محمد بن علی خرد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'می رسد' به 'می‌رسد') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = محمد بن علی خرد | |||
| | | تصویر = | ||
| نام = محمد بن علی خرد | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| | | سال تولد = ۸۹۰ ق | ||
| | | تاریخ تولد = | ||
|علی بن | | محل تولد = حضرموت، یمن | ||
| | | سال درگذشت = ۹۶۰ ق | ||
| | | تاریخ درگذشت = | ||
| | | محل درگذشت = حضرموت، یمن | ||
| | | استادان = {{فهرست جعبه عمودی | علی بن أبی‌بکر السکران | عبدالرحمن بن علی السکران | محمد بن عبدالرحمن بلفقیه | عبدالله بن عبدالرحمن بافضل}} | ||
| | | شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | عبدالله بن محمد بلفقیه | محمد بن حسن بن علی السکران | فضل بن عبدالله بافضل | عبدالله بن محمد باقشیر}} | ||
|[[ | | دین = اسلام | ||
| مذهب = اهل سنت | |||
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | غرر البهاء الضوی ودرر الجمال البدیع البهی | الوسائل الشافعة فی الأذکار النافعة | }} | |||
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه عمودی | عالم محدث و فقیه صوفی | تبلیغ دین}} | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
'''محمد بن علی خرد''' (۸۹۰-۹۶۰ه. ق) [[محدث]] و [[فقیه]] اهل [[حضرموت]] است. به علم حدیث روی آورد و در آن تحقیق بسیار نمود تا جایی که تبدیل به بزرگترین حافظ حدیث و رجالی زمان خود شد و به عنوان «[[محدث]]» در زمان خود مشهور گشت. او در علوم دیگر چون [[اصول فقه]]، [[فقه]]، [[تصوف]] و بلاغت نیز تبحر داشت. کتاب‌های او به دلیل اعتبار سند و قدیمی بودن، نزد مورخین از کتاب‌های بسیار ارزشمند به شمار می‌آیند.<ref>الزرکلی, خیر الدین (2002 م). الأعلام (PDF). الجزء السادس. بیروت، لبنان: دار العلم للملایین. صفحة 292. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 8 أبریل 2020.</ref> | |||
==نسب== | |||
محمد بن علی بن علوی خرد بن محمد حمیدان بن عبدالرحمن بن محمد بن عبدالله باعلوی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن [[جعفر بن محمد (صادق)|جعفر الصادق]] بن [[محمد بن علی (باقر العلوم)|محمدالباقر]] بن علی [[علی بن الحسین (زین العابدین)|زین‌العابدین]] بن [[حسین بن علی (سید الشهدا)|الحسین]] بن امام [[علی بن ابی‌طالب|علی بن أبی‌طالب]]، و امام علی همسر [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه]] دختر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|محمد]] صلی الله علیه و آله است. | |||
=نسب= | |||
محمد بن علی بن علوی خرد بن محمد حمیدان بن عبدالرحمن بن محمد بن عبدالله باعلوی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن [[ | |||
او بیست و چهارمین نوه محمد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است. | او بیست و چهارمین نوه محمد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است. | ||
=تولد و تربیت= | ==تولد و تربیت== | ||
در سال ۸۹۰ ه.ق در [[تریم]] حضرموت به دنیا آمد، در فضایی علمی و عبادی تربیت شد و رشد کرد. او دارای حافظه قوی، باهوش، کنجکاو نسبت به هر علم جدید بود. و قرآن و بسیاری از متن‌های زیاد را در فقه، صفوف و ادبیات عرب حفظ کرد. کتاب «الإرشاد» را تا بخش النفقات و یک چهارم کتاب «المنهاج» امام نووی را حفظ کرد. و برای اساتیدش چندین کتاب را با تحقیق و دقت و توضیح خواند | در سال ۸۹۰ ه. ق در [[تریم]] حضرموت به دنیا آمد، در فضایی علمی و عبادی تربیت شد و رشد کرد. او دارای حافظه قوی، باهوش، کنجکاو نسبت به هر علم جدید بود. و قرآن و بسیاری از متن‌های زیاد را در فقه، صفوف و ادبیات عرب حفظ کرد. کتاب «الإرشاد» را تا بخش النفقات و یک چهارم کتاب «المنهاج» امام نووی را حفظ کرد. و برای اساتیدش چندین کتاب را با تحقیق و دقت و توضیح خواند که از آن جمله می‌توان از «صحیح بخاری»، «الشفا» اثر قاضی عیاض و «الإحیا» غزالی نام برد. او بر بسیاری از کتاب‌ها و منابع تسلط داشت، تا جایی که خودش تبدیل به مرجع و منبع تبدیل شد. | ||
=سفرها= | ==سفرها== | ||
او به دنبال دانش و یافتن اساتید به بسیاری از کشورها سفر کرد. به همراه پدر و برادرش احمد شریف به الشحر رفت. بار دیگر به تنهایی برای کسب علم به الشحر رفت. سپس به عدن و زبید در [[یمن]]، [[مکه]] و [[مدینه]] رفت و از اساتید آنجا کسب علم کرد. همچنین از علمای [[مصر]]، [[عراق]]، [[دمشق]] و [[مراکش]] که برای [[حج]] آمده بودند، بهره برد. او بسیار مشتاق بود که با اساتید باسابقه و بزرگسال زمان خود در خارج از شهر و کشورش تماس برقرار کند و دراین راه بسیار کوشید، تا جایی که به سند علمی محکم و سلسله اساتید | او به دنبال دانش و یافتن اساتید به بسیاری از کشورها سفر کرد. به همراه پدر و برادرش احمد شریف به الشحر رفت. بار دیگر به تنهایی برای کسب علم به الشحر رفت. سپس به عدن و زبید در [[یمن]]، [[مکه]] و [[مدینه]] رفت و از اساتید آنجا کسب علم کرد. همچنین از علمای [[مصر]]، [[عراق]]، [[دمشق]] و [[مراکش]] که برای [[حج]] آمده بودند، بهره برد. او بسیار مشتاق بود که با اساتید باسابقه و بزرگسال زمان خود در خارج از شهر و کشورش تماس برقرار کند و دراین راه بسیار کوشید، تا جایی که به سند علمی محکم و سلسله اساتید بلند‌مرتبه‌ای دست یافت که بسیاری از معاصرانش به آن نرسیدند و این اعتبار موجب شد که مردم برای کسب علم و معرفت به او روی آورند.<ref> الشلی, محمد بن أبی بکر (1319 هـ). المشرع الروی فی مناقب السادة الکرام آل باعلوی (PDF). الجزء الأول. صفحة 196. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 13 أبریل 2020.</ref> | ||
=اساتید= | ==اساتید== | ||
او از اساتید بسیاری کسب علم کرد و از آنها علوم مختلف آموخت و ایشان بر او خرقه پوشاندند و به او اجازه نقل روایت و تدریس دادند. از جمله اساتید او عبارتند از:<ref> المشهور, عبدالرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس الظهیرة. الجزء الأول. جدة، المملکة العربیة السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 353.</ref> | او از اساتید بسیاری کسب علم کرد و از آنها علوم مختلف آموخت و ایشان بر او خرقه پوشاندند و به او اجازه نقل روایت و تدریس دادند. از جمله اساتید او عبارتند از:<ref> المشهور, عبدالرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس الظهیرة. الجزء الأول. جدة، المملکة العربیة السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 353.</ref> | ||
* علی بن أبی‌بکر السکران | |||
* عبدالرحمن بن علی السکران | |||
* محمد بن عبدالرحمن بلفقیه | |||
* عبدالله بن عبدالرحمن بافضل | |||
* حسین بن عبدالله العیدروس | |||
* أبوبکر بن عبدالله العدنی | |||
* عبدالرحمن بن علی الدیبع | |||
* یحیى بن أبی‌بکر العامری | |||
* أحمد بن عمر المزجد | |||
* [[ابن حجر هیتمی|ابن حجر الهیتمی]] | |||
==شاگردان== | |||
از مشهورترین شاگردانش می‌توان از این افراد نام برد: | |||
* عبدالله بن محمد بلفقیه | |||
* محمد بن حسن بن علی السکران | |||
* فضل بن عبدالله بافضل | |||
* عبدالله بن محمد باقشیر | |||
* شهاب‌الدین أحمد بن عبدالرحمن السکران | |||
* أحمد بن علوی باجحدب | |||
* [[عبدالله بن شیخ العیدروس]] | |||
=شاگردان= | |||
از مشهورترین شاگردانش | |||
عبدالله بن محمد بلفقیه | |||
محمد بن حسن بن علی السکران | |||
فضل بن عبدالله بافضل | |||
عبدالله بن محمد باقشیر | |||
أحمد بن علوی باجحدب | |||
عبدالله بن شیخ العیدروس | |||
«الوسائل الشافعة فی الأذکار النافعة» فی الحدیث | ==تالیفات== | ||
او نوشته‌های زیادی دارد. وقت خود را تنظیم و تقسیم می‌کرد؛ زمانی برای نوشتن، زمانی برای تدریس، زمانی برای عبادت و زمانی برای مطالعه کردن، اما نوشته‌های او به بیش از دو کتاب نمی‌رسد. البته کتاب سومی هم به نام "النفحات" در موضوع تصوف دارد که وجود آن فقط شنیده شده و هیچ اثری از آن وجود ندارد، مانند بقیه نوشته‌ها و نامه‌های او که بادهای زمانه آنها را پاره کرده و زیر شن‌های غفلت و سهل‌انگاری دفن شده است، اما آن دو کتاب موجود، عبارتند از: | |||
* «غرر البهاء الضوی ودرر الجمال البدیع البهی» فی التراجم والمناقب | |||
* «الوسائل الشافعة فی الأذکار النافعة» فی الحدیث | |||
همچنین او اشعار و | همچنین او اشعار و مدح‌های زیادی دارد، از جمله شعر بلندی که به ۲۶۰ بیت می‌رسد و در وصف رسول اکرم صلی الله علیه و آله سروده شده است. و شعر دیگری مانند آن به همان بلندا در بیان و توصیف نسب و سلسله اساتید خود است که در کتاب «الغور» ذکر شده‌اند. | ||
=وفات= | ==وفات== | ||
او در شهر تریم به عنوان تدریس، موعظه، نوشتن، عبادت و فعالیت مشغول بود تا اینکه در سال ۹۶۰ ه.ق درگذشت و در قبرستان زنبل تریم به خاک سپرده شد.<ref> العیدروس, عبدالقادر بن شیخ (2001 م). النور السافر عن أخبار القرن العاشر. بیروت، لبنان: دار صادر. صفحة 338.</ref> | او در شهر تریم به عنوان تدریس، موعظه، نوشتن، عبادت و فعالیت مشغول بود تا اینکه در سال ۹۶۰ ه. ق درگذشت و در قبرستان زنبل تریم به خاک سپرده شد.<ref> العیدروس, عبدالقادر بن شیخ (2001 م). النور السافر عن أخبار القرن العاشر. بیروت، لبنان: دار صادر. صفحة 338.</ref> | ||
= | == منابع == | ||
خرد, محمد بن علی (1405 هـ). [https://archive.org/details/Alwasail-Assafiah/mode/2up الوسائل الشافعة فی الأذکار النافعة والأوراد الجامعة والثمار الیانعة.] | خرد, محمد بن علی (1405 هـ). [https://archive.org/details/Alwasail-Assafiah/mode/2up الوسائل الشافعة فی الأذکار النافعة والأوراد الجامعة والثمار الیانعة.] | ||
=پانویس= | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده: | [[رده:شخصیت‌ها]] | ||
[[رده:عالمان]] | |||
[[رده:عالمان اهل سنت]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۰
| محمد بن علی خرد | |
|---|---|
| نام کامل | محمد بن علی خرد |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | ۸۹۰ ق، ۸۶۴ ش، ۱۴۸۵ م |
| محل تولد | حضرموت، یمن |
| سال درگذشت | ۹۶۰ ق، ۹۳۱ ش، ۱۵۵۳ م |
| محل درگذشت | حضرموت، یمن |
| دین | اسلام، اهل سنت |
| استادان |
|
| شاگردان |
|
| آثار |
|
| فعالیت‌ها |
|
محمد بن علی خرد (۸۹۰-۹۶۰ه. ق) محدث و فقیه اهل حضرموت است. به علم حدیث روی آورد و در آن تحقیق بسیار نمود تا جایی که تبدیل به بزرگترین حافظ حدیث و رجالی زمان خود شد و به عنوان «محدث» در زمان خود مشهور گشت. او در علوم دیگر چون اصول فقه، فقه، تصوف و بلاغت نیز تبحر داشت. کتاب‌های او به دلیل اعتبار سند و قدیمی بودن، نزد مورخین از کتاب‌های بسیار ارزشمند به شمار می‌آیند.[۱]
نسب
محمد بن علی بن علوی خرد بن محمد حمیدان بن عبدالرحمن بن محمد بن عبدالله باعلوی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمدالباقر بن علی زین‌العابدین بن الحسین بن امام علی بن أبی‌طالب، و امام علی همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله است.
او بیست و چهارمین نوه محمد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است.
تولد و تربیت
در سال ۸۹۰ ه. ق در تریم حضرموت به دنیا آمد، در فضایی علمی و عبادی تربیت شد و رشد کرد. او دارای حافظه قوی، باهوش، کنجکاو نسبت به هر علم جدید بود. و قرآن و بسیاری از متن‌های زیاد را در فقه، صفوف و ادبیات عرب حفظ کرد. کتاب «الإرشاد» را تا بخش النفقات و یک چهارم کتاب «المنهاج» امام نووی را حفظ کرد. و برای اساتیدش چندین کتاب را با تحقیق و دقت و توضیح خواند که از آن جمله می‌توان از «صحیح بخاری»، «الشفا» اثر قاضی عیاض و «الإحیا» غزالی نام برد. او بر بسیاری از کتاب‌ها و منابع تسلط داشت، تا جایی که خودش تبدیل به مرجع و منبع تبدیل شد.
سفرها
او به دنبال دانش و یافتن اساتید به بسیاری از کشورها سفر کرد. به همراه پدر و برادرش احمد شریف به الشحر رفت. بار دیگر به تنهایی برای کسب علم به الشحر رفت. سپس به عدن و زبید در یمن، مکه و مدینه رفت و از اساتید آنجا کسب علم کرد. همچنین از علمای مصر، عراق، دمشق و مراکش که برای حج آمده بودند، بهره برد. او بسیار مشتاق بود که با اساتید باسابقه و بزرگسال زمان خود در خارج از شهر و کشورش تماس برقرار کند و دراین راه بسیار کوشید، تا جایی که به سند علمی محکم و سلسله اساتید بلند‌مرتبه‌ای دست یافت که بسیاری از معاصرانش به آن نرسیدند و این اعتبار موجب شد که مردم برای کسب علم و معرفت به او روی آورند.[۲]
اساتید
او از اساتید بسیاری کسب علم کرد و از آنها علوم مختلف آموخت و ایشان بر او خرقه پوشاندند و به او اجازه نقل روایت و تدریس دادند. از جمله اساتید او عبارتند از:[۳]
- علی بن أبی‌بکر السکران
- عبدالرحمن بن علی السکران
- محمد بن عبدالرحمن بلفقیه
- عبدالله بن عبدالرحمن بافضل
- حسین بن عبدالله العیدروس
- أبوبکر بن عبدالله العدنی
- عبدالرحمن بن علی الدیبع
- یحیى بن أبی‌بکر العامری
- أحمد بن عمر المزجد
- ابن حجر الهیتمی
شاگردان
از مشهورترین شاگردانش می‌توان از این افراد نام برد:
- عبدالله بن محمد بلفقیه
- محمد بن حسن بن علی السکران
- فضل بن عبدالله بافضل
- عبدالله بن محمد باقشیر
- شهاب‌الدین أحمد بن عبدالرحمن السکران
- أحمد بن علوی باجحدب
- عبدالله بن شیخ العیدروس
تالیفات
او نوشته‌های زیادی دارد. وقت خود را تنظیم و تقسیم می‌کرد؛ زمانی برای نوشتن، زمانی برای تدریس، زمانی برای عبادت و زمانی برای مطالعه کردن، اما نوشته‌های او به بیش از دو کتاب نمی‌رسد. البته کتاب سومی هم به نام "النفحات" در موضوع تصوف دارد که وجود آن فقط شنیده شده و هیچ اثری از آن وجود ندارد، مانند بقیه نوشته‌ها و نامه‌های او که بادهای زمانه آنها را پاره کرده و زیر شن‌های غفلت و سهل‌انگاری دفن شده است، اما آن دو کتاب موجود، عبارتند از:
- «غرر البهاء الضوی ودرر الجمال البدیع البهی» فی التراجم والمناقب
- «الوسائل الشافعة فی الأذکار النافعة» فی الحدیث
همچنین او اشعار و مدح‌های زیادی دارد، از جمله شعر بلندی که به ۲۶۰ بیت می‌رسد و در وصف رسول اکرم صلی الله علیه و آله سروده شده است. و شعر دیگری مانند آن به همان بلندا در بیان و توصیف نسب و سلسله اساتید خود است که در کتاب «الغور» ذکر شده‌اند.
وفات
او در شهر تریم به عنوان تدریس، موعظه، نوشتن، عبادت و فعالیت مشغول بود تا اینکه در سال ۹۶۰ ه. ق درگذشت و در قبرستان زنبل تریم به خاک سپرده شد.[۴]
منابع
خرد, محمد بن علی (1405 هـ). الوسائل الشافعة فی الأذکار النافعة والأوراد الجامعة والثمار الیانعة.
پانویس
- ↑ الزرکلی, خیر الدین (2002 م). الأعلام (PDF). الجزء السادس. بیروت، لبنان: دار العلم للملایین. صفحة 292. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 8 أبریل 2020.
- ↑ الشلی, محمد بن أبی بکر (1319 هـ). المشرع الروی فی مناقب السادة الکرام آل باعلوی (PDF). الجزء الأول. صفحة 196. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 13 أبریل 2020.
- ↑ المشهور, عبدالرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس الظهیرة. الجزء الأول. جدة، المملکة العربیة السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 353.
- ↑ العیدروس, عبدالقادر بن شیخ (2001 م). النور السافر عن أخبار القرن العاشر. بیروت، لبنان: دار صادر. صفحة 338.