |
جز (جایگزینی متن - '[[ماه محرم الحرام' به '[[محرم الحرام') |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{تقویم ماه قمری}} | ||
'''ماه یا ماههای هجری قمری''' در هر سال ۱۲ عدد بر اساس ماه هلالی است که ۲۹روزه یا ۳۰روزه هستند. | |||
== تعریف ماه == | |||
ماه هلالی یک دور چرخش کره ماه بر مدار خود مابین فاصله زمانی مشاهده دو هلال ماه است که طول متوسط آن ۲۹٬۵۳۰۵۹ روز (۲۹روز و ۱۲ساعت و ۴۴دقیقه و ۲٬۷۸ثانیه) است. باتوجه به طول سال قمری حقیقی (مجموع ۱۲ماه هلالی) برابر ۳۵۴٬۳۶۷۰۸ روز (۳۵۴روز و ۸ساعت و ۳۵٬۷۱۲ثانیه)، سال تقویمی آن ۳۵۴روزه (در سالهای عادی) یا ۳۵۵روزه (در سالهای کبیسه) است<ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران دفتر پژوهش‌های فرهنگی (۱۳۸۰)، ص ۳۳.</ref>. | |||
== تعداد روز در ماهها == | |||
در تقویم قمری هلالی تعداد روز ماهها ترتیب خاصی ندارد و حداکثر تا ۴ ماه ۳۰روزه و ۳ ماه ۲۹روزه نیز ممکن است پشت سر هم بیایند. اما در تقویم قمری قراردادی ماههای فرد ۳۰روزه و ماههای زوج ۲۹روزه تعیین شده و ماه آخر در سالهای کبیسه ۳۰روزه است. | |||
روز اول هر ماه در این گاه‌شماری معمولاً بر اساس مشاهده یا پیش‌بینی مشاهده‌پذیری هلال ماه نو در شامگاه روز ۲۹ یا ۳۰ ماه قبل، که آن را [[استهلال]] می‌نامند، تعیین می‌شود. | |||
این گاه‌شماری باتوجه به شیوه‌های مختلف تعیین اول ماه و تعداد روزهای ماه هر سال با عناوین گاه‌شماری هجری قمری هلالی، قراردادی و ام‌القری شناخته می‌شود. | |||
== نام ماههای قمری == | |||
ماههای این گاه‌شماری به‌ترتیب عبارتند از: | ماههای این گاه‌شماری به‌ترتیب عبارتند از: | ||
# [[محرم الحرام|محرم]]؛ | |||
# [[صفر المظفر|صفر]]؛ | |||
# [[ربیع‌الاول]]؛ | |||
# [[ربیع‌الثانی]]؛ | |||
# [[جمادی‌الاول]]؛ | |||
# [[جمادی‌الثانی]]؛ | |||
# [[رجب]]؛ | |||
# [[شعبان]]؛ | |||
# [[رمضان]]؛ | |||
# [[شوال]]؛ | |||
# [[ذی القعده]]؛ | |||
# [[ذی الحجه]]. | |||
== شعر ابونصر فراهی == | |||
شعری از ابونصر فراهی از کتاب '''«نصاب الصبیان»''' برای کمک به حفظ کردن نام ماههای قمری وجود دارد<ref>به نقل از مشیری، محمد. تبدیل تاریخ سالهای میلادی به هجری و بالعکس، بانضمام رسالهٔ تطبیقیهٔ مرحوم استاد عبدالغفار نجم‌الدوله. چاپ تابان.</ref>: | |||
''ز محرم چو گذشتی برسد ماه صفر ''، ''دو ربیع و دو جمادی ز پی یکدیگر'' | |||
''رجب است از پی شعبان، رمضان و شوّال ''، ''پس به ذی‌القعده و ذی‌الحجه بکن نیک نظر''. | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۴۳
| ماههای قمری | |||||
| محرم | صفر المظفر | ||||
| ربیع الاول | ربیع الثانی | ||||
| جمادی الاول | جمادی الثانی | ||||
| رجب | شعبان | ||||
| رمضان | شوال | ||||
| ذی القعده | ذی الحجه | ||||
ماه یا ماههای هجری قمری در هر سال ۱۲ عدد بر اساس ماه هلالی است که ۲۹روزه یا ۳۰روزه هستند.
تعریف ماه
ماه هلالی یک دور چرخش کره ماه بر مدار خود مابین فاصله زمانی مشاهده دو هلال ماه است که طول متوسط آن ۲۹٬۵۳۰۵۹ روز (۲۹روز و ۱۲ساعت و ۴۴دقیقه و ۲٬۷۸ثانیه) است. باتوجه به طول سال قمری حقیقی (مجموع ۱۲ماه هلالی) برابر ۳۵۴٬۳۶۷۰۸ روز (۳۵۴روز و ۸ساعت و ۳۵٬۷۱۲ثانیه)، سال تقویمی آن ۳۵۴روزه (در سالهای عادی) یا ۳۵۵روزه (در سالهای کبیسه) است[۱].
تعداد روز در ماهها
در تقویم قمری هلالی تعداد روز ماهها ترتیب خاصی ندارد و حداکثر تا ۴ ماه ۳۰روزه و ۳ ماه ۲۹روزه نیز ممکن است پشت سر هم بیایند. اما در تقویم قمری قراردادی ماههای فرد ۳۰روزه و ماههای زوج ۲۹روزه تعیین شده و ماه آخر در سالهای کبیسه ۳۰روزه است. روز اول هر ماه در این گاه‌شماری معمولاً بر اساس مشاهده یا پیش‌بینی مشاهده‌پذیری هلال ماه نو در شامگاه روز ۲۹ یا ۳۰ ماه قبل، که آن را استهلال می‌نامند، تعیین می‌شود. این گاه‌شماری باتوجه به شیوه‌های مختلف تعیین اول ماه و تعداد روزهای ماه هر سال با عناوین گاه‌شماری هجری قمری هلالی، قراردادی و ام‌القری شناخته می‌شود.
نام ماههای قمری
ماههای این گاه‌شماری به‌ترتیب عبارتند از:
- محرم؛
- صفر؛
- ربیع‌الاول؛
- ربیع‌الثانی؛
- جمادی‌الاول؛
- جمادی‌الثانی؛
- رجب؛
- شعبان؛
- رمضان؛
- شوال؛
- ذی القعده؛
- ذی الحجه.
شعر ابونصر فراهی
شعری از ابونصر فراهی از کتاب «نصاب الصبیان» برای کمک به حفظ کردن نام ماههای قمری وجود دارد[۲]:
ز محرم چو گذشتی برسد ماه صفر ، دو ربیع و دو جمادی ز پی یکدیگر
رجب است از پی شعبان، رمضان و شوّال ، پس به ذی‌القعده و ذی‌الحجه بکن نیک نظر.